"Um er að ræða aðila, sem við erum að sjá..." "Nýkansellístíll"?

Hægt og bítandi sækir á uppvakningur frá málfari á valdatíma Dana á Íslandi, sem kalla mætti "nýkansellístíl." 

"Kansellístíll" var málfar af svipuðum toga sem var á sínum tíma kennt við stjórnarskrifstofu konungsríkisins Danmerkur (1454-1848) Dana.

Þegar þessi stíll var notaðaur, var engu líkara oft á tíðum en að menn væru í keppni í málalengingum, skrúðmælgi og tyrfnu, illskiljanlegu orðalagi. 

Nú sækir nýtt afbrigði af kansellístílnum að íslensku fjölmiðlafólki, svo að oft má heyra eða sjá þetta fyrirbrigði í hverri fréttinni á fætur annarri.

Helst er hægt að sýna eðli þessa stíls með því að raða saman bútum úr nokkrum fréttum og skrifa fyrst á mannamáli, en síðan nota hið nýja kansellimálfar ,með raunverulegu tilþrifum. 

Landnám Íslands hefur verið miðað við árið 874. 

Ingólfur Arnarsson nam land í Reykjavík.

Smám saman fjölgaði landnámsmönnum um allt land. 

 

"Nýkansellístíllinn" þar sem virðist vera sóst eftir sem flestum orðum: 

 

Við erum að tala um að landnám Íslands hafi hingað til verið staðsett á árinu 874. 

Um er að ræða aðila, sem hét Ingólfur Arnarson, og var landnám hans staðsett í Reykjavík. 

Smá saman varð aukning í magni fjölda landnámsaðila. Við erum að tala um furðu mikið magn af fjölda aðilanna og erum að sjá mikið magn landnámsaðila, sem voru staðsettir um allt land.  

 

Nýkansellístíllinn getur auðveldlega fætt af sér margfaldar málalengingar. 

Nýlegt raunverulegt samsett dæmi: 

 

"Ferðamönnum hefur fjölgað um allt land..."

verður að:  

"Um er að ræða aukningu sem hefur orðið á magni fjölda ferðamanna, og aðilarnir, sem við erum að sjá, eru staðsettir um allt land."

 

Makríllinn á förum, forsmekkur af því sem spáð var?

Í Morgunblaðinu í dag er sagt frá því að makríllinn sé að færa sig í stórum stíl af Íslandsmiðum austur á Noregsmið. 

Eina skýringin, sem hugsanleg er talin, er sú, að sjórinn fyrir suðvestan Ísland hafi verið óvenju svalur undanfarin misseri. 

En hvers vegna er þessi svali bæði í sjónum sjálfum og þar með einnig í vindum, sem yfir hann blása úr vestlægum áttum. 

Beinast liggur við að huga að gífurlegu streymi kalds og hreins bráðnunarvatns úr Grænlandsjökli og Vatnajökli. 

Grænlandsjökull er reyndar 200 sinnum stærri að flatarmáli og líkast til 2000 sinnum stærri að rúmmáli. 

Þegar leysingavatnið, sem er rétt ofan við frostmark, streymir út á hafið, er hið hreina vatn léttara en saltur sjórinn, sem Golfstraumurinn flytur úr suðri, og því flýtur því ofan á og veldur því að vindur, sem streymir yfir það, verður kaldari en ella. 

Og Golfstraumurinn sekkur niður sunnar og austar en áður var. 

Ofangreint er kenning, sem sett var fram fyrir aldarfjórðungi og hefur síðan lifað í flestum alþjóðlegum tölvulíkönum um hlýnun lofthjúps jarðar. 

Fyrir suðvestan Ísland hefur mátt sjá einn af þremur "kuldapollum" jarðar.  

Flótti makrílsins til austurs rímar ágætlega við þessa spá. 

Þetta er smá bakslag fyrir þá Íslendinga, sem fagnað hafa hlýnun lofthjúps jarðar á þeim forsendum að makríll og fleira í lífríki lands og sjávar, sæki norður til okkar, til mikils hagnaðar fyrir þjóðarbúið. 

Það verður fróðlegt að fylgjast með framvindunni og sjá hver útkoman verður til lengri tíma.