"Ef freistingarnar guða´á gluggann þinn..."

Þegar landið fylltist af erlendum hermönnum í stríðinu, alls meira en 50 þúsund þegar flest var, komu ýmsir fordómar hinnar einangruðu þjóðar upp á yfirborðið, eins greint er frá í frétt á mbl.is.

Sumir þessara fordóma lifðu góðu lífi í áratugi eftir stríð, svo sem það að í varnarliðiinu á Keflavíkurflugvelli skyldu aðeins vera hvítir menn.

En svipað virðist enn vera sprelllifandi ef marka má þá stefnu, sem komið hefur fram á landsfundi Sjálfstæðisflokksins að við lagasetningu á Íslandi skuli gildi eins af trúarbrögðum heims vera öðrum æðri.

Ég hafði hingað til haldið að slíkt þætti ekki nútímalegt. Þær múslimsku þjóðir, sem hafa hliðstæð ákvæði í stjórnarskrám sínum hafa verið gagnrýndar og litnar hornauga fyrir það.  

Gott er að náðst hefur á síðustu stundu að rita niður sögur akureyskra kvenna af samskiptum við hermenn nyrðra á stríðsárunum og minnir ein þeirra á frægasta "gægju"atviki íslenskrar sögu enn sem komið er.

Á dögunum var spiluð upptaka á Rás 1, sem fundist hefur af stórum hluta skemmtunar Bláu stjörnunnar um 1950.

Er fengur að því að svona upptaka skuli hafa verið geymd og enn betra að láta flytja hana í útvarpi.

Þar voru meðal annars fluttar gamanvísur, en slíkar vísur missa gersamlega marks, ef áheyrendur vita ekki hvað verið er að fjalla um.

Og það gerðist líka því miður við flutning þessrar dagskrár, því að aðeins var látið nægja að telja upp nokkur nöfn þeirra sem sungið var um, án þess að fara nánar út í tilefnið. Til dæmis var nefnt nafn séra Péturs Magnússonar í Vallanesi án þess að útskýra, af hverju nafn hans hefði komið fyrir í vísunum.

Ég er orðinn nógu gamall til að muna eftir því að daginnn eftir að foreldrar mínir höfðu verið á slíkri skemmtun ræddu þeir um hana við vinafólk sitt og söngur Soffíu Karlsdóttur, "Er ég í vöggu var..." var á allra vörum.

Þótti revíuhöfundunum, en einn þeirra var Bjarni Guðmundsson blaðafulltrúi, hafa tekist alveg sérstaklega vel við að láta syngja um frægustu "gægjur" Íslandssögunnar og fara jafn fínt í það, eins og raun bar vitni, einkum með því að nota sögnina "að guða", sem augljóslega bar í sér tilvísun í umtalaðasta atvik ársins.

Áður hafði Mánudagsblaðið slegið fréttinni um meintar "gægjur" upp og í Öldinni okkar er þessu óborganlega atviki að sjálfsögðu gerð skil.

Í stuttu máli fólst fréttin í því að séra Pétur var handtekinn af lögreglu og farið með hann á lögreglustöðina, þar sem hann var sakaður um að hafa verið að gægjast á glugga hjá konu einni í húsi nálægt Óðinstorgi.

Kærasti konunnar, sem var lögreglumaður, hafði staðið fyrir þessari handtöku.

Svo fór að presti var sleppt, en fréttin varð sú umtalaðasta á landinu lengi á eftir.

Í vísunum, sem Soffía Karlsdóttir söng og túlkaði líf og aðstæður ungrar og glæsilegrar konu, var "húkkið" fólgið í lokalínum hvers erindis, sem var svona:

                   "En sértu ennþá ung og dreymin

                    er enginn vandi´að fleka heiminn.

                    Ef freistingarnar guða á gluggann þinn

                    þá gættu þess að hleypa þeim inn.  

    -

Offiserinn lá á gægjum

Athugasemdir

[Þorsteinn Briem, 24.2.2013 kl. 15:57]

Úr Hæstaréttardómi 7. febrúar 1951:

"[...] brestur alger­lega sönnun fyrir því að séra Pétur hafi verið maður sá er var á ferli utan við og í grennd við húsið nr. 18A við Óðins­götu umræddar nætur.

Grunur ákærða um það að séra Pétur væri maður sá er sást á ferli utan nefnds húss réttlætti á engan hátt það að ákærði réðst kl. að ganga 3 með aðstoð fjögurra lögreglumanna inn til séra Péturs, þar sem hann hvíldi í rekkju sinni, handtók hann með talsverðum harðræð­um og færði hann á skrifstofu rannsóknarlögreglunnar til yfirheyrslu.

Varðar þessi verknaður ákærða við 131. gr. hegn­ingarlaganna, og þykir refsing hans samkvæmt málavöxtum og með hliðsjón af því að honum hefur verið vikið frá starfa sínum, hæfilega ákveðin 20 daga varðhald."