Verður að hætta við tiltækið.

Ég trúi því ekki að menn ætli af ásetningi að trylla hesta úr skelfingu í hesthúsabyggð með hávaða og látum við brennu rétt hjá henni, heldur hljóta að þetta vera slæm mistök sem menn eiga að leiðrétta hið snarasta. 

Ég bý á stað í borginni þar sem ákveðnir áhugamenn um sprengingar og hávaða byrja á Þorláksmessu og halda áfram daglega frá morgni til kvölds að sprengja sprengjur og skjóta flugeldum í tvær vikur upp frá því.

Ég læt þetta yfir mig ganga því að það þýðir ekkert að höfða til þess að hér sé um ólöglegt athæfi að ræða, það ræðst víst ekki neitt við neitt.

Ég undrast hins vegar hver ósköp af flugeldum og sprengjum þessir menn eða þessi maður hafa yfir að ráða. Virðist kreppan ekkert hafa dregið úr því nema síður sé.  

Einhverjir segja kannski að þetta sé nöldur en mér finnst dregið úr hátíðleika áramótanna með því að dreifa þessum aðgerðum sem daglegum atgangi og ærandi hávaða frá allt frá því snemma á morgnana fram undir miðnætti.

Hamagangurinn sem stefna á í nálægt hesthúsabyggðinni er klárt brot á dýraverndarlögum og verður að taka á þessu máli samkvæmt því.  

Ég er hins vegar þeirrar skoðunar að meðal annars vegna þess að flugeldasýning almennings dregur ferðamenn til landsins sé allt í lagi að halda þeim sið, þótt hann kosti eitthvert fé.

En á krepputímum er vel hægt að hafa þetta í hófi og mér finnst það eyðileggja spennuna fyrir útlendingana að vera sprengja og skjóta í tíma og ótíma. 

Óskiljanlegt að veita brennuleyfi við Heimsenda

Áralangt verkefni framundan.

Nú eru aðeins tveir kostir uppi í stöðu Icesave-málsins og rétt að skoða þá báða. 

Ef forsetinn skrifar undir mun að vísu ljúka því ástandi að Alþingi og stjórnvöld séu upptekin af þessu máli og upp runninn sá tíma að hægt sé að fara að snúa sér að öðrum brýnum verkefnum, sem hrópa á úrlausn.

Hins vegar mun þá bíða stjórnvalda margra ára starf líkt því sem beið Þjóðverja eftir Versalasamningana þegar þeir urðu að beygja sig undir nauðasamninga sem lögðu á þá fáránlegar byrðar sem þeir gátu á engan hátt staðið undir, mun óbærilegri byrðar en við tökum á okkur nú.

Það þarf að afla markvisst, ötullega og af lagni málstað okkar skilnings hjá viðsemjendum okkar og fá þá til að axla stærri hluta af þeim byrðum sem  þetta mál hefur velt á herðar þeirra sem báru sameiginlega ábyrgð á því.

Þetta eru svo mörgum sinnum stærri þjóðir en við að það verður að fá þær til að taka meira tillit til þess stærðarmunar en tekist hefur að fá þær til að gera.

Þjóðverjar komust að nýjum samningum sex árum eftir Versalasamningana, svoefndum Locoarno-samingum 1925 og þeir hefðu kannski reynst haldgóðir ef kreppan mikla hefði ekki eyðilagt grundvöll þeirra. 

Ef forsetinn notar sér vald sitt samkvæmt 26. grein stjórnarskrárinnar, taka lögin að vísu gildi, en verður vísað til þjóðarinnar í þjóðaratkvæðagreiðslu, sem samkvæmt lagabókstaf á að halda eins skjótt og verða má. 

Um það gilda engar nákvæmar reglur og raunar skortir tilfinnanlega á það. Hafa þyrfti nógu langan aðdraganda til að málið væri vel rætt og reifað.

Á þeim tíma myndi ríkja svipað óvissuástand og ríkt hefur í haust á meðan þessir samningar hafa verið þæfðir á þingi. 

En hvernig  sem mál veltast er ljóst að Icesave-málið verður stórverkefni svo mörg ár sem munu líða áður en því lýkur endanlega.  

 

 

 

 

Alþingi samþykkti Icesave

Slóð peninganna. Hvernig urðu þeir til og hurfu svo?

Eva Joly segir umfang kreppunnar íslensku gríðarlegt og finna þurfi út hvort lög hafi verið brotin og hvað hafi orðið um alla peningana. 

Íslendingar þekka býsna vel frá fornu fari siðleysi klíkuveldis og kunningsskapar í okkar litla þjóðfélagi.

Við þekkjum líka vel hvað það er sem gerði orð Vilmundar, "löglegt en siðlaust" svo eftirminnileg.

Þess vegna mun það sennilega ekki koma á óvart að erfitt verði að finna lagalegar misfellur á stærstu atriðum hrunsins. í broti af einum þátta Flosa Ólafssonar í sjónvarpinu í gærkvöldi mátti heyra hann syngja um hliðstæðu.  

Hitt getur kannski verið bæði mikilvægara og merkilegra hvað varð um alla þessa peninga sem virtust verða að litlu eða engu í hruninu. 

Hvert fóru þeir?  Voru þeir kannski ekki til? Voru þeir bara innistæðulausar tölur í tölvuleikjum fjármálamannanna?

Var því í raun logið upp að þeir væru til? 

 Ef svo er, var það löglegt? Var það siðlegt?  

Bandaríkjamenn segja um svona mál: "Follow the money!" Rektu slóð peninganna þegar upplýsa þarf svona mál. 

Þetta tilfelli virðist vera miklu stærra en það því að nú virðist líka mega segja: Finndu út hvort og þá hvernig peningarnir urðu til, hver slóð þeirra var og hvert þeir fóru, ef þeir voru á annað borð til.   

Ef það var hægt að láta sem svo að þeir væru til, hvernig fóru menn að því? Og ef þeir hurfu, hvernig fórum menna að því?  

E24: Joly leysir gátuna

"Veit einhver hvar flugvöllurinn er?"

Það er ekki nýtt að jafnvel atvinnuflugmenn villist. 1. maí snemma á sjöunda áratugnum var flogið með mig og fleiri skemmtikrafta frá Reykjavík til Snæfellsness þar sem við áttum að koma fram í Grundarfirði og Ólafsvík. 

Á þessum tíma hafði ég ekki enn byrjað flugnám en naut þess í hvert sinn sem ég flaug með áætlunarflugi eða í leiguflugvélum að fylgjast vel með á kortum og reikna út hraða og staðsetningar.  

Sunnanátt var, súld, lágskýjað og lélegt skyggni á leiðinni frá Reykjavík en flugmaðurinn flaug samt sjónflug allt upp á Snæfellsnes. 

Mér þótti einsýnt að hann kæmist ekki yfir Kerlingarskarð eða þá leið sem nú er kölluð Vatnaleið og var því ekki rótt. 

Skyndilega reif flugmaðurinn vélina upp og flaug upp í skýjaþykknið. Ég fylgdist spenntur með á kortinu og reiknaði út hvar við værum og sá, með því að fylgjast með hraða- og hæðarmælum flugvélarinnar hvernig vélin lyftist yfir fjallgarðinn.

Flugmaðurinn hafði nóg að gera að fljúga þetta blindflug og var ekki í neinu sambandi við mig um gang flugsins. 

Með mér í vélinni voru Tryggvi heitinn Emilsson, sem átti að vera ræðumaður,og Tómas Grétar Ólason, undirleikari minn, sem enn er á lífi og man þetta áreiðanlega jafnvel og ég.

Flugmaðurinn hóf nú að lækka flugið til norðurs og ég var alveg pollrólegur því að ég vissi að bjartara væri norðan nessins og engin hindrun yfir hinum 60 kílómetra breiða Breiðafirði.

Við komum út úr skýjum rétt vestan við Stykkishólm og hóf nú flugmaðurinn að fljúga meðfram ströndinni í átt til Grundarfjarðar.

Hann flaug þvert fyrir Kolgrafarfjörð og var á leið yfir Grundarfjörð þegar mér sýndist að hann ætlaði áfram án þess að vita hvar hann væri.

Þetta þótti mér athyglisvert og beið spenntur alveg eftir því hvað gerðist næst.

Þá leit flugmaðurinn loks til okkar og spurði: "Veit einhver ykkar hvar flugvöllurinn er?"

Ég vissi það og gat látið hann snúa við og lenda á vellinum, sem þá var utarlega á ströndinni við austanverðan fjörðinn.

Fleira og miklu skrautlegra gerðist í flugi okkar um kvöldið sem ekki verður rakið hér, en eftir þetta styrktist ég í því að það gæti verið í lagi að ég lærði að fljúga, því varla gæti ég orðið mikið lakari í þessum fræðum en þessi flugmaður.  

Þess má geta að flugmaður þessi staldraði stutt við sem atvinnuflugmaður og flutti skömmu síðar til útlanda.

Og einnig er rétt að halda því til haga að svona uppákomur eru algerar undantekningar og að ég átti eftir að læra margt og mikið af fjölmörgum frábærum flugmönnum sem ég kynntist á ferli mínu.  

Farþegar vísuðu flugmanni til vegar

Ógnin kemur ekki aðeins frá Afganistan.

Hryðjuverkasamtök munu ekki lognast útaf við það eitt að Bandaríkjamenn vinni sigur í stríðinu í Afganistan.

Þau eru með áhangendur og miðstöðvar víða og ekki bundin við eitt eða tvö ríki.

Eldsmatur hatursins er líka á mörgum stöðum, ekki hvað síst í Palestínu. Þann eldsmat er brýnast að fjarlægja og hika ekki við róttækar aðgerðir til að koma málum þar í sanngjarnt og friðsamlegt horf.

Hlífiskjöldurinn sem Bandaríkjamenn halda yfir spilltum einræðisstjórnum í ýmsum löndum eins og í Sádi-Arabíu fóðrar líka uppsprettu þessa haturs, og er sjálfur Osama bin Laden gott dæmi um það.

11. september 2001 flaug mér í hug að farþegum í flugvélum yrði í framtíðinni gert skylt að fara í sérstaka búninga fyrir flug og bannað að hafa neitt með sér, heldur færi allur farangur og fatnaður í sérstökum farangursflutningavélum.

Í hernaði verður ávallt að reikna með því að andstæðingarnir finni ný ráð til að stunda hernað sinn. Þess vegna held ég að ýmislegt sem gerist í framtíðinni muni koma mönnum jafnvel meira á óvart en það hvernig nýjasta sprengjumanninum tókst að fela sprengiefnið innan klæða.

Þar með kann hugmyndin um algeran aðskilnað farþega annars vegar og fatnaðar og farangurs hins vegar ekki að virðast jafn galin í framtíðinni og mér fannst hún sjálfur vera 11. september 2001. Hver veit?

Al-Qaeda lýsir sprengjutilræði á hendur sér

Munurinn á Íslandi og Þýskalandi.

Athyglisvert var að heyra fyrir nokkrum árum hvernig kaupin gerðust á eyrinni hjá Þjóðverjum, sem vildu fá lán. 

Bankastjórinn bað þá viðkomandi um að leggja fram bankabókina sína. Hver var ástæða þess?

Jú, ef umsækjandinn hafði ekki getað lagt peninga fyrir sýndi það að hann gæti heldur ekki borgað afborganir af skuldum.

Það voru sem sé gerðar harðar kröfur til greiðslugetu lántakans.

Lántakinn sjálfur gerði sér grein fyrir þessu fyrirfram og var með þetta á hreinu þannig að báðir aðilar, lánveitandi og lántaki gerðu kröfur til þess arna. 

Í gróðærinu, lánærinu hér á Íslandi vitum við um þúsundir, ef ekki tugþúsundir Íslendinga sem trúðu því að stjórnvöld myndu sjá til þess að hér yrði stanslaus uppgangur og þensla sem tryggði hið ómögulega, að íslenska krónan héldi áfram að vera skráð þriðjungi hærri en grundvöllur var fyrir.

Þess vegna fjórfölduðust skuldir heimilanna á þessum árum gróðærisins og einnig skuldir fyrirtækjanna.

Það var órækt dæmi um að meira en lítið var hér að.  

 

117 milljóna skuld - 296 þúsunda tekjur

Verður hægt að ná betri samningum?

Það kemur fram í þeirri tillögu sem kemur fram í nefndaráliti Sjálfstæðismanna á Alþingi að Icesave-málið snúist ekki um það hvort ganga eigi til samninga við Breta og Hollendinga, heldur hvernig.

Þeir leggja til að farið verði enn á ný á vit þessara samningsþjóða og látið á það reyna til þrautar hvort betri kjör fáist.

Að þessu leyti rímar þetta ekki við þann málflutning að okkur beri ekki skylda til að borga neitt.

Það er því greinilega þingmeirihluti fyrir því að leysa þetta mál með samningum. 

Spurningin er sú hvort hægt verði að ná betri samningum með því að reyna í þriðja sinn.

Þetta er spurning um stöðumat. Hve lengi er hægt að þæfa málið? Hvað mun hafast upp úr því krafsi?

Hvaða áhætta er tekin af frekari töf á afgreiðslu málsins.  

Einhvers staðar liggur lína sem ekki verður hægt að komast yfir í samningum. Hvar liggur hún?  

Vilja vísa Icesave frá

Kemur mér ekki á óvart.

Það á ekki að koma okkur á óvart að Íslendingar geti orðið fyrir aðkasti erlendis vegna Icesafe og svipaðra mála. 

Sjálfur fékk ég orð í eyra í Bandaríkjunum strax daginn eftir að hin fleygu orð í Kastljósi um að við borguðum ekki höfðu verið spiluð á sjónvarpsstöðvum.

Það á heldur ekki að koma okkur á óvart þótt heitið Ísland sé að verða að nýyrði yfir það að efnahagslíf þjóðar hrynji eða að við séum höfð að háði og spotti. 

Við megum samt ekki alhæfa um það að allir útlendingar vilji nota tækifærið til að skeyta skapi sínu á okkur eða leggja okkur í einelti. 

Og þaðan af síður eigum við að leggjast í væl og sjálfsvorkunn yfir því hvað allir séu vondir við okkur heldur einbeita okkur að því að laga til heima hjá okkur og fá aðrar þjóðir til að sýna okkur sanngirni og skilning. 

Ef við kennum öllum öðrum um en okkur sjálfum munum við eyðileggja sjálf fyrir okkur og vera sjálfum okkur verst.  

Veist að Íslendingi í Bretlandi vegna Icesave

"Takið þið hann fyrst, hann er yngri!"

Þegar ég heyri um atvikið, sem þessi pistill er tengdur við, kemur mér í hug þegar tengdafaðir minn heitinn, Jóhann Jónsson vélstjóri, ákvað í sjávarháska að fórna sér fyrir yngri mann. 

Þeir flutu báðir í sjónum efir að togarinn Vörður frá Patreksfirði sökk langt suðaustur af Vestmannaeyjum í haugasjó um hávetur fyrir 58 árum.

Togarinnn Bjarni Herjólfsson, sem kom að,  sigldi um þar sem mennirnir börðust fyrir lífi sínu í sjónum og bjargaði skipverjum einum af öðrum.

Þegar þeir komu að tengdaföður mínum og ætluðu að bjarga honum kallaði hann til þeirra og benti í áttina að hinum yngri skipsfélaga sínum: "Takið þið hann fyrst, hann er yngri!"

Þeir sigldu að manninnum og tókst að bjarga honum, en aðstæður voru mjög erfiðar í svona miklum sjógangi og myrkri og þetta tók því sinn tíma.

Þegar þeir komu aftur að Jóhanni var það of seint. Hann hafði fórnað lífi sínu til að bjarga félaga sínum.

Alls fórust fimm menn í þessu hörmulega sjóslysi. 

Jóhann var enn á besta aldri, um fimmtugt, en samt vildi hann að yngri manninum yrði bjargað fyrst.

Ég hef alla tíð verið ákaflega stoltur af því sem hann gerði og mér þykir vænt um að börnin mín segist vera Vestfirðingar að uppruna þegar um það er spurt.

Skipsfélagi Jóhanns, Guðmundur Halldórsson, var fyrstur Íslendinga sæmdur heiðursorðu forseta Íslands á sjómannadaginn fyrir það mikla afrek sem hann vann við að bjarga félögum sínum.

Ég gerði um hann sjónvarpsþátt sem hét "Hinn hljóði afreksmaður."

Í íslenskri sjómannastétt eru og hafa verið margir hljóðir afreksmenn. 

Sumir þeirra voru ekki eins lánsamir og Guðmundur Halldórsson að lifa af.

En afrek þeirra lifa.  

 

„Þá skaltu líka lifa“

Siðlegt, sanngjarnt og skynsamlegt?

Fyrirkomulag skattheimtu á einstaklingum og fyrirtækjum er eitt vandasamasta úrlausnarefni stjórnmálanna. 

Hvar á að draga línurnar varðandi það hvaða tekjur teljist persónulegar og beri þannig fullan skatt sem slíkar og hvaða tekjur teljist tekjur atvinnurekstrar, jafnvel þótt starfsmaðurinn sé bara einn?

Það mátti færa rök að því að lækkun tekjuskatts á fyrirtæki yki umsvif og veltu, gerði Ísland samkeppnisfærara við önnur lönd og væri ríkissjóði og þjóðfélaginu þannig í hag.

Á móti kom að vaxandi mismunur á skattgreiðslum einstaklinga og fyrirtækja efldi viðleitni til að hagræða málum til að nýta sér þennan mun.

Það hefur verið hægt að gera það á löglegan hátt og jafnframt rökstyðja hvert tilfelli með því að aðeins væri verið að gera það sama og aðrir væru að gera.

Nú kemur fram að Samtök atvinnulífsins hafi bent á ríkisvaldið hefði getað farið "aðrar leiðir" til að láta einkahlutafélög axla sinn hluta af auknum skattbyrðum til að minnka halla ríkissjóðs.   

Þessi umræða þarf nú að hefjast og nauðsynlegt væri að Samtök atvinnulífsins gerðu opinberar það sem þau kalla "aðrar leiðir" svo að hægt sé að fjalla um þetta á vitrænan hátt.  

Ekki hlustað á varnaðarorð