Aumlegt yfirklór og lygar.

Útskýringar bandaríska hersins á atvikinu, sem sýnt hefur verið í sjónvarpi og valdið hryllingi um víða veröld eru aumlegar og lítilmótlegar.

Myndin er ekta, það fer ekki á milli mála og enginn leið að komast fram hjá því að svona voru starfsmenn Reuters drepnir á óvenju kaldrifjaðan hátt.

Í Kastljósinu í gær var sýndur hinn mikli munur á útliti myndavélar og sprengjuvörpu. Sú síðarnefnda er löng og mjó en myndavél er þykk og stutt. 

Munurinn er svo mikill að allan tímann sér hver maður að fólkið er óvopnað. Flugmennirnir ljúga í stjórnstöðina um fjölda fólksins í upphafi og að það sé vopnað þótt myndavélin sé eina tækið, sem sjáist. 

Eftir að búið er að stráfella fólkið og hlæja og fíflast með það sem er að gerast er lygunum um vopnin haldið áfram til að blekkja mennina í stjórnstöðinni. Flugmennirnir ljúga því að verið sé að bera lík og vopn inn í bílinn þótt augljóst sé að ekkert vopn er enn sjáanlegt.

Það var vafalaust rétt hjá fulltrúa Rauða krossins að allir aðilar hins hörmulega stríðs í Írak hafi brotið og brjóti gróflega af sér. 

Það er hins vegar engin afsökun fyrir Bandaríkjaher að reyna að réttlæta þennan stríðsglæp sem minnir á fjöldamorðin í My Lai og víðar í Vietnamstríðinu. 

Að lokum ein spurning: Þetta stríð, sem Íslenska þjóðin lét tvo menn véla sig til þess að styðja opinberlega sem "viljug" þjóð til svona átaka hefur kostað 600.000 óbreytta borgara lífið á sjö árum. 

Hefði Saddam Hussein, þeim mikla glæpahundi, tekist að drepa svo margt fólk á þessum árum hefði hann ráðið áfram ríkjum og hrakið milljónir á flótta og vergang? 

Þrátt fyrir hin viðbjóðslegu eiturefnamorð hans á Kúrdum efast ég um að hann hafi á næstu sjö árum á undan Íraksstríðinu drepið neitt viðlíka margt fólk. 

George Bush eldri fór að ráðum góðra ráðgjafa í Flóastríðinu og lét nægja að niðurlægja her Saddams og kenna honum þá lexíu að fara ekki með hernað á hendur öðrum þjóðum. 

Ráðgjafar hans vöruðu hann við því að halda lengra, því að þá myndi skapast það ástand sem ríkt hefur í Írak síðustu sjö ár. 

Flóastríðið var réttlætanlegt þótt það fælist í því sama og svo mörg fyrri stríð: Að drepa eins marga óvinahermenn og hægt var. 

Áður en yfirgangsæðið rann á Saddam Hussein höfðu Bandaríkjamann ekki meiri skömm á þessum kaldrifjaða einvaldi og ógnvaldi en það að þeir studdu hann með ráðum og dáð af því að það hentaði þeim í átökum við Írani. 

Snúum dæmiinu við og segjum að í Bandaríkjunum hefði verið blóðþyrstur einvaldur við völd sem styddist við ógnarstjórn. Við notum tölur í hlutfalli við stærðarmun írösku þjóðarinnar og þeirrar bandarísku sem er tólffaldur.

Her Araba hefði með uppdiktaðar ásakanir um gereyðingarvopn að skálkaskjóli gert loftárásir á helstu borgir landins og ráðist inn í Bandaríkin með milljón manna her til þess að steypa einvaldinum af stóli. 

Síðan hefðu á síðustu sjö árum 6 milljónir óbreyttra borgara fallið og tugir milljóna flúið land. 

Hefði ríkt friður í landinu við slíkar aðstæður? Myndu Bandaríkjamenn sætta sig við milljón manna hersetulið Araba í sínu landi? 

 

 

Bandaríski herinn tjáir sig um myndbandið

Gerðu hér góða hluti 1994.

Það eru góðar fréttir að liðsmenn Top Gear séu á leið til landsins. Þáttur, sem þeir gerðu hér í ferð 1994 var víst sýndur oft og víða enda voru efnistök þeirra mjög skemmtileg.

Þeir urðu góð landkynning, það er næsta víst. 

Kannski verður þetta til þess að ég verði að taka fisið mitt "Skaftið" niður úr loftinu á samgöngusafninu á Skógum, láta gera við hreyfilinn og fljúga til móts við Top Gear að nýju eins og ég gerði við Litlu Kaffistofuna 1994. Í þetta sinn uppi við gosstöðvarnar á Fimmbörðuhálsi? 

Top Gear hyggst skoða eldgosið

Galli 38 tommu reglunnar.

Enn einu sinni gildir um veðrið að fylgjast ævinlega vel með veðurhorfum og haga sér í samræmi við það.

Í fréttum Sjónvarpsins í gær var greint frá því að aðeins jeppum á 38 tommu dekkjum eða stærri væri hleypt upp á Fimmvorðuháls. 

Þetta er ágæt regla, svo langt sem hún nær þegar um algengustu stærð jeppa er að ræða.

Hún er þó strangari en var í langri  hálendsferð 4x4 klúbbins árið 2000, en þá var bílum á 36 tommu dekkjum líka hleypt með.  

 

En hún er ósanngjörn þegar um er að ræða jeppa, sem eru léttari en ca 1800 kíló. 

Ástæðan er sú að tvennt ræður því einkum, hve jeppar fljóta vel á snjónum. 

Annars vegar stærð dekkjanna og hins vegar þyngd bílanna. 

Ég hef formað formúlu fyrir stærð hjólspors jeppa í snjó og flotgetu þeirra, sem hefur margsannast í jöklaferðum á misstórum bílum, nú síðast í tveimur ferðum mínum um Mýrdalsjökul. 

Í fyrri ferðinni var ég á Suzuki Vitara (Geo Tracker) ´91 með blæjum. Á 35 tommu dekkjum vegur þessi bíll 1220 kíló. Það gefur honum 100% flotgetu samkvæmt töflu hér fyrir neðan. 

Ég var í samfloti með Landcruiserjeppum á 44 tommu dekkjum, sem sem eru ca 2800-3000 kíló. 

Á efstu myndinni er Súkkan á vestanverðri Goðabungu og blasa eldstöðvarnar á Fimmvörðuhálsi og Tindfjöll við. 

Útkoman var sú að Súkkan fór allt sem stóru jepparnir fóru á meðan hún var í sínum eigiun hjólförum, sem eru helmingi grynnri en förin eftir stóru jeppana. 

Seinni ferðina fór ég á 37 ára gömlum Range Rover á 38 tommu dekkjum, vegna þess að þá vorum við fimm saman í bílnum.

Þessi bíll er 2100 kíló og geta hans í snjónum (91% flot)  var síst meiri en Súkkunnar.

Á meðfylgjandi mynd sést fjórhjól til vinstri, en ferðir þeirra um jökulinn byggjast á sömu lögmálum og ferðir jeppanna varðandi flotgetu dekkja á léttum farartækjum.

Flestir jepparnir í þessum ferðum voru á 38 tommu dekkjum og ca 2500-2700 kíló að þyngd. 

Samkvæmt formúlu minni (sjá töflu) var geta þeirra lakari en Súkkunnar.

Ég hef slegist í för með Jöklarannsóknarfélaginu tvívegis í rannsóknarferðir á Vatnajökul á minnsta jöklajeppa landsins, sem er Suzuki Fox ´86. 

Hann vegur aðeins 950 kíló og það gefur honum svo gott flot (95%) að sums staðar átti hann best með að komast um jökulinn og gaf jeppum á 38 tommu dekkjum síst eftir.

Á meðfylgjandi mynd er hann á norðanverðum Vatnajökli með Kverkfjöll, Öskju og Herðubreið í baksýn. 

Á næstu mynd fyrir neðan er hann á Bárðarbungu með útsýn yfir Vonarskarð, Tungnafellsjökul, Sprengisand og Hofsjökul.  

Landcruiserjeppinn vinstra megin er fastur, en Súkkan stendur vel í sínum grunnu förum. (Útkoman varð þó jafntefli í leiðangrinum, Súkkan var dregin þrisvar en dró aðra jeppa þrisvar) 

Ýmis atriði, svo sem læsingar á drifum, hafa talsvert að segja, svo og þungdreifiing og þyngdarpunktur jeppanna.

Ég hef notað gamlan Toyota Hilux sem er minnsti Toyota jöklajeppi landsins til að draga bátinn Örkina austur á Kárahnjúkasvæðinu.

Hann er aðeins 1620 kíló, læstur, með lækkuð drif og á 35 tommu dekkjum sem gefa honum um 75% flotgetu, sem er svipað og á nýjum jeppum á 38 tommu dekkjum. 

Þessi bíll hefur spjarað sig vel í jöklaferðum. 

Þyngdarpunktur og þungadreifing hans er afar heppileg (mjög léttur að aftan, sem kemur sér vel á leið upp brekkur) 

44 tommu dekk eru ekki radial dekk og því ekki hægt að hleypa eins miklu úr þeim með góðu móti eins og minni dekkjum.

Í krapi eru jeppar á stærstu dekkjunum duglegastir og langir jeppar á stórum dekkjum duglegastir að komast upp á skarir í ám. 

En flotformúlan segir mest. Nothæf á bíla jafnt sem fjórhjól og jafnvel flugvélar. 

Hún er svona: Ummáll dekks x breidd x hæð frá jörðu upp í felgu x 0,28. 

 Síðasta talan er notuð til að fá útkomu í kílóum, sem gefur til kynna, að jeppi af þeirri þyngd hafi 100% flot, þ. e. flot, sem gerir hann færan í allar venjulegar jöklaferðir. 

Hlutfallsleg geta, miðað við þyngd viðkomandi bíls, fæst með því að deila með þyngd bílsins í flotgetuþyngd dekksins:  Dæmi: 2100 kílóa bíll á 38 tommu dekkjum: 1900 deilt með 2100 = ca 90%.

Flot dekkjanna er sem hér segir: 

44 tommu = 3300 kíló. Flestir jeppar með svona dekk eru hátt í 3 tonn. 2800 kg bíll: Yfir 100% flot

38     "        1900  "    Elsti Hilux /Cherrokkee:100% flot.

                                  Nýir jeppar (2,4-2,6 tonn) 70-80% 

                                 37 ára gamall Range Rover (2100 kíló): 92% flotgeta. 

36   "          1550  "     Elstu Hilux/Cherokkee (ca 1800 kíló)     90% flot.    

35   "          1220  "    1620 kílóa Hilux: 75% flot.Vitara (1220 kíló)  100%.    

33   "          1040    "    Fox-Súkkur, ca 1100 kíló: yfir 90% flot.  

32   "            890   "     Minnsti jöklajeppinn (950 kíló)  yfir 90% flot.

31   "            730  " 

30   "            600  "  

Samkvæmt þessu ættu jeppar á 33-35 tommu dekkjum í SÍS, Sambandi íslenskra Súkkueigenda, að fá að fara inn á jökulinn, enda fóru nokkrir slíkir í ferð síðastliðinn skírdag og stóðu sig vel. 

Sömuleiðis léttir Hilux og Cherokke jeppar á 36 tommu dekkjum.

Einnig gamli Hiluxinn minn (minnsti Toyota jöklajeppi landsins) með sitt 75% flot, læsingar, lækkað drif og frábær þyngdarhlutföll (léttur að aftan) , sem er með álíka mikla flotgetu og er hjá nýjum jeppum á 38 tommu dekkjum. 

Ef þeir, sem hleypa jeppum í ferðir hafa hjá sér flot-töfluna ofangreindu, líta á skoðunarvottorðið og bæta ca 150-250 kílóum við eftir aðstæðum og meta getu bílsins miðað við hleðslu hans, ættu þeir að geta hleypt jeppum inn á á sanngjarnan hátt. 

 

Óveður á gossvæðinu

Enginn er fullkominn.

Það er jafngamalt mannkyninu að skreyta sig með stolnum fjöðrum eins og það er orðað og aldrei þykir það lúalegra en þegar stolið er frá afburðafólki eða úr frægum verkum.

Þó er það svo að enginn er fullkominn, hvorki Obama né Oprah Winfrey. 

Eitt athyglisverðasta dæmið um það var þegar upplýst var á dögunum að Obama gæti ekki hætt að reykja þótt hann margreyndi það, þessi ímynd viljastyrks og hæfileika. 

Ekki nóg með það heldur var líka upplýst um feluleikinn og sjálfslýgina sem fylgir fíkn og fíklum og hann hefði ástundað til þess að breiða yfir þennan veikleika. 

Obama er að vísu vorkunn því að nikótín er skæðasta fíkniefni heims. 

Tölurnar tala sínu máli: 8% þeirra sem byrja að reykja hass missa stjórn á neyslunni. 13% þeirra sem byrja að neyta áfengis missa stjórnina, 18% þeirra sem byrja á kókaíni og 23% þeirra sem byrja á heróinneyslu. 

En, - takið eftir, - ekkert af þessu kemst nálægt nikótíninu. 33% þeirra sem byrja að reykja geta ekki hætt því! 

Stal frá Obama, Harry Potter og Oprah

Kemur líka fyrir á sumrin.

Með vaxandi ferðamannastraumi á íslenskum gönguleiðum fjölgar að sjálfsögðu óhöppum.

Þetta gerist líka á fjölförnum gönguleiðum á sumrin.

Það gerist líka þegar hálka kemur í Reykjavík og þá eru það meira að segja tugir fólks sem brotnar á einum morgni.

Munurinn er að vísu sá að það þarf ekki þyrlur til að sækja þetta fólk en hvert beinbrot er firna dýrt fyrir þjóðfélagið engu að síður og útilokað er að setja útgöngubann á fólk á hálkumorgnum.

Fólk brotnar líka og snýr sig í göngum á Esjuna og engum dettur í hug að banna gönguferðir upp á það fjall þess vegna.

Nýlega þurfti þyrlu til að flytja konu sem féll ofan í sprungu nálægt Helgafelli fyrir sunnan Hafnarfjörð.

Eina leiðin sem sumir sjá eru boð og bönn út og suður. Þeir, sem heimta slíkt, eru oft heimakært fólk sem skilur ekki að það sé fólgin í því lífsnautn og unaður að ferðast úti í náttúrunni, efla þrek sitt og þor og víkka vitund sína og sýn.

Slasað fólk sótt í Þórsmörk

Reykjavíkurflugvelli skellt í lás á morgun.

Á morgun verður allt flug frá og til Reykjavíkurflugvelli bannað og flugvellinum skellt í lás! Hvers vegna?

Jú, samkvæmt mínum upplýsingum er þetta gert í sparnaðarskyni vegna þess að Flugfélagið flýgur ekki á páskadag og þrjá flugumferðarstjóra þarf til að halda uppi flugstjórnarþjónustu á vellinum.

Að mínum dómi er þetta misráðið og á skjön við reynslu af öðrum flugvöllum með umferðarstjórn.

Þegar ég byrjaði að læra 1966 var þetta þannig, að um leið og flugumferðarstjórnar fóru af þeim völlum, þar sem slík þjónusta var veitt um allt land, var öll flugumferð um þessa velli bönnuð.

Nokkrum árum síðar sáu menn hve vitlaust þetta var og nú eru flugtök og lendingar heimilaðar á þessum völlum allan sólarhringinn burtséð frá því hvort vakt er í turninum eða ekki.

Á morgun er spáð mjög góðu flugveðri en lélegu veðri á annað páskadag. Þess vegna er lokun vallarins alveg á skjön við aðstæður, sem bjóða upp á flugferðir að gosstöðunum og aukin umsvif, til dæmis vegna útlendinga sem vilja sjá gosið og ætti slíkt að vera fagnaðarefni.

Engan eða í mesta lagi einn flugumferðarstjóra þarf til að stýra sjónflugi um Reykjavíkurflugvöll ef ekkert blindflug er flogið.

Um flug um völlinn myndu gilda allar reglur um flugleiðir, brottflug og aðflug, sem nú gilda þótt ekki sé vakt í turninum.

Mjög góð reynsla hefur fengist frá breytingunum á reglum um flugvelli með umferðarstjórn á sjöunda áratug síðustu aldar. Það ætti að vera hægt að nýta sér nú varðandi Reykjavíkurflugvöll.

Virknin í eldgosinu óbreytt

Óvenjuleg stemning á lofti og á jörðu.

Það er erfitt að finna orð fyrir stemninguna í lofti og á landi við gosstöðvarnar á Fimmvörðuhálsi í dag.

Fjölmennið og umferðin voru slík að minnti á landsmót hestamanna eða skíðamanna.

Nema í þetta sinn var á ferðinni fimmfalt landsmót, landsmót flugmanna, göngumanna, vélsleðamanna, fjórhjólamanna og síðast en ekki síst jeppamanna. 

Efstu myndirnar eru teknar í einni af fjórum flugferðum mínum yfir gosstöðvarnar í dag. 

Sú efsta er af eystri hluta þeirra, eldri gígurinn og hraunið, sem rennur ofan í Hrunagil.

Næstu myndir eru af vestari og nýrri hlutanum, þar sem hraunið rennur á hreint ótrúlegan hátt eftir mjóum hamramúla og steypist þar fram af á leið sinni niður i Hvannárgil. 

Nær óslitin röð breyttra jeppa var á 35 kílómetra langri leiðinni frá Sólheimahjáleigu að gosstöðvunum. 

Ég fékk að líta gosið í öllum mögulegum myndum.

Fyrst í ljósaskiptunum úr lofti eins og sást í fréttum Sjónvarpsins í dag og í kvöld.

Síðan í þremur flugferðum með áhugafólk og loks í jeppaferrð með elstu dóttur minni og fjölskyldu hennar, þar sem tvö systkini manns hennar þeystu á vélsleða og fjórhjóli. 

Til að fara með okkur yfir Mýrdalsjökul og Goðabungu á snjónum notaði ég 37 ára gamlan Range Rover með jafngamalli Nissan Laurel dísilvél.

Einfaldara og ódýrara verður það varla.

Þarna má sjá fimm ferðafélagana uppi á Goðabungu,  Óskar Olgeirsson, Auði Óskarsdóttur, Jónínu Ómarsdóttur og Stellu Björg Óskarsdóttur. . 

Mikil ánægja og hrifning yfir því sem fyrir augu bar. 

Gosstöðvarnar sjálfar eru eins og hannaðar af Ólafi Elíassyni.

Langleiðina frá byggð ber rauðan bjarmann og gosmökkinn við loft og þegar komið er á svonefndnan Gónhól, blass eldspúandi gígurinn og sístækkandi hraunið við.

Síðan er hægt að fara meðfram hraunröndinni allt niður á barm Hrunagils til að fylgjast með hraunánni og fossinum langa og háa.

Upp Morinsheiði silaðist þétt röð göngufólks. 

Umferð breyttu jeppanna og tuga kílómetra löng röð þeirra var eitthvað svo innilega 2007, - Icesave, skuldirnar og hrunið látið víkja í burtu einn dag, einn 2007-dag.  

Og samferðafólkið sagði að þetta væri eitthvað sem tæki fram hátæknilegasta 1. apríl gabbi, sem hægt væri að hugsa sér, - allur þessi fjöldi fólks, bíla, vélsleða, fjórhjóla, flugvéla og þyrlna í kringum jafn einsættt sjónarspil væri ekki mögulegur í neinni stórmynd. 

 

Óbreytt gos og fólk á heimleið

Hættan mest rétt áður en sprungur opnast, ekki á eftir.

Einföld ályktun er sú að fyrst eftir að ný gossprunga hefur opnast rétt hjá þeirri eldri, sé hættan minni á frekari opnun en þegar fyrsta sprungan var ein um hituna og fjall og hraun að hlaðast upp á sprungunni.

Þegar hlaðast fer upp við nýju sprunguna eftir nokkurn tíma, ætti að hættan að aukast á frekari opnun og frekar þörf á að vera á varðbergi eftir því sem frá líður frekar fyrst eftir að opnast hefur fyrir nýja gosrás. 

Þess vegna sýnist manni að það ætti að vera óþarfi að banna alla umferð alla leið frá Sólheimahjáleigu og niður í vesturhlíð Goðabungu, þar sem bíllinn stendur á myndinni hér við hliðina. 

Þar er gott útsýni yfir gosstöðvarnar í nægri fjarlægð á svæði þar se ekki hefur orðið vart við óróa.

Frekar ætti að víkka bannsvæðið í kringum sprungurnar tvær, sem komnar eru og í vestur og austur frá þeim. 

Þetta kemur væntanlega allt betur í ljós á fundi með jarðfræðingum í fyrramálið.  

Sprungurnar líklega nátengdar

Til hvers eru sett skilyrði?

Þegar úrskurður umhverfisráðherra um mat á umhverfisáhrifum Kárahnjúkavirkjunar var kynntur 20. desember 2001 var þess getið leyfi fyrir virkjuninni hefði verið veitt gegn "20 ströngum skilyrðum."

Sum þeirra voru í raun einskis virði, svo sem það skilyrði að borun ganga undir Fljótsdalsheiði mætti ekki valda því að það færi að leka úr vötnum á heiðinni niður í göngin. Ef slíkur leki hefði farið af stað er vandséð hvernig hefði átt að stöðva hann. 

Annað skilyrði var marklaust, sem sé að ekki mætti raska merkilegum innskotshrygg í Valþjófsstaðafjalli sem væri aðeins 3 metra frá virkjuninni. 

Hið rétta er að þessi hryggur er 3 kílómetra frá virkjuninni.

Ég sé á bloggi að sumum finnst alger óþarfi að vera að fylgjast með því að settum skilyrðum hafi verið eða sé fylgt þegar hvort eð er búið að framkvæma allt það sem framkvæma átti.

Þá er hægt að spyrja á móti: Hvers vegna var þá verið að setja skilyrði?

Í ágætri bók um Blönduvirkjun er rakið hvernig Landsvirkjun komst upp með það á sínum tíma að uppfylla ekki öll loforð sín og skilyrði vegna þess að það sjónarmið var ríkjandi, að úr því að búið væri að framkvæma væri það bara sóun á tíma og peningum að ganga eftir slíku.

Um þetta gildir hin dásamlega setning, sem sögð var þegar látið var ógert að kanna með borunum 6-7 kílómetra áberandi misgengi, sem sást greinilega ofanfrá, en í því tafðist borun um meira en hálft ár og mátti litlu muna að þetta misgengi hefði gert alla framkvæmdina ónýta.

Sagt var: "Við ætluðum að fara þarna í gegn hvort eð var"  

Landsvirkjun telur sig hafa uppfyllt skilyrðin