"Að sigla´inn Eyjafjörðinn...".

Það er í takti við anda Sjómannadagsins þegar mikið aflaskip siglir inn Eyjafjörðinn og einnig blasir í góðu veðri við þriðja auðlndin í viðbót við sjávarauðlindina og naunauðinn; sú auðlind sem náttúra landsins og sagan er.

Það eru ekki margar þjóðir sem eiga land með jafn mörgum fallegum fjörðum til að sigla um. 

 

Í tilefni þessa er hér textinn við lagið "Að sigla inn Eyjafjörðinn" sem finna má á Spotify með söng Ragnars heitins Bjarnasonar, þess mikla sjómannalagatúlkanda, við undirleik Grétars Örvarssonar.

 

Að SIGLA´INN EYJAFJÖRÐINN. 

 

Að sigla´inn Eyjafjörðinn, 

það er yndislegt um vor 

í bliðu veðri´er býr sig fugl 

við bjarg og klettaskor. 

 

Er sólin hlý í heiði 

baðar haf og og dali´og fjöll. 

Úr háum hamrabjörgum 

heilsa okkur þjóðfræg tröll. 

 

Hrísey, fjarðardjásnið frítt 

mót fagurgrænum dal. 

Við Múlann vaggar bátur blítt

við bjargsins fjallasal.  

 

Um háreist hamraskörðin 

hoppa lönb í friði´og spekt. 

Að sigla´inn Eyjafjörðinn, 

það er óviðjafnanlegt. 

 

Allir hér nú afar vel

hér una sínum hag

á skemmtiferðaskipunum, 

sem sigla inn í dag.

 

Þar ferðamannahjörðin

kyrjar hátt í friði´og spekt:

Að sigla´inn Eyjafjörðinn, 

það er óviðjafnanlegt.  

„Indæl tilfinning að sigla inn Eyjafjörðinn“

Stærðin, sem gleymist: Flatarmálið sem bílarnir taka.

Í öllum því gríðarlega flæði af umræðum umferðarmálin, er ein stærð og staðreynd, sem drukknar alveg í rökræðuflóðinu: Flatarmálið af malbiki sem hátt í 200 þúsund bílar landsmanna taka. 

Þetta dýra flatarmál felst ekki aðeins í þeirri staðreynd að samanlögð lengd þeirra 100 þúsund bíla sem streyma til dæmis yfir Elliðaárnar eftir Miklubrautinni á dag, er 450 kílómetrar, og þá er ekki talið með það rými sem þarf að vera á milli þessara þúsunda bíl. 

Ekki má gleyma því flatarmáli, sem þarf undir þessa bíla á meðan þeir eru kyrrstæðir á bílastæðunum.  

Meðal bílastæði er 5 metra langt og 2,50 á breidd, eða 12,5 fermetrar.  

Samanlögð lengd stæðanna er 1000 kílómetrar og samanlögð breidd 500 kílómetrar. 

Flatarmálið er samtals 2,5 ferkílómetrar og ef reikna á með því að hægt sé að aka inn og út frá þessum stæðum, eru 5 ferkílómetrar líklegast nauðsynlegir. 

Það er þrefalt stærra svæði en allt svæðið sem Reykjavíkurflugvöllur tekur.  

Með því að stytta meðallengd bílanna, eins og gert hefur verið í stórum stíl í Japan með ýmsum ívilnunum fyrir minni bílanna, má bæði fjölga bílum og spara mikið fé. 

Og sparanaðurinn af því að nota bifhjól og reiðhjól í auknum mæli blasir líka við.  

Dýrasta bílastæði heims á 158 milljónir króna

"Gat ei nema guð og eldur / gjört svo fabjúlöst furðuverk."

Það er hugsanlegra styttra en okkur grunar þar til endurgera og endurnýja þurfi eina þekktustu ljóðlínu Jónasar Hallgrímssonar, sem er fyrirsögn þessa pistils þegar búið er að skipta út hinu lélega íslenska orði "dýrlegt" en setja í staðinn enska orðið "fabulous" sem hlýtur að vera miklu betra orð en "dýrlegt" úr því að í fyrirsögn fréttar um útieldhús er notað orð úr hinu háheilaga alltumlykjandi tungumáli, enskunni.   

Í ensk-íslenskri orðabók eru eftirtalin íslensk lýsingarorð notuð meðal annarra til að þýða enska orðið "fabulous" sem er stafsett "fabjúlös" í fyrirsögn í frétt á mbl.is: 

Stórkostlegur,  dásamlegur,  æðislegur, lygilegur, fáránlega, ótrúlegur, ofboðslega - goðsögulega -. 

Sem sagt, býsna fjölbreytt úrval lýsingarorða. 

En greinilegt er þegar farið er að nota orðið fabjúlös í staðinn að íslenskum orðum er þar með gefin falleinkunn í þessu tilviki. 

Svipað virðist gílda í æ ríkari mæli og er hægt að vorkenna greyinu Jónasi og orða það þannig, að það geti ekki allir verið gordjös.

Nokkur fabjúlös útieldhús

Sérstaðan er dýrmætust.

Ísland er land tækifæra, sem hvergi bjóðast annars staðar, af því að landið sjálft og náttúra þess bjóða upp á sérstöðu af svo fjölbreyttu tagi að einstakt er.  

Land hins einstæða samspil elds og ísa á sér ekki hliðstæðu á jarðarkringlunni. 

Velgengni fyrirtækja, einskum tengd ferðamennsku,  byggist því mest á hugkvæmni og útsjónarsemi þeirra Ísendinga, sem eru naskir á að finna möguleika til bjóða upp á eitthvað alveg sérstakt, sem hvergi býðst í öðrum löndum.  

Þeir möguleikar eru hins vegar oft vanmetnir, af því að þeir felast í atriðum sem okkur sjálfum finnst ekkert sérstakir, af því að við erum orðin svo vön þeim. 

Í þeim efnum gildir hið gamla viðskiptalögmál að viðskiptavinur hvers seljanda hefur alltaf rétt fyrir sér þegar hins eftirsótta er leitað.   

Síðasti mánuður stjórnlaus

Mögnuð eineltisárátta og eftirásigrar.

Árum saman stóð Donald Trump fyrir dæmalausri eineltisaðför að Barack Obama varðandi það að hann væri ekki Bandaríkjamaður heldur Keníamaður og væri því ólöglegur að ðllu leyti sem frambjóðandi til forsetakjörs og sem forseti. 

Svo ákafur og friðlaus var Trump í þessari herferð, að hann lét sig ekki muna um að hundelta Obama til þess að ráðast á hann og eyddi í það miklu fé og fyrirhöfn. 

Margir voru þá undrandi yfir þessu, en þegar litið er til baka, var þetta aðdragandi að því að Trump byði sig sjálfur fram og reyndi hvað hann gæti að ryðja öllum þeim burtu, sem gætu staðið í vegi fyrir honum. 

Þegar hann hóf herferð sína gegn Joe Biden áður en Biden væri neinst staðar á blaði sem líklegur til að sigra í prófkjörsbaráttunni var það augljóslega fyrirfram vandlega úthugsuð aðgerð byggð á ævilengri áráttu Trumps og meira að segja viðurkenndri af honum sjálfum. 

Síðuhafa er ekki kunnugt að hve miklu leyti Trump notaði facebook til herferðarinnar gegn Obama, en hann hefur stanslaus haldið uppi svipaðri herferð á facebook þess efnis að hann hafi verið yfirburða sigurvegari í síðustu forsetakosningum en andstæðingarnir hefðu "rænt kosningunum" með svívirðilegum lögbrotum. 

Trump hlýtur að verða líklegur til að vinna þann titil, ef hann verður settur á fót, að búa yfir langlífustu og flestu eftirásigrum í veraldarsögunni, jafnt í kosnigum sem í ótal gjaldþrotum og málaferlum og jefnvel íþróttakeppnum.  

Trump í tveggja ára Facebook-bann

Mjög stutt í rafknúna jöklajeppa. Tækifæri fyrir íslenska tækniforystu.

Ruglingslegar skilgreiningr á heitunum "jeppi", "sportjeppi","jepplingur" og "rafjeppi" hafa gert það afar erfitt fyrir kaupendur að átta sig á því hvað sé hvað í þessum efnum.  

Og þetta hefur líka valdið óþarfa tjóni og erfiðleikum þegar menn hafa ætlað að fara á slíkum bílum um jeppaslóðir og stórskemmt þá við það að sá hluti bílanna, sem liggur neðst í þeim og helst eru í hættu á nnjaski, eru rafhlöðurnar. 

Einna lengst gekk auglýsing sem fullyrti, að viðkomandi bíll væri "fyrst rafjeppinn" þótt í hann vantaði afturdrifið og hann væri á engan hátt með veghæð og stutta skögun, sem réttlætti slíkt rangnefni.

Af þessu hefur leitt að menn hafa fórnað höndum yfir því sem einhverju yfirstíganlegu verefni að smíða ósvikinn rafjeppa og meira að segja jöklajeppa. 

Þegar eru komnir til landsins fyrstu Jeep Wrangler Unlimited Rubicon tengiltvinnjepparnir sem kosta að vísu tíu millur plús, en með þeim opnast möguleiki til að eiga jeppa, sem aðeins er notaður mjög takmarkað fyrir jöklaferðir, en getur nýst sem rafknúinn að mestu í innanbæjarakstri.  

Tilkoma þessa tengiltvinnbíls sýnir glögglega, að tæknilega er ekkert því til fyrirstöðu að framleiða hreinan rafjeppa. Við gerð slíks jeppa mætti tilildæmis skoða möguleikana á því að hanna sérstaka "orkukerru" með rafhlöðum, sem slíkur bíll gæti dregið á eftir sér, jafnvel knúinn sérstökum drifbúnaði. 

Hér er að birtast tækifæri fyrir okkar færustu menn á þessu sviði til að taka forystu á heimsvísu líkt og gert var með fyrstu jeppaferðunum á Suðurskautslandinu og yfir Grænlandsjökul. 

Rafbílar ekki enn tilbúnir fyrir hálendið

Hvernig getur orkulind, sem klárast á 50 árum verið endurnýjanleg?

Íslendingar hampa nýtingu gufuafls til raforku sem "endurnýjanlegri orku."

Vitnað er í að þetta sé viðurkennd staðreynd á alþjóðlegum vettvangi. 

En hvaðan er það komið?

Forsagan er að miklu leyti íslensk, af því að íslenskir sérfræðingar á þessu sviði hafa verið í fararbroddi á heimsvísu. 

Strax á áttunda áratug síðustu aldar var það lagt til grundvallar við forystu Guðmundar Pálmasonar að nóg væri,og með því tekið tillit til tímalengdar orkusölusamninga, að gufuaflsvirkjanir endust í 50 ár. 

En hvernig má það vera að orkunotkun með slíku kolanámulegu eðli geti talist endurnýjanleg?

Nefnt hefur verið að eftir að orkan hefur verið gernýtt, taki við tímabil, þar sem virkjanasvæðið jafni sig smátt og smátt þangað til hægt verður að virkja það á fullu afli að nýju. 

Eina rannsóknin sem nefnd hefur verið í þeim efnum er rannsókn doktors Braga Árnasonar á jarðhitakerfi Hellisheiðar-Nesjavallasvæðisins þar sem hann giskaði á að eftir 100 ára virkjanahlé væri hægt að virkja á ný til 50 ára. 

50 ára viðmið Guðmundar Pálmasonar hefur verið í meginatriðum í gildi og virðist vera það enn, til dæmis miðað við hnignun virkjananna á háhitasvæðum Reykjanesskagans.

En ef dæmið á að ganga upp til lengdar er það ómögulegt nema að bæta við virkjunum og þar með eru menn búnir, ef niðurstöður Braga Árnasonar eru rétta,  að læaast inni í því að virkja þrefalt meira en ef farið hefði verið af stað í byrjun með þrefalt minni nýtingu og orkubruðli. 

Í upphafi mátti heyra orkufíkla hrópa hátt um það að virkja þyrfti hið snarasta 1000 megavött á Norðausturlandi. 

Það hefði verið galið, og þegar tífalt minni virkjun, Þeystareykjavirkjun, var vígð, talaði forstjóri Landsvirkjunar um það að leitast yrði við að sú virkjun væri aðeins með endurnýjanlega orku og sjálfbæra þróun. 

Það var hljóðlát viðurkenning að hluta á því, að gasprið um sjálfbæra þróun og endurnýjanlega orku verður að fara að lægja og raunsærri sýn á orkumálin að taka við en verið hefur.    

 

t

Endurnýjanlegir orkugjafar með 11,4% hlutdeild

Ömurlega illa leikið land á Reykjanesskaga.

Nú eru liðnir um tveir áratugir síðan teknar voru kvikmyndir úr lofti að ýmsum hlutum Reykjanesskagasns og einnig myndir af jörðu niðri sem sýndu átakanlega slæmt ástand jarðvegs og gróðurs vegna skefjalítils ágangs búfjár á landi, sem var fyrir löngu orðið óbeitarhæft. 

Nokkur atriði stungu í augun, svo sem sú staðreynd, að síðasta hrístekja, kjarrhögg á Reykjanesskaga fór fram árið 1935 á Strandarheiði. 

Þar með lauk sögu þeirrar tegundar rányrkju við landnytjar á skaganum.  Og einnig sýnir þetta, að það er ekki rétt að ásýnd þessa svæðis sé náttúrulegt og ósnortið. 

Rifjað var upp, að á fyrri öldum var stórbýli í Krýsuvík með tugum af hjáleigum og hjáleigum í byggð og sýnt á myndum úr lofti og af landi, að meirihluti þessa landssvæðis hafði orðið uppblæstri að bráð svo að um allt mátti sjá moldarflög og deyjandi gróðurtorfur. 

Í viðtali í þættinum Samfélaginu á Rás 1 fyrir nokkrum dögum lýsti landgræðslustjóri ástandi gróðurs á Íslandi í meginatriðum, og þar kom fram að svona ástand er verst á eldvirka svæðinu á suðurhluta landsins.  

Á stóru afréttunum sunnanlands hefur harðindum og öskufalli vegna eldgosa verið kennt einum um hjá þeim, sem telja grasnytjar og hríshögg ekki vera ástæðuna fyrir þessum hrikalega uppblæstri. 

En slíkt á einfaldlega ekki við á Reykjanesskaga á svæði, þar sem ekki hefur gosið í 800 ár né komið öskufall, og er þar að auki alls ekki á hálendi. 

Landgræðslustjóri upplýsti í útvarpsviðtalinu að verið væri að koma á fót beitarhólfum til þess að verjast þessum ágangi. Greinilega er þar undir högg að sækja, því að á sama tíma tala sauðfjáreigendur á þessu svæði um brýna nauðsyn til þess á aukinn og nýjan stuðning við þennan búskap, sem hefur verið að stærstum hluta tómstundabúskapur. 

 

Lýst sem uppblásnu landi eða aurmelum

Rányrkjuhugsun þegar ónotaða túrbínan var keypt.

Hér um árið rituðu Ólafur Flóvenz og Guðni Axelsson fróðlegar greinar um nýtingu háhitasvæða og sjálfbæra þróun í Morgunblaðið. Þar lýstu þeir muninum á svonefndri ágengri orkunýtingu, sem er annað orð yfir rányrkju, það er, dælt er meiri orku upp úr viðkomandi jarðhitasvæði en það er fært um að endurnýja. 

Við það gerist tvennt og hvort tveggja hefur gerst á svæðum gufuaflsvirkjana á Reykjanesskaga, bæði yst á skaganum á svæði Reykjanesvirkjunar og Svartsengisvirkjunar, en einnig á Nesjavalla-Hellisheiðarsvæðinu. 

Landið lækkar og þrýstingurinn í gufuaflinu minnkar. 

Á endanum deyr svæðið út líkt og þegar náma er tæmd. 

Ólafur og Guðni töldu að hægt væri að gera svona virkjanir sjálfbærar með því að fara margfalt varlegar af stað og fylgjast svo náið með framvindunni, að jafnvægi fáist. 

Auðvitað hefur það hvergi verið gert hér syðra heldur miðað við að orkan lafi í 50 ár. 

Upphaflega var ætlunin að Reykjanesvirkjun yrði 150 megavött, og þegar flett var gögnum um fyrirhugaða Krýsuvíkurvirkjun fyrir nokkrum árum var þar enn ert ráð fyrir 500 megavatta virkjun, langstærstu gufuaflsvirkjun Íslands. 

Hún er enn á dagskrá í nýtingarflokki rammaáætlunar.

Fyrir nokkrum árum vitnaðist það fyrir tilviljun að virkjanasvæðin hefðu fallið niður um allt að 18 sentimetra. Í síðustu þrýstingstölum sem birtar voru úr borholum lá leiðin líka niður á við. 

Það var af þessum sökum sem aldrei var hægt að nota þriðju túrbínu Reykjanesvirkjunar, - eða - eins og það er orðað, "stækkunaráformin runnu út í sandinn."  

 

Óvissa um framleiðslugetu HS Orku

Yndislegt dæmi um áráttuna að hjóla í manninn en ekki boltann.

Hringlandinn sem varð á Alþingi í dag í atkvæðagreiðslu um léttvæga breytingartillögu frá Jóni Þór Ólafssyni er yndilegt dæmi um það hve langt hinn frægi skotgrafahernaður í þingstörfum getur leitt menn.   

Svo er að sjá að þegar þetta er stundað mikið getið það orðið að vana að hjóla í mannninn en ekki boltann. 

Atvikið minnti á það sem gerðist í lagi þeirra Halla og Ladda hér um árið þegar Laddi var að telja þá, sem komu fljúgandi út úr slagsmálum á kránni; "eeeinn - tveeeir - þriiiír.." og Halli kom fljúgandi út og hrópaði: "Hættu að telja, þetta er ég!!"

Hættu við að fella breytingatillögu Jóns