Í landi frelsisins er víða 120 þús. kr. sekt við að fleygja rusli.

Í Bandaríkjunum, sem margir nefna land frelsisins, er víða þúsund dollara sekt við því að fleygja karamellubréfi eða sígarettustubbi. 

Þetta er gert á grundvelli þess að frelsi eins endar þar sem frelsi annars byrjar. 

Með því að henda rusli er framið nokkurs konar ofbeldi, - afleiðingunum af gerðum eins er þvingað upp á þann, sem lendir í því að þrífa upp eftir sóðann.

Bandaríkjamenn telja frelsi þess, sem vill fá að vera í friði fyrir sóðaskap annarra, vera meira virði en frelsi þess, sem veldur óþrifnaðinum.

Þess vegna sást aldrei svo mikið sem sígarettustubbur eða karamellubréf á þeim þremur flughátiðum með milljón gestum hver, sem ég fór á þar í landi og stóðu í marga daga.

Strax að kvöldi dagskrár Menningarnætur í Reykjavík varð maður að klofa yfir rusl af ótrúlegasta tagi á leið frá flugeldasýningunni og mér er sagt, að þegar nóttinni lýkur, séu yfirgengilegir haugar af drasli um alla miðborgina.

Þar með er það fjarri því að Menningarnóttin rísi undir nafni, heldur hefur hún breyst í andhverfu sína, ómenningarnótt.   

Vilja banna fólki að fleygja rusli

Vinsælasta keppnisgrein æsku minnar: Járnkarlskast.

Þau sumur, sem við Birnir Bjarnason vorum í sumardvöl að Hvammi í Langadal, kepptum við í íþróttum og bættum Hvammsmetin að sjálfsögðu á hverju sumri.

Við hlupum 100 m og 400 metra hlaup, stukkum hástökk á "sax"-tíl og stangarstökk á hrífuskafti, og síðan vorum við með eina sérgrein, sem var skemmtilegust, járnkarlskast.

Dinni átti Hvammsmetið í hrífuskaftsstökkinu, 1,44 en ég í járnkarlskastinu, 8,48 m.

Við vorum ekki nógu sterkir til að kasta járnkarlinum eins og spjóti, heldur notuðum báðar hendur á svipaðan hátt og ef stangarstökkvari setur stöngina ekki niður i´holuna, heldur hendir henni áfram.

En járnkarlinn varð að koma niður eins og spjót kemur niður í spjótkasti.

Þegar við vorum orðnir rúmlega tvítugir fórum við í ferð norður, og þá kom í ljós, að það hentaði best fyrir okkur að henda járnkarlinum með annarri hendi með því að henda honum "utanhandar" ef svo má að orði komast.

Ég er sannfærður um að járnkarlskast gæti orðið vinsæl keppnisgrein og á þann draum, að öflugir kraftakarlar finni upp ýmsar skemmtilegar aðferðir við að kasta járnkarli.

Íslandsmet í sínum fyrsta Járnkarli

Lítilsvirðing gagnvart öldruðum, einsdæmi á Norðurlöndum.

Í samfélögum í Austurlöndum eða meðal frumbyggja margra svonefndra "frumstæðra" þjóðflokka er borin mikil virðing fyrir öldruðum. 

Við lifum hins vegar í samfélagi þar sem aldraðir eru flokkaðir sem annars flokks fólk og "vandamál" og skerum okkur algerlega úr á Norðurlöndunum í þessum efnum. 

Á Hringbraut í gærkvöldi var afar athyglisverður umræðuþáttur Helga Péturssonar, Guðmundar Gunnarssonar og Vilhelms Wessmanns, þar sem þeir lýsti því skilmerkilega hvernig íslenskir ráðamenn í öllum flokkum umgangast aldraða með mikilli lítilsvirðingu. 

Guðmundur nefndi til dæmis, að ef einhver tekur sig til og leggur hluta af launum sínum inn á bankareikning, getur hann gengið öruggur að því fé þegar hann þarf á því að halda.

Hann þarf ekki að hafa áhyggjur af því að þegar hann verður gamall, muni ríkið skerða ellilífeyri hans vegna þessarar innistæðu.

Ef þessi maður leggur hins vegar fé sitt inn í lífeyrissjóð refsar ríkissjóður honum með því að svipta hann ellilífeyri í staðinn.

Þetta er í raun þjófnaður úr því að það myndi verða talinn þjófnaður ef maðurinn væri að taka út af sparifjárinneign sinni.

Svo mikil er afneitunin á því að lífeyrissjóðirnir séu bein eign þeirra, sem lögðu af launum sínum í þá, að í upphafi ríkisstjórnarinnar 2009, sem þurfti að taka á Hruninu, datt mönnum það í alvöru í hug að taka að mig minnir um 200 milljarða beint út úr lífeyrissjóðum landsmanna.

Og Helgi í Góu telur það hið besta mál að taka fé úr lífeyrissjóðunum, sem er hrein eignaupptaka, til þess að reisa hjúkrunarheimili.

Bjarni Benediktsson lofaði skriflega fyrir kosningarnar 2013 að framkvæma þá stefnu flokks síns að aflétta þeim ólögum, sem felast í því að refsa öldruðum fyrir að nýta það fé sem þeir eiga sjálfir í lífeyrissjóðunum með því að hýrudraga þá varðandi ellilífeyrinn.

Eitt það allra fyrsta sem hann gerði eftir kosningarnar var að láta þurrka út þessi loforð, svo það liti eins út og þau hefðu aldrei verið gefin!

Það virðist beinlínis vera stefna stjórnvalda að helst enginn aldraður fái meira en 200 þúsund til framfæris á mánuði.

Þetta bitnar mest á konum, sem unnu sitt merka uppeldisstarf kauplaust og er því klárlegt kynjamisrétti, gott ef ekki það stærsta hér á landi.

Ísland er sér á parti af Norðurlöndunum að haga sér svona gagnvart gamla fólkinu og Guðmundur Gunnarsson lýsti því á áhrifamikinn hátt hvernig frændur okkar á Norðurlöndunum tryðu vart sínum eigin eyrum þegar þeir heyrðu um það hvernig við leikum fólkið, sem byggði upp það þjóðfélag sem við lifum í í dag.  

„Afar óheppileg staða“

Uppreisn eftir óvægnar árásir.

Guðmundur Guðmundsson hefur á langri og erfiðri leið til gullverðlauna á Ólympíuleikum orðið að standa undir mikilli ágjöf og oft óvægnum og ósanngjörnum árásum frá svonefndum handboltaspekingu í Dannmörku. 

Stundum hefur mátt hafa það á tilfinningunni að mörgum Dönum svíði að maður úr röðum örþjóðarinnar á útnára veraldar, sem öldum saman var hluti af Danaveldi, skuli vera þjálfari landsliðs hinnar fyrrum herraþjóðar. 

En Guðmundur stóð þetta allt af sér og sagðist ekki lesa þessar skammmir álitsgjafanna. 

Nú gildir það sem sagt hefur verið á ensku: "You can´t argue with success." 

Eða upp á íslensku: Sá hlær best sem síðast hlær. 

Nú vildu allir Lilju Gullmundar Guðmundssonar kveðið hafa. 

„Landsliðsþjálfarinn sýndi hugrekki“

Rangar forsendur gefa ranga útkomu.

Á tímum upplýsingaaldar, þar sem brýnt er að réttar forsendur séu fyrir málatillbúnaði, er dapurlegt að sjá hvernig oft er staðið að því að þvinga mál í gegn með því að beita því, sem er á ensku kallað "garbage in - garbage out." 

Láta verkfræðistofur finna rangar forsendur sem leiða til rangra niðurstaðna. 

Á þessari síðu hefur áður verið minnst á sláandi dæmi um þetta varðandi mat á umhverfisáhrifum virkjana á Kröflusvæðinu og virkjun Skaftár og einnig varðandi mat á notkunarhæfni minnstu flugbrautar Reykjavíkurflugvallar. 

Þar vann verkfræðistofa út frá alþjóðlegum staðli sem miðast við margfalt stærri flugvélar en notaðar eru til sjúkraflugs á Íslandi til þess að fá það út, að þessi litla braut væri óþörf. 

Svæðið í Skerjafirði, sem nú er kynnt sem svæði fyrir íbúðabyggð, er lykilatriði fyrir það að hægt verði að endurvekja flugbrautina í breyttri mynd þótt byggð rísi á Hlíðarendasvæðinu. 

Talað er eins og að Skerjafjarðarsvæðið sé jafn nálægt þungamiðju byggðar á höfðuborgarsvæðinu og Hlíðarendasvæðið, en því fer viðs fjarri. 

Frá Skerjafjarðarsvæðinu til þungamiðju byggðar innst í Fossvogi eru 6,5 kílómetrar, og Skerjafjarðarsvæðið er 2,5 kílómetrum fjær þungamiðjunni en Hlíðarendasvæðið. 

Þetta fyrirhugaða íbúðabyggðarsvæði er álíka langt frá miðju höfuðborgarsvæðisins eins og austustu hverfi Reykjavíkur. 

Fróðleiksmolar um létt vélhjól.

Ég hef fengið upphringingar og skilaboð um að veita upplýsingar um létt vélhjól og skal birta örfáa fróðleiksmola. 

Ýmis misskilningur hefur eðlilega komið fram varðandi rafreiðhjól og vélhjól í tengslum við hringferð vespuhjólsins Léttis fyrir tveimur dögum.

Margir halda að hjólið sé svipað hvað snertir vélarstærð og getu og vespuhjólin, sem æ fleiri unglingar aka og eru hvorki skráningarskyld né tryggingaskyld, en það er ekki rétt. 

Í upphafi skoðaði ég þann möguleika að fara frá Reykjavík til Akureyrar á slíku hjóli, en vélarstærð þeirra er aðeins 50 cc og leyfður hámarkshraði aðeins 25 km/klst. 

Á slíku hjóli hefði ferðin til Akureyrar tekið 16 klukkustundir nettó, eða 18 klukkustundir alls og ferð kringum landið tekið alls þrjá og hálfa til fjóra sólarhringa í stað rúmlega eins sólarhrings á Létti.  

Ef ég hefði farið á rafreiðhjóli hefði ferðin tekið sex daga, vegna tafa við að endurhlaða rafhlöðurnar.  

Og þegar 50cc hjólin eru keyrð á fullu afli, eyða þau meira bensíni en 125 cc hjólið, sem ég fór á, vegna þess hvað þau eru lágt gíruð. 

Ég skoðaði líka möguleikann á að auka hraðagetu 50 cc hjóls á einfaldan hátt, svo að það nái 45 km/klst hraða, en þá þarf að skrá hjólið, tryggja og hafa léttari réttindi en mótorhjólapróf. 

(Ökuskírteini mitt er frá 1957, en því fylgja réttindi til að aka hvers kyns ökutæki sem er.)

Á svona hjóli hefði ég ekki náð fram sama sparnaði og á 125 cc hjóli, og þurft þrjá sólarhringa í ferðina.

Auk þess er bagalegt að geta ekki verið á fullum þjóðvegahraða til að minnka stórlega vandræði vegna framúraksturs.

Létt vélhjól hafa hingað til varla sést hér á landi, ólikt því sem er í öðrum löndum. Nú hef ég farið 80 prósent minna ferða á rafreiðhjólinu Náttfara í meira en ár og síðasta mánuðiðinn einnig á bensínvespunni Létti og blæs á að veðurfar hér á landi komi í veg fyrir slíkt frekar en til dæmis á vesturströnd Noregs, þar sem rignir miklu meira en hér.

Í hringferðinni um landið 18.-19. ágúst fékk ég allar tegundir af íslensku sumarveðri.  

Hér er einföld flokkun á léttum vél hjólum, rafhjólum og bensínhjólum upp í 125 cc: 

1. Rafvespuhjól:

Þarf hvorki skráningu né tryggingu og má nota á hjóla/gangstígum. Hámarksvélararfl: 0,5 hestöfl (350 vött). Leyfður hámarkshraði: 25 km/klst. Handgjöf. Þyngd: Ca 60 kíló. Hleðslutimi: 6 klst. Verð: Í kringum 200 þús. 

Kostir: Fæturnir í nokkru skjóli fyrir regni. Þægilegt að hafa handgjöf. Auðvelt að finna stæði. Lágt aldurstakmark. 

Gallar: Meira en tvöfalt þyngri en rafreiðhjól. Vantar góða möguleika á að nota fæturna líka til þess að koma yl í skrokkinn og hjálpa til í brekkum. Nær ekkert geymslurými, verður að setja kassa aftan á til að hafa eitthvað smávægis geymslurými.

2. Rafreiðhjól: Þarf hvorki skráningu né tryggingu og má nota á hjóla/gangstígum. Hámarksvélarafl: 0,35 hestöfl (250 vött). Leyfður hámarkshraði: 25 km/klst. Hleðslutími: 6 klst. Verð: Frá 160-440 þús. 

Kostir. Hjóla/göngustíganotkun. Meira en helmingi léttari en rafvespur. Hressandi að nota fæturna til að fá fram rafaflið (pedelec) og öryggisatriði ef orkuþurrð verður. Möguleikar á miklu meira geyslurými en á vespunum. Rafhjólið mitt Náttfari getur verið með allt að 110 lítra geymslurými í þremur töskum. Auðvelt að finna stæði eða flytja með sér í bíl. Lágt aldurstakmark. 

Gallar: Fáránlegt að ekki megi vera handgjöf á hjólinu úr þvi að hjólið er léttara og aflminna en vespurnar. (Það má í Ameríku, og hámarkshraðinn þar 32 km/klst og í örfáum Evrópulöndum). Ekkert skjól fyrir vindi og vatni.

Dæmi um hjól í þessum flokki: Náttfari, hjólið mitt. (Dyun). 

3. Rafhjól, aflmeiri en 0,5 hestöfl (350 vött):

Vantar því miður alveg hér á landi, enda hlutfallslega dýr og þurfa skráningu og tryggingu. Gríðarmikið úrval, það ódýrasta er Yamaha, kostar 2550 evrur í Þýskalandi. (sjá mynd)   Langflest með 45 km hámarkshraða, en líka eru til hjól til með hærri hraða, það hraðskreiðasta með 164 kílómetra hámarkshraða og 67 hestöfl, innan við 4 sek í hundraðið og kemst allt að 300 km á einni hleðslu, kostar 17 þúsund evrur í Þýskalandi. (Minnst fjórar milljónir hér á landi). Hleðslutími ca 6 klst en 10,5 klst á því kraftmesta. 

Kostir: Meiri hraði og afl en á 1. og 2. Hljóðlaus, enginn útblástur. Fjölbreytt hraðasvið, snerpa. Auðvelt að finna stæði. Lipurð í umferðinni og afar praktísk í borgarumferð. 

Gallar: Tiltölulega dýr. Þurfa skráningu og tryggingu. Lítið drægi á flestum rafhjólum. Tafir vegna hleðslutímans ef farið er út á þjóðvegi.   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4. Bensínvespa, 50 cc, lægsti flokkur:

Þarf hvorki skráningu né tryggingu og má nota á hjóla- eða gangstígum. Vél, 50cc, afl ca 1,7 - 2 hestöfl. Miklu minni eyðsla en á bíl, 2,5 - 3 l /100 km. Þyngd: 70-90 kíló. Hámarkshraði 25 km / klst.

Kostir: Lausar við tafir vegna endurhleðslu á orku. Miklu minni eldnseytis- og viðhaldskostnaður en á bensínbíl, engin gjöld, skráning eða tryggingar. Liprar í umferð.

Gallar: Þyngri en rafreiðhjól og með meiri orkukostnað. Seinfær á lengri leiðum.

Dæmi um hjól í þessu flokki: Znen og Tamco F1. 

 

5. Bensínvespa, 50 cc miðflokkur:

Skráningar- og tryggingaskyld. Vél: 50 cc, afl rúmlega 3 hestöfl. Hámarkshraði 45 km / klst. Eyðsla 2,5 - 3 l. 100 km. Þyngd: 70 - 90 kíló. Verð: 220 þúsund plús. 

Kostir: Sömu og í lægsta flokki en næstum tvöfalt fljótari í förum. 

Gallar: Mega ekki vera á hjóla- og gangstígum og verða að vera skráð og tryggð. Þyngri en rafreiðhjólin og með meiri orkukostnað. Seinfær utanbæjar. 

6. Bensínvespa, 125 cc miðflokkur: 

Skráningar- og tryggingarskyld. Vél: 125 cc, afl 8-15 hestöfl. Hámarkshraði 90-110 km/klst. Eyðsla 2,2 - 2,5 l./ 100 km. Þyngd: 100-190 kíló. Verð: 450 - 1300 þús. Létt bifhjólapróf. Ódýrari trygging en í vélhjólaflokki. 

Kostir: Getur fylgt umferðarhraða, jafnt í þéttbýli sem úti á þjóðvegum. Meira farangursrými og þægindi en í lægri flokkum og býsna gott í dýrari gerðum, svonefndum sófahjólum. Létt og lipur í umferð og dýrari hjólin (sófahjólin) eru þægileg ferðahjól með miklu farangursrými.

Gallar: Ódýrustu hjólin með lítið farangursrými. Framrúða og farangurskassi æskilegir aukahlutir. Aukin stærð og þyngd gera sófahjólin svifaseinni, einkum í brekkum.

Allir helstu vélhjólaframleiðendur heims keppast við að selja hjól í þessum flokki, sem eru einna söluhæst í Evrópu.

Dæmi: Honda PCX og Forza 125, Yamaha X-Max 125, Kawasaki J125, Suzuki Burgman 125, Vespa GTS Super 125, Peugeot Satelis 2 125, Piaggio Beverly, Tauris Broadway 125.  

   

  

 

Gæti tvöfaldað endingu rafhlaðna

Hin endalausu "túrbínutrix."

1970 var því sem ég hef kallað "túrbínutrix" beitt í Þingeyjarsýslu.

Virkjanamenm ákváðu stórfellda stækkun Laxárvirkjunar í krafti svonefndrar Gljúfurversvirkjunar, en lokastig hennar var að veita hinu auruga Skjálfandafljóti úr farvegi sínum ofan Aldeyjarfoss, sem þurrkaður yrði upp, yfir í Kráká og þaðan í upphaf Laxár í suðvesturhorni Mývatns og niður í Laxárdal, sem sökkt yrði í miðlunarlón.

Stjórn Laxárvirkjunar pantaði tvær stórar túrbínur, og stillti heimamönnum í Mývatnssveit og Laxárdal upp við vegg: Ef þið farið ekki að vilja okkar munum gera ykkur ábyrga fyrir tjóninu af því að túrbínurnar verða ekki notaðar.

Sigurður Gizurarson, lögmaður landeigenda, sneri dæminu við í málsvörn sinni: Með því að vaða svona áfram í málinu eiga virkjanamenn sjálfir að bera ábyrgð á flumbrugangi sínum, frekju og yfirgangi.

46 árum seinna svifur andi túrbínutrixins enn yfir vötnum: Gerðir eru samningar og byrjaðar framkvæmdir á Bakka á grundvelli risaháspennulínu, sem upphaflega var ákveðin með tíu sinnum stærri stóriðju í huga, og heimamönnum stillt enn og aftur upp við vegg: Ef þið gerið ekki eins og við viljum gerum við ykkur ábyrga fyrir því tjóni, sem hlýst af því að við getum ekki staðið við að afhenda orkuna.

Landvernd snýr dæminu við eins og Sigurður Gizurarson forðum og segir: Þið eigið sjálfir að bera ábyrgð á afleiðingunum af flumbrugangi ykkar, frekju og yfirgangi.

Það lá fyrir 2012, fyrir fjórum árum, að allt aðrar og breyttar forsendur voru fyrir lagningu háspennulínu eftir að álver á Bakka var slegið af.  Landsnet ákvað samt að vaða áfram með risalínuna með miklum og óafturkræfum umhverfisspjöllum í stað þess að setjast niður og finna aðra lausn.  

Þetta fyrirtæki er óforbetranlegt, veður áfram bæði fyrir norðan og sunnan í anda hinna endalausu túrbínutrixa.  

Tafir heimatilbúinn vandi

Gildi píslarvættisdauðans.

Píslarvættisdauði þar sem píslarvotturinn drepur aðra, er illu heilli oft mærður af þjóðum og trúarhópum. Slíkar sjálfsmorðsárásir eru óhugnanlegar og óverjandi. 

Dæmin eru mýmörg, allt frá því að senda menn útí opinn dauðann í orrustum eða jafnvel loftárásum, bara til þess eins að drepa sem flesta aðra. 

Í svonefndri Doolittle-árás á Japan vorið 1942 vissu flugmennirnir á vélunum 16, sem flogið var, að líkurnar á því að þeir lifðu af væru óvenju litlar, því að forsenda árásarinnar var að flugvélunum yrði flogið aðeins aðra leiðina, af því að þær höfðu ekki flugþol til að komast til baka. 

En heppnin var með árásarmönnum og þeir komust langflestir lífs af. 

50 þúsund ungir Bretar voru sendir út í opinn dauðann fyrsta daginn í orrustunni við Somme fyrir réttri öld til þess að fórna sér fyrir föðurlandi og drepa sem flesta Þjóðverja. 

Í lok Seinni heimsstyrjaldarinnar sendi Hitler kornunga drengi á vígvöllinn til þess að deyja fyrir föðurlandið. 

70 prósent þeirra, sem sendir voru á þýskum kafbátum til að sökkva skipum bandamanna og drepa óvini, lifðu kafbátahernaðinn ekki af, voru í raun sendir út í opinn dauðann.  

Þessar árásir ásamt ótal öðrum voru gerðar af kristnum þjóðum en þjóðir með ýmis trúarbrögð hafa frá örófi alda látið unga menn fórna sér fyrir föðurlandið. 

Kamikaze loftárásir Japana á bandarísk skip undir lok Seinni heimsstyrjaldarinnar byggðust á því að einn maður dæi píslarvættisdauða og dræpi sem flesta óvini. 

Þetta var á skjön við orð bandaríska hershöfðingjans Pattons:  "Menn fara ekki í stríð til að fórna lífi sínu fyrir föðurlandið, heldur til þess að hinn villimaðurinn fórni sínu lífi fyrir sitt föðurland. 

Píslarvætti er að ýmsum tegundum. Grundvöllur kristinnar trúar er píslarvætti Krists, sem þó fólst ekki í því að drepa neinn. Var samt fórn foreldris, því að grundvallarsetning Biblíunnar er þó svona: "Svo elskaði Guð heiminn, að hann gaf son sinn eingetinn til að hver sem á hann trúir, glatist ekki, heldur eigi eilíft líf."

12 til 14 ára barn í sprengjuvestinu

Hópíþrótt skapar einstaklingsverðlaun.

Við erum það örsmá þjóð á alþjóðlegan mælikvarða og því er það óvenjulegt afrek að við eigum á sama tíma lið í knattspyrnu karla og kvenna sem komast á stórmót og körfuboltalið sem kemst á stórmót. 

Þess vegna er það helst í einstaklingsíþróttum sem smáþjóðir eiga möguleika á verðlaunum á stórmótum. 

En það er líka skemmtilegt þegar hópíþrótt eins og handbolti skapar afburðaeinstaklinga, sem fá verðlaun á stórmótum. 

En þannig eru það íslensku þjálfararnir sem næla sér í tvö af þremur verðlaunum, sem eru í boði fyrir þjálfara í handboltakeppninni á Ólympíuleikunum í Ríó og varpa með því ljóma á land okkar. 

Þrenn verðlaun til Íslendinga í Ríó

Skárra að ráða atburðarásinni en missa stjórn á henni.

Ef fylgi Framsóknarflokksins verður áfram í sama fari og verið hefur er ljóst að fjöldi núverandi þingmanna muni detta út af þingi. 

Margir núverandi þingmanna munu því hugsa sig um tvisvar áður en þeir fara að nýju út í baráttu fyrir þingsæti, sem hvort eð er er mikil hætta á að tapist. 

Að hætta strax af eigin hvötum er augljóslega skárri kostur en að láta henda sér út af þingi. 

Skárra er að ráða atburðarásinni en að missa stjórn á henni. 

Ásmundur Einar hættir á þingi