"Gegn háska um páska!".

Páskarnir núna verða öðruvísi en allir aðir í minni núlifandi Íslendnga. En sagan geymir margar ógnir, sem þjóðin þurfti að að glíma við fyrr á öldum. Í tilefni þess hefur neðangreint hvatningar- og uppörvunarljóð orðið til ásamt sönglagi, sem verið er að færa í flutningshæfan búning.  

 

GEGN HÁSKA´UM PÁSKA. (Með sínu lagi). 

 

:,; Andæfum háska um páska! ;,:

 

Þegar að hættu´að höndum ber

í hatrammri sótt og elli

æðrulaus samt við ætlum hér

ógnina´að leggja´að velli. 

 

Páskahretin hafa fyrr

herjað og barið þungt á dyr; 

um aldir þó stóðu menn óbeygðir

andspænis miklum felli, 

en unnu svo bug á hrelli. 

 

:,: Andæfum háska´um páska! :,: 

 

Í takti við göngum, öll sem eitt

við illskeyttan vanda´að stríða. 

Við þurfum ekki´að óttast neitt, 

nema óttann sjálfan og kvíða. 

 

Hátíð, sem helgast von og trú

halda við skulum, ég og þú

í samhug og sigurvissu nú, 

samtaka Víði´að hlýða; 

horfa til betri tíða. 

 

Hátíð, sem helgast von og trú, 

halda skulum við, ég og þú; 

í samhug og sigurvissu nú

sigla til betri tíða; 

skynsemi´og hugdirfð hlýða

í upprisu gleði´og gáska, 

sem gefst eftir háska um páska. 

Fyrsta skrefið ekki tekið fyrir 4. maí

Kapphlaupið um Noreg hófst formlega 8. apríl1940. Alþingi tók sér konungsvald.

"Operation Wilfred" hét aðgerð Breta, sem framkvæmd var 8. apríl 1940, og fólst í því að leggja tundurduflagirðingu fyrir utan Narvik í norskri landhelgi til þess að trufla eða stððva siglingar á járni frá Kiruna í Svíþjóð til Þýskalands. 

Norska stjórnin mótmælti þessum aðgerðum Breta, sem vissu, að kaup Þjóðverja á sænsku járni allt árið voru forsenda fyrir stríðsrekstri þeirra.

Járnið var að vísu líka flutt frá sænskum hðfnum við Kirjálabotn, en hann var jafnan frosinn vegna ísalaga á veturna auk þess sem Narvikhöfn var afar góð útflutningshöfn með aðgang að auðum sjó allt árið.

Bretar hðfðu meira að gert áætlun um að senda herlið til Narvikur og yfir til Finnlands í finnska vetrarstríðinu við Sovétmenn fyrr um veturinn til hjálpar Finnum, en hið raunvera áform fólst í því að ná valdi yfir járnnámunum og framleiðslu járnsins.

Gert var ráð fyrir að þrátt fyrir formleg mótmæli Svía og Norðmanna, myndu þeir ekki veita mótspyrnu gegn ofureflinu. 

Þessi von þeirra var ekki út í hött, því að seinna í stríðinu, eftir innrás Hitlers í Sovétríkin, samþykktu Svíar beiðni Þjóðverja um að fá að flytja herlið með járnbraut frá Narvik í gegnum Svþjóð. 

En áður en neitt yrði af aðgerðum Breta 1939-40, gáfust Finnar upp fyrir Rússum og áætlunin fór út um þúfur.

Upphaflega hafði Hitler gefið því lítinn gaum að beita her í Skandinavíu, en snerist hugur á útmánuðum 1940 þegar hann áttaði sig á því hvert gildi járnið frá Kiruna hefði. 

"Operation Weserubung-Nord og Weserubung Sud" snertu Ísleninga þráðbeint, því að Sud hlutinn fólst í því að hernema Danmörku í leiðinni, og Íslendingar voru tilbúnir með áætlun um, að ef slíkt gerðist, myndi Alþingi taka sér konungsvaldið. 

Það var gert enn frekar 15. maí 1941 með skipun íslensks ríkisstjóra 17. júní 1941.

Lykillinn að töku Noregs 9. apríl 1940 var beiting 1000 flugvéla til að ná algerum yfirráðum í lofti yfir landinu og flugvöllum þess. 

Til að ná yfirráðum yfir Íslandi hefðu sams konar yfirráð frá byrjun ráðið úrslitum, en á Íslandi voru þá engir flugvellir og ekki varð úr því að þýsk áætlun um auðvelda töku landsins haustið 1940 yrði framkvæmd. 

Í réttarhðldum Bandamanna í Nurnberg var fjallað um töku Noregs og ályktað á þann veg, að hún hefði verið brot á alþjóðalögum og glæpsamleg.

300 þúsund manna herlið var í Noregi til stríðsloka, en það var happ fyrir Norðmenn í þeim hremmingum öllum, að Þjóðverjum mistókst að ná konungi og ríkisstjórn á sitt vald, sem tókst að flýja til Bretlands.

Mismunurinn á hernámi Noregs og Danmerkur fólst í því að vegna þess að ríkisstjórn og Konungur komust undan, náðust aldrei vopnahlés- eða friðarsamnnigar milli Noregs og Þýskalands, en Danir gáfust formlega upp, enda höfðu Þjóðverjar konung, ríkisstjórn og þing á valdi sínu.  

 

Aðgerðin Weserübung-Nord

Aðfangadagskvöld páskanna bauð upp á hreinviðri syðra.

Síðdegið og kvöld þessa miðvikudags voru með bjartviðri og fullu tungli.

Umferðin var áberandi þyngri víða í borginni síðdegis en verið hefur að undanförnu. 

Vonandi andæfir fólk þó áfram gegn háska um páska, en lag um þetta andóf þessara óvenjulegu páska hefur verið að mótast undanfarin dægur. 

Myndin er tekin úr Öskjuhlíð skömmu fyrir sólarlag á myndavél, sem kemst fyrir í lófa manns en er þó með 30 faldan aðdrátt, talsvert meiri en notaður var við að smella myndinni. 

Gleðilega páska. 

Rúmlega 20 stiga hiti um páskana