Svipað fyrirbæri og spillingarkönnunin ?

Það er vafalaust rétt að á Norðurlöndum sé hvað mest lýðræði í heiminum. Svipað á áreiðanlega við um spillingu. Því miður var það svo að Ísland var sett efst á blað hvað litla spillingu snerti einmitt þegar hún var einna mest hér.

Huga má að því hvort allar tegundir lýðræðis séu hér svo ágætar að við eigum skilið að vera í næstefsta sæti.

Þegar vélað er um varðveislu náttúruverðmæta og ákveðið, eins og hér hefur verið gert og er enn verið að gera, að valda að ásettu ráði einhverjum stórfelldustu óafturkræfu umhverfisspjöllum, sem hægt er að framkvæma, er yfirgnæfandi meirihluti þeirra, sem það snertir, ófæddur. 

Í löggjöf hinna Norðurlandanna eru stjórnarskrárákvæði sem tryggja auknar kröfur til málsmeðferðar þegar svona stendur á. 

Ekkert slíkt ákvæði er í íslenskri stjórnarskrá, ákvæði sem snertir jafnrétti kynslóðanna og lýðræði, sem reiknar með kjósendum framtíðarinnar. 

Ég efast um að hin erlenda könnun, sem nú er vitnað til, um lýðræði og jafnrétti, taki þetta með í reikninginn. Ákvæði af þessu tagi eru meira að segja í stjórnarskrám þeirra Austur-Evrópulanda, sem hafa tekið helstu ákvæði Evrópuréttar upp í lög sín. 

Þetta voru mestu umhverfissóðar álfunnar á meðan kommúniskt alræði ríkti þar og hafa nú skotið okkur ref fyrir rass í þessu tilliti. 

Lýðræðið mest á Norðurlöndum

Dæmi um hagstætt veðurfar.

Fyrirsögnin "þæfingur á Klettshálsi" er dæmi um það, hvað veðurfar hefur í raun verið hagstætt á landinu síðustu mánuði ársins, ekkert síður en aðra hluta þess.

Í því árferði sem miðað er við í samanburði, á árunum 1960-95, hefði það þótt frétt að það væri ekki fyrr en undir árslok sem færð versnaði á  fjallvegum á norðanverðu landinu. 

Aðeins tvisvar hefur snjóað að einhverju marki í allt haust, og þá aðeins á norðanverðu landinu. 

Syðra hefur í raun verið einmuna tíð og að sumu leyti jafnvel of góð, því að lítil úrkoma hefur gert það að verkum að Rauðavatn hefur nær horfið, lækkað hefur stórlega í Kleifarvatni og áin Kaldá fyrir sunnan Hafnarfjörð, sem runnið hefur öldum saman rétt við Kaldársel, hefur ekki sést. Er mikill sjónarsviptir að Kaldá, sem er einhvert merkilegasta vatnsfall landsins og efni í sérstakan bloggpistil.

Þæfingur á Klettshálsi

Fýkur meira frá svæðinu neðan jökulsins.

Í gosinu í Eyjafjallajökli féll þykkt öskulag bæði á jökulinn sjálfan en einnig á hlíðar hans, einkum að sunnan- og austanverðu.

Ég hef fylgst með öskufokinu allt þetta ár og flatarmál hlíðanna er miklu meira en flatarmál jökulsins og þaðan hefur mest af öskufokinu komið, þótt hún hafi upphaflega fallið úr öskumekkinum sem kom úr gígnum þegar hann gaus.

Nákvæmt er að segja: "Aska, sem kom úr Eyjafjallajökli, fýkur."  

Aska fýkur frá Eyjafjallajökli

"Seðlabankinn hefur ákveðið..."

Stjórn íhaldsflokksins hækkaði gengi krónunnar á þriðja áratug síðustu aldar en slíkt gerðist ekki aftur fyrr en 80 árum síðar. Í bæði skiptin var þessi gengishækkun óraunhæf og til ills þegar litið var til afleiðinganna.

Þegar kreppan dundi yfir um 1930 var krónan ákaflega illa undir það búin að þola áfallið, og næstu 60 ár var aðalviðfangsefni stjórnvalda handstýrt rangt gengi krónunnar. 

1939 var svo komið að engin höft og boð og bönn gátu komið í veg fyrir að það yrði að fella gengi krónunnar. Það var gert og ef allt hefði verið með felldu í stjórn efnahagsmála hefði það átt að duga. 

En 1942 fór af stað verðbólga af áður íþekktri stærð vegna hinnar gríðarlegu þenslu sem hernámsframkvæmdirnar ollu og stjórnarkreppu, sem fyrst leiddi af sér skammlífa minnihlutastjórn Ólafs Thors, tvennar kosningar og síðan utanþingsstjórn. 

Þá varð trúnaðarbrestur milli Ólafs og Hermanns Jónassonar sem eitraði íslensk stjórnmál meðan báðir lifðu þótt þeir neyddust til að samþykkja stjórn flokka sinna 1950-56. 

Ólafur mælti fleyg orð þess efnis að hægt væri að slá verðbólguna niður "með einu pennastriki" og var það aðhlátursefni þangað til þjóðarsáttin 1990 sannaði þessi orð hans. 

1949 varð að fella krónuna á ný og frá 1950 var komið á flóknu hafta- og gjaldeyriskerfi til þess að breiða yfir ranga skráningu. Þá stóð dollarinn í 16,32 krónum ef ég man rétt.

Enn varð að fella krónuna 1959 til þess að ryðja burtu verstu höftunum og þegar verkföll leiddu af sér 13% kauphækkun 1961 var krónan felld nákvæmlega jafn mikið. 

Í þrjátíu ár eftir þetta voru í gangi víxlhækkanir kaupgjalds og verðlags með tilheyrandi gengisfellingum, tveimur árið 1967 og síðan eftir þörfum. 

Jóhannesar Nordals verður sennilega helst minnst fyrir það að koma fram í sjónvarpi með sama pistilinn æ ofan í æ: "Stjórn Seðlabanka Íslands hefur ákveðið að höfðu samráði við ríkisstjórnina að skrá gengi krónunnar..."

Stjórnmálamenn eyddu dýrmætum tíma sínum í eilífar reddingar oft á ári vegna þessa fargans í stað þess að geta einbeitt sér að málum, sem horfðu meira til framtíðar. 

Ríkisstjórnir komu og sprungu í loft upp og kjaradeilur og verkföll tröllriðu öllu. 

1983 komst verðbólgan yfir 100% og ráðstafanir af þeim völdum bitnuðu mjög hart á ýmsum þjóðfélagshópum, þó mest ungu fólki sem var búið að kaupa húsnæði með miklum skuldum. 

Sparifjáreigendur með gamla fólkið í miklum meirihluta var rænt fjármunum sem nam á núvirði hundruðum milljarða á þessu hræðilega verðbólgutímabili. 

Loksins tókst með Þjóðarsáttinni 1990 að kveða verðbólgudrauginn niður með samstilltu átaki mætra manna á vinnumarkaðnum og er sá samningur einhvert mesta stjórnmálalegt afrek lýðveldissögunnar. 

Fram yfir aldamót ríkti hér mesta stöðugleikatímabil um áratugaskeið, en um aldamótin fór síðan græðgin að keyra úr hófi fram. 

Framangreind saga tæpir á þeim slæmu áhrifum sem vanþroskuð íslensk stjórnmál höfðu á allt þjóðlífið og siðferði þjóðarinnar og speglaðist í þessu mikla þjóðarböli sem verðbólgan var og allt hafta- og fyrirgreiðslufarganið sem af henni spannst. 

Þrátt fyrir Þjóðarsáttina 1990 tókst aldrei að siðvæða íslensk stjórnmál á ný, nýjasta gerð spillingar sjálftöku- og oftökustjórnmála tók bara við með afleiðingum sem sprungu framan í andlitið á okkur 2008. 

Þegar vel er skoðað sést að það stefndi í Hrunið fyrr eða síðar alla síðustu öld. 

Það sem bjargaði var fyrst stríðið og striðsgróðinn, síðan síldin, síðan smá losun haftanna á sjötta áratugnum, þar á eftir miklar þorskveiðar og í lok aldarinnar batnandi hagur og umhverfi í kjölfar stöðugra gengis en fyrr. 

Ævilega þegar sló í baksegl kom eitthvað til sögunnar og "þetta reddaðist". 

En hin landlæga spilling, sem hér hefur ríkt vegna átaka helstu valdahópa í þjóðfélaginu, leitaði bara á önnur mið. Siðrofið, sem fólst í Hruninu, var líkt siðferðilegu krabbameini, sem aldrei hafði verið upprætt og vann loks verk sitt. 

Meinið óx á tveimur samtengdum sviðum, í efnahagsmálum og í orkumálum. 

Á fyrrnefnda sviðinu er verið að reyna lækningu eftir að meinið sprakk, en á síðarnefnda sviðinu virðist allt við það sama og fyrr, því miður. 

 

Rýrnun krónunnar 99,95%

Þráinn hefur gert sig mikilvægari.

Með því að gerast sá stjórnarþingmaður, sem alltaf er talinn sá 32. í röðinni, hefur Þráinn Bertelsson tryggt að athyglin beinist að honum umfram aðra stjórnarþingmenn.

Talan 32 er jú "heilög tala" þegar um er að ræða meirihluta á Alþingi. 

Forverar Þráins er fjölmargir í þingsögunni.

Í hugann koma Gunnar frá Selalæk, sem var utan flokka og réði úrslitum um það ferli sem "þingrofsmálið" svonefnda fór í 1931. 

Í lok ferils vinstri stjórnarinnar skaut Bjarna Guðnasyni upp á stjörnuhiminn fjölmiðla þegar fjörbrot þeirrar stjórnar byrjuðu og Albert Guðmundsson kom heldur betur við sögu við myndun stjórnar Gunnars Thoroddsens 1980. 

Sagnir hermdu að Steingrímur Hermannsson hefði orðið að eyða ómældum tíma í Stefán Valgeirsson til að halda lífi í ríkisstjórn fyrst eftir myndun hennar 1988, áður en Borgarflokksþingmönnum var kippt inn í stjórnina, en það var eina leiðin til að lina þetta ástand, sem tók svona mikinn tíma frá forsætisráðherranum. 

Varamaður Þráins styður ekki VG

Mikið verður gott þegar göngin verða komin.

Þegar litið er snöggt á landakort sést að gamli vegurinn yfir Vaðlaheiði var í beinni línu á leiðinni austur heldur en krókurinn sem liggur út í Víkurskarð og síðan fram eftir aftur.

Að þessu leyti var gamla leiðin rökréttari þótt hún væri að sjálfsögðu mun verri vegna þess hvað hún liggur miklu hærra yfir sjó. 

Það leiðir hugann að því hvað fyrirhuguð Vaðlaheiðargöng verða mikil samgöngubót. Vandamálið varðandi vegagjald fyrir aðgengi að göngunum er það, að erfitt er að hafa það nógu hátt til þess að borga göngin, því að það verður að borga sig fyrir þá sem nota göngin að fara um þau frekar en að aka um Víkurskarð. 

Heyrst hafa hugmyndir um að loka veginum um Víkurskarð til að þvinga ökumenn framtíðarinnar til þess að aka um Vaðlaheiðargöng. 

Það er á skjön við þá hugsun, sem var sett fram á sínum tíma varðandi Hvalfjarðargöng, að menn eigi að geta valið hvort þeir aki lengri leiðina eða þá skemmri. 

En ástæðan fyrir því að þetta er erfitt varðandi Vaðlaheiðargöng er sú að umferðin um þau verður miklu minni en um Hvalfjarðargöngin. 

Margir hafa velt því fyrir sér að forgangsröðunin hafi verið vafasöm fyrst Vaðlaheiðargöngin séu ekki enn komi. Um slíkt er til lítils að tala héðan af, heldur taka fyrir það sem framundan er, og þá hljóta Vaðlaheiðargöngin að teljast tímabær og þótt fyrr hefði verið. 

Búið að opna Víkurskarð

Deildu og drottnaðu !

Mörgum finnst áreiðanlega lykt af því að Alexander Lukashenko hafi fengið tæp 80% atkvæða í forsetakosningunum í Hvíta-Rússlandi en þegar fyrir liggur að níu aðrir frambjóðendur hafi verið í boði er augljóst að gamla máltækið frá tímum Rómverja um að deila og drottna á við.

Margir kjósendur telja sig sjálfsagt standa frammi fyrir því að úr því að andstæðingar forsetans geta ekki komið sér saman um einn frambjóðanda gegn honum sé illskásti kosturinn að kjósa þennan aðsópsmikla og ráðríka forseta. 

Án þess að andstæðingar forsetans sameinist um einn mann gegn honum er borin von að nokkru fáist um þokað. 

Með því að tvístra andstæðingunum og deila þeim er drottnun forsetans gulltryggð. 

Þetta er mjög slæmt því að slímseta á borð við þá sem um er að ræða í Hvíta-Rússlandi gerir ekkert nema að auka á spillingu hjá spilltum forseta. 

Lukashenko fékk 79,67%

Þögnin rofin?

Nú eru tveir sólarhringar síðan það kom fram sem ég bloggaði um á báðum bloggsíðununum mínum varðandi æðibunu- og skómigustefnuna sem viðhöfð er í orkumálum hér á landi og speglast nú síðast í fréttum um fjárfestingu Landsvirkjunar á Norðausturlandi.

Fréttaflutningur fjölmiðla hefur verið á eina lund, svonefnd "kranablaðamennska", þar sem gagnrýnislaust er lapinn upp dýrðaróður virkjanafíklanna. 

Í gær var hringt í mig frá morgunhönum RUV þar sem þeim datt í hug að fá mig til sín núna klukkan 7:30 í smá spjall um þessar nýju fréttir um orkuöflun, um kuldana og um ferilsplötuna mína. 

Nú er stutt til jóla og ég hefði gjarna viljað láta nægja að tala um plötuna og tala eingöngu á jákvæðu nótunum um orkuöflunina. 

Það myndi hæfa best manni sem söng á sínum tíma "jólunum á / eru allir vinir...". 

En felst raunveruleg vinaáttta í því að draga sannleikann undan? 

Hvað um máltækið: "Vinur er sá er til vamms segir"? 

Freyr Eyjólfsson, sá sem hringdi í mig, hafði ekki frekar en nær allir, séð bloggin mín og hafði því ekki hugmynd um annað en að nú værum við komin á beinu breiðu brautina með álverið á Bakka samkvæmt fréttum blaða og ljósvakamiðla, enda ekki heyrst múkk annað en fagnaðaróður sveitarstjóra Norðurþings um það að nú væri álverið í höfn. 

Ég á því engra kosta völ annarra en að segja það sem ég veit sannast. Enda væri annað móðgun við þann sem fæddist á jólum og sagði aðspurður um erindi sitt hér á jörðu: "Ég er kominn til að bera sannleikanum vitni." 

 

P. S.  Nú er viðtalinu lokið og þögnin hefur verið rofin, að minnsta kosti í þetta eina sinn.

Kuldinn frá Íslandi.

Þegar röskunin af völdum Eyjafjallajökuls er að fjarlægjast í tímanum tekur við fyrirbæri, sem íbúar á Bretlandseyjum einkanlega kenna við Ísland en það er hin svonefnda "Íslandslægð".

Hún hefur í áraraðir fengið nafn sitt af landinu okkar, vegna þess að þessi dæmigerða djúpa og illvíga Norður-Atlantshafslægð kemur í áttina frá svæðinu við Ísland og veldur oft illviðrum í norðvestanverðri Evrópu. 

Þegar hún fer í austur dregur hún á eftir sér kaldan loftstraum norðan úr Norður-Íshafii, sem fer suður yfir Bretlandseyjar og veldur þar oft leiðinda kuldum, sem að sjálfsögðu tengjast landinu í norðri, sem kennt er við ís og þar með ískulda vegna þess að það var "Íslandslægðin" sem kom þessu öllu af stað.

Lægðin, sem olli norðanáhlaupinu í gær fór suður með austurströnd Íslands og þótt það væri ekki hinn venjulegi ferill Íslandslægðarinnar var hún áreiðanlega nógu nálægt landinu til þess að tengjast landinu í hugum Breta.

Nú koma lægðirnar vel fyrir sunnan Ísland yfir hafið og draga loft til suðurs úr köldum loftmassanum, sem liggur frá Norður-Grænlandi austur yfir Skandinavíu og valda miklum truflunum á flugi og öðrum samgöngum.  

Það virðist ætla að verða þrálátt fyrirbæri, sem annað árið í röð ríkir hér á norðurslóðum, en það felst í því að hlýir loftmassar fara norður með austurströnd Norður-Ameríku og valda hlýindum á Nýfundnalandi, Labrador og Suðvestur-Grænlandi sem enn láta lítt undan síga á sama tíma sem kuldapollurinn stóri fyrir norðan okkur stendur fastur fyrir. 

Á annað þúsund bíður flugs

200 tonn.

Ég hef unnið nógu lengi á fjölmiðlum til að taka eftir því að ekki er alveg sama hvernig fyrirsagnirnar eru.

Þannig eru 200.000 lítrar af olíu miklu meira magn af olíu en 200 tonn, þegar svona há og löng tala birtist á prenti. Samt tákna þessar tölur nákvæmlega sama magnið.

Ég tel reyndar að í fréttinni af olíubrunanum á Reyðarfirði hefði átt að nota mælieininguna tonn vegna þess að hún gefur betri mynd varðandi samanburð. 

Enginn myndi segja að skip komi að landi með 200.000 kíló af fiski og það er mun erfiðara að ná utan um þá tölu í huglægu mati en 200 tonn af fiski. 

200.000 lítrar af olíu