Minnir á Kröflugosið 1975. Er nálægt Nátthaga.

Síðast fyrir sólarhring var rætt um það hér á síðunni að vegna þess að ekki hefur borist verulega mikil kvika inn undir Fagradalsfjall sé líklegt að eldgos, sem kæmi þar upp nú, yrði ekki stórt. 

Það virðist nú vera að rætast, og séð núna frá Grindavík að eldgosið, sem hafið er núna sé einhvers staðar á suðvesturenda gossprungu norður af Nátthaga og sennilega vel sjáanlegt frá svipuðum sjónarhornum og sýndar voru myndir af síðastliðinn sunnudag og eru birtar aftur nú. 

Spurningarnar eru aðallega tvær: Er gosið það norðarlega að hraun renni í átt að Svartsengi og Blá lónið? 

Eða, sem líklegra sýnist, að hraun renni í átt til Ísólfsskála, taki í sundur Suðurstrandaveginn og komist jafnvel í sjó fram. 

Ef gosið verður lítið er vafasamt að það eyðileggi einu húsin, sem eru í vegi þess,  sem eru á eyðibýlinu Ísólfsskála.  

Myndirnar, sem birtar eru hér á síðunni voru teknar á þeim slóðum í björtu síðastliðinn sunnudag. 

Tvær myndirnar teknar á Suðurstrandaveginum við Ísólfsskála og sú neðri aðeins austar, eru af þeim stöðum við veginn, sem líklegast virðist að hraunstraumur gæti komist að.  

Á efstu dagbjörtu myndinni er horft til norðvesturs ofan við Ísólfsskála, en á neðstu myndinni er ætlunin að birta sjónarhornið til austurs. 

Á þessum myndum er horft í átt til þess svæðis norðan við Nátthaga sem hraunstraumur gæti komið úr. 

Rétt er að ítreka það, sem hefur verið nefnt hér á síðunni, að í upphafi gossins í Holuhrauni, entist það aðeins í nokkrar klukkustundir í fyrstu atrennu, en vegna þess að það gos var beinlínis fóðrað af risa kvikuhólfi Bárðarbungu varð það að fimmta stærsta hraungosi á Íslandi. 

Eldgos hafið við Fagradalsfjall

Athyglisvert samtal við ráðherra hér um árið.

Fyrir tæpum tveimur áratugum var alþingismaður, sem nokkrum árum síðar varð raðherra, sessunautur minn í flugvél Flugfélags Íslands frá Egilsstöðum til Reykjavíkur. 

Við sátum vinstra megin í flugvélinni og það var eindæma gott útsýni til beggja átta. 

Þegar flogið var sunnan Hofsjökuls sást vel til Torfajökulssvæðisins til vinstri og skömmu síðar líka til Kerlingarfjalla til hægri. 

Tal okkar barst stuttlega að helstu háhitasvæðum landsins, og á þessum tíma voru uppi miklar áætlanir um virkjanir á Torfajökulssvæðinu. 

Fram kom hjá sessunautnum að honum litist vel á að virkja það svæði sundur og saman og myndi leggja því það lið sem hann mætti. "Þessi Torfajökull getur varla verið svona merkilegur" sagði hann. 

Ég benti honum á að að Torfajökull væri aðeins eitt af náttúruundrum svæðisins; að á þessu svæði væri stærsta líparítsvæði lands, stærsta eldfjallaskja hér á landi, stærsta hrafntinnuhraun á norðurhveli jarðar, stærstu gígar landsins myndaðir af ösku við sprengigos og fleira mætti nefna, hraun og gíga auk kvíslanets Tungnaár og flottasta giljaheims landsins, Jökulgil. 

Torfajökulsvæðið tæki eitt og sér fram frægasta og elsta þjóðgarði heims, Yellowstone og væri enn merkilegra en Kerlingarfjöll, sem sjá mátti út um gluggann hægra megin. 

Ef á annað borð þyrfti endilega að gera svona svæði að virkjansvæðum, mætti benda á, að uppi væru áætlanir um virkjanir í Kerlingarfjöll og illskárra væri að virkja fyrst þar en að virkja Torfajökulssvæðið. 

"Myndirðu ekki frekar fallast á virkjanir þar?" spurði ég. 

"Nei, það myndi ég aldrei gera" svaraði Alþingismaðurinn. 

"Af hverju ekki?" 

"Af því að ég hef komið í Kerlingarfjöll" var svarið. 

Málið útrætt. 

 

 

Geysir og Kerlingarfjöll friðlýst gegn orkuvinnslu

Gaus þarna 1783?

Á árunum 1783-84 var einstaklega umbrotasamt á Íslandi. Skaftáreldar, annað af tveimur lang mestu eldgosum á sögulegum tíma hér á landi, hófst í júní, en þar á undan voru sagnir af umbrotum undan Reykjanesi svo að eldur komst upp úr sjó, en þó án þess að varanleg eyja myndaðist. 

Um sumarið gaus fyrst á syðri hluta sprungu við Laka og hraun rann alla leið niður í Landbrot allt að Kirkjubæjarklaustri , en síðan tók sig upp gos norðan við fjallið með hraunrennsli niður á láglendið austan við Klaustur. 

Í lokin gusu síðan Grímsvötn og bundu endahnútinn á lang mannskæðustu náttúruhamfarir hér á landi; fjórðungur þjóðarinnar lést og meirihluti búpenings. 

Jarðskjálftahrina hófst klukkan 4:30