Þegar fyrsti eldurinn kom upp í einu Kröflugosinu og mynd náðist af augnablikinu.

Merkilegasta myndskeiðið, sem náðist af Kröflueldunum hér um árið, náðist á því augnabliki þegar fyrsti hraunstrókurinn braust upp í gegnum yfirborð jarðar eins og eldrauður hnífsoddur. 

Það var kolsvarta myrkur og fyrir hreina tilviljun var þannig bilun í rafkerfi flugvélarinnar, sem myndin var tekin úr, að aðalöryggið sló rafmagninu út nokkrum sekúndum eftir að kveikt var á rofanum.  

Veður var mjög gott og þegar þessi bilun varð, var ákveðið að setja myndavélina í gang og beina henni út um opinn gluggann þannig að með heppni næðist mynd af þessu augnabliki. 

Hundaheppni varð með í spilinu, því að eldurinn kom upp í miðjum myndfletinum og stækkaði hratt til beggja átta og hækkaði lík og risahnífur væri að rista jörðina upp. 

Hraun kom upp á fleiri stöðum á sprungunni og var brátt orðið að risastórum eldvegg, því að þetta gos var margfalt stærra en í gosunum, sem hafa orðið við Fagradalsfjall.  

Myndskeið: Tíu mínútum frá þegar gosið hófst

Eitt afbrigðið; að sveigja of snemma í veg fyrir bílinn, sem ekið er fram úr.

Á leiðinni fram og til baka milli Reykjavíkur og norðausturhálendisins í vinnuferð til viðhalds Sauðárflugvelli var mikil umferð eftir þjóðvegi númer eitt og mikið um framúrakstra.  

Yfirleitt var akstur bílanna yfirvegaður og vel af hendi leystur, en síðan voru undantekningar af ýmsu tagi. 

Eitt fyrirbrigðið felst í því að menn á aflmiklum bílum með stór hjólhýsi í eftirdragi aki vel yfir löglegum hraða og byrji strax að beygja þegar þeir bruna fram hjá í framúrakstrinum, áður en hjólhýsið er komið fram hjá bílnum sem verið er að beygja í veg fyrir.  

Í sumum tilfellum var telft glæfralega á tæpasta vað með því að þrengja gróflega að bílnum, sem ekið var fram hjá. 

Raunar eru til ýmis afbrigði af svona aksturlagi í framúrakstri í umferðinni bæði í þéttbýli og dreifbýli. 

Völundur Jóhannesson var eins konar konungur öræfanna í þá áratugi sem hann var þar á vappi við að reisa og viðhalda hinum stórmerkilegu mannvirkjum í Grágæsadal, sem er í 33 kílómetra aksturfjarlægð frá Kárahnjúkum, 

Völundur féll frá fyrir tveimur árum, og var sjónarsviptir að honum. Það fylgdi því alltaf viss öryggistilfinning að vita af honum þarna fram frá þegar fara þurfti í ferðir til viðhalds og eftirlits með Sauðárflugvelli.  

Í fyrra varð það óhapp hjá síðuhafa í slíkri ferð, að hann hrasaði í klfri upp á húsbílinn, sem þar er, og særðist það mikið á hendi, að taka þurfti nokkur saumaspor í hendinni þegar komið var niður á Egilsstað með blæðandi og opið sár. 

Lærdómurinn af þessu að framvegis verði fyrirfram að gera ráðstafanir til þess að vera ekki aleinn í þessum ferðum inn á Brúaröræfi.  

Í ár tókst að stilla því þannig til að vinur minn ætti erindi þarna um sömu helgi og kom sér vel að fá aðstoð hans við að tengja dráttarbeisli valtarans aftan í gamla Grand Vitara jöklajeppann, sem notaður er í þessum ferðum.  

Á nokkrum stöðum má sjá ummerki um uppgræðslustarf Völdunar heitins. 

Á Brúaröræfum bera örnefni vitni um að þar hafi orðið mikil gróðureyðing og uppblástur. 

Á mótum tveggja slóða um tíu kílómetra frá leiðinni til Grágæsadals má sjá grænan blett með nokkrum jurtategundum, afmarkaðan með steinum, eins og sjá má á meðfylgjandi mynd. 

Einn steinninn er þó sýnu stærstur. 

Völundur gaf þessum stað nafnið Lyklasteinn vegna þess, að þar hafði gleyminn samferðamaður hans lagt lyklakippu sína frá sér upp á steininn í myndatöku og fann hana ekki aftur. 

En Völundur fann hana og hinn græni blettur heldur sér furðu vel þarna í 700 metra hæð yfir sjó, enda eru allir grasbítar, sauðfé og hreindýr, horfnir af þessum slóðum.   

 

„Með því grófara sem ég hef séð“

Trölladyngju / Krýsuvíkurreinin með hraun allt frá Suðurstrandavegi til Vallanna.

Þorbjörn Þórðarson eldfjallafræðingur beinir í viðtengdu viðtali á mbl.is umræðu að þeim eldstöðvakerfum, sem gætu orðið virk og ógnað innviðum á borð við Reykjanesbraut og flugvelli á svæðinu.

Núverandi flugvellir við sunnanverðan Faxaflóa eru á nokkurn veginn skástu stöðum, sem hægt er að finna, sem minnst hætta er að hraunstraumar nái til. 

Nýlegir gígar í Óbrynnishólum skammt sunnan við Kaldársel sendu frá sér hraunstrauma til sjávar við Straumsvík og Vellina, og það eru aðeins örfáir kílómetrar frá núverandi eldstöð og kvikusöfnun við Keili til að senda hraun niður Afstapahraun og yfir hið þráða flugvallarstæði, sem kennt hefur verið til Hvassahraun, en hraun með því nafni hefur í raun aldrei verið til.   

Mjög líklega er nú hafið eldvirknistímabil á Reykjanesskaga, sem gæti staðið í nokkrar aldir, líkt og gerðist síðast ´með slíku tímabili, sem lauk fyrir átta hundruð árum. 

Fráleit er sú hugmynd að alþjóðaflugvöllur í Flóanum geti komið í stað Reykjavíkurflugvallar. 

Verstu flugskilyrðin á suðvesturlandi eru í hvössum rigningaráttum úr suðri eða suðaustri. 

Keflavíkurflugvöllur og Flóinn eru þegar þannig stendur á sama veðursvæði á sama tíma og Reykjavíkurflugvöllur nýtur góðs að því skjóli sem Reykjanesfjallgarðurinn veitir.  

Ráðleggur Hafnfirðingum að byggja ekki sunnar

Sorg og líkn.

 

SAMÚÐARKVEÐJA. 

 

SORG OG LÍKN.  (Með sínu lagi)

 

Söknuðurinn sár;

sorgarkvöl og tár. 

 

Ljúfur Drottinn lífið gefur;

líka misjöfn kjör, 

og í sinni hendi hefur

happ á tæpri skör.

Feigðin grimm um fjörið krefur. 

Fátt er oft um svör. 

Enginn veit hver annan grefur;

örlög ráða för.   

 

Söknuðurinn sár; 

sorgarkvöl og tár. 

 

Líkna höfug hryggðartárin;

hörfar myrkrið svart. 

Látum tímann lækna sárin, 

þótt lögmálið sé hart. 

Valt er lán og vegir hálir;

víst þó huggun er

það, sem góðar, gengnar sálir

gáfu okkur hér. 

 

Söknuðurinn sár;

sorgarlíkn og tár. 

 

Og ég veit að orðstír lifir;

ást og kærleiksþel. 

Sá, sem vakir öllu yfir 

æ mun stjórna vel. 

Vítt um geim, um lífsins lendur

lofuð séu´hans verk. 

Felum okkur í hans hendur, 

æðrulaus og sterk. 

 

Söknuðurinn sár. 

Sorgarlíkn og tár;

sorgarsortinn dvín;

sólin rís og skín.    

 

 

 

Nöfn þeirra sem létust í flugslysinu

Bein útsending 1973 og síðar óklippt í Kröflueldum.

Enginn æátti von á því í ársbyrjun að stutt væri í  það að sjónvarpa beint frá eldgosum á Íslandi. En þetta tókst nú samt í Heimaeyjargosinu með því að setja upp myndavél á Klifinu og koma þaðan á beinni útsendingu til sjónvarpsnotenda um allt land.

Útsendingin var án hljóðs, en i Kröflueldum var farin önnur leið. Flogið var með kvikmyndatökumann og jarðfræðing eftir endilangri gjósandi sprungunni við Kröflu og tekið upp heilt og óklippt myndskeið með lýsingu hans á allri sprungunni. 

Síðan flogið með filmuspóluna til ákureyrar og með áætlunarflugi þaðan til Reykjavíkur. 

Þaðan var þessu heila óklippta myndskeiði sjónvarpað til landsmanna aðeins tveimur klukkustundum eftir að það var tekið.  

Bein útsending: Eldgos á Reykjanesskaga

Starfsmenn sjónvarpsþáttarins "60 mínútur" virðast fylgjast einna best með.

Fáir ef nokkrir erlendir fréttamiðlar, hafa fylgst betur með eldgosunum við Fagradalsfjall og bandaríski sjónvarpsþátturinn "60 mínútur".  

Svo oft og reglulega hafa þeir fylgst með og sent hingað sitt fólk, að oft hafa þeir greint frá atriðum, sem okkar eigin sjónvarpsfólki hefur sést yfir. 

Sum efnin tengjast jafnvel geimvísindum og fleiri greinum viðfangsefna íslenskra vísindamanna. 

Aðeins stutt er síðan ein slík umfjöllun var á dagsrá hjá þeim, og eru þessir bandarísku Íslandsvinir hinir ágætustu auglýsendur fyrir land okkar og þjóð.  

Gosið í erlendum miðlum

Askja virðist líka vera eingöngu í biðstöðu.

Askja, Grímsvötn, Katla og Hekla eru þær eldstöðvar, sem helst gætu tekið upp á því að fara að gjósa til samlætis gosinu við Fagradalsfjall, af því að vísindamenn hafa metið ástand þeirra þannig, að það sé "kominn tími á " þær. 

Undir Öskju var skjálftahrina mánuðum saman og kvika taldist komin upp á aðeins tveggja kílómetra dýpi og því ástæða til að huga að viðbúnaði af þeim sökum. 

Af þessum sökum hefur starf varðandi eina stóra flugvöllinn í næsta nágrenni orðið mun meira og erfiðara en þau tólf ár, sem hann hefur haft alþjóðlega skráningu og viðurkenningu undir skráningarheitinu Sauðárflugvöllur - BISA. 

Af því að völlurinn hefur þá sérstöðu að verða nothæfur í nokkrar vikur á sama tíma sem allar landleiðir í kring voru ófærar, var það leyst með því að hafa þar staðsettan gangfæran jeppa, sem hægt væri að nota til völtunar vallarins um leið og fært yrði um hann.

Var þá hægt að fljúga til hans og lenda á honum og klára þetta á einfaldan hátt. 

Í fyrra bilaði bíllinn og þurfti þá að fara í tímafrekar ferðir alla leið fræa Reykjavík til Sauðárflugvallar, alls um 1750 kílómetra hvora leið til að draga valtannn nokkur hundruð kílómetra samtals til að fara yfir allar fimm flugbrautirnar, sem eru alls tæplega fimm kílómetra langar, sú lengsta 1300 metrar.  

Fyrstu flugferðina fór Arngrímur Jóhannsson á TF-ABM frá Akureyri til að gefa grænt ljós á völlinn og síðar var farið við þriðja mann á tveimur Jodel flugvélum í eigu bræðranna Jóns Karls og Hauks Snorrasonar. 

Áður hafa verið sýndar myndir af komu flokks Íslendinga á 19 sæta tveggja hrayfla Twin Otter vélar alla leið frá Stokkhólmi, sem lentu í blandaðri aðgerð bæði vélinni og með því að stökkva út úr vélinni.   

Nú er lokið við að valta allan völlinn í ferð sem tók fjóra daga og með því búið að staðfesta fyrri athuganir á honum; sen sýna hæfi hans til notkunar fram á næsta vetur. 

Engin áhrif á flugumferð að svo stöddu

Húnaflói og Hrútafjörður standa fyrir sínu.

Þótt landið og miðin í kringum það væru allt einn rauður flekkur í gær, stóð gamalkunnugt fyrirbæri, Húnaflói og Hrútafjörður þó fyllilega fyrir sínu á þann hátt að hitauppstreymi yfir Borgarfjarðarhéraði skópu tómarúm, sem hrollkalt þokuloft lágt yfir köldu hafinu myndaði í neðstu loftlögum, streymdi suður Hrútafjörð og suður á hitaskilin á Tvídægru. 

Í Staðarskála var margt um manninn og þar börðu menn sér til hita eftir að hafa svitnað í hinni miklu hitabylgju þessa hlýjasta sumardags, sem var að byrja að hörfa undan köldu sjávarlofti miklu kaldari sjávarins, sem laumaðist inn undir hinn hlýrri loftmassa.  

 

„Smám saman færist kaldara loft yfir landið“

Hver íslenskur neytandi skiptir jafn miklu máli og hver Sádi-Arabi.

Íslendingar eru aðeins tæplega 400 þúsund og þessa staðreynd, örsmáan dropa í haf jarðarbúa, nota margir óspart til að réttlæta það að við víkjum okkur frá allri ábyrgð á bruðli og ofneyslu takmarkaðra auðlinda jarðarinnar. 

En ef þessi röksemd á að gilda, hvers eiga þúsundir íbúa erlendra samfélaga á stærð við það íslenska að gjalda ef annað á að gilda um þau en okkar samfélag?

"Við öndum öll að okkur sama loftinu" sagði John F. Kennedy í síðustu stórræðu sinni 1963, "eigum öll afkomendur, sem okkur er annt um, og erum öll dauðleg."

Skiptir engu máli fyrir Sáda hvað Ísland gerir í loftslagsmálum

´Það er hægt að lækna sig af lofthræðslu.

Lofthræðsla var erfið raun fyrir borgardreng í sumardvöl þegar laið hans lá um mjó einstigi í bröttu fjallin fyrir ofan bæinn.  

17 ára gerðist hann félagi í byggingarsamvinnufélagi sem reisti tólf íbúðahæða blokkina Austurbrún 2. Þar bauðst mönnum að vinna við bygginguna fyrir hlut í henni. 

Í fyrstu leit verkefnið ekki vel út. Að vinna í járnabindingum var ekki fyrir lofthrædda, sem ynnu stöðugt í meiri og meiri hæð. 

Hluti af því fólst í að ganga ofan á mótunum, en með ítrustu einbeitni tokst það á fyrstu hæðinni. 

Síðan bættst við fleiri og fleiri hæðir. Notuð voru skriðmót og tíminn, sem hver hæð tók, minnkaði úr þremur vikum niður í tíu daga.

Á 12. hæð var öll lofthræðslan horfin og jafvel hlaupi ofan á mótunum með þverhnípið beint fyrir neðan sig.   

Niðurstaðan: það er hægt að lækna sig af lofthræðslu. Löngu síðar bauð Rúnar Guðbjartsson fólki upp á námskeið til að lækna lofthræðslu með góðum árangri. 

Aðeins tvisvar hefur lofthræðsla gripið mig. Í fyrra skiptið 1976 þegar þáði boð um að verða fyrsti farþeginn á Íslandi í loftbelg. 

Flugtakið mistókst i fyrstu og í stað ´þess að klifra um borð í körfuna, hékk ég á höndunum utan á henni, en flugstjórinn heyrði ekki ópin í mér fyrir ærandi hávaðanum í heita loftinu sem knúði belginn. 

Augnablikinu þegar jörðin fjarlægðist hratt og stutt yrði þar til ég missti takið og hrapaði, verður ekki hægt að lýsa með orðum.

´Fyrir hreina heppni fataðis belgstjóranum heitaloftsblásturinn stundarkorn og karfan skall til jarðar svo að ég losnaði frá henni lítt meiddur. 

En svona atvik er auðvitað svo svakalegt, að skelfingin ein ríkir undir og yfir og allt um kring. .

 

Ögraði lofthræðslunni „Ég hef átt frekar gott líf“