"Eyjan í lóninu, - griðland fugla" !

Í athugasemd við blogg mitt um íslenska náttúru í gær ræddi sá sem hana skrifaði um það hve það hefði verið mikið til batnaðar á flesta lund sem gerst hefði við Kárahnjúka.

Stíflan væri fögur og nú væri komin eyja í lónið sem væri griðland fugla.

Stíflan er smekksatriði sem ég skal ekki taka afstöðu til en ekki minnist maðurinn á það hve illa útleikinn Kárahnjúkur er fyrir ofan hana þar sem menn hafa neyðst til að sarga í hnjúkinn, - nokkuð sem aldrei var sýnt á myndum af stíflunni sem sýndar voru fyrir virkjun.

Nú er ég búinn að fara alls sjötíu ferðir á þetta svæði á síðustu þremur árum og kannast ekki við það "griðland fugla" sem maðurinn telur vera komið þarna á Sandfelli, en það er eina eyjan í lóninu.

Hef aldrei séð neina fugla á Sandfelli, hvorki síðustu þrjú ár né þar á undan.

Hér með pisltinum fylgja tvær myndir af þessari "eyju". Þar sést að Sandfell er ekki eyja, heldur fell sem stendur allhátt yfir ofan vatnsbakkann sem sést móta fyrir.

Á efri myndinni sést vegur í forgrunni, en þangað nær lónið upp þegar það er orðið fullt í ágústbyrjun, en hinum megin við Sandfell sjást lónið og Kárahnjúkavirkjun.

Sést glögglega það flæmi allt í kringum Sandfell sem er á þurru en raunar hulið snjó eins og er.

Þetta sést enn betur á næstefstu myndinni, þar sem hæsta vatnsborð lónsins markast af svart-hvítri rönd uppi í hlíð fellsins sem er fjöruborð Hálsllóns þegar það er fullt og liggur 45 metrum hærra en það er nú. 

Undir snjónum, vinstra megin á myndinni, sést móta fyrir veg sem forðum lá út með Sandfelli vestanverðu og lendir á kafi þegar hækkar í lóninu. 

Raunar verður Sandfell ekki eyja fyrr en komið er langt fram í júlí, löngu eftir að fuglar eru búnir að gera sér hreiður annars staðar.

Meira en helmingur lónstæðisins verður á þurru þegar ísa leysir og meira 20 ferkílómetrar lands þá þaktir fíngerðum sandi og leir.

En svo mikil er trú manna á þá landbót sem lónið eigi að vera að sá mæti maður Kristinn Pétursson á Bakkafirði skrifaði um það hve góð áhrif Hálslón ætti eftir að hafa á gróður og raka  allt um kring.

Hið sanna er að nú eru menn að setja upp fokgirðingar á svæðum, sem fullyrt var að yrðu ekki í neinni hættu fyrir sandfoki, að ekki sé talað um varnargarðinn 18 kílómetra langa á austurbakkanum, gryfjurnar og allar aðrar ráðstafanir sem menn eiga eftir að sjá í sumar í hinu vonlausa stríði sem þarna verður háð við uppfokið úr þurru lónstæðinu snemmsumars.

En trú þessara manna er mikil, því verður ekki neitað

Athugasemdir

[Hjalti Finnsson (IP-tala skráð) 21.5.2009 kl. 08:37]

Ómar ég vona svo sannarlega að þú og hinir "öfganáttúruverndarsinnarnir" hafið rangt fyrir ykkur en ég er því miður ansi hræddur um að svo sé ekki. Kvíð því að fokið úr þurru lónstæðinu verði óviðráðanlegt.

Varðandi stífluna sjálfa þá verð ég að viðurkenna að mér finnst hún flott mannvirki, enda alltaf verið svolítið veikur fyrir stórum framkvæmdum. Framkvæmdirnar verða bara að vera byggðar á einhverri skynsemi, ekki einhverjum tækifærisrökum sem skutla vandamálunum á börnin okkar af því okkur vantaði svo nýjan bíl, stærra hús og flottari eldhúsinnréttingu í DAG.

[Guðmundur Jónsson, 21.5.2009 kl. 09:20]

Ég fæ ekki séð að þarna séu mikil hætta á ferðum. Ef þetta verður vandamál má einfaldlega hætta að fullnýta lónið og minka afköst virkjunarinnar í samræmi við það.

Annars er mín tilfinning fyrir lónunum á þjórsársvæðinu eftir að hafa veitt í þeim silung, kafað í þeim og smalað rollum á bökkum þeirra í 30 ár eiginlega þannig að það er miklu fjölbreytara líf í og við lónin sjálf en á landi í kring um þau.

[Hjalti Finnsson (IP-tala skráð) 21.5.2009 kl. 09:37]

Ef við hættum að fullnýta virkjunina þá er ég nú ansi hræddur um að verði
erfitt fyrir Landsvirkjun að standa við gerða orkusölusamninga við álverið
á Reyðarfirði og það getur orðið ansi dýrt. Þá hefur þessu landi að stórum
hluta verið fórnað til einskis og ég myndi nú segja að þá sé mikil hætta á ferðum ef við gefum þannig fordæmi, þ.e.a.s. fórnum bara landinu og sjáum svo til hvort þetta gengur upp eða ekki. (það er svo sem pólitíkin sem hefur verið stunduð til þessa)

[Pétur Þorleifsson , 21.5.2009 kl. 09:59]

Vek athygli á öðru Sandfelli, þar sem til stendur að virkja fyrir enn stærra álver. Þar á Krýsuvíkursvæðinu eru líka Seltún, Austurengjar og Trölladyngja.

[Smjerjarmur, 21.5.2009 kl. 13:03]

Varðandi griðlandið, þa var mer sagt (af heimamanni) að gæsir i sarum leituðu ut i eyna.   Eg hef ekki verið þarna nægjanlega mikið til þess að þekkja þetta af eigin raun, en vona að eitthvað se hæft i þessu. 

[Jens (IP-tala skráð) 21.5.2009 kl. 14:12]

Gæsir í sárum þurftu áður ekki að leita eitt né neitt á þessu svæði, því þær voru óhultar.  Núna eiga þær sem sagt allt undir því að geta komist út í Sandeyjafellið.  Já mikið lán er það fyrir þær að það skyldi verða til!

[Gunnar Th. Gunnarsson, 21.5.2009 kl. 22:33]

Fyrir 30 árum voru nánast engar gæsir þarna, frekar en á svæðinu við Eyjabakka. Vegna ofvaxtar í heiðagæsastofninum hófu þær að nema land þarna eftir 1970.

[Hjalti Finnsson (IP-tala skráð) 22.5.2009 kl. 06:36]

Gunnar, ég er forvitinn að vita um upplýsingar sem liggja að baki fullyrðingu þinni um OFVÖXT í heiðagæsastofninum. Venjulega er ekki farið að tala um ofvöxt í dýrastofnum fyrr en þeir eru farnir að ganga á gæði annarra dýrastofna. Ef þú veist um einhver gögn um þetta þá væri ég mjög svo til í að fá að sjá þau.

(þetta á ekki að skiljast sem kaldhæðni þó það geti virkað þannig, er eingöngu forvitinn um hvort þetta séu gögn sem eru til)

[Gunnar Th. Gunnarsson, 22.5.2009 kl. 10:22]

Sú staðreynd að ekki sáust heiðagæsir á þessu svæði fyrr en eftir 1970 segir sína sögu. Skotveiðimenn hafa verið hvattir til að skjóta heiðagæs frekar en grágæs. Kannski er "ofvöxtur" villandi orð og e.t.v. er "gríðarlegur vöxtur" í heiðagæsastofninum, betra.

Ég get ekki vísað þér í heimildir en fréttir um þetta koma árlega og þar sem ég er áhugamaður um skotveiði, þá hefur þetta ekki farið fram hjá mér. Auk þess sem öll tún eru grá af gæsum hér eystra á vorin og ég hygg að svo sé einnig víðar á landinu.

[Hjalti Finnsson (IP-tala skráð) 22.5.2009 kl. 16:02]

Sæll enn og aftur Gunnar, áhugi minn á þessu með heiðagæsina er vegna þess að ég er að vinna að verkefni núna sem meðal annars felur í sér að reyna að reikna út mögulegar tekjur af ferðamönnum á Kárahnjúkasvæðinu. Málið er jú, sama hvort menn á sínum tíma voru með eða á móti virkjuninni, að hún er staðreynd og því er næsta skref að læra að lifa með henni. Einn af möguleikunum í ferðaþjónustu er einmitt skotveiði svo þar er alla vega sóknarfæri.

[Gunnar Th. Gunnarsson, 23.5.2009 kl. 09:40]

Flestir telja að möguleikar á ferðaþjónustu séu mun meiri eftir virkjun en fyrir. En auðvitað koma öðruvísi ferðamenn eftir virkjun. Sama má segja um Hellisheiðina fyrir sunnan. Þeir sem eru á móti Bitruvirkjun fullyrða að verið sé að skaða möguleika á ferðaþjónustu á staðnum, en í matsskýrslu kemur fram að það er dregið í efa. Það eru nefnilega fleiri en síðskeggjaðir einfarar og bakpokahippar sem hægt er að kalla ferðamenn.

[Smjerjarmur, 25.5.2009 kl. 19:14]

Jens, eg held að refurinn se mesti ovinur gæsa i sarum a þessu svæði.  Refurinn hefur verið a þessum sloðum lengur en stiflan. 

[Smjerjarmur, 25.5.2009 kl. 19:18]

Omar, það var tekið ur hliðinni þarna vegna þess hve lelegt bergið var.  Undir var heillegra og fallegra berg. 

Eg tel lika eftir þvi að Ingolfsfjall er orðið miklu fallegra eftir að menn foru að sja i bert bergið fremur en bara skriðurnar.  Eg trui ekki öðru en margir seu mer sammala.