Ekki fyrstu aðvaranir Gunnars.

Undanfarna tvo áratugi hefur Gunnar Tómasson gagnrýnt harðlega þá lausbeisluðu fjármálastefnu sem fór eins og eldur í sinu um heiminn á Thatcher-Reagan-tímabilinu.

Hann spáði því að þetta myndi ekki geta staðist til lengdar og varð sannspár.

Um mitt sumar 2008 varaði hann sterklega við því hvert hin gríðarlega skuldsetning Íslendinga myndi leiða þjóðina og varð líka sannspár í því.

Á þeim tíma höfðu hvorki fjölmiðlar né almenningur hugmynd um hve djúpt þjóðin var sokkin. Tölurnar sem Gunnar hafði þá dregið saman voru margfalt stærri en nokkurn óraði fyrir. 

Sú staðreynd er áfellisdómur yfir fjölmiðlum og stjórnvöldum á tímum "gróðærisins".

Gunnar er maður sem vert er að hlusta á og taka mark á.

Hann er ekki óskeikull frekar en aðrir dauðlegir menn og það er oft erfitt að spá fyrir um flókna hluti.

En ferill hans og greining fjármálakerfis heimsins síðustu tuttugu árin auk mikillar reynslu á sérsviði hans gefa til kynna að þarna fari maður sem hafi haft oftar og lengur rétt fyrir sér en nokkrir aðrir.

Krónuskuld í gjaldeyrisskuld við AGS

Gef oss í dag vort daglega álver...

Það má alveg orða síbyljubænina um stanslausar virkjanaframkvæmdir og álver á ofangreindan hátt því nær daglega hljómar söngurinn um að allt fari til fjandans nema þetta sé gert sem hraðast og örast. 

Þegar þetta er endurtekið svona ótal sinnum dögum, mánuðum, árum og áratugum saman er það eins og að skvetta vatni á gæs að reyna að beita rökum, sem enn hafa ekki verið hrakin, gegn þessari stefnu. 

Söngurinn um virkjanirnar og álverin er bara hækkaður og sunginn oftar eins og sést einu sinni enn á fréttinni um að allt sé í uppnámi vegna Suðvesturlínu. 

Nú síðast í fyrradag í Silfri Egils var alveg sama hvaða rökum ég gat komið inn á ská á milli þess sem sessunautur minn söng sinn daglega söng um virkjanir og álver, - þau bitu þau ekki vitund á hann.

Ég hefði alveg eins getað þagað hvað hann snerti. 

Hann svaraði þeim ekki, enda gat hann ekki hrakið það sem ég sagði um að sex risaálver sem tækju alla orku landsins og rústuðu einstæðri náttúru þess gæfu aðeins 2% af vinnuaflinu atvinnu og í mesta lagi 8% ef við margföldum með fjórum vegna svonefndra afleiddra starfa.

Nei, hann byrjaði aftur á því sama: Já, en það verða koma virkjana- og álversframkvæmdir strax.

Ekki beit það heldur þegar honum var bent á að séu sköpuð x þúsund störf við skammvinnar framkvæmdir verða sömu x þúsund manns atvinnulausar þegar framkvæmdunum lýkur. Þarna væri um algera skammsýni að ræða, ekkert horft fram á við né tillit tekið til komandi kynslóða.

"Að sjálfsögðu tökum við tillit til komandi kynslóða" sagði Guðbjörn og hélt síðan áfram sama söngnum eins og ekkert hefði í skorist. Greinilega þjálfaður söngmaður sem kann óperuhlutverk sín af lærðri þýskri nákvæmni og víkur ekki frá þeim.  

Þegar þetta hafði gengið tvisvar eða þrisvar sinnum kom söngurinn um að ég væri einn af þessum öfgamönnum sem værum á móti gagnaverum, þjónustu á Keflavíkurflugvelli, kísilverksmiðju, uppsetningu heilbrigisþjónustu og ég veit ekki hverju.

Ég reyndi að koma því inn á ská að ég væri ekki og hefði aldrei verið á móti neinu af þessu en það haggaði honum ekki. Ég var samt öfgamaður að hans áliti og Ólöf Nordal tók undir sönginn um öfgarnar.

Það gafst ekkert ráðrúm til að svara því til að svonefndar öfgar fælust í því að vilja þyrma einu horninu af Hellisheiði og hætta að pumpa svo mikilli orku upp að svæðið entist ekki nema í nokkra áratugi og þar með væri gengið á rétt komandi kynslóða.

Sessunautur minn var skemmtilegur og hress, það má hann eiga, og það var fjör.

Ekki hvað síst þegar hann lýsti því hve slæmir Vinstri grænir væru vegna klofnings en hældi síðan í næsta orði Sjálfstæðisflokknum fyrir að vera þverklofinn í ESB-málinu og margklofinn í sumum málum !

Þegar Alcoa kom til sögunnar á Austurlandi á sínum tíma lýsti talsmaður þeirra yfir því að samningar og undirbúningur á Íslandi gengi sjö sinnum hraðar fyrir sig en í öðrum löndum.

Eitt af mörgum dæmum um það var að mikilvægum undirbúningsatriðum, svo sem tilraunaborunum á misgengissvæðum var sleppt undir kjörorði fjölmiðlafulltrúa Landsvirkjunar: "Við ætluðum í gegn þar hvort eð var." 

Þeir voru lánsamir að sleppa með skrekkinn. 

Nú eru umhverfisráðherrar sakaður um skemmdarverk á Norðausturlandi og Suðvesturlandi þegar þeir viðhafa þá sjálfsögðu verkreglu að skoða stórframkvæmdir í heild en ekki í bútum jafnóðum og þær fara fram.

Í staðinn að kenna þeim um ætti að leita orsakanna hjá þeim sem vilja keyra allt áfram af fullu ábyrgðarleysi á ofurhraða, sem ætla í gegn hvort eð er, hvernig sem allt veltist.  

 

 

Sáttmálinn í uppnámi

Sauðárflugvöllur tekinn út, - Örkin til sölu.

Um helgina fór ég hringferð um landið í ýmsum tilgangi og meðfylgjandi myndir eru úr þeirri ferð. Verkefnalistinn var svona:

1. Að aka dráttarbíl bátsins "Arkarinnar", 20 ára gömlum Toyota pallbíl, minnsta jöklajeppa landsins, frá Sauðárflugvelli til Reykjavíkur og taka númer af öðrum gömlum jepparæfli sem stendur á flugvellinum og ég hef notað við kvikmyndatökur og til að flytja sjónvarpsmenn og aðra um virkjanasvæðið.

2. Nota Toyotuna til að draga bátinn "Örkina" til byggða til að gera við hana og kerruna undir henni svo að hægt sé að selja hvort tveggja.

3. Taka utanborðsmótor, sem keyptur var fyrir Örkina eftir að eldri mótor var stolið og fara þennan aukamótor til Reykjavíkur til að selja hann.

4. Koma við á bílasafninu á Ystafelli til áframhaldandi vinnu þar vegna kvikmyndagerðar um safnið.

5. Fara með fulltrúa Flugmálastjórnar til Sauðárflugvallar til þess að hægt sé að taka flugvöllinn út.

Ofangreindur verkefnalisti lyktar af fjárskorti.

Af þeim sökum varð ég að hætta við það síðasta sumar að ljúka siglingum og kvikmyndatökum á lónum Kárahnjúkavirkjunar og vona að hægt verði að gera það síðar.

Þótt ég hafi getað dregið jepplinginn "Rósu" í kafi yfir Hálslón í hitteðfyrra á Örkinni, fyllast tvö hólf í henni vegna leka eftir strandskemmdir og drátt um erfitt land.

Kerran er líka skemmd eftir að aðfengnir efirlitsmenn við Kárahnjúkastíflu neituðu mér um að fara með hana yfir stíflurnar og ég varð að aka meira en 70 kílólmetra langa og torsótta hálendisslóða í heilan hring til að komast yfir.

Ég tek það sérstaklega fram að þetta voru "aðfengnir" eftirlitsmenn.

Samskipti mín við Landsvirkjun og verktaka á svæðinu hafa alla tíð verið með miklum ágætum.

Hugmynd mín var sú að við frumsýningu á myndinni um Örkina yrðu hún að aðrir munir varðandi verkefnið til sýnis og framkvæmdur sérstakur gerningur.

'Það er því neyðarúrræði að selja bátinn og helst yrði ég að hafa um það klásúlu í sölusamningi að ég hefði forkaupsrétt á honum og / eða leigurétt til að klára siglingarnar og frumsýninguna.

Örkin er 3ja tonna, 19 feta trefjaplastbátur og myndi henta vel sem dagróðrabátur en þó á þann hátt að fara með hann til lokasiglinga eystra í eina viku eða svo síðsumars.

Hvað um það, - vegna veðurs og aðstæðna tókst mér aðeins að ljúka við hluta af verkefnalistanum.

Mér tókst að fljúga á FRÚnni með fulltrúa Flugmálastjórnar til Sauðárflugvallar og ljúka úttekt vallarins og var þetta hið síðasta af alls ellefu formsatriðum hjá jafnmörgum stofnunum sem þurfti að uppfylla til þess að í júní á næsta ári verði hægt að opna flugvöllinn sem löggiltan skráðan flugvöll hjá Flugmálastjórn.

Þótt snjór væri við "flugstöðina" og flughlaðið var meginhluti vallarins auður.

Þetta er mikilvægasti áfanginn í því að láta 70 ára gamlan draum Agnars Koefoed-Hansen rætast og hafa þennan völl tiltækan sem eina flugvellinn á hálendinu sem hægt er að nota fyrir flugvélar á borð við Fokker 50 og það án þess að nokkru hafi verið raskað á flugvallarstæðinu.

Í ljós kom að ekki var fært landveg á venjulegum jeppa að flugvellinum þótt hann væri sjálfur opinn.

Húnn Snædal, vinur minn, fór því í loftið með mér á Akureyri til að fljúga og sækja Toyotuna.

'En þá helltist inn þoka og við urðum að snúa við. Það sem eftir var dagsins fór í óvænta tannviðgerð hjá Kristjáni Víkingssyni vegna dreps og ígerðar í tveimur tönnum í mér.

Á laugardag lögðum við Helga af stað frá Akureyri upp úr hádeginu og fórum að Kárahnjúkastíflum til þess að losa um Örkina.

Þarna var hláka og átta stiga hiti og vegna aurbleytu var ekki hægt að draga bátinn í burtu.

Völundur Jóhannesson á Egilsstöðum hefur geymt mótorinn fyrir mig en hefur verið í Reykjavík vegna veikinda og fráfalls konu sinnar og því bíður það betri tíma. Eftir langan hjúskap er þetta mikill missir fyrir þennan öðlingsmann.

Síðan brunuðum Helga við Reykjavíkur og komum þangað eftir 1080 kílómetra akstur þann dag. Ég get alveg tekið undir það með þeim hjá LÍÚ að það geti verið basl að vera útgerðarmaður, jafnt á vatni, landi sem í lofti.

Næg "stakkaskipti" ?

Einstakar yfirlýsingar stjórnmálamanna eru oft viðfangsefni stjórnmálaskýrenda þegar þeir reyna að finna út hvað sé að gerast og hvað muni gerast.

Eitt besta dæmið var á þeirri tíð þegar hópur sérfræðinga reyndi að ráða í stefnu og strauma innan sovéska kommúnistaflokksins með því að pæla í uppröðun forystumanna á svölum Kreml 1. maí og einstökum yfirlýsingum þeirra.

Ef þessi leið er farin til að spá fyrir um viðbrögð Ögmundar Jónassonar og fylgismanna hans við nýja Iceseve-samningum koma nokkur ummæli hans upp í hugann.

Þegar rætt var um ESB á þingi hvatti Ögmundur til þess að menn kæmu upp úr skotgröfum flokkanna og fjölluðu þverpólitískt um málið.

Þá sagði hann líka að hann myndi hafa viðbrögð Sjálfstæðismanna hvað þetta varðaði til hliðsjónar þegar hann sjálfur tæki ákvörðun og fylgjast mjög náið með Sjöllunum.

Honum varð að ósk sinni um þverpólitíska umfjöllun um Icesave á sumarþinginu og vildi að slíkt héldi áfram nú í haust.

Þegar þetta gekk ekki eftir sagði hann af sér, kvaðst hafa orðið fyrir vonbrigðum með bæði ráðamenn ríkisstjórnarinnar og Sjálfstæðismenn, sem hefðu verið fljótir að fara ofan í skotgrafir.

Hann sagði jafnframt að hann myndi halda áframa að styðja ríkisstjórnina.

Í dag sagðist hann ætla að fara vandlega yfir nýja Icesave-samninginn áður en hann tæki endanlega afstöðu. Það stakk í stúf við viðbrögð Sjálfstæðismanna og Framsóknarmanna sem lýstu strax yfir eindreginni andstöðu.

Ögmundur sagði líka að nú hefði samningurinn tekið "stakkaskiptum".  

Ef maður leggur þetta allt saman, sem að ofan hefur verið nefnt, sýnast mestar líkur verða til þess að Ögmundur vilji ekki fella ríkisstjórnina.

Tafarlaus andstaða Sjalla og Framsóknar ofan í "skotgröfunum" mun sennilega ráða talsverðu um afstöðu Ögmundar. Samt bíðum við spennt.

Endurskoðun óháð þinginu

"Brattur Papa Jazz."

Það var gaman að sjá hve margir komu í Ráðhús Reykjavíkur í dag til að hylla Guðmund Steingrímsson, "Papa Jazz" á áttræðisafmæli hans.

Sjálfur vann ég með honum út um allt land þegar hann var trommari hjá hljómsveit Ragnars Bjarnasonar og alltaf var það jafn yndislegt.

Sjálfur sló meistarinn á trommurnar í Ráðhúsinu í dag eins og honum er einum lagið þegar hljóðfæraleikarar og söngvarar heiðruðu hann með tónlist sinni.

Til varð eftirfarandi texti við eitt af lögum Jóns Múla:

PAPA JAZZ.

Efsti tenór og dýpsti bass,
einleiksflauta´og allt upp í risahljómsveit, -
allir "svinga" ef að á trommum er Papa Jazz.

Eins og eldflaug á leið til mars, -
upp í hæðir svífandi´í banastuði
þeytast allir ef að á trommum er Papa Jazz.

Hann hefur skotið flestum öðrum ellibelgjum ref fyrir rass.
Rytmann slær enn albest hjá tríóum
og upp í Big-Band-brass
brattur Papa Jazz.

Öll hans músík er "súper-klass".
Unaðssveiflu fram yfir nírætt slær hann, -
eyrnakonfekt, - leiftrandi rétt eins og fótó-flass.

Hyllum því Papa, hyllum því Papa, hyllum því Papa Jazz !

Feginn að ekki var birt mynd af mér.

Smyglleiðir eru margvíslegar, það sýnir frétt um notkun á loftpressukút til smygls.

Sú var tíðin að ég vann á loftpressu nokkur sumur og hafa vafalaust einhverjir tekið myndir af mér við þá iðju, því að allir landsmenn þekktu mig og sífellt var verið að taka af mér myndir. Hafa menn meira að segja haft samband við mig og sagst átt mynd af mér á vinnustað, en loftpressan var notuð til að grafa skurði fyrir hitaveitu um þrjú hverfi í borginni og því mikið umferð í kringum mig.

Og hvað kemur það þessu máli við? Er þetta ekki dálítið langsótt? Nei, það finnst mér ekki.

Fyrir 33 árum hjálpaði ég nefnilega nokkrum mönnum við að halda kyrrum loftbelg, sem ég átti að fljúga í.

Sjö árum síðar kom fram ásökun um að loftbelgurinn hefði verið notaður til að flytja fíkniefni inn til landsins.

Og viti menn: Tímaritið Samúel sló þessu upp á forsíðu og birti stóra mynd af mér hangandi á körfu loftbelgins og var ég eini maðurinn sem sást á myndinni !

Mér fannst þetta ansi langsótt þá og á dauða mínum átti ég von en ekki þessu. Síðan þá er ég skiljanlega viðbúinn hverju sem er þegar eitthvað svipað kemur upp. En þó feginn að enginn gróf upp mynd af mér á loftpressunni.

Reyndu að smygla sterum í loftpressu

Margslungið mál.

Séra Gunnar Björnsson er einhver allra besti ræðumaður í hóp presta sem ég hef kynnst.

Þegar hann er í ham í prédikunarstóli er hrein unun að vera viðstaddur.

Ekki vantar heldur hæfileikana hvað snertir tónlist og aðrar listgreinar.

Mín kynni af honum eru á eina lund, - að hann sé einstaklega skemmtilegur og aðlaðandi maður opinn og einlægur.

Slagurinn sem hann stendur í núna er því mikið harmsefni og allt það sem hann og fjölskylda hans hefur orðið að ganga í gegn um.

Á hinn bóginn eru mörg störf þannig að ekki er spurt um það hvort eitthvað hafi verið ólöglegt, heldur koma önnur atriði þar til álita.

Við vitum um mörg dæmi þess að fólk hefur orðið að flytja sig til í starfi án þess að sakir séu miklar, hvað þá saknæmar. Stundum er jafnvel um misskiling að ræða sem vekur heitar tilfinningar og magnast í hugum þeirra sem eiga í hlut.

Sem stéttir þar sem umhverfið er þannig að ekki er spurt um saknæmt athæfi má nefna frétta- og blaðamenn að ekki sé minnst á stjórnmálamenn, sem eiga með reglulegu millibili allt undir kjósendum sínum.

Mörg dæmi eru um að úlfúð hafi risið í söfnuðum á milli manna og hópa og í því starfi eru slík illindi og tilfinningahiti erfið við að eiga vegna þess hve starfið er oft innt af hendi á viðkvæmum stundum.

Ég efast um að borgarafundurinn á Selfossi í kvöld um mál safnaðarins þar, séra Gunnars og biskups Íslands hafi skilað miklu. Því miður.

Æskilegast hefði verið að stríðandi fylkingar hefðu fyrr náð samkomulagi um að hittast á opinn hátt til að ræða málin og freista þess að leysa þau.

Kannski hafa öldur risið of hátt til þess að það sé mögulegt.

Sættir, friður og fyrirgefning eru aðall kristinnar trúar. Slíkt andrúmsloft verður að ríkja í söfnuðum kirkjunnar. Biskupi er því vandi á höndum og ekki öfunda ég hann.

Prestar og biskup hafa meðal annars þann starfa er biðja fyrir fólki, söfnuðum og þjóð. Þetta mál er hins vegar þannig vaxið að full ástæða er fyrir þjóðina að biðja fyrir biskupi, prestinum og Selfosssöfnuði.  

 

Hörð gagnrýni á biskupinn

Elsta atvinnugrein í heimi?

Einhver kom því á kreik fyrir langalöngu að vændi væri elsta atvinnugrein í heimi og síðan hefur þetta verið lapið upp oftar en tölu verður á komið og bætist ég nú í hóp þeirra sem það gera.

Eitt af þeim takmörkum, sem kommúnistar settu sér í Sovétríkjunum sálugu í komandi sæluríki var að vændi yrði útrýmt.

Og einn góðan veðurdag var tilkynnt að það hefði tekist. Ekkert vændi fyrirfannst lengur í því landi. 

Ég fór akandi með konu minnni frá Norður-Finnlandi til Múrmansk síðsumars 1978. Þetta var ferð bílablaðamanna á Norðurlöndum til að prófa endurbætta gerð af gamla góða Volvo og voru margir þeirra ungir menn og einhleypir.

Þegar við ókum inn í Múrmansk fylgdu KGB-Lödur Volvo-flotanum inn í afgirta baklóð þar sem hann var falinn meðan á dvöldinni stóð..  

Þessar felutilraunir voru til einskis. Við höfðum ekki verið í Múrmansk nema einn dag þegar í ljós kom að Rússar, sem sögðust vera í góðum samböndum, höfðu falast eftir bílunum og að vændiskonur hefðu verið á kreiki í kringum hina fjallmyndarlegu skandínava sem voru í hópnum og það fleiri en ein glæsidama.

Einn hinna ungu bílablaðamann sagði okkur frá því að daman, sem hann hefði kynnst, teldi sig ekki vændiskonu heldur væri hún starfsmaður KGB að vinna sitt starf.

Niðurstaða: Hér er við vanda að fást í hvaða þjóðfélagi sem er, - vanda sem virðist aukast hér á landi.

Minnir mig á gamansögu af ungum íslenskum útrásarvíkingi sem kom á hótel í Moskvu en fékk ekki frið fyrir glæsikvendi sem vildi að hann víkkaði út hóp viðskiptavina sinna þegar í stað á staðnum.

Konan var afburðafögur og talaði lýtalausa ensku.  

Þegar Íslendingurinn sagðist vera í svo miklu tímahraki að slíkt kæmi ekki til greina, varð sú rússneska mjög hissa og kvað þetta með ólíkindum og nánast dæmalaust. Kvaðst hún ætíð hafa átt góð og traust viðskipti við menn af öllum þjóðernum.

"Frá hvaða landi ert þú eiginlega?" spurði hún á ensku.

"I´m from Iceland", svaraði hinn ungi ljóshærði útrásarvíkingur.

Þá færðist sæluljómi yfir andlit hennar og hún andvarpaði þegar hún lygndi aftur augunum: "Ó, Síldarútvegsnefnd!"  

Sem sagt:  

Götuvændi stundað í Reykjavík

Tímanna tákn.

Ekki eru nema örfá ár síðan það hlakkaði í íslensku þjóðinni yfir því að fyrirtæki, sem voru stolt nágrannaþjóða okkar svo sem í Kaupmannahöfn væru komin í eigu Íslendinga. 

Sjá mátti skrif um það að nú væri hefnt fyrir einokunarverslunina og maðkaða mjölið.

Þess nöturlegra er að sjá að banki með nafninu Íslandsbanki sé kominn í erlendar hendur.

En kannski var þetta okkur mátulegt. Hefði kannski átt að hlakka aðeins minna í okkur þegar Magasin de Nord varð íslenskt. 

Og síðan glyttir í það hvort erlent eignarhald á íslenskum bönkum þýði í raun að vegna hinnar fáránlegu skuldsetningar íslensk sjávarútvegs sé hann þar með í raun kominn í eigu útlendinga.  

Íslandsbanki í erlendar hendur

Hvimleitt.

Það er hvimleitt að maður telji sig verða að vera með ábendingar út af málfari dag eftir dag hjá fjölmiðli sem gera þarf kröfur um að noti sæmilega vandað mál. 

Í fréttinni um Maradona í dag á ég við setningarhlutann "...öskuillur út í þá sem gagnrýnt hafa sig..." 

Þetta á að vera "...öskuillur út í þá sem gagnrýnt hafa hann..." 

Hér sjáum við málvillu smábarna.  

Nýlega varð að grisja harkalega í starfsmannahópnum á Morgunblaðinu og segja upp fjölmörgum reyndum blaðamönnum. 

Engu að síður má nú sjá þvílíkar grundvallarvillur í málfari á mbl.is að mér finnst ekki við það unandi. Hér verður að ráða bót á.

Um allar starfstéttir gildir það að gera verður lágmarkskröfur um verkkunnáttu. 

Verkkunnátta blaðamanna felst meðal annars í því að kunna að nota móðurmálið. Á það virðist skorta.

 

P. S. Varla er ég búinn að skrifa þessa ábendingu en að ég sé ruglning með viðtengingarhátt í nýrri frétt um eld í Lifrarsamlaginu í Vestmannaeyjum. Á ég ekki bara að játa mig sigraðan? 

Nei, nú sé ég að búið er að laga fréttina um Maradona !  

Maradona öskuillur