Sérkennileg nafngift.

"Djúpvegur" um Arnkötludal eru fyrstu þrjú orðin í frétt á mbl.is um opnun hins nýja vegar um Arnkötludal.

Ofangreind setning var byrjun á bloggi mínu í morgun þar sem í framhaldinu ályktaði ég sem svo að þessi nafngift væri frá blaðamanni Morgunblaðsins komin.

En síðan náði ég sambandi við Vegagerðina og fékk þær upplýsingar að þetta væri hennar nafngift og að á undan þessari skilgreiningu hefði orðið "Djúpvegur" verið notað um alla leiðina til Ísafjarðar frá Hrútafjarðarbotni.  

Hvað um það, ég verð að lýsa mig óssamála þessari nafngift.  

Mér finnst einfaldlega rangt að kalla þennan veg "Djúpveg". Vegurinn liggur milli Gautsdals og Geiradals í Reykhólasveit og yfir í Arnkötludal við Steingrímsfjörð.

Hann liggur samsíða veginum um Tröllatunguheiði sem enginn hefur kallað Djúpveg svo ég viti.  

Hvorki vegurinn um Tröllatunguheiði né Arnkötludal koma nærri Ísafjarðardjúpi, þótt þeir liggi samsíða innsta hluta þess. Bein loftlína frá veginum um Arnkötludal þvert um hálendið til Ísafjarðardjúps er um 40 kílómetrar, álíka löng og loftlína frá Mosfellsheiðarvegi yfir að Suðurströndinni. 

Á myndinni sem birt er á mbl.is er horft til suðvesturs eftir veginumum niður að mynni Gilsfjarðar.

Ef birt hefði verið mynd þar sem horft var í hina áttina hefði sést til norðausturs eftir veginum niður í Steingrímsfjörð.  

Alveg eins væri hægt að segja "Suðurstrandarvegur" um Mosfellsheiði eða "Djúpvegur" yfir Gilsfjörð. 

Eða "Djúpvegur" yfir Gemlufallsheiði.  

Það lengsta sem hægt er að teygja hugtakið "Djúpveg" ef menn endilega vilja færa það hugtak sem víðast út er að hann endi að austanverðu við vegamót vegarins yfir Steingrímsfjarðarheiði í botni Steingrímsfjarðar.

Frá þeim vegamótum að vegamótum hins nýja vegar í Arnkötludal eru 17 kílómetrar. 

Frá vegamótum Arnkötludalsvegar í Reykhólasveit að vegamótum Þorskafjarðarheiðarvegar eru 24 kílómetrar.

Lítið þið bara á kort og sjáið þetta sjálf.  

Ástæðan sem ég fékk uppgefna hjá Vegagerðinni nú, rétt í þessu, voru þörfin á að aðgreina skilmerkilega tvær mismunandi aðalleiðir til Ísafjarðar. Þannig hafa þeir hjá Vegagerðinni syðri leiðina "Vestfjarðaveg" og nyrðri leiðina Djúpveg, sem áður byrjaðivið vegamótin við Hringveginn í Hrútafirði (!) en byrjar hér eftir við vegamót Vestfjarðavegar og nýjar vegarins um Arnkötludal.

Í þessu er ekki samræmi.

Annað hvort ætti þá Vestfjarðavegur að heita Barðastrandarvegur og Djúpvegurinn nýi að halda sínu nafni, eða, - það sem ég legg til, - hinn nýi Djúpvegur að heita "Vestfjarðavegur nyrðri" svipað og talað er um Fjallabaksvegi syðri og nyrðri.

Ef nafn veganna þarf að miðast við það svæði sem fjærst liggur, væri samræmi í þessu.  

Eftir sem áður gætu menn talað líka um að fara um Djúpið eða að fara um Barðaströndina.  

 

 

 

 

Formleg opnun á föstudag

Áfram forkastanlegt að segja satt.

Þegar nokkrir málsmetandi aðilar hér heima og erlendis bentu á brotalamirnar í "íslenska efnahagsundrinu" sem bentu tl þess að það riðaði til falls vantaði ekki að þeir væru fordæmdir hér heima. 

Hinir erlendu aðilar voru taldir öfundsjúkir og illgjarnir, jafnvel afglapar, samanber ummæli íslensks ráðherra um að einn þeirra þyrfti að fara í endurhæfingu í skóla !

Hinir innlendu gagnrýnendur voru taldir óþjóðhollir og hættulegir fyrir orðspor landsins.

Eftir á þykjast flestir hafa viljað þá Lilju kveðið hafa sem þessir gagnrýnendur kváðu.

En nú bregður svo við að það er eins og margir hafi ekkert lært af þessu.

Þegar bent er á sams konar óskhyggju og feluleik gagnvart hinni raunverulegu stöðu virkjanaframkvæmda Orkuveitu Reykjavíkur, líkt og Dofri Hermannsson hefur gert skilmerkilega, hefst sami söngurinn á ný  um óþjóðhollustu og skemmdarverk þeirra sem leggja staðreyndir á borðið til þess að staðan sé metin raunhæft en ekki með þeim himinskautum sem tíðkast hefur í orkuöflun, bæði í sambandi við álverið í Helguvík og á Bakka. 

„Var bara að benda á hið augljósa“

Hin raunverulega neyð.

Stór orð eru notuð um kreppuástandið á Íslandi. Þau verða máttlaus og næstum marklaus þegar ástandið á okkar landi er borið saman við það sem stór hluti mannkyns verður að búa við í þróunarlöndunum og ætlunin er að minna okkur á með HREYSI í Smáralind.

Í þremur ferðum mínum til Eþíópíu og Mosambík blasti við slík neyð og fátækt að orða varð vant.

Efsta myndin sýnir dæmigerðan húsakost í þorpunum í Eþíópíu þar sem meðaltekjur á mann eru 200 sinnum minni en á Íslandi.

Tvær ferðirnar voru farnar um Eþíópíó um svipaðar slóðir til að fá samanburð á milli tveggja ferða.

Á svæði nálægt landamærunm að Sómalíu þora vestrænir menn ekki að vera á ferli vegna hættu af völdum ræningja frá Sómalíu sem herja inn í Eþíópíu.

En ég var þarna á ferð með íslenska trúboðanum Helga Hróbjartssyni, sem nýtur svo fádæma mikillar virðingar, að þótt hann sé kristinn þá er hann nánast í guða tölu meðal múslima.

Hjá þeim eru tignarröðin svona: Allah, Múhammed, Helgi Hróbjartsson.

Og ég var fullvissaður um að svo lengi sem ég væri á ferð með Helga myndu engir stigamenn svo mikið sem hreyfa hár á höfði okkar.

Sem var reyndar ómögulegt hvað mig varðaði.

Leið okkar lá framhjá hræjum af dýrum sem höfðu drepist úr þorsta og hungri í miklum þurrkum sem geysuðu þarna.  

Við fórum þessa síðari ferð vegna gjafar frá Akureyringum til fólks í litlu þorpi í El-Kere héraði og fólst í lítilli vélknúinni kornmyllu, sem færir þeim, sem hana hafa, byltingu hvað snertir mölun korns, sem allt líf fólksins þarna snýst um.

Í El-Kere heimsóttum við sömu fjölskyldur og fyrir tveimur og hálfu ári og gengum að grafreitum barna, sem við höfðum heilsað upp á í fyrri ferðinni.

Það var átakanlegt eins og svo margt annað sem þarna blasti við.

Á mynd hér við hliðana sjáum við eina af fjölskyldunum, sem höfðu mist börn síðan ég var þarna síðast, við hliðina á húsakynnum sínum og þar fyrir neðan mynd af einum grafreitnum.  

Og samt var fólkið glaðlegt og brosandi.

Í báðum Eþíópíuferðunum flugum við Helgi yfir stóran hluta landsins. 

Við blöstu gríðarlegir möguleikar til virkjunar vatnsafls á stórum svæðum.

Það minnti mig á þá staðreynd að í þróunarlöndum heims er óbeisluð hundrað sinnum meiri vatnsorka en nemur allri orku Íslands og að í landi eins og Eþíópíu vegur hver dollar sem kemur inn í landið hundrað sinnum meira, miðað við tekjumismun þjóðanna.

Valið stendur nefnilega ekki á milli jarðvarma- og vatnsaflsvirkjana hér á landi og kolaorkuvera þar heldur á mili sambærilegra virkjana þar og hér.  

Ég gerði fréttapistla um þessar ferðir en eitt af þeim verkefnum, sem ég er byrjaður á en á eftir að fullvinna er að gera tvo heimildarþætti fyrir sjónvarpið um þær.

Amnesty reisir hreysi í Smáralind

Jökulheimar eru ekki "í Vatnajökli".

Þetta kann að sýnast smásmugulegt en Jökulheimar eru ekki "í Vatnajökli" heldur í nokkurra kílómetra fjarlægð frá jöklinum.

Auk þess eru standa engir fjallaskálar í jöklum hér á landi heldur á jöklum. 

Meðfylgjandi mynd er tekin við Jökulheima í ferð Jöklarannsóknarfélagsins á Vatnajökul í vor.

Hugsanlega var sá sem slasaðist nú einhver af ferðafélögum mínum þá og vona ég að hann bíði ekki varanlegan skaða af þessu slysi.   

Nú kann að vera að slysið hafi átt sér stað á Vatnajökli fyrir austan Jökulheima, en af fréttinni er ekki hægt að ráða það.

Orðalagið samsvarar því að talað væri um slys við Mógilsá á Esju. 

Þekkingu margra fjölmiðlamanna á landinu okkar virðist afar ábótavant.

Ég er búinn að vinna nógu lengi á fjölmiðlum til að hafa kynnst því.

Á okkar tímum eru aðgenginleg alls kyns gögn sem geta bætt mönnum þetta þekkingarleysi upp.

Hvorki þekkingarleysi né skortur á upplýsingum getur því afsakað síendurtekna afhjúpun á því þegar þekking fjölmiðlamanna á landinu okkar nær varla út fyrir borgarmörk Reykjavíkur.  

Slasaðist ekki alvarlega

Mikil gleði og fjör.

Ég fer afar sjaldan á dansstaði borgarinnar á næturnar um helgar. Undantekning var í gærkvöldi þegar við hjónin brugðum okkur á Kringlukrána þar sem við Þuríður Sigurðardóttir sungum með Lúdó-sextett og Stefáni milli klukkan tólf og eitt bæði ný og gömul lög.

Ég og Lúdó-sextett eigum 2x50 ára starfsafmæli í bransanum og það var mjög gaman að taka upp 45 ára gamlan þráð með þessari síungu hljómsveit.  

Það eru orðin ein þrjátíu ár síðan við Þuríðum sungum svona með Sumargleðinni á balli og 24 ár síðan ég sýslaði við þetta með Sumargleðinni síðasta árið sem ég var með henni.

Kringlukráin var full út úr dyrum og þetta var bara gaman og þótt einstaka gestur væri kannski búinn að fá sér full mikið í glas, ríkti þarna mikil gleði og fjör í dunandi dansi.

Hafi þetta verið svona víðar í borginni í nótt er rétt sú frásögn lögreglunnar af því að allt hafi farið þokkalega fram. Nógu oft eru leiðinlegar fréttir sagðar á sunnudagsmorgni af því sem miður hefur farið. 

Rólegt þrátt fyrir fjölmenni

59 ára gömul draumsýn.

Ég hafði í nokkur ár verið með ákafa landafræðidellu þegar ég fór fyrst í sveit að Hvammi í Langadal, níu ára gamall. Eitt af því sem ég stundaði var að pæla í styttingu leiða og tveir stórir krókar á norðurleiðinni vöktu athygli mína.

Í fyrsta sinn sem ég fór upp í fjallið fyrir ofan Hvamm blasti stytt leið betur við en á nokkrum öðrum stað. Það var svo augljóst hve ný leið milli Stóru-Giljár og Fagraness í Langadal myndi verða hagfelld.

Við Fagranes er gamall ferjustaður, Mjósyndi, þar sem er Blanda er í öruggum farvegi. Brú þar myndi verða góð samgöngubót innan héraðs, vegna þess að hún kæmi mitt á milli núverandi Blöndubrúar og brúarinnar við Syðri-Löngumýri. 

Tvö atriði hafa breytt aðstæðum gagnvart Blönduósingum á síðustu árum. Vegurinn yfir Þverárfjall hefur tryggt þeim að umferð til Sauðárkróks fari í gegnum Blönduós.

Breyting á mörkum sveitarfélaga hefur valdið því að brúarstæðið við Fagranes yrði í sama sveitarfélagi og Blönduós og hægt að byggja þar upp sömu þjónustu við vegfarendur og nú er á Blönduósi. Eða þá nálægt Stóru-Giljá ef það þætti heppilegra.

Svipað er að segja um styttingu framhjá Varmahlíð í Skagafirði. Hægt yrði að byggja upp nýja þjónustu við vegfarendur hjá nýjum vegamótum við Arnarstapa.

Það munar um samtals 20 kílómetra styttingu hringvegarins. Það er helmingur af þeirri styttingu sem fékkst með Hvalfjarðargöngunum og myndi kosta mun minna á hvern græddan kílómetra en göngin kostuðu.

Styttingin myndi auka landumferðina milli Reykjavíkur og Akureyrar og verða að því leyti búbót fyrir allar þjónustustððvar á leiðinni.

Mér finnst merkilegast að draumsýn mín úr Hvammsfjalli fyrir 59 árum skuli enn vera draumsýn.  

Kærðu skipulag í Skagafirði

Rétt orðaval, íslenskt "æði".

BBC notar rétt orð í umfjöllun sinni um virkjanaæðið á Íslandi og komandi sókn gagnavera í íslenska orku, "craze", "æði".

Hættan, sem vofir yfir íslensku þjóðinni er ekki fyrst og fremst fólgin í því að glíma við hrikalegar afleiðingarnar af síðasta æðinu hér heldur í því að fara úr einu æðinu yfir í annað. 

Komandi gagnavera-æði er að því leyti til skárra en álvera-æðið að einingarnar eru smærri, ekki þessi risaálver sem ein og sér krefjast allri fáanlegrar orku heilla landshluta.

Gagnaverin menga minna, gefa betri störf og hvert starf er miklu ódýrara en hjá orkubruðlandi álverunum.  

En hættan er í meginatriðum sú sama, - að þrýstingur og hótunarvald eigenda gagnaveranna leiði til sömu niðurstöðu og hjá álfurstunum: Annað hvort fáum við að stækka og auka orkuneysluna eða...

Skuggalegasta hættan er sú að með því að láta eignarhald auðlindanna í hendur útlendingum og láta álver í Helguvík og Bakka komast á koppinn muni gagnaverin hirða restina af virkjanlegri orku.

Niðurstaðan verði þá sú sem einn af færustu umhverfisblaðamönnum heims sagði við mig fyrir tíu árum í Íslandsheimsókn að verða mundi á Íslandi.

Hann sagði: "Eftir ótal viðtöl við ráðamenn ykkar spái ég því að á endanum munið þið rústa allri verðmætustu náttúru lands ykkar og virkja hverja einustu sprænu og hvern einasta hver."

Sem sagt: Torfajökull, Kerlingarfjöll, Askja, Kverkfjöll, Jökulsá á Fjöllum, Markarfljót, Langisjór o. s. frv.  

Mér fannst þetta full dökk spá þá, en síðan hefur ásóknin í orkuna og æðið, orðið sem BBC notar um íslensk orkumál,  stigmagnast svo hratt að þessi spá er orðin raunhæf. 

Nýtt gullæði á Íslandi?

Ítrekun á stefnu heils árs.

Ég man ekki betur en að Stoltenberg hafi strax tekið því fálega að lána Íslendingum fyrir tæpu ári.

Norðmenn hafa undanfarið staðið að því með öðrum þjóðum að vilja ekki lána okkur nema með skilyrðum varðandi Icesave og AGS.

Neitun Stoltenbergs nú er fyllilega í samræmi við afstöðu norsku stjórnarinnar í næstum heilt ár.

Það var varla við öðru að búast en þessum tölvupósti frá norska forsætisráðherranum. Því miður.   

Hærra lán ekki í boði

Gildi sérstöðunnar.

Ég hef þurft að aka oftar milli Suður- og Norðurlands á þessu ári en nokkru sinni síðan áður en ég fór að fljúga á eigin flugvélum. Þessar ferðir hafa verið vegna kvikmyndagerðar á Norður- og Austurlandi en á ódýrustu og minnstu bílum landsins er slíkur ferðamáti ódýrastur, þótt þær séu tímafrekar, miðað við að fljúga. 

Ég hef áð oft í gegnum tiðina í gamla Staðarskála af tveimur ástæðum. 1. Hann var öðruvísi en aðrar bensínstöðvar, hlaðinn sögu frumkvöðulsins Magnúsar, sem stækkaði hann og færði út kvíarnar hægt og bítandi.

2. Hin ástæðan var mjög einföld: Þar voru seldir ástarpungar.

Með tilkomu nýja Staðarskála hefur ástæða nr. 1 horfið. Sá skáli gæti verið hvar sem er í Evrópu. En ástæða nr. 2 er enn í Staðarskála. Þar eru enn seldir ástarpungar, sem ekki fást á öðrum bensínstöðvum.

Víðigerði er nær miðju leiðarinnar Reykjavík-Akureyri en Staðarskáli. Þegar ég kom þar við síðast sagði ég við afgreiðslufólkið að ég myndi koma oftar við þar ef þar væru seldir ástarpungar eða eitthvað annað, sem hefði svipaða sérstöðu.  

Litla kaffistofan er annar áningarstaður sem hefur sérstöðu. Ekki aðeins útlitið, aðstæðurnar og sagan, heldur líka heimabakaða brauðið og fleira sérstakt. 

Í kaffiteríunni hjá honum Baldvini í flugstöðinni á Akureyri eru seldar pönnukökur. Oft er það og Baldvin og fjölskylda hans eina ástæðan fyrir því að ég kem þar við. 

Niðurstaða: Oft er það sérstaðan sem ræður úrslitum á markaðnum, ekki það að vera með einhver ósköp af því sama og allir aðrir.

Dæmi um þetta úr bílaiðnaðinum var tímabilið frá 1950 til 1965 hjá Nash og síðan American Motors í Bandaríkjunum.

Í stað þess að reyna að keppa við risana þrjá á öllum sviðum var tekin upp sú stefna þessi ár að framleiða eitthvað sérstakt sem hinir stóru buðu ekki upp á. Bíllinn hét Rambler. Á þessum fimmtán árum hélt þetta þessum bílaverksmiðjum á floti á sama tíma og Studebaker, Packard, Willys og fleiri smærri verksmiðjur fóru á hausinn.

Á miðjum sjöunda áratugnum hurfu American Motors frá þessu og fóru að keppa við þá stóru á öllum sviðum. Það varð tapað stríð. 

Við Helga fórum eitt sinn í 14 daga kvikmyndargerðarferðalag um Noreg endilangan. Af 14 gististöðum í ferðinni munum við aðeins eftir tveimur.

Annar þeirra var fjallaskáli á Harðangursheiði og hinn var gamalt og fornfálegt sveitahótel í Suður-Kjós lengst norður í Finnmörku. Áttræð kona, hóteleigandinnn, lyktin og aðbúnaður allur gerði dvölina þar ógleymanlega.

Tólf gististaðir í þessari ferð runnu saman í eina hrúgu af hótelum sem öll voru með eins herbergjum, sjónvörpum o. s. frv.

Ísland hefur gríðarlega sérstöðu sem við höfum ekki enn nýtt okkur nema að mjög litlu leyti.

Náttúra Íslands er sambærileg við ástarpungana í Staðarskála nema að aðrar bensínstöðvar gætu farið að keppa við Staðarskála um ástarpunga, en ekkert land í heimi getur keppt við hinn eldvirka hluta Íslands ef rétt er á haldið.   

Síbyljan um hryðjuverkin.

Fyrir tíu árum frétti ég af því að talað væri um fréttamennsku mína sem hryðjuverk og mig sjálfan sem hryðjuverkamann. 

Þetta orð hefur verið notað sí og æ síðastliðinn áratug um þá sem hafa eitthvað að athuga við æðibunuganginn og sívaxandi ásókn í að umturna mestu verðmætum landsins, einstæðri náttúru þess, í þágu mesta orkubruðls sem er mögulegt og langdýrustu starfa sem hægt er að stofna til.

Ólafur F. Magnússon var kallaður hryðjuverkamaður og hrakinn úr ræðustóli, þegar hann mælti fyrir vægt orðaðri ályktunartillögu á landsfundi Sjálfstæðisflokksins 2001 um virkjanamál.

Við, sem nefnd erum í þessum pistli, erum sett á bekk með Osama Bin Laden og öðrum slíkum.  

Þær Þórunn Sveinbjarnadóttir og Svandís Svavarsdóttir hafa verið sagðar vera að fremja hryðjuverk með því að viðhafa þá eðlilegu og nauðsynlegu aðferð við framkvæmdir, að þær séu skoðaðar í heild en ekki í pörtum til að komast að heildstæðri niðurstöðu sem byggð er á ábyrgð og yfirvegun. 

Á landsfundi Samfylkingarinnar síðastliðið vor var felld tillaga um að sækja eftir áframhaldandi undanþágu til losunar gróðurhúsalofttegunda. Í greinargerð með tillögunni var sagt að hún væri flutt vegna þess að hér þyrfti að keyra áfram stóriðju til hins ítrasta.

Engum ætti því að koma afstaða umhverfisráðherra á óvart nú fyrst nýmótuð umhverfisstefna beggja stjórnarflokkanna er samstíga í þessu efni. 

Þótt öll orka landsins yrði notuð fyrir álver myndi aðeins 2% vinnuaflsins fá vinnu í álverunum.

Rökin fyrir undanþága frá losunarkvótum eru þau að valið standi um að reisa virkjanir hér eða kolaorkuver í öðrum löndum.

Erlent máltæki segir: garbage in - garbage out", það er, ef tölva eða viðfangsefni er fóðrað á rusli verður niðurstaðan rusl.

Vatns- og jarðvarmaafl á Íslandi er langt innan við 1% af slíkri orku í heiminum og valið stendur því um hvort reisa eigi slíkar virkjanir hér eða í öðrum löndum.

Með því að reisa þær hér er verið að taka burt möguleika fátækra þjóða á að virkja með margfalt minni umhverfisspjöllum og margfalt meiri hlutfallslegum ávinningi í þjóðarbúskap þeirra, oft í löndum þar sem fátækt og skortur eru yfirgengileg.    

 

 

  

Sérstök undanþága fyrir Ísland ekki í boði