Stóri-Boli og Síberíu-Blesi eru tvö öflugustu háþrýstisvæði heims.

Miðsvetrar, í janúar og febrúar, er stærsta háþrýstisvæði heim yfir Síberí, en það næst stærsta yfir Grænlandi. 

Nú erum  við að sigla inn í veturinn þar sem langlægsta lægð heims er að meðaltali suðvestur af Íslandi.  

Samspil hennar við stærstu hæðarsvæðin tvö veldur því, að að meðaltali eru vindar og fannfergi mest a jörðinni um háveturinn á Íslandi.  

Framhjá þessu verður ekki hægt að komast og því skást að sætta sig við það eins og kostur er. 

Gæti snjóað nánast út í eitt

Mikilvægi þess að geta hugsað á íslensku.

"Ég verð að kópa við liðið í ríkoverinu til að fókusera á tjalledsið".  

Þessi tilvitnuðu orð úr munni eins af bestu íþróttaþjálfuruum landsins um þjálfun hans á liði sem þarf að leika úrslitaleik, eru dæmi um eitt af viðsjárverðustu fyrirbærum þeirrar birtingar ofurveldis enskunnar, sem færist sífellt í vöxt. 

Þjálfarinn grípur æ oftar til þess ráðs, þegar hann tjáir hug sinn, að hugsa á ensku en ekki íslensku. 

Þarna er komin ljóslifandi varasamasta birtingarmynd ósigurs íslenskunnar fyrir enskunni, því að tap á heimavelli hjá fólki sem annars hefur alla burði til að tala vel á eigin móðurmáli án þess að hrasa i faðm ofurveldis enskunnar er dapurlegra en tárum taki. 

Tungumálið „ákveðinn lykill að íslensku samfélagi“

Íslenskt andvaraleysi ("þetta reddast") brýst víða fram þessa dagana.

Orðið andvararleysi kemur víða upp í hugann þessa dagana. Fyrir 65 árum var framkvæm sú stefna að láta eina vatnsleiðslu ofan af landi nægja fyrir allt kalt og heitt vatn fyrir Vestmannaeyjar. 

Ef einhver hefur þá heyrt lögmál Murphys nefnt á þeim tíma þá hefur verið teflt á móti henni hinni dásamlegu íslensku reglu, sem oft hefur verið lýst með orðunum "þetta reddast". 

Sem auðvitað var ávísun á þá frétt dagsins í dag að lýsa yfir neyðarástandi í vatnsveitumálum Vestmannaeyinga.  

Í viðtali við Höllu Hrund Logadóttur orkumálastjóra kemur fram að svo mikill skortur sé á raforku hér á landi nú, að ef aðeins ein virkjun í kerfinu, svo sem virkjunin í Svartsengi, falli út, verði allur raforkumarkaðurinn íslenski í uppnámi.  Með þessu fylgja misvísandi fréttir um að annars vegar sé þetta því að kenna að ekkert sé virkjað, en á móti frétt um að rannsókn sérstakrar nefndar á orkumálum leiði það í ljós að auðvelt sé enn að nýta virkjaða orku miklu betur og nýta ávinninginn af því. 

Benda má á ágætis pistil Bjarna Jónssonar um þetta efna.  

Toppurinn á Keili hefur hreyfst til

Enn skortir á skilning á gildi ljósmynda og kvikmynda.

ÓLal dæmi finnast um gildi ljósmynda og kvikmynda í sögu þjóðarinnar, bæði gildi þeirra sem teknar hafa verið, en því miður líka fyrirbæri, sem hefðu getað orðið einstæð em heimildir og  myndnefni  ef þau hefðu verið mynduð í stað þess að vera bönnuð af akilningslausum yfirvöldum. 

Mynd Finnboga Rúts Valdiarssonar af líkum skipbrotsmanna af Pourouis pas? í fjörunni í Straumfirði á Mýrum 1936 er vafalaust mynd aldarinnar tuttugustu. 

Boð og bönn á ljósmyndir í Grindavík eru dæmi um skilningsleysi í ætt við það sem sýnt var í Súðavík 1995. Einstaka mistök ljðosmyndara réttlæta akkki alhæfingar sem birtast í valdafíkn í stórum stíl. 

Ljósmynd Árna hefur farið víða

30 ár síðan byrjað var að tala um Sundabraut en nú fyrst að rannsaka áhrifin.

Aldeilis er kostulegt að sjá viðtengda frétt á mbl.is um matsáætlun á framkvæmdum við Sundabraut og dæmigert að byrja fyrst nú hefja starfið þrjátíu árum eftir að fyrst var byrjað að tala um þá fyrirætlun að leggja þessa braut. 

Umfang málsins er slíkt að því fer víðsfjarri að hægt sé að láta tímaáætlun ganga upp. Var þó ekki á bætandi við allar tímatafirnar, sem orðið hafa á þeim þáttum verksins, sem varða tenginguna yfir Elliðavoginn. 

Efast um að tímaáætlun standist

Hluti af "loftslagstrúboðinu"?

Eitt af því allra fyrsta, sem Donald Trump gerði að hugtaki, sem hann kom inn í alþjóðlega umræðu um loftslagsmál, var orðið "fake news", þ. e. falsfréttir. Undir þær féll allur fréttaflutningur af hlýnun loftslags á jðrðinni.  

Trump sakaði allt vísindasamfélag heimsins um að flytja skipulegar falsfréttir af loftslagsmálum, og hét því, að yrði hann kjjörinn forseti, myndi hann beita sér fyrir því að allir vísindamenn, sem flyttu fréttir af þessum málum, yrðu reknir, en "alvöru" vísindamenn ráðnir í staðinn.  

Ekki leið á löngu þar til "réttar" fréttir yrðu fluttar af einu sviði þessara mála um rafbíl í bíleageymsluhúsi í Stavanger, sem hefði vaodið stærsta bílahúsbruna á Norðurlöndum. 

Þessi frétt fékk mikið flug, og hér heima var því bætt við, að vegna neyðarástands, sem rafbílabrunar hér á landi myndu valda. væri íslenska slökkviliðið að æfa sérstaka og nýja slökkvitækni.  

Síðuhafi var einn þeirra viðmælenda, sem var kallaður daginn eftir neyaðarástandsfréttina um slökkviliðið og hafði þá komið í ljós, að það var ekki rafbíll, sem olli brunanum í Stavanger, heldur gammall Opeel Zaphira dísil. 

Í Þýskalandi kalla menn dísilbíla "selbstunder", þ.e. "sjálfsíkveikjubíll" af því að dísilbílar þurfa ekki neista til að kveikja í eldsneytisblöndunni.  

Ég benti þeim Bítísmönnum á, að allt orkukerfi eldsneytisknúinna bíla er með íhluti, sem tákna ald, svo sem kveikju, neistatappa (kerti), sprengihólf, brunahólf, eldsneyt, eldsneytisdælu, eldsneytisleiðslur, eldsneytisblöndung, eldsneytisgeymi... og minna mætti á að þegar skpipt var úr hestum yfir í bíla fyrir rúmum hundrað árum, þurfti slökkvilið þess tíma að æfa sig sérstaklega í að slökkva í hinum eldsneytisknúnu bílum, af því að það kviknaði ekki í hestunum.  

Heimir sagði mér að öll þessi nýja umræða um faæsfréttir ylli því, að óhlutdrægir fréttamenn væru neyddir til að trúa engu.    

Gagnrökin gegn því eru hins vegar þau, að það er einmitt það sem boðendrnir um falsfréttirnar vilja, þ. e. að kasta ryki og vafa á allan fréttaflutning.  

Ein af nýjustu fréttunum, sem efasemdarmenn tala um, er sú, að á vegum Sameinuðu þjóðanna sé í gangi gríðarlegt samssæmri um að skipta um mælingarstaði og jafnvel mælingatæki í þúsunda tali um allan heim til að bjaga niðurstöður mælinganna, sem eru undirstaða "loftslagstrúboðsins."

40 þúsund fífl hafi farið á Parísarfundinn á einkaþotum og ætli aftur á einkaþotum á nýjustu ráðstefnuna í Dubai.  

Litla sakleysislega fréttin um færslu snjómælinganna fyrir Veðurstofu íslands passar vel inn í fréttina um alþjóðlega mælingasamsærið". Þétting byggðar er jú hluti af "loftslagstrúboðinu". 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Snjódýptin er nú mæld á nýjum stað

Reykjanesskaginn enn til alls vís?

Í sögu eldsumbrota á Reykjanesskaganum sést vel, hve óhemju stórt og samloðandi fyrir þetta eldfjallasvæði er og hve ófyrirséð og víðfeðm gosin geta orðið.   

Þessi mikla stærð gerir fyrirbærið í heild svo flókið að úr vöndu er að ráða fyrir vísindamenn til þess að reyna að spá í framvinduna í ólgu sem getur stundum staðið í nokkrar aldir samfellt. 

Það er því ósanngjarnt að gagnrýna þessa lykilmenn harðlega þæott þeim gangi erfiðlega að hitta á það rétta í spádómum sínum, heldur æti frekar að þakka þeim fyrir ómmetanlegt framlag til þekkingar og reynslu, sem hægt sé að móta og styðjast við.

Stærsti skjálftinn í tæpa viku

Grindavíkurálitamál í Reykjavík fyrir 42 árum.

Álitamál varðandi sprungusvæði er ekki það fyrsta sem komið hefur upp hér á landi. 

Fyrir borgarstjórnarkosningarnar 1982 voru lögð drög að heilmikilli byggð norðaustan við Raauðavatn. 

Davíð Oddsson oddviti þáverandi minnihluta gerði þessar fyrirætlanir að kosningamáli og gekkst fyrir því að hætt yrði við þær þegar hann endurheimti meirihluta í borgarstjórninni. 

Miðað við hið algenga fyrirhyggjuleysi, sem hefur verið landlægt fyrirbæri hér á landi, er svo að sjá að þarna hafi andófsmenn gegn smíði byggðar á þessu svæði verið talsvert á undan sinni samtíð. 

Í Grindavík hefur komið í ljós, að þegar árið 1954 hafi mátt glögg merki þess að byggðin í Grindavíkurbæ væari á sprungusvæði.  

Ekki talið óhætt að skoða sprunguna

Svipað og pylsa Clintons og icecream soda hjá Hemma.

Oft eru það að því er virðist sáraeinfaldir og litlir hlutir sem virka betur en stórir og flóknir. 

Eitthvað slíkt virtist vera á gangi þegar lítil og einföld ísbúð í Árbænum vakti meiri athygli og umtal en flest annað í Reykjavíkurheimsókn forseta Íslands, 

Minnti það á enn einfaldara atriði í Íslandsheimsókn Bill Clintons hér um árið, - pylsan í skúrnum Bæjarins bestu sem varð á svipstundu þekktasti matstaður landsins. 

Á árum Hemma Gunn á Akureyri var gaman að vera í slagtogi þar í bæ í góðu veðri, helst steikjandi hita. 

Í litilli ísbúð í miðbænum bauð Hemmi upp á fyrirbæri sem nefndist Icecream sóda, en það var eins konar hristingur með ís og gosdrykknum Mix, en sá drykkur var ein Akureyskra gosdrykkja. 

Því heitara og mollulegra sem var við þessa neyslu, því eftirminnilegra. 

Móeiður átti hugmyndina að ísferð með forsetanum

Fróðlegt væri að sjá spárnar fyrir fyrri EM og HM mót hjá Íslendingum.

Sjá má í viðtengdri frétt á mbl.is hvernig spáð er um gengi Íslands á EM og HM í á næsta ári.

Síðuhafi er ekki fróður um slíkt en sýnist að líkurnar á að Ísland tryggi sér sæti í lokakeppninni séu 1 á móti 9. 

Gaman væri ef einhver fróður maður kannaði, hvenær svipaðar spár hafa litið út í aðdraganda fyrri stórmóta, og kynnti niðurstöðurnar. 

Möguleikar Íslands sagðir rúm 5 prósent