Hugsanleg orsök Skerjafjarðarslyssins ?

Niðurstaða rannsóknarnefndar Skerjafjarðarflugslyssins hörmulega á sínum tíma var sú að vélin hefði orðið eldsneytislaus.

Eldneytisleysi er lang algengasta orsök hreyfilstöðvunar í flugi í heiminum og enn oftar munar litlu, eins og sést á tengdri frétt á mbl.is.

Í aðdraganda Skerjafjarðarslyssins er augljóst að hefði flugmaðurinn beðið um forgang þegar hann kom inn yfir Laugarnes á leið til lendingar á Reykjavíkurflugvelli hefði slysið ekki gerst.  

Í staðinn flaug flugmaðurinn krappan aukahring yfir ytri höfninni.

Þegar hann var kominn næst á eftir þessum aukahring í aðflug á stutta lokastefnu yfir Hljómskálagarðinum var honum skipað að hætta við lendingu og fljúga umferðarhring vegna þess að flugvél inni á miðri brautinni var að beygja út af henni en var ekki enn komin alveg út af og strangt til tekið mega ekki vera tvær flugvélar á brautinni þegar flugvél lendir.  

Hefði flugmaðurinn lent þá hefði ekkert gerst annað en að hann hefði fengið orði í eyra fyrir að óhlýðnast skipuninni, því að vélin, sem var að aka út af brautinni en ekki komin útaf, hefði ekki orðið fyrir vélinni sem var að lenda.

Lykillinn að skiliningi á slysinu sýnist mér vera sá, að þegar flugmanninum var skipað að hætta við lendingu, gaf hann vélinni fullt afl og beygði til hægri í stefnu beint yfir byggðina í Skerjafirði, en ég veit ekki um dæmi þess að slíkt hafi nokkurn tíma verið gert áður né síðar. Það hlaut að vera rík ástæða til slíks.  

Flugmaðurinn gat ekki haft neina ástæðu til að gera þetta svona nema þá að hann vildi fljúga sem stysta leið yfir í aðflug fyrir lendingu. Og af hverju var það svona bráðnauðsynlegt? 

Þegar vélin kom yfir byggðina í Skerjafirði fylgdi henni mikill hávaði í þetta lítilli hæð og á fullu afli, enda vélin þunghlaðin.

Vitni í húsum bar saman um það í viðtölum við mig að þau hefðu undrast hávaðann og það hvers vegna flugvélin flaug svona yfir húsaþökunum, og að vélin hefði flogið yfir miðju hverfisins en ekki í stefnu meðfram NA-SV brautinni eins og sýnt er í gögnum rannsóknarnefndarinnar.

Líklegt er að flugmaðurinn hafi reynt að hækka flugið eins og hægt var til að lyfta sér sem hæst yfir húsin og valda minni hávaða í Skerjafjarðarhverfinu, en var fyrir bragðið í eins slæmri aðstöðu til að fást við aflmissinn og hægt var að lenda í, - búinn að fórna flughraða fyrir flughæð.

Hann tilkynnti í talstöðinni um aflmissinn og að hann væri að missa vélina í ofris og spuna.

Af því dreg ég þá ályktun að honum hafi verið svo mikið í mun að gera allt kórrétt að þessu leyti í samskiptum sínum við Flugturninn að honum hafi gleymst 1. boðorð flugmanna þess efnis að í fyrsta forgangi sé ævinlega að fljúga vélinni og láta hana halda flugi á hverju sem gengur, en láta allt annað víkja fyrir því.

Á þessu örlagaríka augnabliki var aðeins truflun fólgin í því fyrir flugmanninn að vera í talsambandi við flugumferðarstjóra um atriði, sem ótal vitni sáu hvort eð er, bæði á jörðu niðri og í Flugturninum, og rýra með því möguleika sína til að einbeita sér að því að steypa vélinni tafarlaust beint fram og niður til að forðast ofris og beina henni til neyðarlendingar á sjónum á Skerjafirðinum með lendingarhjólin uppi. 

Ég átti sjálfur sams konar flugvél í nokkur ár og á því auðveldara fyrir mig en ella að setja mig í spor flugmannsins. Cessna 210 er sú einkaflugvél sem oftast hefur lent í vandræðum vegna eldsneytisskorts og fullhlaðin í þeirri stöðu, sem hún var þegar hætt var við lendingu, klifrar hún illa.

Tveimur vikum fyrr hafði flugmaðurinn lent í vandræðum á leið frá Húsavík til Reykjavíkur vegna mótvinds og ákvað að lenda í varúðarskyni á Húsafelli í Borgarfirði.

Ónákvæm umfjöllun fjölmiðla af því getur hafa verið hliðarorsök þess hve flugmanninum var mikið í mun að lenda ekki svona skömmu síðar í svipaðri og enn verri aðstöðu, heldur að komast hjá því að það vitnaðist aftur að hann væri að glíma við eldsneytisskort. 

Það getur útskýrt hvers vegna hann hlýddi í hvívetna fyrirmælum í tvígang í stað þess að biðja um forgang í aðflugi og lendingu sem hefðu getað komið í veg fyrir þetta slys.

Fjölmiðlar sögðu nefnilega að hann hefði orðið að "nauðlenda" vélinni í Húsafelli í stað þess að orða það rétt og segja að það hefði verið varúðarlending, auk þess sem þetta atvik var ekki þess eðlis að það væri fréttnæmt. En nauðlending "selur betur" en varúðarlending.

Mér er til efs að nokkur flugmaður sem hefur flogið eitthvað að ráði hafi ekki einhvern tíma orðið að fást við nagandi óvissu um eldsneytismagn, annað hvort vegna óvænts mótvinds eða tafa, eða vegna hugsanlegas misreiknings um eldsneytismagn, og annað hvort sloppið með skrekkinn eins og í atvikinu sem greint er frá í tengdri frétt á mbl.is eða ákveðið að lenda fyrr í tæka tíð á öðrum stað en ætlunin var að lenda á.  

Enginn flugmaður vill lenda í því að komast í fréttirnar með tveggja vikna millibili fyrir sams konar "nauðlendingu" og sitja kannski uppi með viðurnefndið "bensínlausi".

Miðað við niðurstöðu rannsóknarnefndarinnar um eldsneytisskort og flug vélarinnar, allt frá Vestmannaeyjum þar sem ekki var sett eldnseyti á hana fyrir flug, flogið yfir Selfossflugvöll án þess að lenda þar, flogið í ótilkynntu blindflugi yfir sjónflugsófæra Hellisheiði, síðan tvívegis hliðrað sér við að biðja um forgang til lendingar, vélin rifin upp í flug lágt yfir íbúðahverfi á afar óvenjulegan hátt og síðan reynt að viðhalda talstöðvarsamskiptum þegar einbeiting við flug vélarinnar þurfti lífsnauðsynlegan forgang, er tilgáta mín sú að flugmaðurinn hafi óttast eldneytisskort þegar leið á flugið, en því miður óttast enn meira að þessi skortur yrði opinber.

Hann þráði ekkert heitara en að lenda heilu og höldnu á Reykjavíkurflugvelli án nokkurra minnstu eftirmála og þessi þrá eftir fullkomun var svo grátlega nálægt því að verða uppfyllt.

Ég hef lesið skýrslur um mörg hundruð, kannski meir en þúsund óhöpp og slys í flugi í erlendum flugtímaritum í hálfa öld, en flug Cessna 210 vélarinnar frá Vestmannaeyjum til slysstaðar í Skerjafirði í ágúst 2001 er lang lærdómsríkasta slysið sem mér er kunnugt um, þar sem um er að ræða röð ákvarðana af sama toga, - alls átta ákvarðanir í röð í þessu tilfelli, - sem teknar eru hjá flugmanni og verða æ afdrifaríkari eftir því sem málinu vindur fram og áhættan stigmagnast uns þær leiða til hörmulegra afleiðinga.´

Til eru mörg lærdómsrík dæmi um þetta en þetta er það lærdómsríkasta, sem ég þekki.   

Samúð mín með flugmanninum og farþegunum, sem þarna áttu í hlut og þeirra, sem stóðu þeim næst, er djúp og sár.

En af þessu er hægt að læra svo að hægt sé að afstýra, eftir því sem unnt er, svipðum óhöppum og slysum. Það er mikilvægt atriði og þess vegna stendur oftast í erlendum blaðagreinum, sem birtar eru um flugslys nokkurn veginn þetta:

"Grein er þessi er eingöngu birt til lærdóms og slysavarna, en ekki er lagður neinn dómur á getu, gæði eða afköst flugmanns, flugvélar eða nokkurs búnaðar."

Lentu á síðustu bensíndropunum

Krýsuvík í gjörgæslu, - virkjað samt ?

Páll Einarsson jarðfræðingur hefur upplýst að varðandi hættu á eldsumbrotum hafi Krýsuvík verið "í gjörgæslu" vísindamanna undanfarin tvö ár.

Myndirnar hér á síðunni voru teknar í fjölmennri gönguferð áhugafólks um verndun svæðisins í gærmorgun.

Þar var frábært leiðsögufólk, Ellert Grétarsson, Sigmundur Einarsson og Ásta Þorleifsdóttir fór með fólki um svæðið og nágrennið.

Læt kannski fljóta með myndir teknar fyrir ofan Seltún og við Kleifarvatn þennan fagra dag.

Samt hefur verið gefið grænt ljós í rammaáætlun á virkjanir á Krýsuvíkursvæðinu og við Trölladyngju til þess að seðja um sjöttung af orkuþörf risaálvers í Helguvík.

Vaxandi straumur erlendra ferðamenna er ár hvert á svæðið og þeir útlendingar, sem ég segi frá því að þarna standi til að reisa mannvirki út um allt í stíl við Svartsengi eða Hellisheiði, eiga mjög erfitt með að trúa þessu.

Þeir, sem vilja umturna þarna öllu til þess að klára alla orku svæðisins á nokkrum áratugum í græðgisfullri rányrkju, segja, að ferðamenn geti alveg eins ekið Gullna hringinn.

En þetta er ekki svona einfalt. Mjög margir ferðamenn koma til Reykjavíkur og dvelja þar aðeins í nokkra daga, til dæmis á ráðstefnum og fundum. Þeir hafa þúsundum saman ekki tíma til að fara Gullnahringinn en miklu frekar tíma til að skjótast þrefalt styttri leið til Krýsuvíkur.

Eða jafnvel fjórfalt styttri leið ef hún er tekin á leiðinni frá Reykjavík til Keflavíkurflugvallar.

Leiðin um Krýsuvík og Grindavík hefur þann kost að útlendingum finnst mikið til um að koma til dæmigerðrar íslenskrar sjávarbyggðar, ég tala nú ekki um ef hann blæs svolítið úr suðri, svo að brimgarðurinn við innsiglinguna nýtur sín.

Svartsengi og Krýsuvík bæta hvort annað upp. Annars vegar er í Krýsuvík nær ósnotrið hverasvæði eins og það kemur frá hendi skaparans og hins vegar er hið manngerða Bláa lón.

Munurinn er hins vegar sá, að ef Krýsuvíkursvæðið verður látið í friði, mun það geta orðið svipað um aldir, en Svartsengisorkuverið og Bláa lónið munu hins vegar ekki endast nema í nokkra áratugi í viðbót, en þá verður búið að tæma orkuhólfið og svæðið orðið kalt og dautt. 

Í ofanálag er búið að gefa grænt ljós á virkjun í gígaröðinni Eldvörpum sem mun hraða tæmingu svæðisins um minnst 10 ár !  Og samt geipað við útlendinga um "hreina og endurnýjanlega orku".

Gígaraðir finnast hvergi í heiminum nema á Íslandi en samt eru Eldvörp eitt af þessum földu náttúruverðmætum landins, sem helst má ekki vitnast um, af því að það verður að efla þar rányrkjuna á gufuorkunni sem allra mest.

Neðsta myndin er loftmynd af hinu litfagra gili, Sogunum, við Trölladyngju, þar sem þegar er búið að valda miklum spjöllum með borplönum án árangurs, en eitt þeirra sést við mynni gilsins.

Hvet til að tvísmella á myndina til að sjá gilið betur. Það þarf að fara austur í Landmannalaugar til að sjá annað eins.  

Þrátt fyrir að tvísýnt sé um nokkurn árangur vilja virkjanamenn endilega halda þarna áfram á sömu braut.   

Enn skelfur jörð á Reykjanesi

"Skrattinn er leiðinlegt veggskraut".

Forsætisráðherra Íslands mælti þessi orð í áramótaávarpi sínu til þjóðarinnar fyrir u.þ.b. 15-16 árum og átti þá við það að engin ástæða væri til að hafa neinar áhyggjur af því hvernig mannkynið umgengst jörðina.

Nú sér maður á blogginu að strax eru komnar raddir í svipaða veru þrátt fyrir nýjar tölur um lofthjúpinn, þessir bloggarar segja að veðurfar hafi ekkert hlýnað á jörðinni síðustu 10-15 árin. Samt minnka heimskautaísinn og jöklarnir en það er víst ekki marktækt að dómi þeirra, sem geta ekki hugsað sér annað en vaxandi rányrkju, samanber íslensku gufuaflsvirkjanirnar.

Og stanslaust er þrætt fyrir það að flestar verðmætustu auðlindir jarðar muni fara þverrandi á þessari öld.

Sagt er að hrakspár um olíuna frá því fyrir 30-40 árum hafi ekki ræst. Það er reyndar ekki rétt, heldur hafa þær fullkomlega ræst, en það er miklu þægilegra að halda öðru fram.

Koltvísýringur í sögulegu hámarki

Heiðmörk bráðum líka "in memoriam" ?

Sú trúarsetning hefur verið boðið hér á landi í meira en hálfa öld að ekki sé hægt að opna aðgengi að íslenskum náttúruperlum nema fórna þeim fyrst fyrir virkjanir. Finna verði virkjanamöguleika á viðkomandi svæðum, annars séu þau einskis virði. 

Með öðrum orðum: Ef sinna á eftirsón erlendra ferðamanna eftir óspilltri og einstæðri íslenskri náttúru, verði að spilla henni fyrst ! 

Trúnni á þetta æskilega samspil virkjana og þjóðgarða er meðal annars haldið fram í myndinni "In memoriam?" sem verður sýnd í Bíó Paradís í kvöld klukkan átta. 

Þegar ég hef verið á ferð um þjóðgarða og náttúruperlur í öðrum heimsálfum og boðað þessa kenningu okkar hefur fólk þar undrast það að þetta sé virkilega okkar stefna.

Í þeirra löndum er aðgengi einfaldlega aukið vegna náttúruverndargildis svæða og samhljómi við þau verðmæti þeirra.  

Meðal annars var það boðað lengi vel hér á skiltum við vega slóða sem lágu inn á norðausturhálendi Íslands að Kárahnjúkavirkjun væri forsenda fyrir stofnun þjóðgarðs á hálendinu. Erlendir ferðamenn, sem komu að þessum skiltum og lásu þetta, hristu höfuðin. 

Í myndinni "In memoriam?" er rifjað upp hvernig Landsvirkjun sýndi á myndum alveg nýja náttúruparadís og fjölsóttasta ferðamannastað norðurhálendisins við Kárahnjúkastíflu með fjallaklifrunum, fjölskyldum í tjaldbúðum, siglingafólki á lóninu o. s. frv. og opnun möguleika til nýrra og fjólsóttra ferðamannaslóða meðfram lóninu allt inn á jökul allan ársins hring, ekki síst á veturna.

Skemmst er frá því að segja ekkert af þessu hefur gerst frekar en á sambærilegum stað í Noregi, sem vel hefði verið hægt að kynna sér.

Fyrri part sumars er raunar ólíft á þessu draumasvæði Landsvirkjunar þegar veðrið er hlýjast, bjartast og best, vegna leirstorma úr þurru lónstæðinu, sjá mynd sem ég hyggst setja hér. 

Þar rétt grillir í Kárahnjúka ofarlega á myndinni, sem er raunar tekin af nyrsta hluta Hálslóns það seint í júlí, að þurrar fjörurnar eru miklu minni en fyrr um sumarið þegar leirstormanir geta orðið mun meiri. 

Á hinni myndinn er horft úr lofti suður eftir lóninu í átt til Brúarjökuls og er lónstæðið og bakkarnir við það á kafi í leirfoki.

Áberandi er á báðum þessum myndum, að ekkert leir- eða sandfok á upptök utan lónstæðisins. 

Svo er að sjá að sama hugsunin um að náttúran sé ekki krónu virði fyrr en búið er að virkja lifi góðu lífi í Heiðmörk. Búið er að snúa klukkunni hálfa öld til baka með því að gera svæðið óaðgengilegra en það var upp úr 1960. 

Nú er bara að sjá hvort ekki sé eina ráðið að skoða hér syðra, hvort hægt sé að reisa gufuaflsvirkjun efst í Heiðmörk til að fá peninga til að opna aðgengi að svæðinu.

Auðvelt ætti að vera að láta verkfræðistofu, sem sérhæft hefur sig í að gera hagfellt mat á umhverfisáhrifum fyrir virkjunar þar sem komist yrði að svipaðri niðurstöðu og við Mývatn að virkjun muni ekki hafa nein áhrif á vatnsstrauma neðanjarðar fyrir vatnsból Reykvíkinga. 

Þarna á hvort eð er að reisa risaháspennulínur þvert yfir Heiðmörkina með tilheyrandi umsvifum og línuvegum, sem munu opna aðgengi að hinu dásamlega landslagi á línuleiðinni.  

Heiðmörk ófær

"Tveir í Tungunum..."

 Nú funda þeir Sigmundur Davíð og Bjarni Ben í Biskupstungum. Þar í sveit er þetta nú sungið: 

 

Þeir eru tveir í Tungunum

og til í hvað sem er, 

hundleiðir á heimilum

sem hæst nú barma sér. 

Eftir fjögur ár í forinni 

þeim finnst þeir verðskulda

að horfa´úr stjórnarhöllinni

yfir höfuðborgina. 

 

        Þeir eru útbelgdir á ýmsum stöðum, 

        en nú reyna mjög sættir,

        klofnir upp að herðablöðum, 

        hávvaxnir og langfættir. 

        Ánægðir og ósammála, 

        allt þó fari´í keng, 

        Valdaþyrstir víkingar 

        í voðalegum spreng. 

        

Í snjóhengjunnar öngþveiti

þeir æða á krónufar 

og hamstra hundruð milljarða 

af hrægömmunum þar. 

 Simmi Gunnlaugs glennir sig

í grimmum skuldaræl, 

rennur svo´á rassgatið 

við að redda´öllu með stæl. 

 

        Þeir hafa auma bletti´ á ýmsum stöðum, 

        en þó bera sig mjög vel,

        Klofnir upp að herðablöðum,

        hæfir þarna kjaftur skel, 

        ánægðir og ósammála, 

        allt þó fari´í keng, 

        valdaþyrstir Vafningar 

        í voðalegum loforðaspreng ! 

      

  

 

Viðræður áfram í Biskupstungum

Leggst boltinn í ættir ?

Það getur verið gaman að fylgjast með þvi hvernig engu er líkara en að sumir hæfileikar leggist í ættir.

Þetta kemur upp í hugann þegar fréttir berast af fljúgandi starti Mistar Edvardsdóttur í norsku úrvalsdeildinnii.

Fyrir neðan myndina af Mist er mynd af föður hennar, Edvardi Ragnarssyni 17 ára gömlum ásamt langömmu og langafa Mistar, Sigurlaugu Guðnadóttur og Edvardi Bjarnasyni. 

Myndin er plokkuð á ófullkominn hátt úr úr 53ja ára gamalli litkvikmynd, sem mér hefur áskotnast og Gunnlaugur Þorfinnsson tók í boði, sem afi Mistar, Ragnar Edvardsson, og amma hennar, Jónína Þorfinnsdóttir, héldu amerískum hjónum í heimsókn þeirra til Íslands sumarið 1960.  

Ragnar Edvardsson var sumarið 1939 aðeins 17 ára gamall útnefndur efnilegasti leikmaður Fram, sem varð Íslandsmeistari bæði í 1. flokki og mestarflokki.

Hann hafði alist upp á Skólavörðuholtinu með nokkrum af leiknustu knattspyrnumönnum þess tíma, svo sem Alberti Guðmundssyni, og bætti þar hver annan. 

Á mynd hér við hliðina situr Sigrún Gísladóttir, kona Gunnlaugs, á milli Ragnars og Jónínu.

Sumarið eftir var hann kominn á kaf í Bretavinnuna og að eignast fjölskyldu og þar með endaði knattspyrnuferill hans.

Nú er það svo, að hæfileikar erfast að sjálfsögðu ekki alfarið frá öðru foreldrinu til afkomanda, heldur getur þetta verið blandað, en engu að síður er gaman að velta upp þetta mörgum nöfnum úr sama ættarsamfélaginu. Þannig gæti ýmislegt hafa komið úr ætt Jóhönnu Magnúsdóttur, konu Edvards og sömuleiðis hjá öðrum, sem nefnd eru hér fyrir neðan, svo sem Margréti Ólafsdóttur, Rúriki Andra Þorfinnssyni og Olgeiri Óskarssyni.   

Mist og Margrét Ólafsdóttir eru systkinabörn, - Margrét er dóttir Ólafar Ragnarsdóttur, sem er 12 ára á myndinni hér fyrir ofan, og manns hennar, Ólafs Jóhanns Sigurðssonar. 

Eins og afi Magrétar, Ragnar, var Margrét útnefnd efnilegasti leikmaður úrvaldsdeildar Íslandsmótsins á sínum tíma og var landsliðskona og í allra fremstu röð íslenskra knattspyrnukvenna á þeim árum, - burðarás í landsliðinu.

Ekki er til nein mynd, svo vitað sé af Ragnari Edvardssyni með boltann, en í litkvikmyndinni frá 1960 bregður honum fyrir í 7 sekúndur, sem lýsa honum kannski betur en tveggja klukkustunda heiildarmynd um hann hefði getað gert.

Í þessar fáu sekúndur sést hann ganga niður tröppurnar á Stórholti 33.

Í lífsnautn augnabliksins býr hann til þögulan einleik í gamanleikriti með líkamstjáningu sem gefur til kynna hvað gerði hann svona skemmtilegan knattspyrnumann. 

Hann var maður augnbliksins, þetta var sjálfsprottið eins og þegar fugl byrjar að syngja.

Ef hann hefði verið beðinn um að gera þetta aftur hefði hann ekki getað það, heldur gert eitthvað allt annað. 

Magnús Edvardsson, bróðir Mistar, var afar efnilegur knattspyrnumaður á sínum tíma.

En meiðsli settu strik í reikninginn hjá Magnúsi, og eins og afinn lét hann staðar numið við dyr frægðarferils.

Rúrik Andri Þorfinnsson, 21. árs sonarsonarsonur Ragnars Edvardssonar, (sonur Önnu Hauksdóttur og Þorfinns Ómarssonar) hefur verið úrvaldsdeildareikmaður hjá Fylki, en spilað í vetur með liði háskóla í Texas, þar sem hann er við nám.

Og enn komum við að því, að knattspyrnuhæfileikar geti komið úr mörgum áttum.

Annað langafabarn Ragnars, Sigurður Kristján Friðriksson (og Iðunnar Ómarsdóttur), spilar nú aðeins 18 ára með meistaraflokki Fram og er stórefnilegur, enda knattspyrnan úr báðum ættum, því að afi hans og alnafni var í gullaldarliði Fram fyrir fjórum áratugum.

Enn ber að nefna Olgeir Óskarsson, langafabarn Ragnars Edvardssonar, (sonur Óskars Olgeirssonar og Jónínu Ómarsdóttur),  sem var snjall frálsíþróttamaður í yngri flokkum og var að vinna sig upp í fremstu röð í knattpsyrnunni hjá Fjölni þegar slæm meiðsli settu strik í reikninginn.

Mér er kunnugt um að fleiri upprennandi knattspyrnustjörnur séu á leiðinni, svo sem í hópi afkomenda Jóns R. Ragnarssonar og Petru Baldursdóttur, og það verður gaman að fylgjast með því þegar komið verður upp í meistaraflokka eftir innan við áratug. 

 

Mist kom Avaldsnes á bragðið

Hjólaði daglega ofan af Hellisheiði í 9 ár.

Í níu ár samfleytt bjuggu hjónin Blómey Stefánsdóttir og Óskar Magnússon í næstum 400 metra hæð yfir sjávarmáli í litlum torbæ uppi á fjalli fyrir ofan Skíðaskálann í Hverdölum.

Óskar vann við Reykjavíkurhöfn og hjólaði 35 kílómetra leið til vinnu daglega, jafnt að vetri sem sumri. 

Hann var þá kominn vel á sjötugsaldur en trúarhiti, eldmóður og reiði í garð þjóðfélagsins hélt honum gangandi.

Myndin af torfbænum er tekin seint í maí þegar jörð er búin að vera auð í meira en mánuð niðri við sjó. 

Hann hafði áður byggt magnað hús í Blesugróf, sem kallað var "Kastalinn" en hafði þurfti að hrekjast úr því 1973 þegar Breiðholtsbraut var lögð þar.

Segja kunnáttumenn um arkitektúr og húsasmíði að Kastalinn hafi verið stórmerkilegt hús (Sjá mynd hér fyrir neðan)  

Hann gerðist utangarðsmaður í mótmælaskyni í torfbænum litla sem hann reisti á fjallinu og þraukaði þar með konu sinni í heil níu ár við sérstaklega erfiðan kost þar sem vetrarríki og stórviðri ríktu líkt og á hálendi væri langt fram á sumar og stundum strax aftur í september.

Sagt er frá þessum einstæða "sérvitrningi" og einhverjum besta batik-listamann Íslands í bókinni "Mannlífsstiklur".   

68 ára og hjólar allt árið í vinnu

Vanmat á erfðafræðilegri færslu vitneskju dýranna?

Vanmat manna á getu dýrategunda til að nýta sér reynslu sína í leit að lífsskilyrðum í náttúrunni hefur lengi verið mikið. Það er algeng hugsun að dýr séu svo heimsk að þau geti ekki lært af því  hvernig umhverfi þeirra og aðstæður breytast. 

Þetta vanmat er furðulegt í ljósi ótal dæma um það hvernig dýr, fuglar og plöntur virðist "læra" af reynslunni ár frá ári, til dæmis vegna hlýnandi loftslags, og farfuglar komi til dæmis til landsins fyrr með hverju árinu, svo "heimskir" sem þeir eiga víst að vera.   

Vísindamenn hafa hins uppgötvað að vitneskja um umhverfisaðstæður geti jafnvel erfst á milli kynslóða, svo ótrúlegt sem það hljómar.

Í ljósi mikilla framfara í rannsóknum á þessu atriði er furðulegt hvernig menn leita nú að öllum mögulegum skýringum á því að hrefnu fækkar í flóanum og þær eru fælnari á Faxaflóa eftir að hvalveiðar hófust þar aftur. 

Gripið er til hins sama og við Mývatn þegar lífríkinu hnignaði þar eftir að Kílisliðjan tók til starfa og hafið var kísilnám í vatninu, - allra mögulegra annarra skýringa er leitað en að um áhrif frá inngripi mannanna sé að ræða, - allt annað en að Kísiliðjan, kísilnámið eða áhrif vaxandi byggðar og umferðar hafi valdið hruninu, sem nú er orðið í vatninu, og þvert á móti ætlunin að fara út í stórfelldar virkjanaframkvæmdir á svæði með afar flóknu og viðkvæmu lífríki. 

Eftir að mikil umferð og umrót hafði verið á Kárahnjúkasvæðinu í nokkur ár, en hreindýrin voru þar á kjörsvæði, sem þau höfðu sjálf valið sér á rúmlega tveimur öldum, sem þau höfðu verið þar, - brá svo við að þau fluttu sig að mestu leyti norður á Fljótsdalsheiði og víðar og hafa ekki komið suður eftir aftur, enda er hagkvæmasta svæðið fyrir þau þar nú komið undir Hálslón.

 

Sem betur fer hefur loftslag farið hlýnandi hér á landi síðustu ár þannig að missir hreindýranna á besta svæðinu fyrir þau hefur ekki komið að sök eins og annars hefði orðið.

Ekkert slíkt happ getur hins vegar komið í veg fyrir það tjón fyrir hvalaskoðun frá Faxaflóahöfnum getur orðið fyrir ef hvalir eru smám saman annað hvort fældir í burtu eða verða fælnari, svo að fótunum verði kuppt undan hvalaskoðuninni.

Á síðasta ári fjölgaði þeim, sem komu til hvalaskoðunarferða til Ísland, um 45 þúsund.  Fjárhagslegir hagsmunir vegna hundruða þúsunda hvalaskoðunarferðamanna ár hvert hljóta að vera orðnir meiri en hagsmunirnir vegna hvalveiðanna og sé einhver vafi um áhrif veiðanna, eigi hvalaskoðunarferðirnar að njóta þess vafa en ekki öfugt.     

Hvalveiðar í Faxaflóa verði bannaðar

"Lömuð önd."

Þótt formlega sé ekki hægt að sjá að svonefndar "starfsstjórnir" hafi minni völd en venjulegar ríkisstjórjnir hefur fyrir löngu myndast um það hefð í þingræðisþjóðfélögum að starfsstjórnir sinna aðeins óhjákvæmilegum embættisskyldum sínum en forðast að taka stefnumarkandi ákvarðanir eða ákvarðanir, sem geta beðið. 

Stundum er það svo, að undir lok kjörtímabils eru sitjandi forsetar eða ráðherrar kallaðir "lame ducks" eða" lamaðar endur" þegar lýst er stöðu þeirra gagnvart valdi þeirra.

Þetta á til dæmis oft við í Bandaríkjunum.

Ýmis dæmi eru um það hér á landi að ráðherrar hafa freistast til að framkvæma hluti örfáum dögum fyrir kosningar, sem jafnvel hafa legið í þagnargildi, enda ætlunin sú.

Dæmi um það er frá aðdraganda kosninganna 2007. Þá héldu Jónína Bjartmarz umhverfisráðherra og Jón Sigurðsson iðnaðarráðherra blaðamannafund rúmum tveimur vikum fyrir kosningar og kynntu þann vilja sinn, ef þau yrðu áfram í embættum, að komið yrði á fyrirkomulagi þar sem alveg yrði tekið fyrir það að virkja á þeim stöðum á Íslandi sem væru með mest náttúruverðmæti, nema að undangenginni sérstakri yfirgripsmikilli og vandaðri meðferð og með sérstöku samþykki Alþingis.

Inni á lista yfir þessa staði voru svæði eins og Askja, Kverkfjöll, Torfajökulssvæðið, og sérstakt svæði sem þau gáfu heitið "Leirhnjúkur-Gjástykki".   

Þetta síðasta var afar mikilvægt, því að þetta er áberandi landslagsheild Kröflueldanna 1975-84.  

Því miður er ekkert tillit tekið til þessa í mati á umhverfisáhrifum stækkunar Kröflu og er það hneyksli.

Með frumkvæði sínu í þessu efni náði Framsókn sér í fylgi, sem annars hefði farið yfir á Íslandshreyfinguna. Tókst samt ekki að verjast tapi því að nógu mikið fór samt frá þeim. 

Nokkrum dögum fyrir kosningar gaf iðnaðarráðherrann hins vegar leyfi til handa Landsvirkjun til að hefja tilraunaboranir í Gjástykki, en það þýðir oftast að fjandinn er laus, einkum á svæði eins og Gjástykki þar sem raskað er nýrunnu hrauni. Þetta vitnaðist ekki fyrr en eftir kosningar.

Mér þótti þetta afar miður, vegna þess að ég hef haft mikið álit á Jóni Sigurðssyni sem gegnum og góðum manni og hef þrátt fyrir þetta ekki skipt um skoðun í því efni, - öllum getur orðið á í hita leiks. 

Þegar ég frétti þetta bloggaði ég um það og var svo heppinn að hitta Össur Skarphéðinsson, sem varð iðnaðarráðherra á eftir Jóni út undir vegg í Skaftafelli og gera honum grein fyrir því að Gjástykki væri ekki aðeins ígildi Öskju að náttúruverndargildi, heldur stæði það jafnvel Öskju framar, og að Össur vissi vel um gildi Öskju eftir að hafa verið í nefnd um Vatnajökulsþjóðgarð og farið í ferðir um það svæði.

Össur tók sig til og vann að því sjálfur og nánast einn í ráðuneytinu að ganga þannig frá þessu máli að ekki yrði farið til þeirra borana í Gjástykki, sem lagt hafði verið drög að fyrir kosningar. Tel ég að þetta verk Össurar verði honum til sóma meðan land byggist.  

Ein af skýringunum á því hve illa gekk að koma stjórnarskrármálinu í gegn á Alþingi í vetur kann að vera sú að þáverandi meirihluti þingmanna hafi verið búinn að fá það á tilfinninguna að tapa stórt í kosningunum og vera að því leyti orðinn eins og "lömuð önd".

Enda höfðu stjórnarandstæðingar hótað því að snúa öllu til baka eftir kosningar ef / þegar þeir kæmust til valda.

Og skýringin á því af hverju 71. grein þingskapa var ekki beitt gegn taumlausu málþófi stjórnarandstöðunnar gæti verið sú, að ef það hefði verið gert, myndi næsta stjórn Sjalla og Framsóknar beita þeirri sömu grein gegn þingmönnum Samfylkingar og Vg.

Ef þetta er ástæðan, er svona ástand þegjandi samtryggingar kjörtímabil eftir kjörtímabil arfaslæmt, því að beiting málþófs keyrði um þverbak síðasta vetur og jafnvel fyrr á kjörtímabilinu.

Starfsstjórn má gera hvað sem er

Hvað selja kolvetnin, - pappír ?

"Kolvetnin selja" er fyrirsögn fréttar í dag. Ég hélt að kolvetni væru næringarefni sem gætu fitað mann eða örvað líkamsstarfsemina en hitt vissi ég ekki, að þau gætu selt hluti.

Hvað selja kolvetnin? Selja þau pappír? Selja þau bækur? Ég hélt að bóksalar og búðir seldu bækur.

Og hvað fá kolvetnin fyrir að selja eitthvað, sem ekki er nefnt? Peninga? 

Ef maður borðar yfir sig af sykri og sætindum, kolvetni í of miklu magni, getur manni orðið bumbult og selt upp. Það sýnist mér vera nokkurn veginn það eina, sem kolvetnin geti selt, selt upp. Samt langsótt að orða það þannig og raunar rangt, því að við seljum kolvetnunum upp ef svo ber undir en þau selja ekki neinu, hvorki upp né niður. 

Og þar með liggur það fyrir að ég skil hvorki upp né niður í fyrirsögninni.  

Kolvetnin selja