Rússneski veturinn er alltaf ógn fyrir hvern sem er.

Rússneski veturinn 1941-1942 lék hinn fræga þýska her svo hroðalega grátt að það mátti halda að þessi vetur hefði verið eitthvað sérstaklega harður. 

Svo var þó ekki. Hvað var þá svona svakalegt við hann? 

Bara þetta eitt: Þetta var bara einn af þessum rússnesku vetrum. Samgöngukerfi langstærsta ríkis heims var, er og verður hræðilega frumstætt. 

Síðuhafi undraðist í pílagrímsferð í mars 2006 hve þjóðleiðin milli Moskvu og St. Pétursborgar var ömurlega frumstæð þegar þess er gætt að þetta er leiðin á milli tveggja stærstu margmilljónaborga landsins, en samt víða aðeins ein akrein til boða í hvora átt. 

Að ekki sé talað um hve lélegt malbikið var, víða alsett sprungum og illa við haldið.

Þjóðverjarnir í 3ja milljón manna hernum í júlí 1941 töldu sig að vísu hafa búið sig vel undir rússneskar aðstæður, og voru til dæmis sem 750 þúsund hesta með í för. 

Skriðdrekarnir höfðu ekki átt í vandræðum með að bruna vestur á Atlantshafsströnd og norður til Nordcap í júní 1940 og suður á Grikklandsströnd og til Líbíu sumarið 1942, em í Rússlandi mættu þeir ofjörlum sínum í líki tugþúsunda T-34 spánnýrra rússneskra dreka sem gátu ekið á sínum breiðu sérhönnuðu beltum hringi í kringum þýsku Panther drekana, sem sukku í drulluna í rússnesku haustrigningunum. 

Allt spólaði og sökk í drulluna, trukkarnir, vélhjólin, jafnvel 750 þúsund hestarnir og 3 milljónir hermanna. 

Loksins frysti, en þá tók enn verra við; rússneska frostið niður í tugi stiga, svo að allt fraus fast eða fór ekki í gang. 

Herinn mikli laut í lægra haldi fyrir frosti, sem gerði olíuna á vélunum að seigu gúmmílíki svo að vélvæddar brynsveitir urðu gagnalausum málmklumpum. Þúsundir hermanna kól og margir þeirra til bana.

Nú sást það sem strápdrap Grand Armé Napoleons í hinni miklu herför hans 1812-13, röng klæði hermanna, sem börðust við fjandsamlegar aðstæður gegn kappklæddum mönnum á heimavelli. 

"Frostið tekur kraft úr Rússum" segir í fyrirsögn viðtengdrar fréttar á mbl. 

Og það er rétt, en augljóslega rangt þegar það var sagt fyrir meira en tveimur vikum að innrásarher Rússa yrðið kominn inn í Kænugarð eftir þrjá daga. 

Rússneski veturinn tekur nefnilega kraft úr öllum, jafnvel síberísku hersveitunum 1941 sem komu alla leið austan frá Kyrrahafi til að snua orrustunni um Moskvu við. 

Minnisstæðast í förinni 2006 á sagnaslóðir rússneska vetrarins var að standa við yfirlætislítið minnismerki við Khimki sporvagnastöðina aðeins 19 kílómetra frá Kreml, þar sem sagt er að þýsku hermennirnir hefðu séð til turnanna í Kreml rétt fyrir jól 1941.

Orrustan um Moskvu virtist vera að vinnast, aðeins 19 kílómetrr eftir í mark.  

Þar hafði rússneski veturinn dregið kraft úr báðum herjum, en úrslitum réði, að rússnesku hermennirnir voru aenn komnir AÐ þrotum krafta sinna, en þeir þýsku voru ALVEG þrotnir að kröftum.

Rússneski veturinn hefur þrjú andlit, sem öll eru jafn fjandsamleg óvinaherjum af öllum tegundum. 

Haustrigningarnar. 

Vetrarhörkurnar. 

Vorrigningarnar. 

Haustrigningar eyðilögðu herförina Taifun til Moskvu 1941. 

Vetrarhörkur sáu um að halda eyðileggingunni áfram við Moskvu og vetrarhörkur innsigluðu þýska ósigurinn í Stalíngrad i árslok 1942. 

Hvað gerist nú?

 

 

Frostið tekur kraft úr Rússum

Athugasemdir

[Símon Pétur frá Hákoti (IP-tala skráð) 11.3.2022 kl. 14:27]

Takk fyrir þessa fróðlegu og áhugaverðu lesningu. 

[Hörður Þormar, 11.3.2022 kl. 15:34]

Ég heyrði þá sögu eitt sinn að Stalín hefði ákveðið að leggja járnbraut á milli Moskvu og Leningrad. Tók hann blýant og reglustiku og dró strik á milli þessara borga, þar sem járnbrautin skyldi liggja. Fingurinn á honum stóð aðeins út fyrir reglustikuna svo að hlykkur kom á strikið. Þar af leiðandi kom hlykkur á járnbrautina á þessum stað. Kannski er hann þar enn?

En ekki sel ég þessa sögu dýrari en ég keypti.

[Jón Örn Arnarson, 11.3.2022 kl. 18:14]

So ist es - so war es und so will es sine :-)

[Halldór Jónsson, 11.3.2022 kl. 19:28]

Frábær færsla skráð af þekkingu og innsæi. Takk fyrir þetta. Ég þekkti hermennm sem voru þýskaramegin í þessu stríði. Þú lýsir þessu 
rétt mema sumt var enn  verra

[Halldór Jónsson, 11.3.2022 kl. 19:33]

Ég veit ekki hvort veðrið á eftir að hafa áhrif á þetta sýja stríð en maður veit ekki.

Ég hef verið að hugsa um hvað Chennault hefði getað gert margt til að skemma 60 km lest brynbíla Rússa  bara með sínum gömlu  p40. Uppstillingin var ekki mjög gáfuleg.

[Sigurður Kristján Hjaltested, 11.3.2022 kl. 21:24]

Frábær lesning Ómar og takk fyrir.

[Hörður Þormar, 11.3.2022 kl. 23:14]

Þjóðverjar hertóku sumarhöll Katrínar miklu í stríðinu en hún er í útjaðri St. Pétursborgar. Eitt herbergið í höllinni var skreytt með dýrindis rafi. Þegar Rússar náðu höllinni aftur á sitt vald var allt rafið horfið, mun það aldrei hafa fundist en nú mum ver búið að skreyta herbergið með eftirlíkingum.

[Daníel Sigurðsson, 11.3.2022 kl. 23:53]

Það er ekki rétt hjá þér Ómar að rússneski veturinn 1941-1942 hafi ekki verið sérstaklega harður. 

Þvert á móti var hann sá harðasti á öldinni. Í byrjun desember fór hitastigið niður í mínus 52 °C á Moskvu-vígstöðvunum.  Þess má geta að bensín frýs við mínus 40 til 50 °C (fer eftir gerð bensíns.

 

Rússnesku T-34 skriðdrekarnir áttu ekki þátti í að tefja sókn Þjóðverja  í haustrigningununum og slamminu 1941 á austurvígstöðvunum.  Enda var það ekki fyrr en í gagnsókn Rússa í frosthörkununm desember sem þeir komu fram í afgerandi mæli.

[Ingólfur Sigurðsson, 12.3.2022 kl. 10:14]

Sumir spakir menn hafa bent á það að tvennt hefði getað stuðlað að sigri Hitlers: Hefði hann sigrað Bretland snemma og ef hann hefði ekki ráðizt á Rússland, og griðasáttmáli hans og Stalíns haldizt til stríðsloka og þeir deilt um landsvæðin eftir sigurinn.

Mannfall þýzku herjanna í Rússlandi olli straumhvörfum og dró mátt úr hinni sterku þýzku stríðsvél. 

Rússastríðið skipti gríðarlegu máli.

[Ómar Ragnarsson, 12.3.2022 kl. 21:49]

Sovétríkin og einkum Rauði herinn voru í sárum 1940 eftir hreinsanir Stalíns í hernum, og ekkert af bestu stríðstólum Rússa kom fram fyrr en seint 1941, sem áttu eftir að gerbylta stríðsvél Rauða hersins.  

Þar má nefna T-34 skriðdrekann, Sturmovik Il-2 orrustu- og sprengjuvélarnar og Yak-orrustuvélarnar. 

Því hafa sumir sagnfræðingar sett fram þá kennningu að Hitler hefði átt að halda beint áfram í austurátt í september. 

Vesturveldin hefðu setið áfram  aðgerðarlaus eins og í ljós kom veturinn 1939-40. 

Þetta er vafa undirorpið því að skásti tíminn veðurfarslega er maílok og tímahrakið mikið í því að búa til nógu góða og víðfeðma áætlun og tryggja jafnframt stuðning eða hlutleysi Austur-Evrópuþjóða.  

Ég hallast frekar að því að árás í austurátt í ágústbyrjun 1940 hefði getað tekist betur, en Hitler eyddi dýrmætum tíma í að fagna sigrinum á Vesturvígstöðvunum og var alls ekki viðbúinn þeim sigri svona skjótfengnum. 

Undirbúningur Barbarossa hófst ekki fyrr en í nóvember, en byrjunin á samningu hennar hefði þurft að hefjast strax á útmánuðum 1940 sem valmöguleiki.    

[fokk Daníel (IP-tala skráð) 15.3.2022 kl. 11:13]

 Daníel Sigurðsson ert þú að reyna að dissa Ómar fokking Ragnarson stilku legend hveð með þetta mamma þín þegiðu