Tískuorðin "aukning" og "við erum að sjá." Leiðinda málalengingar og óþarfar.

Í viðtengri frétt má sjá orðalagið "aukning í fjölda ferðamanna", sem auðveldlega má orða með orðunum "ferðamönnum fjölgar." 

Þetta er eitt af mörgum dæmum um endurkomu svonefnds kansellistíls í málfari, sem tröllreið íslenskri tungu á nítjándu öld, uppskrúfuðu og stirðbusalegu orðalagi í rituðu máli skreytt með dönskum orðum og orðaleppum til þess að varpa einhverjum ímynduðum menntunarblæ sem stöðutákni á þann sem viðhafði þessi ósköp. 

Á okkar tímum er það enskan sem hefur tekið við hlutverki dönskunnar með sagnafælni og nafnorðasýki, samanber setninguna "það hefur orðið neikvæð fólkfjöldaþróun" í stað þess að segja einfaldlega "fólki hefur fækkað."  

Og ef hinn nýi kansellistíll er notaður um hið nýja fyrirbæri mætti orða það svona:

"Það er orðin mikil aukning í ofnotkun á orðinu aukning" í stað þess að segja: "Orðið aukning er ofnotað."

Annað tískumálfar felst í endalausri notkun orðanna "við erum að sjá."

Í stað þess að segja það blátt áfram sem segja þarf frá, þarf að skeyta framan við lýsinguna orðunum "við erum að sjá."

Dæmi eru um að viðmælandi í útvarpsviðtali hafi sagt fimm sinnumm orðin "við erum að sjá" í sömu setningunni í stað þess að sleppa þessum hvimleiðu og óþörfu tískuorðum alveg. 

Tilbúið en fyllilega líklegt dæmi:

"Við erum að sjá mikla aukningu í fjölda þeirra setninga þar sem talað er í aukningu á fjölda, við erum að sjá aukningu í fækkun þeirra tilfella þar sem talað er um fjölgun eða fækkun og við erum að sjá mikla aukningu í notkun orðanna "við erum að sjá", sem við vorum ekki að sjá hér áður fyrr." 

Í stað þess að segja. "Orðið aukning er æ oftar notað."

 

Hörmuleg nýting úti á landi á veturna

Athugasemdir

[Ingólfur Sigurðsson, 23.10.2022 kl. 23:35]

Ég heyrði hinn nýja sóttvarnarlækni, Guðrúnu Aspelund tala um AUKNINGU á smitum!!! Auðvitað er það fjölgun smita. Aukning er á óteljanlegu magni (t.d. vatnsmagni) en fjölgun á því sem maður telur.

Því miður úir og grúir af villunum. Það ættu að vera málræktarþættir á öllum stöðvum, sjónvarpi og útvarpi, slík er þörfin.

Takk fyrir góðan pistil.