Athyglisverðir kaflar á finnskum hraðbrautum fyrir hálfri öld.

Í Kalda stríðinu ríkti svonefnd Finnlandisering í utanríkisstefnu, sem fólst í alveg sérstaklega varfærnislegri útfærslu hlutleysisstefnu Finna, sem einkum var stunduð á löngumm valdatíma Uro Kekkonens Finnlandsforseta. 

Urðu Finnar að leggja sig fram um að borga Rússum einstaklega háar stríðsskaðabætu og vera afar háðir þeim í verslun og viðskiptum.

Aðeins einu sinni urðu þeir að skipta um einn ráðherra í ríkisstjórn til að hafa Rússana góða. 

Á lærdómsríkri ferð á nýjum Volvobílum á vegum félags norrænna bílablaðamanna til norðurhluta Finnlands og þaðan austurhluta Kolaskaga til Murmansk 1978, vakti það athygli okkar, að talsvert var um það að á hraðbrautum voru víða þriggja kílómetra langir 30 metra breiðir og þráðbeinir kaflar. 

Stakk það í stúf við þá staðreynd að á þessum árum var meirihluti vegakerfis landsins ófullkomnir malarvegir. 

Útskýringin var sú að þessir hraðbrautarkaflar væru í raun dulbúnar flugbrautir sem meðal annars væri hægt að nota í hernaði.  

Finnar hafa aldagamla reynslu af erfiðri sambúð við hinn stóra nágranna sinn í austri og ekki hefur sú sambúð orðið auðveldari síðustu ár. 

Myndskeið: Umfangsmestu heræfingar frá kalda stríðinu

Verðskuldað stórmál að fjalla um mestu vá mannkynsins; MAD og GAGA.

Síðan 1914 hafa helstu valdamenn og hugsuðir litið á heimsstyrjöld sem "stríð til að enda öll stríð."  Á því byggist eins konar trúarsetnin sem síðan hefur ríkt og hefur þróast upp í skammstöfunina MAD, (MUTIAÆ ASSURED DESTRUCTION) sem þýða má á íslensku sem GAGA (GAGNKVÆM ALTRYGGÐ GEREYÐING ALLRA), svokallað ógnarjafnvægi. 

Stærsti galli kenningarinnar felst í því að gera ekki ráð fyrir því svonefnt lögmál Murphys geti komið til greina.  

Til að kjarnorkuvopnaógnin virki verða báðir aðilar að reikna með því að gagnaðilanum geti verið trúandi til að beita gereyðingarvopnunum til fulls, og til þess að MAD virki eignist hvor aðili um sig vopnabúr sem nægi til að margdrepa alla andstæðinga!  

Síðuhafi hefur gert ljóð og lag um þetta efni á ensku og íslensku, sem endar á þann hátt að gert verði ráð fyrir því að eins konar heilög þrenning gildi í lokin eftir að vopnabúrin hafi verið sprengd: friðsæld - þðgn - dauði.  Samkvæmd lögmáli Murphys yrði þá fyrst búið að binda enda á öll stríð. 

Oppenheimer sópaði til sín verðlaunum

Ein vinsælasta sænska söngkonan varðist fimlega aðdróttunum.

Það var ekkert grín fyrir marga af helstu máttarstólpum margra landa að komast hjá gagnrýni og vandræðum vegna þess hvernig aðstaða þeirra var gagnvart nasistum á stríðsárunum. 

Þannig var Louis Renault, frumkvöðull í franskri bílaframleiðslu ákærður eftir stríðið fyrir samvinnu við þýska hernámsliðið og verksmiðjurnar voru þjóðnýttar.  

Sænska söngkonan Sara Leander naut vinsælda víða í Evrópu í stríðsbyrjuun.  Þetta hafði áhrif á stöðu hennar í heimalandinu Svíþjóð, þar sem það var illa séð hve mjög hún viðhélt sðng sínum í Þýskalandi.  

Þar þurfti hún að sýna jafnvægislist, því að nasistar litu hana líka hornauga. 

Sagan segir að í opinberri samkomu hafi hinn illræmdi Joseph Göbbels hitt hana að máli og spurt hana ísmeygilega, hvort nafnið Sara væri ekki Gyðinganafn. 

Sara svaraði að bragði: 

"Það ættir þú að vita, Jósep minn."

 

Var hún of elsk að nasistum?

Meiri "tímamótasamningar" en 1964 og 1990?

Kjarasamningarnir, sem undirritaðir voru í gær, hafa sumir nefnt tímamótasamnninga, einkum vegna þess að þeir gefi von um árangur í baráttunni við verðbólgu og háavexti. 

Svipað hefur áður verið sagt, svo sem árin 1964 og 1965, sem fengu heitið júnísamkomulag. 

Í þeim fólst nýbreytni í miklum hliðaraðgerðum með ríkisþátttöku ríkisvaldsins í byggingu íbúðarhúsnæðis, sem einkum setti svip nýja byggð í Breiðholti í Reykjavík. 

Næstu átta ár gætti áhrifa þessara tímamótasamninga sem Bjarni Bendiktsson og Eðvarð Sigurðsson áttu einna mestan þátt í, en 1973 fór verðbólgan aftur á skrið, meðal annars vegna eldgossins í Heimaey, þannig að eldgooin á Reykjanesskaganum eru ekkert nýtt hvað varðar áhrif á efnagsmálin. 

Þjóðarsáttin svonefnda 1990 var sannkallaður tímamótasamningur og lagði grunn að stöðugleika næstu áratugi. 

Hvort "stöðugleika og velferðarsamningurinn" núna verði jafnoki þjóðarsáttarsamningsins verður spennandi að sjá.  

Steinum velt við í stóra vöfflumálinu

Landlæg viðleitni til að tala náttúruna stanslaust niður.

Ræða Þórdísar Kolbrúnar R. Gylfadóttur á landsfundi Landsvirkjunar er enn eitt dæmið um viðleitni íslenskra ráðamanna áratugum saman til þess að tala gildi íslenskrar náttúru niður. 

Hún skaut fyrst rótum þegar ákveðið var að innleiða orkustefnu hér á landi sem fljótlega hlaut réttilega heitið stóriðjustefna sem fólst stanslausri gyllingu á kostum þeirrar stefnu andspænis göllum náttúruverndarstefnu tveggja af helstu leiðtogum Framsóknarflokks og Sjálfstæðisflokks, Eysteins Jónssonar og Birgis Kjaran. 

Virkjanapostularnir gengu langt í að mæra sína stefnu um síðustu aldamót en fara eins niðurlægjandi orðum um íslenska náttúru og þeir gátu fundið. 

Allt fram til 2010 þótti það góð lýsing að fullyrða að í náttúruverndarstefnunni byggi aðeins yfir fánýtu sýsli eins og fjallagrasatínslu. 

Íslensk náttúra svaraði sjálf m eldgosunum 2010 og 2011 í Eyjafjallajðkli og Grímsvötnum sem á aðeins fimm árum færðu Íslendingum mestu efnahagsuppsveiflu í sögu þjóðarinnar. t

Verndarnýtingin tók virkjananýtingunni langt fram.  

En síðustu ár hefur gagnsókn virkjanapostulanna fært í sig veðrið á ný.

Sibylja úrtölu er notuð til að predika að loftslagsvá skuli tekin fram fyrir allt og náttúrunni fórnað fyrir hana. 

Íslensk náttúruöfl mega nú þola hrakyrði ráðamanna á borð við ummæli Þórdísar Kolbrúnar og náttúrunni stillt upp sem helsta ógnvaldi og óvini þjóðarinnar. 

Skoðanasystkin Þórdísi sjá þetta fyrir sér sem þjóðarsjóð og stórfelldar virkjaframkvæmdir sem notaðar verði til að fjármagna þessa hlið nýju stóriðjustefnunnar. 

Jón Gunnarsson hefur þegar nefnt nauðsyn þess að virkja í Krýsuvik, en samkvæmt þeim gögnum, sem fyrir hafa legið um hana, er reiknað með langstærstu gufuaflsvirkjun landsins þar, alls 500 megavatta skrímsli.   

Við blasir að þar yrði um svnefnda "ágenga orkuöflun" að ræða, sem er annað orð yfir rányrkju. Og fyrir nokkrum árum lýsti þáverandi orkumálastjóri yfir því að það að nota gufuaflsvirkjanir til að framleiða raforku væri stórfelldasta og herfilegasta bruðl sem hugsast gæti. 

Meira en 80 prósent af gufuaflinu færi ónýtt út í loftið. 

 

 

Orkuskiptin kalla á nýtingu og rask á náttúru

Hugsanlega var gos upp úr röri í Bjarnarflagi í Kröflugosi minnst í heimi.

Kvikuinnskotin í Kröflueldunum 1975 voru afar fjölbreytt og sýndu hve óútreiknanlegir íslenskir jarðeldar geta orðið.  

Eitt eldgosið var á mörkum þess að falla inn í þann flokk kvikuhlaupa sem fólst í því að kvikuinnskotið gerði sig líklegt til að hlaupa lárétt annað hvort til norðurs eða til suðurs. 

Á endanum stóð eldstrókur lóðrétt upp úr borholuröri sem storknaði þannig í flugi sínu, að storkna þannig við það að þjóta þannig um frostkalt loftið og lenda á snæviþakinni jörðinni, að hún breiddi úr sér sem hraunmylsna um á að giska einn hektara lands. 

Fróðlegt verður að vita hvort Suðurnesjaeldar muni bjóða upp á eitthvað, sem slær met að eihhverju leyti.  

„Kvikuhlaup geta verið af öllum mögulegum stærðum“

Unun að hlusta og horfa á Laufey. Ótrúleg tilviljun varðandi "Misty".

Eftir að hafa notið þess að hlusta á hið stórgóða viðtal Óla Palla í útvarpi við Laufey fyrir nokkrum dögum, dundi ótrúleg tilviljun yfir í fyrrakvöld. 

Síðuhafi hefur yndi af því að hlusta á góða tónlist í gegnum Youtube og skoða jafnframt fróðleg gðgn um tónlistina og flytjendur hennar. 

Í fyrrakvöld hlustaði ég á söngvara frá sjötta áratug síðustu aldar, svo sem Bobby Darin, Pat Boone, Nat King Cole, Mario Lanza og Johnny Mathis. 

Sumt, sem grautað var í, reyndist fróðlegt, svo sem það að 1956 var Johnny Mathis á góðri leið með að komast sem keppandi í hástðkki á Ólympíuleikunum.  En á sama tíma stóð hann líka á tímamótum í uppha

fi tónlistarferils síns, og varð að velja á milli þessara tveggja koasta. 

Sem betur fer valdi hann tónlistina, komst með fyrstu plötu sína ofarlega á sölulistana og aflaði sér vinsælda, sem enn haldast. 

Háa áttundin, sem hann tekur inni í laginu "Misty" ofan frá, þegar lætur rödd sína líkt og falla hátt af himni ofan, er fágæti í tónlistarsögunni. 

En á sama augnabliki og ég er uppnuminn í þessari guðdómlegri tónlist í heyrnartólum tölvunnar, kveikir konan mín á sjónvarpinu, og viti menn; ljómar ekki Laufey þar ekki á skjánum að synga sama lagið á franskri sjónvarpsstöð!! 

Þessi upptaka er Laufey eins og hún verður best. Hún situr ein við flygil í íbúð sinni erlends, ekkert annnað hljóðfæri, eins einföld en jafnframt hnitmiðuð upptaka myndar og hljóðs.  

Örlítil áhrif frá Ellu Fitzgerald, sem vottar fyrir; Laufey fer ekkrt í launkofa með aðdáun sína á bestu söngkonum frá ýmsum tímum. 

Sungu með Laufeyju frá fyrsta tóni

Kunnugleg "sviðsmynd" frá Kröflu á sveimi við Grindavík.

Eins og áður hefur verið minnst á hér á síðunni urðu alls um tuttugu kvikuinnskot í ára sögu Kröfluelda, og fór kvikan aðallega í tvær áttir í þessum hrinum eftir landris og landsig, líkt og við höfum fengið að kynnast síðustu ár suður með sjó. 

En það gaus aðeins níu sinnum í þessum hrinum nyrðra og nú þegar hefur þessu sést bregða fyrir í fyrri hrinum hér syðra. 

Færri skjálftar og líkur á eldgosi minnka

Ójafn leikur og kapphlaup í Grindavík?

Tölurnar, sem birtar eru um flæði hrauns neðan jarðar við Svartsengi þessa dagana eru ógnvænlegar. 

Til þess að mæta vánni, sem af þessu streymi stafar, hamast menn á stórvirkum vinnuvélum við að búa til og stækka varnargarða ofanjarðar. 

Tölurnar sem gilda um þessa tvenns konar efnisflutninga virðast mjðg ójafnar, en það verður samt ekki fyrr en gos hefst sem það kemur í ljós hvort heppnin hefur verið með varnarliði vinnuvélanna á þann veg að hinu stóra kvikumagn fáist til að renna í farvegum, sem geti haft mildandi áhrif á tjónið af völdum várinnar. 

Í gangi er mikið kapphlaup þar sem arka verður að auðnu um lyktir.  

Fimmtán skjálftar í kvikuganginum

Er þetta ekki bara dæmigert um íslenska umferð?

Það þarf ekki að koma á óvart að vegfarendur brjóti umferðarlögin í stórum stíl hér á landi, til dæmis reglur um notkun stefnuljósa. 

Það er fyrir löngu orðin lenska hér að aka að eigin geðþótta á þann hátt að það bæði tefur fyrir umferð og skapi hættu. 

Í hugann koma ljóðlínurnar "Á Íslandi við getum verið kóngar allir hreint" þegar horft er upp á hegðun þá fjðlbreyttu hegðun, sem hér er plagsiður. 

„Þetta er algjörlega með ólíkindum“