Rússnesk orkunýtingarrúlletta.

Stefnan sem fylgt hefur verið í orkuveitumálum Reykvíkinga hefur verið glæfraleg um áraraðir, ekki aðeins í fjármálum heldur jafnvel enn frekar í nýtingu orkunnar.

Svo langt hafði þetta gengið fyrir áratug að Jóhannes Zoega, fyrrverandi hitaveitustjóri, sá sig tilknúinn að skrifa grein þar sem hann varaði við þeirri ábyrgðarlausu orkunýtingarrúllettu, sem væri í gangi.

Lítið var á hann hlustað þótt hann vissi vel hvað hann var að segja. Það hafði nefnilega munað sáralitlu að höfuðborgarsvæðið yrði fyrir barðinu á skorti á heitu vatni vegna þess að dælt hafði verið hraðar upp úr nýtingarsvæðunum en þau þoldu til lengdar. 

Nesjavallavirkjun bjargaði þessu í horn á síðustu stundu, en þar var samt bara bætt í orkunýtingarfíknina þannig að þegar farið var að framleiða rafmagn til að selja á spottprís fyrir stóriðjuna, munaði aftur litlu að það bitnaði á heitavatnsframleiðslunni. 

Þurfti að leggja í mikla fjárfestingu til þess að bjarga því klúðri, sem blasti við af sömu ofnýtingarorsökum og því fyrra. 

Í annað sinn var hægt að bjarga í horn með Hellisheiðarvirkjun, en enn og aftur er sótt í það að pumpa meira upp úr jörðinni en svæðið afkastar til lengdar. Raunar er jafnvel enn verra ástand hjá HS orku á Reykjanesi. 

Græðgi, skammsýni, ofríki gagnvart komandi kynslóðum og ábyrgðarleysi hafa einkennt stefnu orkuveitnanna á Reykjanesskaganum og í orkunýtingarmálum landsins almennt. 

Þetta er ekki síður efni í viðamikla rannsókn en unnin var vegna hrunsins en það er eins og enginn fjölmiðill hafi áhuga á eða burði til að takast á hendur þetta mesta nauðsynjamál samtímans. 

Nú er þörf á róttækri breytingu, ekki aðeins í fjármálum og ekki aðeins á orkunýtingarstefnunni, heldur líka á sölu orkunnar og vali á kaupendnum hennar. 

Ný stjórn OR innleiði nýja stefnu

Athugasemdir

[Aðalsteinn Agnarsson, 25.6.2010 kl. 20:18]

Ómar, ekki gleima fiskimiðunum. 15o.000 t. þorskur,  60.000 t. ýsa,  50.000 t ufsi,

50.000 karfi. Grátlega lágar tölur af auðugustu fiskimiðum í heimi. Mörgþúsund

tonna skip dragandi veiðarfæri tugi tonna á þingd eftir botninum 365 daga á ári.

Ef við hefðum vit á að nýta miðin með litlum bátum og kyrrstæðum veiðarfærum,

þá færu þau að gefa þjóðinni margfaldan afla.

Hefðu Íslendingar farið þessa leið fyrir 25 árum, þá hefði td. þorskafli rokið upp í

5 til 600.000 tonn.  Þjóðinn er að tapa 3. til  400.000 t. á ári bara i þorski.

Margfaldað með 25 árum,    300.000t. af þorski.=   7.500.000 tonn.

Íslenska þjóðinn er að tapa 7 til 8  Milljón tonnum af þorski á 25 árum.

[Sigurður Grétar Guðmundsson, 26.6.2010 kl. 10:21]

Ómar, mér finnst þú skeiða léttilega fram hjá ýmsu eins og kemur oft fram hjá ykkur sem farið stundum offari í umhverfismálum. Það hefur hvergi komið fram svo ég viti að verið sé að ofnýta Nesjavelli eða Hellisheiði. Reyndar er það viðurkennt að Hellisheiði, eða réttara sagt Hengillinn, býr yfir gífurlegu ónotaðri orku.

Okkur Jóhannesi Zoega var vel til vina og ég  held að ég viti í hvað þú ert að vitna í þegar þú vitnar í Jóhannes. Hann varaði við því að nota jarðgufu einungis til raforkuframleiðslu því með því verður yfirgengileg sóun á þeirri orku sem við fáum í iðrum jarðar. Með því að nota gufuaflið einungis til raforkuframleiðslu nýtum við gufuaflið einungis um 15%, annað glatast. En með því að nota gufuaflið fyrst til raforkuframleiðslu og sína í öðrum lið til að framleiða heitt vatn er nýtingin komin upp í 85% og er vart hægt að ætlast til að hún verði betri en þó eru til leiðir til að hækka nýtinguna. Þetta er það sem gert er á Nesjavöllum og verður einnig gert í Hellisheiðarvirkjun. En það er til orkuver sem einungis notar gufuaflið til raforkuframleiðslu og það er Krafla, tæp 15% nýting, annað er glatað. Við Kröflu er ekkert þéttbýli sem gæti nýtt heitt vatn frá orkuverinu til upphitunar.

En er þá engin leið til að nýta  þá orku sem glatast og hverfur endanlega? Mér verður oft hugsað til Kröfluvirkjunar og satt best að segja þá finnst mér þetta skelfilegt; að við séum að sóa orku á þennan hátt.  Ef frekari gufuaflsvirkjanir verða reistar á þessu svæði til að afla orku til álvers eða annarra stóriðju þá finnst mér þessi skelfilega sóun á auðlindum okkar verða ennþá skelfilegri.

Hvað er til ráða?

Það er einfalt mál tiltölulega, eins og sannast á Nesjavöllum og á Hellisheiði, að hita upp vatn með gufu eftir að hún hefur verið notuð til raforkuframleiðslu.

En hvernig á að nýta það heita vatna?

Hve mikið gætum við framleitt af grænmeti og blómum með allri þeirri orku sem ef til vill verður til boða í Þingeyjarsýslum? Er þarna um stóriðju að ræða sem enginn hefur gefið gaum? Getum við byggt risastórt ylræktarver fyrir norðan og þá kemur spurningu hvort þetta ylræktarver þarf ekki einnig á raforkunni að halda. Ef ylræktarverið á að framleiða grænmeti og blóm allt árið þarf það mikla raforku til lýsingar nánast hálft árið. Þarna yrði um framleiðslu að ræða sem ekki til er innlendur markaður fyrir, þessar afurðir yrði að flytja út og þar mun framleiðslukostnaður og markaðsfærsla  ráða úrslitum.

Ég býst við að ýmiskonar fræðingar geti skotið þessar vangaveltur á kaf en er ekki einmitt tími núna sem krefst þess að við hugsum allt upp á nýtt? Er þá ekki rétt að láta gamminn geysa, verið getur að eitthvað komi nýtilegt út úr því. 

[Aðalsteinn Agnarsson, 26.6.2010 kl. 15:04]

Flottur Sigurður, gætum við ekki framleitt allskonar suðræna ávexti í stað þess að

flytja allt inn, jafnvel flutt ávexti út.

[Ómar Ragnarsson, 26.6.2010 kl. 17:46]

"Það hefur hvergi komið fram svo ég viti að verið sé að ofnýta..." segir Sigurður Grétar.

Ójú, það hefur komið fram hjá fræðimönnum eins og Stefáni Arnórssyni, Sveinbirni Björnssyni og fleirum og ef þú kafar ofan í sögu virkjananna á Nesjavöllum, Hellisheiði og Reykjanesi, blasir þetta við. 

Ástæðan fyrir því að þetta "hefur hvergi komið fram" í vitund fólks er einfaldlega sú að þetta er þöggunarmál og óþægilegar staðreyndir á kreiki. 

Þegar Stefán Arnórsson reifaði þetta til dæmis á fundi í fyrra þótti engum fjölmiðli það vera fréttnæmt. 

Hins vegar er kyrjaður látlaust dýrðarsöngurinn um hina "hreinu og endurnýjanlegu" orku sem enginn blettur né skuggi má falla á. 

[Aðalsteinn Agnarsson, 26.6.2010 kl. 19:53]

Meira segja ég hef heirt þetta, Ómar, það er svipaður söngur á miðunum.

 SJÁLFBÆRAR VEIÐAR.