Sakna garðanna í Kringlumýrinni.

Matjurtagarðarnir í Kringlumýri á sinni tíð voru ævintýraheimur fyrir börn og unglinga. Á þeim tíma var meirihluti íbúa Reykjavíkur fæddur og alinn upp úti á landi og þetta fólk hélt í tengslin við landbúnaðinn og náttúruna með því að rækta sinn garð þar.

Fjölskyldugarðar á höfuðborgarsvæðinu eru hlutfallslega margfalt minni að umfangi en kartöflugarðarnir í Kringlumýri voru en hið þarfasta framtak. 

Hægt að sækja um matjurtagarð

Tunglfarar, já - marsfarar, nei ?

Fagna ber sýningu á borð við þá sem ber heitið Geimfarar á Húsavík þar sem sjá má myndir af ferðalögum tunglfaranna á sinni tíð í Þingeyjarsýslu.

15 árum áður en þeir lentu á tunglinu var fluttur útvarpsþáttur þar sem spáð var um hugsanlegar geimferðir í framtíðinni. 

Þóttu mönnum, sem á hlustuðu, það draumórar einir. 

Setjum sem svo að 1954 hefði verið á döfinni að setja upp stóra virkjun í Öskju fyrir risaverksmiðju á Húsavík. Það hefði vafalaust þótt hið besta mál og engum hefði dottið í hug að rúmum áratug síðar myndi ferð tunglfara í Öskju verða hápunktur á ferð þeirra, þar sem þeir upplifðu það helst sem í vændum var á tunglinu. 

Fyrir tíu árum var stór grein í tímaritinu Time um ferðir til mars sem yrðu fyrstu ferðir manna til annarrar reikstjörnu. Rætt var við Bob Zubrin forysturmann alþjóðlegra samtaka um ferðir til mars og fleiri vísindamenn, sem staðfestu þá möguleika, sem væru á því að fara þangað.

 Zubrin kom hingað til lands til að leita að æfingasvæði fyrir marsfara og ári síðar kom heil sendinefnd vísindamanna og valdi sér svæði í Gjástykki.

En á hinn bóginn hefur nefnd um skipulag miðhálendisins einróma valið þetta svæði sem iðnaðar- og virkjanasvæði. 

Eru marsferðir þó tæknilega nærtækari nú en tunglferðir voru 1954.

Búist er við því að virkjun í Gjástykki geti skapað 20-30 störf í álveri en virðisauki af þessum störfum er álíka og af 10 störfum í sjávarútvegi eða ferðaþjónustu.

Ég tel að not þessa svæðis ósnortins bjóði upp á miklu fleiri störf en orkuvinnsla þess myndi gera. 

Nú kunna menn að segja að marsferðir séu bara draumórar. En tunglferðir voru enn fjarlægari í hugum manna 15 árum áður en þær urðu að veruleika. 

Einhverjum kanna að þykja það ósanngjarnt af mér að  alhæfa um það að allir Húsvíkingar vilji að svæði Kröflueldanna, Leirhnjúkur-Gjástykki, verði að iðnaðarsvæði.

En annað liggur ekki fyrir en að einróma krafa sé um þessar framkvæmdir. Þegar fréttamaður Sjónvarpsins hóf myndavél og hljóðnema á loft á fundi á Húsavík, þar sem áformin um þær voru viðraðar og spurði: "Hvað segja Húsvíkingar um það?" kvað við einróma fagnaðaróp. 

Þar með var búið að slá því föstu fyrir framan alla þjóðina.

Síðan þá virðist ástandið svipað og var fyrir austan í aðdraganda Kárahnjúkavirkjunar. Þeir sem dirfðust að andmæla voru fyrirlitnir sem "óvinir Austurlands og þögnuðu. 

Geimfarar í Þingeyjarsýslum

Stríð eða "fyrirbyggjandi aðgerðir" og "vopnuð átök"?

Einhvern veginn var hugtakið stríð skýrara á fyrri hluta síðari aldar en síðar varð. Yfirleitt lýstu þjóðir yfir stríði þegar þau brutust út og þannig var það yfirleitt í Seinni heimsstyrjöldinni. 

Engin stríðsyfirlýsing fylgdi árás Japana á Perluhöfn en Bandaríkjamenn lýstu strax yfir stríði á hendur Japönum og nokkrum dögum síðar lýstu Þjóðverjar yfir stríði á hendur Bandaríkjamönnum, sem var afar dýrkeypt aðgerð, því að Hitler hélt að Japanir myndu halda Bandaríkjamönnum við efnið en vissi ekki að frá upphafi lét Roosewelt stríðið í Evrópu hafa forgang.

George Orwell gaf tóninn eftir stríðið í ádeilu sinni á það hvernig menn velji heiti á ýmsa starfsemi, sem lýsir þveröfugu við það sem hún felur í sér, svo sem friðarmálaráðuneyti í stað hermálaráðuneytis.

Ári eftir var stofnað "varnarbandalagið" NATO og í kjölfarið "varnarbandalagið" Varsjárbandalagið, en bæði voru að sjálfsögðu hernaðarbandalög sem stofnendurnir töldu að stuðluðu að friði.

Raunar sýndi reynslan frá 1939 að ekki er raunhæft að koma á fót her eða hernaðarbandalagi sem hefur aðeins varnaráætlun en enga sóknaráætlun tilbúna.

Þess vegna gátu Þjóðverjar í rólegheitum stefnt meginher sínum í austurátt í leifturstríð á hendur Pólverjum vegna þess að Bandamenn höfðu ekki tilbúna neina áætlun um að sækja inn í Þýskaland úr vestri.

Þegar skorist var í leikinn í átökunum á Balkanskaga á tíunda áratugnum var ekki lýst yfir neinu stríði heldur hernaðurinn skilgreindur sem aðgerð til að koma á friði, afstýra árásum á friðsama borgara og tryggja sanngjörn málalok.

Á það hefur verið bent að Íslendingar hafi með veru sinni í NATO verið að minnsta kosti óbeinir aðilar að þessum hernaði, sem þó var aldrei nefndur stríð heldur "friðargæsla" sem að vísu leiddi af sér "vopnuð átök."

Ef sá skilningur er réttur að Íslendingar hafi þarna átt aðild að stríði, var það í sjálfu sér breyting á utanríkisstefnu landsins sem hafði frá öndverðu byggst á því að við værum herlaus þjóð sem tæki ekki þátt í stríðsátökum.

Og í framhaldinu mátti síðan íhuga hvort ákvörðun tveggja manna í mars 2003 að Íslendingar lýstu sig í hópi "viljugra þjóða" til hernaðarinnrásar í Írak, hafi ekki falið í sér neina grundvallarbreytingu frá því sem gerðist í Júgóslavíu.

Innrásin í Írak var þó miklu stærri og harðskeyttari aðgerð sem engan veginn er hægt að flokka undir "vopnuð átök" heldur hefur þessi aðgerð réttilega verið kölluð Íraksstríðið.

Enn er um svipað álitaefni að fást nú í tengslum við aðgerðir NATO í Líbíu. Samkvæmt ályktun Öryggisráðsins er aðgerðunum aðeins ætlað að "verja óbreytta borgara" þar fyrir árásum hers Gaddafis.

Gallinn er bara sá að það getur verið svo erfitt að draga línuna á milli þess að verjast árás beint eða að teygja sig býsna langt til að fyrirbyggja árás.

Þetta nýtir Gaddafi sér þegar hann reynir að breyta aðferðum hers síns til að vinna bug á uppreisnarmönnum og að sama skapi geta aðgerðir NATO smám saman orðið ansi víðtækar, þannig að erfitt verði að greina á milli "fyrirbyggjandi aðgerða" og "vopnaðra átaka" annars vegar og hreins stríðs hins vegar.

Réðust á flota Gaddafis