Hvaða "hreyfilafl breytinganna"?

Íslenskst þjóðlíf er enn í þeim fjötrum gjaldeyrishafta og reyrðir voru með Neyðarlögunum við Hrunið.

Það er gott ef forsætisráðherra talar um "hreyfiafl breytinga" sem getur bæði komið okkur út úr því ástandi og breytt því sem leiddi okkur í Hrunið.

En hvaða "breytingar"? Ekkert bólar á neinu varðandi gjaldeyrishöftin og ráðherrann hefur reyndar sagt að það megi ekki segja frá því hver sé ætlunin af því að þá muni vogunarsjóðir og hrægammar nýta sér það og það megi ekki sýna þeim á spilin.

Meðan þetta er það eina sem boðið er fram er talið um "hreyfiafl breytinganna" orðin tóm.

Á fyrsta vinnudegi sínum gaf viðkomandi ráðherra það út og ríkisstjórnin öll staðfesti það í kjölfarið að hún stefndi einróma að því að reisa álver í Helguvík og koma þar með stóriðjustefnunni aftur á fullt, en hún var stórt atriði í þeirri helstefnu skammtímagræðginnar sem leiddi okkur í Hrunið.

Sem sagt, breytingarnar eiga að vera, bæði á þessu sviði og svo mörgum öðrum, afturábak til þess sem var fyrir Hrun. Og ríkisstjórnin mun "hvergi hvika" í því.

Kanntu annan?

Við erum með yngsta forsætisráðherrann síðan 1934, kláran og skemmtilegan mann, sem full ástæða er til að styðja til að skapa "hreyfiafl breytinganna". En breytinga í hvaða átt? 

Það er beðið eftir Godot. Ekkert bólar á þeirri lausn úr viðjum gjaldeyrishaftanna sem búið var að lofa að birta fyrir mörgum mánuðum. "Hreyfiaflið" sem felst í því að halda fast í krónuna telst varla "hreyfiafl breytinganna." Ekkert bólar á þeim 300-400 milljörðum sem kjósendur trúði að þeir gætu fengið í hendurnar fljótlega eftir kosningar.

Það skrýtið það "hreyfiafl breytinganna" sem felst í því að svelta skapandi greinar og menningu.

Því miður virðist þetta "hreyfiafl breytinganna" vera enn eitt nýyrðið sem táknar þveröfugt, afturhvarf til þess sem best þótti í aðdraganda Hrunsins eða það að loka fyrir raunverulegar breytingar til framfara á nýrri öld.

En verum bjartsýn. Sjáum til hvort Eyjólfur hressist.

 

Ríkisstjórnin mun hvergi hvika

Margbreytileiki mannlífsins.

Þráin eftir því að falla inn í staðalímynd samtímans hefur alltaf verið rík. Börn, sem bekkurinn eða umhverfið telja "öðruvisí" og síðar fullorðið fólk, sem svipað er háttað um, - þetta fólk er oft lagt í einelti og lendir ögöngum svipuðum þeim, sem Jón Gnarr lýsir á facebooksíðu sinni.

Ég ólst upp á þeim tímum sem þjóðfélagið hafði ekki vaknað til vitundar um það að það sé eðlilegt að menn og mannlíf séu margbreytilegt.

Þegar ég lít til baka allt aftur til æsku minnar, kemur upp í hugann fjöldi fólks sem þannig var háttað um eins og Reynir Pétur, Gísli á Uppsölum, bræðurnir á Guðmundarstöðum og ótal fleiri sem mér fannst mér bera skylda til síðar að varpa ljósi á fyrir alþjóð, af því að á yngri árum moraði allt af ekki síður merkilegu fólki allt í kringum mig, fólki sem átti skilið virðingu og skilning og auðgaði lífið og lifsskilninginn. 

Þess vegna verð ég í Gaflaraleikhúsinu í kvöld til  að skila frá mér þeirri vitneskju og minningum um þatta fólk, sem ég man svo vel eftir frá æskkuárum, fólk, sem ég hefði fjallað um í sjónvarpi ef ég hefði verið 30 ára árið 1950 og sjónvarp verið komið til sögunnar þá.

Við þurfum öll á því að halda að huga að margbreytileika mannlífsins og forðast draga fólk í dilka og dæma það hart, því að hvað sagði ekki meistarinn mikli frá Nasaret: "Dæmið ekki, því að þér munið sjálfir dæmdir verða."  

Jón opnar sig um sjálfsvígstilraunir

Ánægjuleg Edduhátíð.

Afhending Edduverðlaunanna í kvöld var ánægjuleg samkoma með hæfilegri blöndu af léttleika og alvöru sem Ólafía Hrönn batt saman með skemmtilegum kynningum.

Undirtónn hátíðarinnar var samt þrenging á fjárráðum kvikmyndagerðar og Ríkisútvarpsins sem meðal annars fólst í því að enda þótt Kastljós hlyti Edduna hefur niðurskurður fjár til RUV skert mannafla þess þáttar mjög eins og svo margs annars.

Tákn um þessa aðför að menningunni var þegar Jóhannes Kristjánsson handlék styttuna með samstarfsfólki sínu, einn þeirra sem sagt hefur verið upp vegna niðurskurðarins og mælti fram hvatningarorð fyrir íslenska rannsóknarblaðamennsku.

Ánægjulegt var að Bogi Ágústsson skyldi valinn sjónvarpsmaður ársins, svo mjög sem hann hefur blómstrað æ meir með árunum.

Edduverðlaun fyrir myndina Hvell var einnig afar ánægjuleg.

Skilningur virðist afar takmarkaður hjá ráðamönnum á möguleikum þess hæfileikafólks, sem hefur gert kvikmyndagerð að mun stærri tekjulind fyrir þjóðina en margir gera sér grein fyrir til að gera hana enn ábatasamari og meira gefandi.

Það er ekki aðeins að erlendir stórleikarar og tónlistarfólk laðist til Íslands, heldur á sú mikla landkynning, sem kvikmyndirnar hafa fært okkur erlendis, mikinn þátt í þeirri stórfjölgun erlendra ferðamanna og þar með gjaldeyristekna, sem ekkert lát virðist ætla að verða á.

Það var vitað, að Benedikt Erlingsson væri snillingur á sviði leiklistar og leikstjórnar, en samt mætti hann upphaflega miklu skilningsleysi þegar hann leitaði eftir nauðsynlegum stuðningi við gerð myndarinnar Hross í oss.

Svo langt gekk þetta skilningsleysi að hann neyddist til að biðja um aðstoð í viðtali í Kastljósi í hitteðfyrra. Í því sýndi hann að hann trú sína á verkefnið og lét ekki bugast af mótlætinu og nú er hann að uppskera það verðskuldað.

Þess vegna voru orð Friðriks Þórs Friðrikssonar um það kraftaverk, sem þessi mynd er, það eftirminnilegasta frá þessu kvöldi.

P.S. Það er ekki á Yngvar Sigurðsson logið hve góður leikari hann er. Nú fékk hann Edduna bæði fyrir leik í aðalhlutverki og aukahlutverki. Ótrúlegur, Yngvar, svo ótrúlegur, að ég myndi trúa því upp á hann að fá Eddur fyrir bæði leik í aðaihlutverki og aukahlutverki í sömu myndinni!   

 

 

Hross í oss kvikmynd ársins

Vont ástand í stjórnmálum þjóðarinnar.

Það er ekki gott ástand í stjórnmálum þjóðarinnar þegar mestöll umræðan snýst um það hvort gefin hafi verið loforð sem hafi verið svikin og menn rífast dögum, vikum og mánuðum saman um það.

Spjótin hafa staðið á Bjarna Benediktssyni en líka verið minnt á þau ummæli Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar á blaðamannafundi á Laugarvatni um stjórnarsáttmálann í maí fyrra, þar sem hann svaraði spurningu um það hvort þjóðaratkvæðagreiðsla myndi fara yfirleitt fram um áframhaldandi viðræður á þessa leið: "Að sjálfsögðu kemur til þjóðaratkvæðagreiðslu en við ákvörðun tímasetningar á henni mun það fara eftir aðstæðum."

Í sjónvarpsviðtölum í kosningabaráttunni snerist umræðan mest um það hvenær þjóðaratkvæðagreiðslan myndi fara fram og umræðan kom þannig út, að eftir á finnst mörgum stjórnmálamennirnir hafa talað þannig, að það hafi blekkt marga kjósendur.

Og nú viðurkennir Birgir Ármannsson formaður utanríkisnefndar Alþingis þetta óbeint með því að segja að formennirnir "hefðu getað orðað þetta öðruvísi" fyrir kosningar.

Enn ein nýtt hugtak í safn Jónasar Kristjánssonar: "Að geta orðað það eitthvað öðruvísi" = að lofa einhverju, sem maður muni síðan svíkja.  

Hnúturinn í málinu felst í því að hvorugur stjórnarflokkanna vill inngöngu í ESB og þegar þess er krafist að þeir haldi þjóðaratkvæðagreiðslu um það hvort halda skuli viðræðum um samning áfram og í framhaldi af því fari þeir í þessa samninga, er erfitt að sjá hvernig hægt er að þvinga þá til þess sem þeir eru á móti og vitað er að er þeim fjarri skapi.

"Það er ekki hægt að berja fólk til ásta" sagði faðir minn heitinn stundum.

Eðlilegast hefði verið að fá á borðið úttekt samtaka vinnumarkaðarins og skoða málið vandlega og hugsanleg lausn þess hefði getað falist í því að fresta samningaviðræðum fram undir næstu kosningar og láta þær kosningar marka framhaldsstefnu í því, til dæmis að hvort taka eigi upp samningaviðræður eftir þær kosningar.  

En þetta þora ráðamenn ekki að gera vegna þeirrar óvissu sem það skapar, að annars vegar er góður meirihluti þjóðarinnar fylgjandi því að klára samningana, - en á sama tíma er meirihluti þjóðarinnar mótfallinn inngöngu í ESB miðað við það sem nú er í höndunum.

Þetta er ekki hægt að útskýra öðruvísi en þannig, að meirihlutinn vilji að samingur liggi á borðinu áður en endanleg afstaða verður tekin, af eða á.

Orð stjórnmálamanna um að þeir elski það að fela kjósendum meiri bein völd, svo sem nýjustu ummæli Bjarna Benediktssonar, eru aumleg hræsni, því að ef þeir eru í valdastöðu hafna þeir því alltaf og virðist einu gilda hver er í ríkisstjórn.

Þeir sem núna krefjast þjóðaratkvæðagreiðslu stæðu til dæmis með sterkari málstað í höndunum ef þeir sjálfir hefðu haldið þjóðaratkvæðagreiðslu 2009 um það hvort "kíkja ætti í pakkann".  

Ljúka hefði átt aðildarviðræðum

Þegar blómlegt þéttbýli, iðandi af lífi, rís ?

Helsta merki framfara í þjóðlífi síðustu aldar mátti sjá í því að upp risu blómleg þéttbýli, iðandi af lífi um allt land . Það voru ýmist hverfi í Reykjavík og stærstu bæjunum eða heil þorp og bæir.

Í þessum blómlegu þéttbýlisbyggðum var fjölbreytt og áberandi gróandi þjóðlíf frá morgni til kvölds, því að þar bjó fólk af öllum stigum á öllum aldri og innan um var atvinnustarfsemi sem heilmikið líf var í kringum.

Ég ólst til dæmis upp á Rauðárárholti í Reykjavík sem var í raun 1000 manna afmarkað þorp rétt utan við þáverandi jaðar borgarinnar. Í hluta hverfisins reis fyrsta iðnaðarsvæði landsins utan hafnarsvæðanna með 15 blómlegum fyrirtækjum, í því voru smáverslanir og tveir skólar og fjölsótt leiksvæði barna.

Þar komu knattspyrnuvöllur og félagsheimili eins af íþróttafélögum borgarinnar, tvær kirkjur, stór mjólkurstöð og viðbótar iðnaðarhús við norðausturjaðar þess. Að hverfinu lá lítil bújörð með búsmala og í upphafi var líka búskapur á smábýli í jaðri túns bjújarðarinnar.

Hverfið iðaði af lífi á svipaðan hátt og álíka stórar byggðir víða um land, sem lágu við samgöngumannriki á borð við hafnir, krossgötur og brýr. Þar var ekki aðeins iðandi líf barna, unglinga og fullorðins fólks, heldur líka blómlegt atvinnulíf í iðnaðarhluta hverfisins.

Þéttbýlið, sem nú er að fá á sig endanlega mynd í Skuggahverfinu í Reykjavík, er að sönnu glæsilegt og hátimbrað, afar vinsælt að sögn, enda er dýrasta húsnæðið þar virt á eina milljón króna fermetrinn!

Íbúðirnar í hverfinu kosta upp í 300 milljónir króna hver þannig að samanlagt má verðleggja tvo nýjustu íbúðaturnana á marga milljarða króna og turnahverfið í heild á tugi milljarða.

Venjuleg íbúðabyggð, sem kostaði álíka upphæð, myndi soga að sér líf og fjör og iðandi mannlíf með leikskóla og gunnskóla og fyrirtækjum með verslun, þjónustu og iðnaði.

En ekki þarf nema eina heimsókn í þetta nýja langdýrasta hverfi landsins til að sjá, að það er steindautt. Það þarf engan leikskóla eða leiksvæði því að barnafólkið vantar.

Enda ekki nema von. Hvaða venjuleg íslensk fjölskylda getur keypt og búið í 300 milljón króna íbúð, þar sem svefnherbergið kostar tugi milljónir króna?

Sagt er að tugum milljóna króna muni á verði íbúðanna á efstu hæðunum og þeirra, sem neðar liggja.

Útsýnið eitt úr hverri íbúð er virt á tugi milljóna. Á sama tíma er útsýni á hálendi Íslands virt á núll krónur ef það er stóriðja, sem fórna á landinu fyrir.

Nú er búið að brjóta í spað og ryðja burtu iðnaðarhverfinu sem skapaði sína tegund af iiðandi athafnalífi í íbúðabyggðinni, sem ég ólst upp í. Þegar ég var ungur unnu sumir af íbúum hverfisins í þessum fyrirtækjum á afar þjóðhagsvænan hátt og fóru gangandi í vinnuna, þurftu ekki einu sinni að hjóla.

Eftir að búið er að senda iðnaðinn og þjónustuna í burtu, hugsanlega til Hafnarfjarðar, Kópavogs eða Garðabæjar, þyrfti fólk, sem á heima í þessu hverfi hugsanlega að fara alla leið þangað til vinnu.

Samt er sagt að það sé svo þjóðhagslega hagkvæmt að þétta byggðina og ryðja burtu samgöngumannvirkjum og atvinnustarfsemi til að rýma fyrir íbúðabyggð hvar sem því verði við komið.

Hefur þetta dæmi verið reiknað til enda?  Hvað er orðið um hugtakið "blönduð byggð"?

Glæsihverfið steindauða, "vaxtarbroddur þjóðlífsins", sem nú er að fá á sig endanlega mynd í Skuggahverfinu, er tákn um okkar tíma, þegar tugþúsundir fólks er í húsnæðisvandræðum og dyr gjaldþrots á sama tíma og "miðborgin hefur sjaldan notið meiri vinsælda" eins og það er orðað í fréttum, með allt að 300 milljóna króna íbúðir sem rifist er um að kaupa "í kreppunni eftir Hrunið".

 

 

 

 

Dýrustu íbúðirnar á 300 millj. kr.

Nýtt hugtak: "Að taka Sigmund á hann".

Í fréttum Bylgjunnar í dag mátti enn á ný sjá viðbrögð ráðherra, í þetta sinn fjármálaráðherra,  við spurningu fréttamanns, sem kalla mætti að hann "hefði tekið Sigmund á hann".

Fréttamaðurinn spurði hvort ekki væri verið að fara aftur til svipaðs horfs með Seðlabankann og var fyrir Hrun og fékk þetta svar:

"Þú segir að við séum að fara aftur til fyrra horfs."

Sem sagt, spurningunni ekki svarað heldur hafin gagnsókn á hendur fréttamanninum þar sem fullyrt er að hann hafi þá skoðun að til standi að halda aftur til fyrra horfs. Og nú þarf fréttamaðurinn að grípa til varna, því að annars hefur hann viðurkennt að hafa "óæskilega" skoðun á málinu og sé þar með orðinn ótrúverðugur og hlutdrægur og sé að nota tækifærið til að halda fram meintri skoðun sinni.

Fréttamaðurinn féll ekki fyrir þeirri freistingu að segja að hann hefði verið að spyrja en ekki að tala um álit sitt. 

Hann hefði tekið áhættu með þvi, vegna þess að þá hefði hann mátt von á að ráðherrann hefði haldið áfram að "taka Sigmund á hann."

Þá hefði viðtalið geta orðið endurómur af viðtali Gísla Marteins við Sigmund Davíð um daginn, einhvern veginn svona:

R: = Ráðherra.      F=Fréttamaður.

 

R: Þú segir að við séum að fara aftur til fyrra horfs.

F: Nei, ég er að spyrja þig, ekki að fullyrða neitt.

R: Jú, þú talar um það að við séum að fara aftur til fyrra horfs.

F: Nei, ég tala ekki um það sem fullyrðingu heldur er það spurning, ég er spyrjandi en þú ert svarandi.

R: Nei, þú ert að enduróma dylgjur og árásir pólitískra krossfara.

F: Ég er bara að spyrja spurningar, sem á rétt á sér eftir að fyrir liggur að í viðtali við forsætisráðherra um daginn var rætt um að skipa þrjá Seðlabankastjóra í stað eins.

R: Það liggur ekkert fyrir hvort við ætlum að skipa þrjá Seðlabankastjóra. Þú og þínir líkar eru sífellt að leggja forsætisráðherra orð í munn.

F: Ég er að spyrja þig, ég er að taka viðtal við þig, þetta er mitt viðtal.

R: Nei, þetta er ekkert frekar þitt viðtal heldur en mitt og þú ert með ósannar og ósanngjarnar fullyrðingar, rétt eins og Gísli Marteinn um daginn. Ertu ánægður með það?  Hvað finnst þér um þessa dæmalausu framkomu Gísla Marteins? Svaraðu nú !

 Já, með því að "taka Sigmund á spyrjandann" er búið að hafa endaskipti á hlutunum, spyrjandinn kominn i hreina vörn og lítur illa út. Þarf að andmæla því að vera pólitísk senditík og hlutdrægur og vera búinn að afhjúpa sig sem hreinn pólitíkus sem misnotar aðstöðu sína sem fréttamaður.

Á blogginu og netinu má sjá að margir hafa dálæti á þeirri aðferð að "taka Sigmund á" ósvífna fréttamenn og telja þessa aðferð merki um yfirburðavitsmuni þeirra sem beita henni.

Og kannski má nota það orð ef hún ber þann árangur sem líklegastur er, því ef henni er beitt að staðaldri fer hún að svínvirka. Hvaða fréttamaður vill komast í þá aðstöðu að þurfa að verjast því að missa trúverðugleika og þurfa að berjast fyrir því að hafa nauðsynlegt traust?

Almenn beiting ofangreindarar aðferðar leiðir smám saman til þess að fjölmiðlamenn hætta að þora að spyrja "óæskilegra spurninga", kjósa frekar að taka sem minnsta áhættu og verða þægir, ljúfir og meðfærilegir.

Ég hitti mann í dag þar sem þetta barst í tal og hann minnti mig á að stundum hefði Davíð notað svipaða aðferð.

Það er líklega rétt hjá honum, en lengd og eðli hins dæmalausa viðtals við Sigmund Davíð og sú athygli sem það vakti, réttlætir það að sú aðferð sem felst í henni, sé kennd við þann mann, sem beitti henni fyrstur í svona miklum og umtöluðum mæli í einu og sama viðtalinu.

Starf seðlabankastjóra auglýst

Þarf að friða mestan hluta hverfisins.

Á árunum 1940-1960 urðu stórstígari breytingar á þjóðarhögum Íslendinga en á nokkru öðru svo skömmu tímabili. Mestan þátt í því áttu stríðið og stríðsgróðinn.

Húsin stækkuðu og víða um land standa enn hús í byggingarstíl, sem aðeins ríkti á þessum árum en hvorki fyrr né síðar.

Þetta voru hús með horngluggum og húðuð að utan með skeljasandsblandaðri steypulögun.

Norðurmýrarhverfið í Reykjavík er gott dæmi en nokkuð stórt og einhæft miðað við hverfið sem reis á Rauðárárholti, er mun minna og því auðveldara að varðveita það, en þó með fjölbreyttari dæmum um byltingu stríðsáranna, sem felast í húsum þess.

Það er einkum gatan Stórholt sem er merkileg því að hún skiptist til helminga á milli húsa, sem voru reist í hreinu einkaframtaki og standa norðan megin við götuna og verkamannabústaða, sem standa sunnan megin.

Holtið var í raun sjálfstætt 1000 manna þorp við jaðar byggðar í Reykjavíkur en aðgreint með auðum svæðum frá annarri byggð. Í Stórholtinu bjuggu á árunum 1940-60 35 þjóðþekktir einstaklingar sem ég nefni með nafni  og segi skemmtisögur af þegar ég geng í ímynduðum göngutúr mínum upp og niður götuna í Gaflaraleikhúsinu annað kvöld.

Einkaframtakshúsin við Stórholtið eru áberandi stærri og rýmri en félagslegu húsin hinum megin við götuna, og enda þótt öll hús við götuna séu þannig, að heill brunaveggur aðskilur þau í tvo húsenda, er höfð meiri viðhöfn við einkahúsin að því leyti til að hvor endi hússins hefur götunúmer út af fyrir sig, en hjá sósíalnum er látið nægja að eitt húsnúmer sé á báðum endum í heild!

En einkum eru það byggingarstíllinn og skeljasandslagið utan á húsunum, sem þyrfti að varðveita, því að það er einstakt fyrirbæri, jafnvel á heimsvísu og átt sér mjög stutt tímaskeið.

Ef einhverja opinbera aðstoð þyrfti til þess að viðhalda skeljasandlaginu vegna þess að það sé eitthvað dýrara að endurnýja það en að breyta áferð hússins, held ég að það sé þess virði.

Helst þyrfti að varðveita verkamannabústaðina við Stangarholt og fínu húsin sunnan við verkamannabústaðahverfið við Háteigsveg til þess að sýna byggingar- og efnahagsþróun stríðsáranna, því að bæði verkamannabústaðirnir og fínu húsin, sem risu eftir stríðið, eru umtalsvert stærri en húsin sem risu á stríðsárunum sjálfum.

Það er eftirsjá að iðnaðarhúsunum vestast í hverfinu sem nú er búið að brjóta niður, en auðvitað eru  takmörk fyrir því hve mikið á að vernda og verður héðan af ekki aftur snúið hvað þessi horfnu hús varðar  

Iðnsagan fær sess á Rauðarárholti

Styst til Evrópu og styttra til Skaftafells og Egilsstaða.

Hornafjarðarflugvöllur liggur nær Evrópu en nokkur annar íslenskur flugvöllur.

Bein flugleið frá Reykjavík til Færeyja er 750 kílómetrar en aðeins 475 kílómetrar frá Hornafirði og svipað gildir um aðrar flugleiðir til landsins frá Evrópu. Það er á bilinu 150-200 kílómetrum styttra að fljúga þaðan til Hornafjarðar en til Keflavíkur, og leiðin að Vatnajökli er 340 kílómetrum styttri frá Hornafirði en frá Keflavíkurflugvelli.  .

Braut Hornafjarðarflugvallar er 1500 metra löng og auðvelt að lengja hana upp í 1850 metra, sem er sama brautarlengd og á Egilsstaðaflugvelli. Ágætt væri að breikka jafnframt brautina úr 30 metrum upp í 45 metra eins og er á Egilsstöðum og þá gæti flugvöllurinn nýst fyrir farþegaþotur á borð við þær sem íslensku flugfélögin nota til millilandsflugs.

Ef hætt hefði verið við hin stórfelldu spjöll á einstæðum náttúruverðmætum, sem framin hafa verið við norðaustanverðan Vatnajökuls hefði verið hægt að skapa þar stórkostlegt ferðamannasvæði, einkum í kringum hin mögnuðu sköpunarverk Brúarjökuls sem hafa að mestu verið eyðilögð um aldur og ævi.

Egilsstaðaflugvöllur hefði getað gengt þar mikilvægu hlutverki eins og til dæmis flugvöllurinn í Rovanieami í Lapplandshluta Finnlands gegnir fyrir ferðaþjónustu í Finnlandi.   

Það var ekki gert og þess vegna liggur það vel við út því sem komið er að nýta flugvöllinn á Hornafirði, sem liggur svo stutt frá Vatnajökli og Vatnajökulsþjóðgarði.  

Er það því hið besta mál að lagt hafi verið fram frumvarp á Alþingi um að sá kostur verði athugaður af alvöru.

Nú kunna einhverjir að segja að með því að erlendir ferðamenn sleppi við að ferðast fram og til baka milli Keflavíkurflugvvallar og Skaftafells og fái tækifæri til þess að lenda alveg við jaðar Vatnajökulsþjóðgarðs, séum við að minnka tekjur af þeim vegna þess að þeir ferðist hugsanlega minna fyrir bragðið.

Ef aðrar þjóðir væru á svipaðri skoðun væru þær ekki með millilandaflugvelli í neinum borgum nema höfuðborgunum til þess að þvinga ferðamenn til þess að ferðast sem lengsta leið til vinsælustu ferðamannastaðanna.

Það gera þær auðvitað ekki því að ferðamannfjöldinn verður því meiri sem boðið er upp á fleiri möguleika til ferða.

Frá Hornafirði liggja góðar ferðaleiðir til beggja átta. Aðeins 130 kílómetrar eru þaðan til Skaftafells í stað 370 frá Keflavík ( 240 km styttra), - og 185 kílómetrar til Egilsstaða um Öxi, 246 um Fjarðaleiðina í stað 722 frá Reykjavík (685 um Öxi), - 400 kílómetrum styttra)   

Verði nýttur sem millilandaflugvöllur

Tvöfaldur vítahringur.

Hinn svokallaði vítahringur varðandi samdrátt í innanlandsflugi er öðrum þræði vegna þess að þegar fólk ákveður hvaða ferðamáta það vill nota, eru það of oft skammtímafjárráð sem ráða úrslitum, hvernig það komist með sem minnstum útlögðum kostnaði viðkomandi ferð.

Þá verður niðurstaðan oft einkabíllinn, einkum ef hann er sæmilega sparneytinn og sé leiðin Reykjavík- Akureyri tekin sem dæmi, lítur oft á þá staðreynd að eldsneytiskostnaðurinn á honum einn og sér er kannski um 10 þúsund krónur fram og því finnst það hafa sparað hátt í helming ferðakostnaðarins miðað við flugfarmiða fram og til baka.

Þetta er alröng nálgun til lengri tíma litið, því að hlaupandi kostnaður vegna aksturs bíls tvöfaldast þegar slit á bílnum, hjólbörðum hans og öðru viðhaldi, sem fylgir akstrinum beint, er tekinn með í reikninginn. Hvað þá ef áhrif aukins aksturs á endursöluverð er reiknað með og föstum kostnaði deilt niður á ekna kílómetra.  

En ferðadaginn lítur fólk oft á þau útgjöld sem eitthvað sem fellur til í framtíðinni og hugsar eins og Danskurinn: Den tid, den sorg.

Stundum er það einfaldlega svo að það eru ekki til peningar fyrir flugfargjaldinu í augnablikinu og sannast þá spakmælið að það er dýrt að vera fátækur.

Þegar svona fer, reiknar fólk sér ekkert kaup þótt aksturinn taki aukalegan tíma sem samsvarar heilum vinnudegi miðað við tímann sem það tekur að fara flugleiðis og tekur heldur ekki með í reikninginn útgjöld vegna fæðiskaupa í ferðinni.

Þurfi fólkið síðan að gera þetta oft er það komið inn í vítahring þar sem of há útgjöld vegna eignar og reksturs bíls draga úr möguleikum þess til að spara þegar það er hægt með því að fljúga.

Niðurstaðan er sú að það kann að vera þjóðhagslega hagkvæmt að lækka flugfargjöldin innanlands.   

Innanlandsflugið orðinn munaður

Hinn grimmi veruleiki í heilbrigðiskerfinu.

Eitt af því helsta sem tryggt hefur búsetu á Íslandi fram til þessa er að hér hefur verið heilbrigðiskerfi, sem hefur verið sambærilegt við það sem best gerist erlendis.

Ef það breytist verulega verður kippt fótunum undan því að fólk vilji búa á því útskeri sem Ísland er, þrátt fyrir góðar flugsamgöngur við útlönd.

Váboðarnir hrannast upp og margir þeirra felast í sífellt lengri bið eftir afgreiðslu, hvort sem er erftir læknisaðgerðum eða lyfjaafgreiðslu.

Það er dapurlegt að hitta fólk, sem væri á ferli á eðlilegan hátt eins og aðrir borgarar, en staulast um á hækjum mánuðum saman og kemst varla úr húsi, jafnvel í hátt á annað ár vegna þess hve biðlistinn eftir aðgerðum lengist.

Við búum við atgerfisflótta frá landinu í heilbrigðiskerfinu og það bitnar á þjónustunni.

Því samkeppnishæfni heilbrigðiskerfisins er ekki aðeins fólgin í því að bjóða upp á samkeppnishæfa læknisþjónustu heldur einnig um samkeppnishæfni varðandi það að bjóða heilbrigðisstéttum upp á starfsumhverfi.

Þá horfumst við Íslendingar í augu við grimman veruleika alþjóðlegs umhverfis sem við erum í og felst í því að íslenskum læknum og öðru starfsfólki í heilbrigðiskerfinu bjóðast svo miklu betri, já margfalt betri kjör í nágrannalöndunum, að það er erfitt fyrir það að standast þá freistingu að starfa erlendis.

Lítið dæmi: Læknir, sem kominn er á eftirlaun, er í fullu starfsfjöri og starfaði um tíma á Norðurlöndum, á kost á því að starfa í tvær vikur í senn í Svíþjóð þar sem hann er hagvanur, fljúga fram og bil baka frítt, eiga tveggja vikna frí hér heima á móti hverjum tveimur vikum í starfinu erlendis, og fá samt greitt hærra kaup en ef hann starfaði hér heima stanslaust í miklu álagi.

Það er til lítils að reyna að sporna gegn launamismun og háum launum hér innanlands í því alþjóðlega umhverfi, sem við ráðum lítið sem ekkert við.

Þetta er vandinn sem allir íslenskir velferðarráðherrar standa frammi fyrir og raunar þjóðfélagið allt.  

Allt er þegar fernt er