Meiri ófriður af ósköp algengu vetrarveðri.

Gosið í Holuhrauni er nokkurn veginn eins langt frá byggð og hugsast getur. Að vísu veldur gasmengun frá því tímabundnum óþægindum hér og þar en það hefur ekki stöðvað neina starfsemi. 

Öðru máli gegnir um snjóinnn. Hann hefur valdið stórkostlegum samgönguvandræðum um allt norðanvert landið.

Leiðangur, sem fór frá Reykjavík fyrir fimm dögum til Holuhrauns og var við hraunið snemma mánudags, er enn veðurtepptur í Möðrudal og kemst hvorki lönd né strönd þrátt fyrir að vera á eins öflugum samgöngutækjum og völ er á og hafa að baki ítrasta undirbúning, ráðstafanir og tilskilin leyfi. 

Einu vandkvæðin varðandi þetta hógværa gos, sem þó er stærsta hraungosið hér á landi í 241 ár, er hvað það er óaðgengilegt. 

Það tók alls sjö sérstakar tilraunir í meira en þrjá mánuði fyrir mig að ná þeim myndum af því sem ég sóttist eftir. 

Erlendir fjölmiðlamenn og ljósmyndarar eiga erfitt með að skilja það þegar ég er að reyna að lýsa fyrir þeim þeim aðstæðum, sem við er að etja. Þeir halda að það sé hægt að koma með þotu til landsins, fljúga rakleiðis frá Reykjavík að gosinu og til baka aftur á samfelldri ferð sinni til Evrópu. 

Tveir þýskir ljósmyndarar komu til landsins fyrir viku og fara til baka í dag eftir fýluför. 

Nú fyrst sjá þeir hvað eftirtalin upptalning mín þýddi:

Dagsbirtan á svæðinu er aðeins í fjórar klukkustundir á dag.

Flugferð fram og til baka frá Reykjavík til Holuhrauns með nægri viðveru yfir staðnum tekur fjórar klukkustundir.

Það verða að vera nothæf veðurskilyrði til flugs alla leið nákvæmlega sama tíma og birta er. 

Yfir landið ganga jafnvel þrenns konar veður á sama degi viku eftir viku.

Þessa vikuna ræður ríkjum óveður sem dynur yfir okkur beint frá Norðurpólnum með ígildi fellibyls að styrkleika.

Eini vonardagurinn nú í desember var síðastliðinni mánudagur og Flugfélag Íslands var líklegt til að geta boðið upp á útsýnisferð í Fokker F50 sem gefur að vísu útsýni út um plexiglerglugga á talsverðu hraða en ekki í návígi út um opinn glugga á miklu minni hraða.

Aflýsa þurfti einu ferðinni sem til stóð að fara þennan mánudag.

Svipaður dagur er ekki í sjónmáli.

Niðurstaða: Það hefur verið meiri ófriður af veðrinu og truflunum síðustu daga en af gosinu síðustu þrjá mánuði.

Slíkt gos hlýtur að teljast "friðsælt".

Og fallegt, sjá mynd á facebook síðunni í dag.  

 

 

„Í rauninni ósköp friðsælt gos“

Mera en 80 þúsund manns muna líka eftir þessu.

Það er oft skemmtilegt hvernig yngri kynslóðin metur reynslu og þekkingu hinna eldri. 

Því finnst til dæmis oft merkilegt hvernig ýmsu var háttað fyrir þann tíma sem þau muna sjálf eftir og að það fólk, sem man lengra aftur, sé orðið að einhvers konar fornmönnum. 

1968 voru um 150 þúsund manns lifandi á Íslandi. Af þeim voru í mesta lagi 40 þúsund undir fermingu og afgangurinn, um 100 þúsund manns, því kominn á þann aldur að þeir upplifðu helstu atburði ársins.

Vegna þess að meðalaldur Íslendinga er um 80 ár er vart við því að búast að meira en 20 þúsund af þessum 100 þúsund hafi látist eða misst minnið eftir 1968.

Það er því ekki stór frétt að einhver sem var uppi á Íslandi fyrir 46 árum muni eftir helstu atburðum þess árs eins og tveimur breytingum í grundvallarvenjum á Íslandi, að skipta úr vinstri umferð í hægri umferð og hætta "hringlinu með klukkuna."    

Man þegar sumartíminn var festur

Hverju velti bíllinn?

"Augljóst var að sumir bílarnir áttu erfitt með að festa grip á veginum og einn velti..."

Stundum má deila um hvort sumar svonefndar málvillur séu svo slæmar. Stundum ráða íhaldssemi og smekkur för.  

Hitt ætti að vera ljóst að þegar málvilla er líka rökvilla sé varla hægt að mæla henni bót. 

Það á við þau orð í ofangreindri tilvitnaðri setningu úr tengdri frétt á mbl.is: 

"Einn (bíll) velti..."

Spurningin er: Hverju velti bíllinn? Ökumanninum? Sjálfum sér? 

Eða hvernig líst mönnum á setninguna: "Eitt skip sökkti..."? 

Einfaldast hefði verið að segja í tilvitnaðri frétt: "..og einn (bíll) valt.."

Í þessum orðum um bílinn, sem velti sjálfum sér, speglast sú tihneiging fjölmiðlafólks að láta fjöll, skörð, hús og ýmislegt fleira vera gerendur í frásögnum.  

Dæmi: "Hlíðarfjall opnaði."  "Oddsskarð opnaði." "Húsið opnaði.."

 

Velti bílnum á Reykjanesbraut

Veldishlaðin fjölgun og veitir ekki af.

Sú var tíðin að langur tími, jafnvel ár, liðu á milli þess sem nýjar gerðir rafbíla eða eitthvað nýtt gerðist á þeim örlitla markaði.

Síðustu misseri hefur orðið veldishlaðin fjölgun rafbíla bæði hér á landi og í nágrannalöndunum, bæði hvað snertir framboð á bílum og sölu.

Samt er salan enn ekki nema lítið brot af þeim tugum milljóna bíla, sem eru framleiddir árlega í heiminum.

Ekki þarf annað en líta á það sem hefur verið kynnt allra síðustu dagana, e-Golf, Kia Soul og Renault Zoe, til að sjá hve mikil breyting hefur orðið á þessum bílum frá því sem áður var, bæði tæknilega og ekki síst útlitslega.

Fyrstu árin voru rafbílarnir oft sérkennilegir í útliti og rafgeymarnir og vélbúnaðurinn tóku mikið rými, sem bitnaði bæði á farangursrými og rými fyrir farþega.  

Tesla rafbílarnir jörðuðu endanlega þessa ímynd og nýjustu bílarnir líta þannig út að engin leið er nema fyrir sérfræðinga að sjá mun á þeim og venjulegum bílum, og gildir það jafnt um innanrými og útlit.

Þetta á til dæmis við um Kia Soul og e-Golf, en kannski er Renault Zoe besta dæmið um það hve fallegir þessir bílar geta verið. Ætlal að skutla mynd af honum inn á faceboo síðu mína á eftir.

Nú fer fram vinna við stefnumótum í rafbílamálum í kjölfar heimsóknar norsks sérfræðings um þau mál hingað til lands og yfirlýsinga forsætisráðherra á ráðstefnunni, sem þessi norski sérfræðingur talaði á.  

Með 58% hlutdeild í rafbílamarkaði

Stórhríð í Reykjavík um áttaleytið. Beint frá Norðurpólnum.

Sjá má á vedur.is að veður í Reykjavík var orðið mun verra nú klukkan átta en það hafði verið í nótt, rakastigið óð upp í 91% og vaxandi vindur. Þreifandi bylur.  

Á "beinu útsendingunni" af veðrinum má sjá að þetta kalda, raka loft, er komið rakleiðis frá Norðurpólnum, stystu leið á hámarks hraða og síðari hluta leiðarinnar yfir rakan sjó, sem er hlýrri en hann var áður. 

Það, hve mikill hluti leiðarinnar liggur yfir sjó, stærri en var þegar ísbreiðan var meiri á árum áður, skýrir hvers vegna það er blindþreifandi snjókoma í þessu veðri. 

"Kuldatrúarmenn" halda að aukin snjókoma, eins og til dæmis metsnjókoman í Buffalo í Bandaríkjunum, stafi af því að lofthjúpur jarðar fari "hratt kólnandi" á sama tíma og stefnir í það að árið 2014 verði það heitasta að meðaltali á jörðinni frá upphafi mælinga. 

En snjókoman er fyrst og fremst merki um meiri úrkomu, ekki meiri kulda, og vaxandi fjöldi fárviðra merki um aukin átök milli heits og kalds lofts vegna hlýnunarinnnar. 

Því að í skammdeginu er myrkur á Norðurpólsvæðinu allan sólarhringinn vikum og mánuðum saman og þar með sami efniviður þar í hefðbundinn vetrarkulda og ævinlega. 

Búið að loka Þrengslunum líka

Fárviðrið komið á mörgum veðurstöðvum.

Fárviðrið, sem spáð var á Vestfjörðum er þegar þetta er skrifað komið á mörgum veðurstöðvum vestra. 

Á sumum, eins og í Æðey er samfellt fárviðri eða 33 m/sek eða meira en á veðurstöðvum allt frá Bjargtöngum til Hjallaháls og Gjögurs er fárviðri í hviðunum. 

Vindurinn komst í 47 m/sek í hviðum í Æðey klukkan 20:00 og fór yfir 40 m/sek á nokkrum öðrum stöðum. Það hefðu verið talin 14 vindstig í gamla skalanun. 

Allt þetta og meira er hægt að sjá á vedur.is. 

 

Sjáðu fárviðrið „í beinni“

Ekki svona slæmt síðan 1995 ?

Á undan snjóflóðunum í Súðavík og á Flateyri fóru alveg dæmalaus slæmar veðurspár, sem gengu eftir. 

Vindáttin var að vísu norðvestanstæðari en spáð er nú, ásamt gífurlegri snjókomu, sem varð til þess að snjóflóðin féllu á þessar byggðir og voru miklu stærri en áður hafði þekkst. 

Ég minnist þess ekki að hafa séð svona slæma veðurspá fyrir Vestfirði síðan þá. 

Það þarf ekki að þýða að önnur eins snjóflóð falli núna og 1995, og þar að auki er búið að gera ráðstafanir með snjóflóðavörnum, rýmingaráætlunum og niðurfellingu vetrarbyggðar þar sem það á við. 

Í aðdraganda Súðavíkursnjóflóðsins var spáð versta veðrinu á Norðvesturlandi, og því fór ég kvöldið áður akandi upp á Laxárdalsheiði til þess að vera kominn tímanlega á svæðið. 

Víst varð snælduvitlaust veður þar en fyrir bragðið ekki hægt að komast þaðan fyrr en daginn eftir og þá var ljóst að veðrið hafði orðið illvígast á Vestfjörðum. 

Þannig er ævinlega nokkur óvissa um það hvar óveður, sem spáð er, verða verst, og einnig hvort þau verða skárri eða jafnvel verri en spáð er. 

Vonandi fer þetta betur nú en á horfist þannig að þetta verði verst á Halamiðum, þar sem engin skip ættu að vera núna. 

Ekki batnar spáin

Gleymda orsökin.

Eldsneytisverð vegur mjög þungt í þjóðarbúskap nútímaþjóða og hefur miklu meiri áhrif á hann en oft er látið í veðri vaka, til dæmis núna. 

Jafn mikil lækkun og orðið hefur á eldsneytisverðinu er líkast til aðalástæðan fyrir minnstu verðbólgu í áraraðir og þeim stöðugleika, sem gumað er af.

Ef horft er til baka má sjá hið gagnstæða á árunum í kringum 1980. 

Uppreisn klerkanna í Íran og fall Íranskeisara 1979 olli mestu verðhækkun á olíu, sem orðið hafði síðan í kjölfar Yom Kippur stríðsins 1973. Og bæði 1979 og 1973 misstu íslenskar ríkisstjórnir tökin á verðbólgunni. 

Þótt margir hafi talið ríkisstjórn Gunnars Thoroddsens 1980 einhverja þá slökustu í lýðveldissögunni verður að virða henni það til vorkunnar að eldsneytishækkunin, sem dundi yfir nokkurn veginn á sama tíma og ríkisstjórn hans tók við völdum, hafði alveg sérstaklega slæm áhrif á þjóðarbúskap Íslendinga. 

Hafa verður í huga að á þessum tíma vorum við enn afar háðir innflutningi á eldsneyti til húshitunar í viðbót við eldsneytið á samgönguflotann á sjó og landi. 

Ríkisstjórn Gunnar réðist í miklar framkvæmdir við hitaveitur víða um land og það kostaði fjárútlát. Það var ekki fyrr en síðar sem landsmenn fóru að njóta góðs af þessum framkvæmdum. 

Í landinu ríkti kapphlaup milli verðlags og kaupgjalds sem öllum ríkisstjórnum á þessum tíma reyndist óyfirstíganleg hindrun við að reyna að ná verðbólgunni niður. 

Fyrri hluta árs 1983 var svo komið að verðbólgan hér á landi sló öll met, komst yfir 100%. 

Hafi einhvern tíma orðið "forsendubrestur" á lánamarkaði var það þá. 

Svo aftur sé litið til nútímans sýnist skortur á trúnaði milli stjórnvalda og aðila vinnumarkaðarins vera helsta ógnunin við það að hægt sé að halda verðbólgunni áfram niðri og koma í veg fyrir að verðbólguskrúfan fari aftur að stað. 

Núverandi "stöðugleiki" kann því miður að vera logn á undan storminum þótt vonandi sé að slík hrakspá rætist ekki. 

 

Bensínið hefur lækkað um 33 kr.

Fengu að ráða 1999. Af hverju ekki nú?

Hornfirðingar fengu að ráða því þegar mörk voru dregin milli nýrra og stærri kjördæma við síðustu kjördæmabreytingu hvort þeir vildu vera í Suðurkjördæmi eða Norðausturkjördæmi, en þeir höfðu tilheyrt Austurlandskjördæmi fram að því.

Þeir vildu frekar flytja sig um set yfir í Suðurkjördæmi, en spurningin er hvort þeir hefðu nokkuð verið spurðir um þetta á okkar dögum í ljósi nýjustu tíðinda um hliðstætt mál. 

Samt voru völd þeirra Davíðs Oddssonar og Halldórs Ásgrímssonar einhver mestu völd tveggja manna hér á landi á okkar tímum, og Hornafjörður var heimabyggð Halldórs og fram að því hluti af kjördæminu, sem hann var fyrsti þingmaður í Austurlandskjördæmi.

Þrátt fyrir þetta voru Hornfirðingar látnir ráða því sjálfir að þeir yrðu fluttir yfir í annað kjördæmi.

Þess vegna vaknar sú spurning hvort Sigmundur Davíð Gunnlaugsson,forsætisráðherra,fyrrverandi dómsmálaráðherra og fyrsti þingmaður Norðausturausturkjördæmis,sé ráðríkari en Halldór og Davíð voru á sinni tíð, fyrst bæjarstjórn Hornarfjarðar skorar á dómsmálaráðherra að afturkalla þá ákvörðun Sigmundar Davíðs að Hornafjörður skuli tilheyra Norðausturkjördæmi.

Hluti af skýringunni kann að vera sú, að kjördæmabreytingin 1999 var gerð með samþykki allra þáverandi þingflokka á grundvelli starfs sérstakrar stjórnarskrárnefndar, og þeir Halldór og Davíð gátu því kannski ekki beitt sér eins í þessu máli Hornfirðinga og Sigmundur Davíð getur nú með því að nota sér völd sín til að ákveða þessi mörk lögregluumdæma að eigin geðþótta.     

Breyti reglugerð um lögregluumdæmi

Flýtið ykkur að taka myndir áður en þessu verður fórnað!

Hryggjarstykkið í myndbandi, sem birt er af Íslandi á Youtube um helgina er Aldeyjarfoss í Skjálfandafljóti. 

Hann er einn af tugum fossa og hundruðum náttúrufyrirbæra sem til stendur að fórna fyrir "orkufrekan iðnað". 

Búið er að stofna sérstakt félag með þáttöku Orkuveitu Reykjavíkur og fjárfesta að norðan til þess að byggja stíflu til þess að sökkva 25 kílómetra löngum dal fyrir innan Hrafnabjörg, grónum að stórum hluta enda er þessi skjólsæli dalur vin í norðurjaðri hálendisins.

 En við fólk er sagt að verið sé að sökkva urð og auðn uppi á hálendinu og fegra landið með "snyrtilegum miðlunarlónum."

Auk Aldeyjarfoss á að þurrka upp nokkra fallega fossa fyrir ofan hann, þeirra á meðal Hrafnabjargarfoss.

Þetta er bara eitt dæmið af mörgum þar sem hingað til hefur ekki komið til greina að friða þessi náttúrudjásn, heldur stefna ótrautt að því að virkja.

Nú þegar hafa nokkrir af stærstu fossum landsins verið þurrkaðir upp eða lemstraðir fyrir stóriðjuna, svo sem Töfrafoss, Kirkjufoss og Faxi fyrir austan, og fyrir skemmstu flaug ég niður eftir efri hluta Þjórsár og sá hvernig Hvanngiljafoss, Dynkur og Gljúfurleitarfoss voru ekki nema ræflar miðað við það sem þeir voru áður en svonefnd Kvíslaveita tók 40% af vatnsmagni þeirra fyrir stóriðjuna.

Dynkur og Gljúfurleitarfoss voru ósnortnir jafnokar Gullfoss að hæð og vatnsmagni og að mínum dómi er Dynkur í fullu rennsli flottasti stórfoss landsins.

Fyrir tveimur vikum var þessi foss, sem er samansafn um það bil fimmtán fossa í sama fossstæðinu aðeins þrír ræfilsfossar öðru megin í því, en að öðru leyti var stæðið þurrt.

Dynkur nær sér að vísu aðeins á strik í nokkrar vikur seinni parts sumar í góðum vatnsárum en hjá ráðamönnum þjóðarinnar er einbeittur vilji til þess að drepa hann og hina fossana alveg með Norðlingaölduveitu, þótt eitthverju smárennsli sé lofað í stuttan tíma síðsumars.

 Auk sóknarinnar í virkjanir fyrir stóriðjuna ("orkufrekur iðnaður er sama og stóriðja, - orkubruðl) er ásókn í gerð sæstrengs til Skotlands sem mun valda þvílíku virkjanaæði hér á landi að engu verður eirt.

Ég vek athygli á því að myndirnar af Aldeyjarfossi eru teknar þegar snjóföl er á jörðu og það er stór hluti af áhrifamætti þeirra.

Það er sameiginlegt öllum hugmyndum um virkjun fossa landsins að ekkert rennsli verður í þeim á veturna, sama hvað útfærsla er notuð og allar vetrarmyndir því út í hött. 

Þess vegna er full ástæða til þess að segja við útlendingana: Flýtið ykkur að koma til þess að taka af þessu myndir áður en því verður fórnað!      

Ótrúlega fallegt myndband af Íslandi