Einstætt ívilnunarákvæði í samningi Alcoa á Íslandi við íslenska ríkið.

Fljótsdalsvirkjun hefur verið starfrækt á einstæðum sérkjörum allt frá byrjun fyrir rúmum áratug sem hefur tryggt Alcoa þau fríðindi að þurfa ekki að borga neinn tekjuskatt, þrátt fyrir að álverið í Reyðarfirði njóti fáránlega lágs orkuverðs. 

Yfir raforkuverðinu hefur ríkt niðurnjörvuð leynd með þeim rökum, að um mikilsvert viðskiptaleyndarmál sé að ræða fyrir Landsvirkjun. Ætli það sé ekki líklegra að leyndin sé viðhöfð til að breiða yfir hvernig í pottinn er búið hvað Alcoa varðar. 

Var þó í upphafi og einnig nú nokkuð auðvelt fyrir glögga menn að nota þríliðureikning til að finna einingarverðið út þegar þeir höfðu nokkurn veginn magn hins selda og sölutekjur Landsvirkjunar í höndunum. 

Á fundi um málefni álversins í upphafi upplýsti Sveinn Aðalsteinsson viðskiptafræðingur um útreikninga sína, og brást einn af helstu varðhundum stóriðjustefnunnar ókvæða við og réðist að Sveini á þann hátt að góðgjarnir menn gengu á milli og komu í veg fyrir frekari vandræði. 

Fyrrnefnt ákvæði í samningum um Fjarðarál skuldbindur íslenska ríkið til að setja ekki þak á þá skuldarupphæð, sem Alcoa má hafa í bókhaldsbrellum sínum varðandi skuld félagsins við móðurfélagið. 

Það er í raun hneyksli að með samingum Alcoa við íslenska ríkið skyldu hendur Alþingis vera bundnar 40 ár fram í tímann varðandi stjórnarskrárbundið lagasetningarvald Alþingis. 

En launungin mikla minnir á það þegar Landsnet upplýsti um það að lagt hefði verið í kostnað við að láta gera dýrt mat á mismun kostnaðar við að leggja rafstrengi í jörð og þess að leggja rafstrengi í línu á möstrum og væri jarðstrengur svo margfalt dýrari, að hann kæmi ekki til greina. 

Þegar andófsfólk gegn nýrri Blöndulínu krafðist þess í krafti upplýsingalaga að fá að sjá þetta kostnaðarmat kom það svar, að gögnin væru öll týnd! Og Landsnet fékk að komast upp með þetta.  

Skattfrjáls gróði Alcoa á Íslandi hefur numið að minnsta kosti á annan tug milljarða á hverju ári, og 143 milljarðarnir, sem nú er tilkynnt um að móðurfélagið muni auka eigið fé dótturfélagsins um, gefa til kynna að Alcoa hafi að minnsta kosti samtals grætt hátt á annað hundrað milljarða króna á starfseminni á Íslandi á þeim árum, sem liðin eru síðan álverið hóf starfsemi. 

Einnig má ætla, að Alcoa sé í raun búið að greiða byggingarkostnað álversins upp á sama tíma sem Landsvirkjun verður enn og áfram að borga af skuldum sínum vegna Kárahnjúkavirkjunar. 

Er það furða þótt því sé enn staðfastlega haldið fram að standa verði vörð um launung gagnvart raunverulegum eigendum Landsvirkjunar varðandi sölusamninga á auðæfum, sem eru eign þjóðarinnar?

 

 

Skuldléttara Alcoa

Athugasemdir

[Sigurður Sunnanvindur (IP-tala skráð) 15.5.2019 kl. 10:02]

Þann 10. mai sagði forustusauður "Orkunnar Okkar":

„Það er Landsvirkjun, sem þjóðin á, í hag að halda upplýsingum um raforkuverð fyrir sig og það hræðir ekki samningsaðilana að fá upplýsingar um hvað keppinautar þeirra eru að kaupa rafmagnið á heldur er það þeim í hag,“ sagði Frosti Sigurjónsson á fundi með utanríkismálanefnd um þriðja orkupakkann í gær. Frosti var gestur nefndarinnar ásamt nokkrum félögum sínum í samtökunum Orkan okkar".

Vilhjálmur verkalýðsleiðtogi á Skaganum hefur líka áhyggjur af því að orkuverð til stóriðjunnar á Grundartanga muni hækka við O3.
Margir forkólfa "Orkunnar Okkar" voru áberandi fyrir 3 árum þegar Landsvirjun var að endursemja um rúm 200MW til Norðuráls og töluðu þá gegn hækkuðu raforkuverði. Á þeim tíma notuðust stóriðjutalsmenn við heitið "Auðlindirnar Okkar" og þá jafnt sem nú var Viðar Garðarsson áberaandi í umræðunni enda launaðaur af Norðuráli. 

Um hrun  áformaði Rio Tinto að auka framleiðslu í Straumsvík. Samningur var tilbúinn til undirritunar en forstj LV neitaði að sýna nýjum Iðnaðarráherra samninginn eftir stjórnarskipti. Komið var að stjórnarskiptum í LV og var Friðrik látinn fara og nýr kústur settur í forstjórastólinn. Afleiðingin var gjörbreyttur samningur sem ekki er afleiða af álverði heldur fast verð í verðtryggðum dollar. Nýr samningur LV við Norðurál tekur gildi í haust og stórhækkar orkuverð sem nú er bundið við stórnotendaverð á Nordpool, -þó svo að enginn sé milllandatengingin.
Landsvirkjun er því ekki lengur í þeirri stöðu að 80% tekna fyrirtækisins séu afleiða af álverði þar sem Straumsvík og Norðurál eru nú á annarskonar samning.
Bættur hagur Landsvirjunar er því ekki að þakka Alcoa heldur betri samningum við álverin á Vesturlandi.

[Ómar Ragnarsson, 15.5.2019 kl. 11:56]

Út frá orðum Frosta Sigurjónssonar lögðu orkupakkamenn það, að síðuhafi væri orðinn stóriðjusinni sem berðist með hnúum og hnefum gegn gegnsæi í orkusamningum! Þó liggur skjalfest fyrir að allt frá því er þessi síða var tekin í notkun 2007 og þar á undan frá því að síðuhafi gerðist aðgerðasinni 2006 hefur leyndin í þessum málum verið harðlega og staðfastlega gagnrýnd og er það enn. 

[Þorsteinn Siglaugsson, 15.5.2019 kl. 11:57]

Leyndin um orkuverðið er forsenda þeirrar spillingar sem þú rekur hér Ómar. Ég veit ekki betur en að eftir innleiðingu OP3 verði hún ekki lengur heimil.

[Sigurður Sunnanvindur (IP-tala skráð) 15.5.2019 kl. 12:19]

Pistillinn hér að ofan er ekki sneið á þig Ómar þó svo að einhverju leiti sért þú í vafasömum félagsskap í OO.

Gagnrýni OO á einkavæingu orkugeirans og brask milliliða er réttmæt en það ástand er nú þegar til staðar og O3 er þar ekki áhrifavaldur.
Með  O3 koma hinsvegar skýrari reglur um það sem þegar er orðið og mikilbægar reglur um neytendavernd og sjálfstæði Orkustofnunar sem verið hefur bullandi meðvirk þeim sem hún á að hafa eftirlit með.

EU hefur þá stefnu að árið 2030 verði afköst millilandatenginga orðin 15% af afkastagetu hvers lands. Þar er ekki um að ræða eina ofurdýra tengingu sem afkastar 50% framleiðslunnar  eins og rætt hefur verið um hér heldur er í flestum tilvikum um að ræða margar ódýrar loftlínutengingar sem eru gríðarlega hjálplegar fyrir orkuöryggi og bætta nýtingu grænna orkugjafa.

Það er því ekkert í stdfnu EU sem krefur Ísland um millilandatengingu og hvergi í nágrannalöndunum væru menn í alvöru að hugsa um einstaka framkvæmd sem er fokdýr, gríðarlega áhættusöm og er að umfeangi á við helming núverandi landskerfis sem tekið hefur mannsaldur að byggja upp. Slíkt er eðli málsins talið deleríum í upplýstum samfélögum. 
Hér vantar hinsvegar að setja málin í stærðarsamhnegi og rétt að minna á að raforkuframleiðsla Ísland nemur 0,5% af raforkunotkun í EU. 
Jafnvel þó svo að hér yrði virkjað hvert gufuauga, Gullfossar, bæjarlækir og ömmur okkar þá náum við ekki upp í heilt prósent af raforkuþörf EU.

[Ómar Ragnarsson, 15.5.2019 kl. 12:26]

Aðalatriðið er það að það hefur aldrei þurft einhvern orkupakka sem felur í sér "stjórskipulega óvissu" varðandi fyrirvara um sæstreng, til þess að afhjúpa leyndina, sem ráðamenn í umboði þjóðarinnar, vildu viðhafa. 

Það hefðu íslenskir ráðamenn getað gert allan tímann, ef þeir vildu sýna hinum raunverulegu handhöfum orkunnar, íslensku þjóðinni, þá virðingu að láta hana vera upplýsta um mál, sem hana varðar. 

[Þorsteinn Siglaugsson, 15.5.2019 kl. 13:57]

Þeir hefðu getað gert það, já. En þeir gerðu það ekki. Og þeir munu ekki gera það nema vegna þess að nú eru þeir þvingaðir til þess.