1976 var líka merkisár á Íslandi.

Íslendingar og Bretar eiga það sameiginlegt að árið 1976 gekk mikil hitabylgja yfir bæði löndin. Víða á Íslandi, þar á meðal í Reykjavík, voru slegin hitamet. Í fyrsta sinn komst hitinn í Reykjavík langt yfir 20 stig, mældist rúmlega 23 stig þegar heitast var.

Ég minnist þenn enn með ánægju þegar ég fór um Vestfirði í slagtogi við Sumargleðina og þrjú elstu börnin fengu að fara með. Enn gleður augað myndin, sem var tekin af fáklæddum meðlimum Sumargleðinnar þar sem setið var úti og drukkið kaffi á Ísafirði.

Þetta sumar komst á sú skipun Sumargleðinnar sem lengst var óbreytt með tilkomu Bessa Bjarnasonar og Þuríðar Sigurðardóttur í fjögur ár.

Um vorið vannst sigur í síðasta þorskastríðinu og magnaðasti viðburður allra stríðanna, viðureign Falmouth og Ægis, gerðist fyrir suðaustan land, þar sem Falmouth lagði Ægi á hliðina sem rétti sig við og klippti trollið úr togara.

Þegar Falmouth kom stórskemmd til Bretlands sáu Bretar, að þeir höfðu ekki nægan flota til að halda stríðunum áfram án þess að geta beitt fallbyssum og það átti áreiðanlega stærstan þátt í því að þeir gáfu eftir í samningum þetta vor.

 

Árið bauð einnig upp á dökkar hliðar. Guðmundar- og Geirfinnsmálin náðu hámarki, nokkurs konar galdraofsóknir okkar tíma, og Flosi Ólafsson endaði árið með Áramótaskaupi, sem tók á þeim málum af meiri dirfsku en dæmi hafði verið um áður í sjónvarpi.

1976 var hamingjuríkasta árið

Hvílík dýrð, hvílík dásemd !

Þessi eftirlætis upphrópun klerksins í Járnhausnum þeirra Jónasar og Jóns Múla Árnasona kemur upp í hugann eftir ferðalag um norðausturhálendiði, Austurland og Norðurland í gær og í dag.

Hitinn fór yfir 20 stig í dag á þeim slóðum norðan Brúarjökuls, sem farið var á fyrripart dags i gær og á mestallri ferðaleiðinni var veðrir afar "mikið erlendis" eins og Björgvin Halldórsson myndi orða það.

Svona daga koma stundum á sumrin, og sumarið 2004 voru þeir margir.

Þegar maður er staddur í nálægð Vatnajökuls í 660 metra hæð yfir sjávarmáli verður sú staðreynd að hitinn og góðviðrið sé á pari við þæð besta suður í Evrópu einhvern veginn svo miklu ánægjulegri og magnaðri en ella.

Á leið okkar í gær og í dag höfum við fregnað af því að allir gististaðir, veitingastaðir og hvers kyns staðir fyrir þjónustu og menningarstarfsemi hafa verið yfirfullir og margir landar hafa haft á orði að þeim þyki nóg um, þótt gróðinn af ferðamennskunni kitli.    

Hlýjast á hálendinu

Moskva hefur áður verið fordæmd árangurslaust.

Ef Reykjavík slítur stjórnmála- og menningarsamstarfi við Moskvu verður það ekki í fyrsta sinn sem menn reyna að ná árangri á stjórnmála- og menningarsviði með því að setja þá borg út af sakramentinu.

1979 stóð sem hæst undirbúningur Sovétmanna undir Ólympíuleika þar, og miklar vonir voru bundnar við að þeir yrðu glæsilegir, enda Sovétmenn í fremstu röð á íþróttasviðinu og á ýmsum öðrum sviðum, svo sem í geimrannsóknum.

Leit út fyrir að mikil þátttaka yrðu í leikunum og að ætlunin væri að láta það ekki hafa áhrif samskipti á íþróttasviðinu að öllu stórfelldari mannréttindabrot og alræðiskúgun hafði verið og var enn vandfundin meðal þjóða heims en í Sovétríkjun, og að það var Moskvuvaldið sem fyrir því stóð.

Þá gerðist það að muslimar  í Afganistan (Muhaheddin, fyrirennarar Talibana) steyptu ríkisstjórn í Afganinstan,nágrannalandi Sovétríkjanna sem var hliðholl Sovétríkjunum.

Sovétmenn brugðust við með því að senda her inn í Afganistan til að koma ríkisstjórn sér þóknanlegri til valda á ný og koma í veg fyrir að öfgatrúarmenn tækju þar völd.

Í hönd fór margra ára styrjöld þar sem Sovétmenn voru harðlega gagnrýndir fyrir herför sína og valdbeitingu og í mótmælaskyni stóðu Banaríkjamenn, Bretar og fleiri Vesturlönd fyrir því að slitið var því menningarsamstarfi sem fólst í Ólympíuleikunum og tugir þjóða hundsuðu leikana.

Voru leikarnir sem helsta íþróttahátíð heims eyðilagðir með þessu og í hefndarskyni eyðilögðu kommúnistaríkin Ólympiúleikana í Los Angeles 1984 með því að hundsa þá. .

Samtímis þessu veittu Bandaríkjamenn Talíbönum dyggan stuðning í baráttu þeirra við Sovétmenn og á endanum bar það þann árangur að Sovétmenn gáfust upp á stríðinu og Talibanar tóku völd.

En 2001 var síðan komið að Bandaríkjamönnum að gera það sama og Sovétmenn höfðu gert 1979 og Bandaríkjammn höfðu fordæmt 1979, að ráðast inn í Afganistan til að steypa þeim sömu Talibönum og þeir höfðu stutt til valda.

Þar með var málið komið í hring og ljóst, aðförin að Ólympíuleikunum 1980 hafði ekki aðeins verið gersamlega árangurslaus og byggst á tvískinnungi, heldur skaðleg og komið Könum sjálfum í koll.  

Þetta sýnir, að það er vandasamt að draga línur í þessu efni og láta sem ekkert sé gagnvart sumum þjóðum eða borgum, en fara í hart gegn öðrum.

Segir viðhorf Jóns Gnarr barnalegt

Verða krananir jafn margir og í gróðærinu ?

Ekki man ég lengur hvað hann hét, útlendingurinn, sem farið hafði víða um lönd, og varð að athlægi hér á landi í hámarki gróðærisins þegar hann spáði hruni vegna þess hvað byggingarkranarnir væru orðnir margir á landinu.

Hann kastaði á þá tölu og með samanburði við önnur lönd, þar sem efnahagslífið hafði hrunið, taldi hann þessi tákn blóma atvinnulífsins vera orðin of mörg til þess að okkar hagkerfi gæti þolað það.

Eins og áður sagði var hlegið að barnaskap mannsins sem og að öðrum sem leyfðu sér að efast um "íslenska efnahagsundrið", og talið að þeir þeirra, sem mestu þekkinguna hefðu, þyrftu að fara í endurhæfingu.

Gaman væri að rifja upp hver sú tala byggingarkrana var sem erlendi efasemdamaðurinn taldi vera hámark þess sem íslenskt efnahagslíf þyldi.

Ljóst er þó að tala þeirra fáu krana, sem nú hafa risið, er langt frá þeirri tölu enn sem komið er.

En umræðan í þjóðfélaginu er hjá mörgum bundin við það að fá 2007 aftur með því að miða allar hagtölu og kjör við það sem þá var. Og þá er rökrétt að byrja að telja byggingarkranana og stefna að því að þeir verði aftur eins margir og þeir voru 2007.

Kranarnir lifna við

Næstum sjötíu ára gamalt umtalsefni.

Hugsanlega eru senn sjötíu ár síðan fram kom hugmynd um að nota myndavélar til þess að ná árangri í löggæslu og umbótum á hegðun fólks.

Jónas Jónsson alþingismaður frá Hriflu lagði til að gerðar yrðu ráðstafandir og það tekið upp í lög og reglur að teknar yrðu myndir af ofurölvi fólki á skemmtistöðum og þær birtar til "skræk og advarsel" til að fæla fólk frá slíku athæfi.

Þessi róttæka og nýtískulega tillaga mætti nægri andstöðu til þess að ekkert varð af þessu, enda gerði Jónas ráð fyrir að ansi langt yrði gengið.

En notkun sérhannaðra myndavéla sem búnaðar lögregluþjóna sem er nú að komast á hjá nokkrum lögregluembættum á landsbyggðinni virðist byggð á svipaðri hugsun.

En það fer mjög eftir því hve langt er gengið í myndbirtingum hvort þetta gangi of langt eins og mörgum fannst á sínum tíma með hugmynd Jónasar.

Vonandi er ekki ætlunin að myndir sem lögreglan tekur verði gerðar opinberar, heldur verði látið nægja að hægt sé að grípa til þeirra sem trúnaðarmáls og gagna í lögreglurannsóknum.     

En það eru gömul sannindi og ný að myndavélar hafi áhrif. Þegar faðir minn heitinn var öryggisvörður hjá Reykjavíkurborg blöskraði honum hve lítinn árangur umkvartanir hans, ábendingar og bréf báru og hvernig ýmsir verktakar komust upp með að hundsa þær.

Hann brá þá á það ráð að fá sér myndavél og taka myndir í gríð og erg á þeim stöðum þar sem illa og jafnvel hættulega var staðið að málum og brá þá svo við að árangurinn af ábendingum hans stórbatnaði.

  

Myndavélar gefa góða raun

Vandasöm verkefni eftir 2019 og 2026.

Á botni sunnanverðs Faxaflóa liggja tvö flök, sem njóta grafarhelgi. Flak Goðafoss liggur út af Garðskaga og nýtur grafahelgi til nóvember 2019. Í því og við það kunna að vera merkilegir hlutir, svo sem Packad bíllinn, sem Roosevelt Bandaríkjaforseti sendi til Íslands og átti að verða fyrsti forsetabíll Íslands.

Í flakinu af flugvélinni Glitfaxa, sem liggur út af Flekkuvík á Vatnsleysuströnd, kunna að finnast skýringar á orsökum slyssins, svo sem hvort þar ollli eldsneytisleysi, skökk stillling hæðarmælis eða önnur /fleiri atriði.

Fara þarf að með sérstakri gát, virðingu og tillitssemi varðandi þessi flök.

Minningarskjöldur á 100 metra dýpi

"Þeyrinn hlýi og himinbláminn..."

Við Helga notuðum kvöldið til þess að aka frá Reykjavik austur á Hérað til að komast sem svaraði ferð til sólarlanda, því að hér eystra er spáð allt að 23ja stiga hita um helgina.

Ferðin er þó vinnuferð öðrum þræði, því að ætlunin er að taka upp þráðinn á bátnum Örkinni, þar sem hann slitnaði fyrir sex árum, þegar ekki tókst að klára að sigla henni á miðlunarlónum Kárahnjúkavirkjunar vegna skemmda, þjófnaðar á utanborðsmótor og fjárskorts, mest vegna þess að fyrirtæki, sem byrjaði að styrkja verkefnið varð gjaldþrota í Hruninu.

Nú hefur borist boð frá ónefndum manni, sem birtist skyndilega og ætlar að kosta viðgerð á bátnum svo að hægt sé að ljúka þessu verki.

Því er nú gerður þessi leiðangur austur á Hérað til að sækja bátinn og draga hann til viðgerðar suður.

Og ekki er það amalegt að fara í leiðinni úr svölum suddanum og rigningunn syðra i 10 stigum hlýrra veður á Héraði.

Herðubreið, Kverkfjöll, Snæfell og önnur djásn norðurhálendisins skörtuðu sínu fegursta nú um miðnæturbil þegar komið var í náttstað eystra og þetta hraut af vörum:

 

             Steypiregn og garragráminn, -

             gremju vakti blandan sú.

              Þeyrinn hlýr og himinbláminn

              heilsa okkur eystra nú.  

Yfir 20 stig í kortunum

Einvalalið eða n.k. víkingasveit fjármálaráðherra.

Fregnast hefur að á dögunum hafi sést á ferli í mötuneyti fjármálaráðuneytisins mesta einvalalið manna á sviði fjárlagagerðar, sem saman hafi komið hér á landi svo vitað sé.

Þetta voru að sögn þeir sex núlifandi menn, sem hafa gegnt stöðu fjármálaráðherra á vegum Sjálfstæðisflokksins síðustu þrjá áratugi, Þorsteinn Pálsson, Friðrik Zophussson, Geir H. Haarde, Árni Mathiesen og Bjarni Benediktsson.

Þorsteinn var fjármálaráðherra og forsætisráðherra á miðjum níunda áratugnum, áður en Þjóðarsáttin svonefnda var gerð, Friðrik á fyrstu valdaárum Davíðs Oddssonar og síðar forstjóri Landsvirkjunar á mestu þensluárum þess ríkisfyrirtækis, Geir fjármálaráðherra og síðar forsætisráðherra á tímum mestu útþenslu ríkisbáknsins sem um getur, Árni Mathiesen í aðdraganda Hrunsins og fyrst eftir það, og Bjarni Benediktssonder fjármálaráðherra nú, nokkurs konar arftaki hinna fimm innan Sjálfstæðisflokksins.

'Úrvalssveit manna, sem eru hoknir af reynslu.

Árni á kannski minnisstæðustu ummælin sem féllu á þeim samtals tæpu tveimur áratugum, sem þessir fjármálaráðherrar voru í embætti.  Það var vorið 2008, skömmu fyrir Hrun, þegar hann vísaði á bug áhyggjum manna út af lækkandi gengi krónunnar og fleiri váboðum með þessum orðum: "...sjáið þið ekki veisluna, drengir? "

Gott er, hvort sem það er satt eða ekki, að slíkt einvalalið eða nokkurs konar víkingasveit Sjálfstæðisflokksins á þessu sviði sé stofnuð og virkjuð nú þegar efna þarf loforð um skattalækkanir sem hafi þau áhrif að staða ríkissjóðs batni svo að hægt sé að borga niður skuldir hans.  

Boðar „gagngera endurskoðun“ fjárlaga

Góð samtök og gott verkefni. Hvar er spotti Gísla ?

Ég hef lítillega kynnst samtökunum SEEDS og hrifist af hugsjónum þessa unga fólks. 

Var vestur í Selárdal á dögunum í einni af ferð minni að Uppsölum, en ég skilgreini mig sem "bónda" á tveimur stöðum á landinu, "minningabónda að Uppsölum í Selárdal" og "flugvallarbónda á Sauðárflugvelli á Brúaröræfum!. 

Góðir grannar eru á báðum stöðum, Jytte Marcher og afkomendur hennar og Helga Jónssonar heitins á næsta bæ, Selárdal, og Völundur Jóhannesson, ræktunarbóndi í Grágæsardal á Brúaröræfum.  

Ég tók eftir því að enda þótt mjög góð verk hafi verið unnin í dalnum eftir að hinu stórmerka verkefni "Vor í dal" var hrint í framkvæmd í ráðherratíð Guðna Ágústssonar, - og hann og hans góði samverkamaður Níels Árni Lund hafi brytjað upp á nýrri aðferð við að hleypa lífi í afskekktar byggðir, þarf sífellt að gera betur.

Umgengni gesta, sem hafa komið í húsið á Uppsölum, hefur verið til mikillar fyrirmyndar og nær allir haft í heiðri þau tilmæli að hver gestur sé safnvörður þar á meðan á heimsókninni stendur.

Ein undantekning sást þó í ferðinni.

Síðan ég var þarna síðast hefur einhver tekið í burtu nokkra smáhluti, til dæmis snærisspotta með lítilli lykkju, sem Gísli heitinn hafði fest við tvo nagla efst í stiganum upp í herbergið sitt, til þess að geta hjálpað sér upp stigann með því að toga í spottann.

Stiginn er brattur, stigaopið þröngt, og karlinn orðinn gamall, kannski í myrkri með eitthvað undir hendinni þegar hann var að paufast upp stigann og gott að geta tekið í spottann.  

Ég er yfirleitt með dráttartaugar í ferðalögum mínum og setti nýjan spotta í staðinn, eins og myndin sýnir, með því að taka part af spottanum sem ég var með, og koma fyrir nýjum spotta með lykkju, sem var eins og fyrirmyndin, en undrast af hverju einhver hefur ekki getað látið þennan litla hlut í friði, sem segir svo sterka sögu um kjör einbúans.

Er virkilega einhver sem hefur yndi af því að sýna gestum sínum spottann og hæla sér af því að eiga þennan einfalda grip úr eigu Gísla?

Og einhverjir gestir hans eða kunningjar, sem finnst þetta bara allt í lagi og dást að?

Af hverju mega þúsundirnar, sem þarna koma og ganga vel um, ekki njóta staðarins með því að sjá það sem þarna varð eftir þegar Gísli var allur?  

Ég skora á þann sem tók spottann að senda mér hann í pósti og sjá með því að sér. Í staðinn heiti ég honum því að málið verði ekki rekið frekar. 

 

Selárdalur er svo sérstakur staður

Að reka flugvöll fyrir ríkið ?

Á íslenska hálendinu hefur Isavia (Flugmálastjórn) haldið út alls sjö flugvöllum.

Þessir vellir geta verið öryggisatriði eins og í ljós kom fyrir 15 árum, þegar rúta valt ofan í Hólsselskíl á Hólsfjöllum og flytja þurfti slasaða farþega flugleiðis til Akureyrar.  

Þyrlu var ekki að fá úr Reykjavík og Twin Otter flugvél frá Akureyri bjargaði málinu. 

Þegar litið er á kort af Íslandi sést að völlunum er misskipt á milli tveggja aðalsvæða hálendisins.

Fimm lendingarstaðir, Veiðivötn, Sprengisandur, Nýidalur, Kerlingarfjöll og Hveravellir, eru á sunnan- og vestanverðu svæðinu en aðeins tveir, Herðubreiðarlindir og Grímsstaðir, á norðan- og austanverðu hálendinu. Raunar stendurvöllurinn skammt frá hringveginum og Grímsstöðum og getur því alveg eins talist til byggðaflugvalla þess vegna. 

Því má segja að Isavia haldi aðeins út einni flugbraut á norður/austur-svæðinu, sem er þó fjær þyrlumiðstöð Landhelgisgæslunnar en suður/vestur-svæðið.  

Og gallinn við allar framantalda hálendisflugvelli hefur verið sá, að þeir hafa aðeins verið nothæfar fyrir litlar flugvélar eða skammbrautavélar og því ekki getað talist nothæfir fyrir nauðlendingar eða venjulegar lendingar stærstu vélanna í innanlandsfluginu, eins og Fokker 50 eða Dash 8.

Í ofanálag er sá annmarki á Herðubreiðarlindarflugbrautinni, að hún getir verið varasöm eða ófær til notkunar ef vindur stendur á hana ofan af Herðubreið, sem er rétt hjá honum.

2010 tók ég í notkun Sauðárflugvöll á Brúaröræfum, sem er nú næst stærsti flugvöllur landins hvað samanlagða lengd flugbrauta snertir, næst á eftir Keflavíkurflugvelli.

Á honum geta lent allar flugvélar sem fljúga í innanlandsflugi hér á landi, allt upp í Fokker F50, og einnig gætu lent þar stórar herflugvélar á borð við Lockheed Hercules og Boeing C-17.

Í mælingum Isavia á honum vegna löggildingar og alþjóðlegrar viðurkenningar hans komu ekki fram umtalsverðar hindranir í aðflugi og fráflugi og þaðan af síður vandkvæði vegna misvindis eða hliðarvinds, enda eru brautir vallarins alls fimm og 4,7 kílómetrar samtals að lengd, sú lengsta 1300 metrar brúttó.

7. nóvember 2007 missti Fokker F50 afl á báðum hreyflum norður af vellinum og fyrsta tilkynning til farþega hljóðaði upp á viðbúnað fyrir nauðlendingu inni á öræfunum án vélarafls.

Síðan tókst að koma afli á annan hreyfilinn en hafa slökkt á hinum og var vélinn flogið til Egilsstaða og lent þar á einum hreyfli, en farþegar fengu áfallahjálp.

Þetta atvik sýndi að þörf er á nothæfum flugvelli á því tugþúsunda ferkílómetra svæði norðan Vatnajökuls, þar sem leiðir flugvéla liggja, og orðið geta hópslys og hafist eldgos, flóð eða náttúruhamfarir.

Flugvélar hafa lent á þessum stað í tíu ár og fyrir mig persónulega er ekki þörf á því að þetta sé viðurkenndur og löggiltur flugvöllur sem haldið sé við og hann starfræktur eftir þeim kröfum, sem um slíka flugvelli eru gerðar, af því að vél mín er tryggð fyrir lendingar utan valla Isavia. 

Öðru máli gildir um flesta aðra flugvélaeigendur, sem hafa flugvélar þannig tryggðar, að þær eru aðeins tryggðar á flugvöllum viðurkenndum af Isavia.

 Að útbúa völlinn þannig að hann fengi viðurkenningu hefur verið hugsjónamál fyrir mig vegna þess gildis sem hann getur haft og áður hefur verið lýst  og vegna þess að áður en hann kom var aðeins ein flugbraut með takmörkuðu notagildi á öllu norðausturhálendinu.  

Viðhald og eftirlit með vellinum kostar mig nokkrar ferðir alla leið þangað frá Reykjavík á hverju sumri og auk þess þarf ég að borga gjöld til Isavia fyrir að halda honum viðurkenndum og löggiltum.

Hann er hins vegar skráður sem einkavöllur og í krafti þess getur Isavia losnað við allan kostnað við að viðhalda honum og innheimt í staðinn gjöld af mér vegna hans.  

Ég lít svo á að með því að halda þessum velli opnum og nothæfum sé bæði bætt úr vöntun á slíku mannvirki og spöruð útgjöld við viðhald þess. 

Því fyndist mér það því eðlilegt að þurfa ekki að borga gjöld til ríkisins fyrir að reka nauðsynlegt mannvirki fyrir það.  

En svona virkar nú blessað kerfið margumtalaða.  

 

 

 

Haldi við girðingu endalaust