Vorar fyrr og haustar seinna: Oft einkenni hlýnunar.

Í sumar hefur mörgum orðið tíðrætt um það að veðurfar sumarsins sýni það að loftslag fari kólnandi en ekki hlýnandi. Vitnað er í hitatölur í þessu sambandi frá sumrinu. 

Við þetta er ýmislegt að athuga. 

Í fyrsta lagi eru þessar tolur ekki frá öllu sumrinu og hitinn að vísu örlítið lægri í þessum mánuðum en flest ár aldarinnar en hins vegar hærri en flest árin á seinni parti síðustu aldar. 

Í óðru lagi hefur hitnn verið langt fyrir ofan meðallag fyrri part þsesa mánaðar og haustinu hefur því seinkað. 

En það er oft á tíðum einkenni á hlýrra loftslagi að vorin koma fyrr en áður og haustin koma seinna en áður. 

Loftlagsbreytingar aukast enn

Löngu tímabært og búið að reyna það áður.

Sú var tíðin að eigendur dísilbíla gátu fengið að halda akstursbók sem lagði grunn að notkun kílómetragjalds. 

Nú, áratugum síðar, er auðvitað hægt að nýta nýjustu tækni til að fá fram sanngjarnan grundvöll fyrir heimilin að borga gjöld af notkunu bílanna í eigu hennar í samræmi við ekna vegalengd. 

Það getur til dæmis auðveldað fólki að eiga einn góðan ferðabíl án þess að borga af honum himinhá gjöld, algerlega óháð akstursvegalengd. 

Á þessari bloggsíðu hefur þetta mál verð rætt í 15 ár. 

Stóra breytingin verður kílómetragjaldið

Snýst um frumatriði áætlunarflugs.

Íslendingar ættu að vera lukkunnar pamfílar að hafa þá frábæru aðstæðu frá náttúrunnar hendi að hægt er að fljúga við undra góð skilyrði stystu og fljótustu leið milli höfuðstaða landsins sunnan og norðan fjalla. 

Ef innanlandsflugið yrði flutt til Keflavíkur myndi ferðaleiðin fram og til baka frá þyngdarpunkti býggðar á höfuðborgarsvæðinu til samsvarandi punkts á Akureyri lengjast um 166 kílómetra.  

Það ætti því að vera keppikefli þeirra sem hafa á hendi áætlunarflug á svo góðri, gjöfulli og oruggri leið að nýta allar leiðir til að tryggja það að þessir góðu kostir sé nothafir til fulls, bæði fyrir viðskiptavinina og flugfélagið sjálft. 

Þetta er frumatriði áætlunarflugs og afleitt ef því er ekki sinnt á viðunandi hátt. 

 

Flugferðum frestað og felldar niður

Um flest afar óvenjulegt stríð.

Ný hertækni og nýr veruleiki í fjölbreyttum viðskiptatengslum ríkja valda því að Úkranínustríðið er um margt mjóg frábrugðið stríðum 20. aldarinnar með sinn mikla fjölda skriðdreka, flugvéla og stórskotaliðs á tiltölulega einföldum víglinum. 

Hvor aðili um sig verður að meta, hve mikil og hvers eðlis eyðilegging innviða eiga að vera, þannig að ávinningur í yfirráðasvæði kosti ekki of mikið tjón fyrir þann, sem svæðið vinnur. 

Efnahagslegar flækjur yfir víglínur og milli andstæðra þjóða eru svo miklu víðfeðmari en gerðist í átökum 20. aldarinnar, þegar fjöldi nýrra tegunda vopna á borð við dróna voru enn ekki orðin til. 

Raunar eru misjafnar gerðir af styrjöldum ekki nýtt fyrirbrigði. Þannig voru stríðsátökin í eyðimerkurhernaðinum i Afríku í Seinni heimsstyrjöldinni afar lík sjóhernaði þar sem geta til flutninga liðs, vista, skotfæra og eldsneytis vó einstaklega þungt. 

Og styrjaldirnar í Afganistan og Víetham voru háðar allt ððrum lögmálum en hefðbundnar styrjaldir. 

Þúsundir á flótta til Rússlands

Vonandi fyrsta skrefið á langri vegferð.

Mikið verk er enn óunnið í framhaldi af því fyrsta og nauðsynlega skrefi að stofnsetja þjóðgarð á Vestfjörðumm. 

Einkum er mikilvægt að horfa á málið í víðu samhengis þess veruleika, að norðurströnd Breiðafjarðar tilheyrir bæði Vestfjörðum og Breiðafirði. 

Á þeirri strönd er til dæmis Látrabjarg, sem er eitt af þremur stærstu fuglabjörgum Evrópu, svo eitthvað sé nefnt. 

Þjóðgarður á Vestfjörðum?

Einn merkilegasti listflugmaður heims.

Þegar Magnús Norðdahl flugstjóri er allur er rétt að halda því sérstaklega á lofti, að þegar litið hefur verið yfir það sem sýnt er á helstu flugsýningum heimsins, standa tvö nöfn upp úr; nafn Magnúsar og nafn Bob Hoovers, sem gáfu elli kerlingu svo langt nef í listflugsatriðum, að einstætt er á heimsvísu. 

Fram að áttrætt sýndi Hoover atriði, sem enginn flugmaður annar, hvorki ungur né gamall, gat leikið eftir honum. 

Og langt fram á níræðisaldur sýndi Magnús atriði á borð við hið tékkneska Lomcovac og meira að segja mörg afbrigði af því, sem enginn annar íslenskur flugmaður gat leikið eftir. 

Að leiðarlokum er ljúft og skylt að þakka honum fyrir einstök viðkynni auk þass að halda afrekum hans sérstaklega á lofti.  

Andlát: Magnús Norðdahl flugstjóri

Þjóðþekktir menn hafa setið sem sýslumenn nyrðra.

Það er vel við hæfi að Sýslumaður Íslands hafi aðsetur á Húsavík.

Þar sat til dæmis Júlíus Hafstein faðir Jóhanns Hafstein sem var alþingismaður og forsætisráðherra, og eitthvað kom skáldjöfurinn Einar Benediktsson við sögu. 

Sýslumaðurinn á höfuðborgarsvæðinu situr í Kópavogi en ekki í Reykjavík og sýslumannsembætti á Vestfjörðum sér um verkefni tengd bifreiðaskráningu í landinu.

Þrátt fyrir allt færði Covid okkur ekki bara vandræði, heldur varpaði ljósi á nýja möguleika varðandi fjarvinnu og margt fleira.   

 

Sýslumaður Íslands verður á Húsavík

Skjálftarnir nyrðra eru ólíkindatól. Sá stærsti gæti legið í leyni.

Stórir jarðskjálftar og skjálftahrinur eru býsna algengar á svæði við norðanvert landið, sem nær allt frá ströndinni norður af Skagafirði og austur í Kelduhverfi.

1962 varð meira en sex stiga skjálfti við mynni Skagafjarðar, og fannst hann svo greinilega í Reykjavík, að ljósakrónur sveifluðust á tólftu hæð í blokkinni að Austurbfún 2. 

Mikið tjón varð í Dalvík vegna jarðskjálfta þar 1934 og einnig í Kópaskeri í ársbyrjun vegna jarðskjálfta þar 1976. 

Í kjölfar hans var feiknarleg skjálftahrina langt fram  vor með stórfelldum breytingum í Kelduhverfi þar sem til varð stærðar vatn, sem gefið var heitið Skjálftavatn. 

Öllu þessi umbrot voru tengd Kröflueldum 1975 til 1984.  

Ekki er hægt að nefna helstu skjálfta á brotabeltinu, sem liggur frá austri til vesturs um Norðurland, að sleppa megi þeim, sem gæti orðið skammt frá Húsavík. 

Páll Einarsson jarðeðlisfræðingur er einna fróðastur manna um þessi efni, og benti á það á sínum tíma, að kísilverið á Bakka væri nálægt þeim stað á brotabeltinu þær sem sá stærsti gæti orðið hvenær, sem væri.   

Lýsa yfir óvissustigi fyrir norðan

Elísabet og Georg faðir hennar vörpuðu nýju ljósi á konungdæmi.

Þegar Játvarður 8. konungur sagði af sér völdum, tók Georg 6. við og margir töldu þá, að konungsveldið í Bretlandi ætti ekki langa lífdaga fyrir höndum. 

Mörgum öldum fyrr hafði William Shakespeare lýst valdatigninni svona: "Sumir fæðast tignir, sumir afla sér tignar, og tigninni er troðið í suma."

Goorg konungur var óframfærinn og stamaði og sýndist mörgum að orðum skáldsins um að tigninni væri troðið í suma ætti við Georg.  

En á styrjaldarárunum stóð Georg sig vel í því að samsama sér einkar vel þjóð sinni og gera kounugsfjölskylduna að afar þýðingarmiklum hluta þjóðarinnar með mun meiri árangri og sóma en jafnvel færustu stjórnmálamönnum hefði tekist. 

Þegar útlitið var svartast í orrustunni um Bretland hafnaði konungur því alveg að flýja land, og hikaði ekki við að skoða rústirnar eftir loftárásir Hitlers í London, þár sem meira að segja féll sprengja rétt við Buskingahamhöll þar sem hann dvaldi. 

Arftaki hans, sem nú er fallinn frá, ólst upp við þetta á unga aldri og tókst að afla sér mikillar virðingar, þrátt fyrir ýmis vandræðamál í konungsfjölskyldunni. 

Karli þriðja Bretakonungi er mikill vandi á höndum, ekki síður en Georgi afa hans þegar hann tók við.  

Elísabet drottning látin

Tilhlökkunarefnið í vörn?

Um ár og aldir hefur það verið tilhlökkunarefni á góðum sumrum að fara í berjaferð. Á síðsumrum var að auki hlakkað til töðugjalda og síðar til gangna og rétta. 

Það er synd að frétta af því að nú sé víða sótt að berjaferðunum. 

Í "sveitinni minni" hér forðum tíð voru þetta einkum þrjár til fjórar gjöfular berjslautir í fjallinu sem bjuggu til hina ljúfu stemningu sem hafði berjabláar varir sem einkenni. 

Er vonandi að svo sé enn.  

Það er að vísu ágætt út af fyrir sig að eiga völ á því ak kaupa berjaskyr í búðum, en samt verður að óska hinni gömlu hefð velfarnaðar eins ög öðrum góðum hefðum. 

Segja sjarmann farinn af berjatínslu