Sálfræðin í íþróttunum.

Markvarslan í leik Vals og Akureyrar í kvöld minnir mig á eftirminnilegan leik markvarðar fyrir 38 árum, árið 1971. 

Íslendingar léku þá landsleik við Rúmena, sem voru heimsmeistarar í handknattleik.

Í síðari hálfleik brá svo við að Hjalti Einarsson, landsliðsmarkvörður, lokaði íslenska markinu nær hálfan síðari hálfleikinn.

Ég minnist þess að við hlið mér stóð Þorsteinn Björnsson, markvörður Fram, og þegar Hjalti hafði varið sjöunda skot heimsmeistaranna í röð, sagði Þorsteinn við mig: "Þetta getur ekki gengið svona áfram. Þeir skjóta alltaf hægra megin á hann og hann fer alltaf í það horn og ver, jafnvel alveg út við stöng.

Það er náttúrulega klikkað hjá honum að reikna alltaf fyrirfram með skoti frá þeim þeim megin.

Ég skil ekkert í Rúmenunum að að skjóta alltaf á hann þar." Þeir hljóta að sjá að hann tekur alltaf sama sénsinn og fara að breyta til og skjóta í hitt hornið. "

Í næstu sókn Rúmena skaut besta skyttan þeirra í hitt hornið, alveg út við stöng.

En viti menn: Hjalti fór í það horn og varði glæsilega og hefði ekki getað gert það nema vegna þess að hann veðjaði á það fyrirfram að skotið yrði í það horn !

Eftir á að hyggja sýnist mér að Hjalti hafi verið farinn að hugsa svipað og Steini og það á alveg réttu augnabliki.

En við þetta var eins og mátt drægi úr Rúmenunum.

Á meðan Hjalti hélt áfram að loka markinu söxuðu Íslendingar á forskot þeirra úr fyrri hálfleik og í lokin tókst íslenska landsliðinu að ná jafntefli, 14:14.

Heimsmeistarar höfðu þá ekki skorað svo fá mörk í landsleik svo lengi sem elstu menn mundu.

Það var í fyrsta sinn sem Íslendingar biðu ekki ósigur í leik við heimsmeistara í handbolta.

Hjalti hafði brotið þá niður sálfræðilega með frammistöðu sinni og er fágætt að einn leikmaður í flokkaíþrótt hafi ráðið svona miklu í leik við sjálfa heimsmeistarana. Þó er þess að gæta að stundum er sagt að markvörður í handbolta geti verið á við hálft liðið.

Hjalti var valinn íþróttamaður ársins 1971 út á þetta og ég játa að ég, sem var þá íþróttafréttamaður Sjónvarpsins, greiddi honum ekki atkvæði í það sæti, fannst ekki að einn landsleikur réttlætti það og tók annan íþróttamann fram yfir hann, sem átti jafnari afreksferil allt árið.

Um það má deila enn í dag og enn í dag velti ég því fyrir mér hvort Hjalti hafi "lesið" skyttur Rúmena svona ótrúlega vel eða hvort það var bara grís að hann skipti um horn um leið og þeir.

Þess má að lokum geta að ég upplifiði það sjálfur tvívegis tíu árum seinna hvernig hægt er að brjóta niður skæðan mótherja sálfræðilega og veit af eigin reynslu að slíkt getur hrifið og ráðið úrslitum í jafnri og harðri keppni. 

„Bubbi dró nánast úr okkur lífsneistann"

Að skrúfa fyrir kranann?

Helgi Felixson hitti naglann á höfuðið í lok frumsýningar kvikmyndar sinnar, þegar hann benti bíógestum á það fjármagn sem gerð þessrar einu kvikmmyndar, "Guð blessi Ísland," færir til landsins.

Helgi var í óvenju góðri aðstöðu, því að um tjaldið höfðu runnið nöfn þeirra erlendu stofnana og fyrirtækja sem höfðu styrkt þessa mynd, en stuðningur Kvikmyndamiðstöðvar Íslands er í flestum tilfellum mikilvægur grundvöllur þess að hægt sé að fara af stað með svona kvikmyndagerð.

Það þarf að huga að því við niðurskurð hvort hann kalli á stórfellt tekjutap og það jafnvel tap á því sem þjóðin þarf mest á að halda núna, erlendum gjaldeyri.  

Er verið að skrúfa fyrir kranann?  Og hvers vegna margfalt meiri niðurskurð á þessu sviði en öðrum?  

Í sjö ár hef ég kynnst kjörum kvikmyndagerðarmanna hér á landi og orðað það svo í hálfkæringi, að sjaldan hafi ég kynnst mönnum með jafn ríka sjálfspíningarhvöt.

Með því hef ég átt við þann hluta þeirrar hvatar sem drífur kvikmyndagerðarmenn áfram við sína listsköpun sem snýr að fjármögnun myndanna og kjörum kvikmyndargerðarmannanna sjálfra.

Á fundi kvikmyndargerðarmanna fyrir nokkrum árum lýsti Ari Kristinsson því sem ójöfnuði að kvikmyndagerðarmenn ætluðust ekki til þess að hafa nein laun fyrir að vinna að list sinni og skömmuðust sín jafnvel hálfpartinn fyrir það ef hagnaður væri af myndum þeirra. 

Aðrar stéttir virtust ekki haldnar þessari hugsun heldur telja eðilegt að menn hefðu laun fyrir vinnu sína.

Fólk má vel segja að ekki sé að marka orð mín af því að ég sé kvikmyndagerðarmaður. Enginn hafi beðið mig um að vera það. Ég fer hins vegar aðeins fram á það að ofangreindur pistill sé dæmdur eftir innihaldi hans en ekki því hver skrifaði hann.     

Vill endurskoða fjárveitingar til kvikmyndagerðar

Umhugsunarefni.

Það vill svo til að ég er nýkominn úr tveimur ferðum ferðum til Ólafsfjarðar þar sem leiðin lá í gegnum Ólafsfjarðargöng. Á skemmtun þar nyrðra var heiðursgestur Valdimar Steingrímsson, sem forðum gat sér frægð fyrir að ryðja hinn stórhættulega veg um Ólafsfjarðarmúla.

Þótti mikil mildi að Valdimar slapp oftar en einu sinni naumlega úr hættulegum aðstæðum á þeim vegi.

 Þess vegna er það nöturlegt ef svipuð hætta getur skapast í mannvirkinu sem átti að bægja hættu frá á leiðinni til bæjarins.

Ég hefði ekki viljað verða undir hruni úr göngunum á minnsta bíl landsins þegar ég var á leið í gegnum göngin. Hefði ekki þurft að spyrja að leikslokum ef slíkt hefði gerst.

Þetta atvik hlýtur að kalla á reglubundnar rannsóknir á jarðgöngum landins,  einkum þeim eldri, líkt og tíðkast um lyftur í húsum. 

Læt fylgja með myndir af "Litla gul" í þessari ferð norður, þar sem hann fór í hjólför hins gamla "Litla guls" fyrir hartnær hálfri öld.  

Máttarvöldin voru svo vinsamleg að gefa mér og þeim litla hið versta ferðaveður á Öxnadalsheiði og síðasta áfanganum til Ólafsfjarðar, eins og til þess að líkja eftir akstursaðstæðum fyrir hálfri öld, sem voru auðvitað miklu verri á krókóttum og mjóum malarvegum en þau eru nú. 

(Þess skal getið að litla myndin hér fyrir neðan fór inn vegna tæknilegra mistaka sem ég réði ekki við) 

  

 

 

Hrun í Ólafsfjarðargöngum