Á vel við.

 Ferdinand Porsche var einn þekktasti bílahönnuður sögunnar og lauk meðal  annars við hönnun VW-Bjöllunnar, sem hafði áður fengið megindrætti sína hjá  NSU. Hann er því talinn faðir þessa vinsælasta bíls allra tíma.

 Eftir stríðið skildu leiðir VW og Porsche-fjölskyldunnar sem hélt áfram með eigin  sportbíl, sem byggður var upp á svipaðan hátt og Bjallan með láréttan loftkælda  boxara-vél afturí.

Porsche 356 varð strax vinsæll og hlaut frægð vegna dálætis kvikmyndaleikarans James Dean á honum sem reyndar kostaði hann lífið.

1963 kom Posche 901 fram, fékk fljótlega nafnið 911 og er í framleiðslu enn í dag með ákaflega svipuðu útliti, trúr uppruna sínum hvað varðar það að vera knúinn af láréttri boxaravél, sem liggur enn það langt fyrir aftan afturhjól að í raun á þessi bíll að vera óökuhæfur sem hraðskreiður sportbíll.

En þvert á móti hefur Porsche 911 staðið af sér allt mótlæti og hefur fyrir löngu skipað sér á stall fyrir ofan og utan alla aðra sportbíla.

Þegar hætt var að framleiða Bjölluna í Þýskalandi seint á áttunda áratugnum vegna þess að hún væri orðin úrelt, drógu eigendur Porsche sömu ályktun og komu með tvo arftaka, Porsche 914 og Porsche 928.

 Skemmst er frá því að segja að ómögulegt reyndist að drepa  Porsche 911. Ég minnist þess hve eftirminnilegt það var þegar    við bræðurnir Jón og ég kepptum í heimsmeistarakeppninni í ralli  í Svíþjóð 1981 að fylgjst með hinum frábæra sænska ökumanni  Per Eklund fara á kostum á Porsche 911 bíl sínum.

 Hann var að verða of seinn til að mæta á eina sérleiðina, sem    var á ísi á ánni Klarelvi í heimabæ hans, Arvika, og þaut á leið til  keppnisstaðarins fram úr okkur í venjulegri bæjarumferð langt  yfir leyfilegum hraða.

 Lögreglan leit bara í aðra átt og  Eklund  komst að rásmarkinu á  síðustu stundu.

Hann var elskaður af bæjarbúum og auglýsti Porsche 911 með afrekum sínum.

Porsche 911 er enn í fremsta flokki varðandi aksturseiginleika og sjarma.

Hann hefur verið endurbættur stöðugt og nú er vélin orðin vatnskæld.

Bíllinn og er gott dæmi um lygilega hæfni hönnuða og tæknimanna verksmiðjanna því það er nær óskiljanlegt hvernig þeim tekst að upphefja lögmál um lengd milli hjóla, þyngdardreifingu og aksturseiginleika með því að framleiða enn þennan afburða bíl áratugum eftir að allir aðrir gáfust upp á rassvélarbílum.

Volkswagen og Ferdinand Porsche voru samlokur við fæðingu Bjöllunnar og nú er Porsche loksins kominn aftur heim.  

 

Porsche og VW sameinast

Lærum af reynslu Norðmanna.

Tvær borgir í Noregi, Osló og Þrándheimur, þurftu að stækka og bæta sjúkrahús sín.

Þrándheimur er álíka stór borg og í álíka fjölmennu byggðasamfélagi og Reykjavík og Suðvesturhornið eru.

Þar fórum menn þá leið að bæta við þáverandi sjúkrahús svo að úr varð þyrping misstórra og misútlítandi bygginga með tengiálmum og jarðgöngum, öllu þessu sama og er núna á Lansanum.

Ég fór á sínum tíma sérstaklega til Þrándheims til að skoða þetta sjúkrahús, sem öllum ber saman um, að sé einhver verstu mistök í norskri heilbrigðissögu, - algerlega mislukkaður og óhagkvæmur bútasaumur.

Á undan hafði ég skoðað nýja sjúkrahúsið í Osló sem var byggt upp algerlega frá grunni á svæði, þar sem ekkert annað var fyrir. Skoðunarferð um það hús sannfærði mig um yfirburði þess að byggja frá grunni og öllum í Noregi, sem ég talaði við, bar saman um að sjúkrahúsið í Osló væri í alla staði frábær smíð.

Ég óttast að það eigi að fara í einhvers konar bútasaum á Landsspítalalóðinni og að þótt eigi byggja nýtt, verði hið nýja jafnframt tengt saman við margar eldri byggingar.

Þótt það verði kannski ekki eins skelfilegur bútasaumur og í Þrándheimi er ég ekki sannfærður um þessa blönduðu lausn. Því miður er búið að eyðileggja möguleikana á að reisa nýtt hús í Fossvogi þar sem aðeins er eitt hús fyrir, en ekki fimm eins og á Landsspítalalóðinni.

Ég gerði um þetta frétt á sínum tíma með myndum frá Noregi, sem var sýnd í Sjónvarpinu

Í fréttinni blessaði bandarískur sérfræðingur yfir það sem á að gera á Landsspítalalóðinni en ég er ekki viss um að það séu endilega helgir dómar.

Sérfræðingurinn hingað á kostnað þeirra sem ráða ferðinni hér og hefði varla farið að gagnrýna þá. Ég tel nauðsynlegt að fá umsögn fleiri af færustu mönnum, til dæmis frá Noregi.

Vona að Ögmundur geri það ef hann verður áfram heilbrigðisráðherra, fari sjálfur til Noregs með tillögurnar og fái álit manna þar. Það er mikið í húfi, margra tuga milljarða fjárfesting sem má ekki mistakast.

Vill af stað með nýjan spítala

Þegar Ronaldo springur út...

Hvað er hægt að segja við því þegar leikmaður eins og Ronaldo springur út eins og hann gerði í leik United og Arsenal? Skotfestan, hraðinn, augað fyrir tækifærunum !

United var betra en mörkin telja og þau voru gull. Endursýningarnar á mörkunum sögðu allt sem segja þarf.
Skyndisóknirnar minntu á skyndisóknir rússneska landsliðsins hér um árið. Ef það er eitt hugtak sem ræður mestu í flestum íþróttum og raunar í hernaði líka er það þetta stóra töfraorð: Hraði.

Það er alveg sama hvað menn eru skotfastir, höggþungir eða fastir fyrir í vörn, þegar hraðinn kemst yfir visst mark er ekkert svar við honum.

Manny Pacquiao, Muhammad Ali, Ronaldo, meistarar hraðans.

Wenger: Leikurinn búinn áður en hann byrjaði

DV endurvekur gamlar RUV-minningar.

Það bankar í gamlar og góðar minningar að DV muni hætta að koma út á fimmtudögum, - minnir á þá tíma þegar ríkisssjónvarpið var í fríi á fimmtudögum.

Þegar Stöð tvö ákvað að sjónvarpa alla daga leið ótrúlega langur tími þar til Sjónvarpið tók við sér og gerði hið sama. Á meðan reyndist það gríðar mikils virði fyrir Stöð tvö að sitja ein að auglýsingamarkaðnum á fimmtudögum og ég man hvað ég var mótfallinn þeim rökum RUV að það væri sparnaður fólginn í því að senda ekki út á fimmtudögum.

Þvert á móti tapaði RUV áreiðanlega meiri auglýsingatekjum en sem nam þessum sparnaði.

Hins vegar varð maður var við það að ýmsir útlendingar öfunduðu okkur af því að geta lokað á skjáinn einn dag í viku og víst var það gott fyrir félagslífið og fjölskyldulífið í landinu.

Að ekki sé nú talað um hvað það var gott fyrir sumarfríin að loka sjoppunni alveg í ágúst og leyfa þjóðinni að finna sjálfa sig úti í náttúrunni eða bara í einhverju öðru en að sitja inni og glápa á sjónkann.

Breyting á útgáfu DV

Eru eignirnar allt ?

Allt fram að þessu hefur íslensk fjármálapólitík snúist um það að fólk geti átt sjálft húsnæðið sem það býr í og helst eitthvað meira, svo sem einkabíl. Fyrstu verkamannabústaðirnir byggðust á þessu og á Íslandi hefur það aldrei tíðkast í sama mæli og erlendis að fólk sé leigjendur í íbúðunum sem það býr í.

Á öllum tímabilum liðinnar aldar var í gangi viðleitni til að stuðla að þessu og ber heilt íbúðahverfi, svonefnt Smáíbúðahverfi í Reykjavík, vitni um það.

Það hefur verið greypt í íslenska þjóðarsál að hver maður eigi sitt og sé sjálfstæður að öllu leyti. Svo rík hefur þessi hugsun verið að fólk hefur haft við mig samband í öngum sínum og talað jafnvel um að fremja sjálfsmorð vegna þess að það hafi misst eignir sínar í kjölfrar bankahrunsins.

Það má rökstyðja það á ýmsan hátt að gott sé að sem flestir eigi húsnæðið sem þeir búa í. Þeim líði betur þannig og fólk fari betur með eignir sínar en annarra.

En er allt fengið með þessari eindregnu þrá eftir eignum? Það leyfi ég mér að efast um. Ég var aðeins 17 ára þegar ég fór að vinna eins og hundur öll kvöld og helgar til þess að eignast fyrstu íbúðina mína.

Það var dásamlegur tími þótt þetta væri mjög erfitt. 19 ára gamall var ég orðinn íbúðareigandi.

Fyrir átta árum fór ég út í kvikmyndagerð og þar með var á enda það tímabil ævinnar að eiga íbúð. Ég sé ekki fram á að það muni breytast úr þessu. Ég finn ekki til þeirrar tilfinningar sem var lýst í Kastljósi nú rétt áðan að það væri óbærileg hugsun að eiga enga möguleika framar á að verða húseigandi.

Fyrirfram hefði ég haldið eins og svo margir aðrir að það að verða eignalaus þýddi endalok alls. En þannig hefur það ekki orðið. Að þessu leyti til sé ég ekki mun á að borga það sem ég hef efni á í húsaleigu, þótt íbúðin sé lítil og á því að borga sömu upphæð mánaðarlega til að halda láni gangandi og eiga heima í eigin íbúð, jafnvel þótt skuldirnar af henni sýnist óyfirstíganlegar.

Í einhverjum tilfellum má spyrja hvort sé heppilegra að sá sem ekki ræður við að borga að fullu sé áfram í sömu íbúð og það sem hann getur þó borgað renni í þann sjóð sem húsnæðiskerfið stendur og fellur með eða, - hvort betra sé að þessir peningar renni til þess að borga leigu fyrir húsnæði á öðrum stað.

Auðvitað eru tilfellin svo mörg og mismunandi að svörin verða það líka, - en það má velta þessari hlið fyrir sér.

Ég hef fengið upphringingu frá persónu sem sagði að öllu væri lokið, eignirnar farnar og makinn hlaupinn í burtu.
Aðeins svartnætti væri framundan. Ég var beðinn um ráð og gat ekkert ráð gefið annað en það að ég hefði upplifað það að í lífinu væri fleira til en peningalegar eignir, svo sem heilsa, ástvinir og lífið sjálft sem væri dásamleg og ómetanlega dýrmæt gjöf, sem við kynnum ekki alltaf að þakka fyrir.

Ég heyrði það á rödd viðmælandans að þetta þótti honum léleg ráð. En ég hafði ekkert skárra fram að færa, því miður.

ASÍ vill bráðaaðgerðir á morgun

Ókostir flokksræðisins.

ESB-málið er dæmi um það hve slæmar afleiðingar mikið flokksræði hefur. Mörg mál eru þannig vaxin að mjög erfitt er loka þau inni í flokkunum en samt er það gert.

Dæmi um það er til dæmis mismundandi skoðanir um aðskilnað ríkis og kirkju og um aðildarumsókn að ESB.

Í löndum þar sem flokkaveldið er ekki eins algert og hér er þetta minna vandamál. Í Bandaríkjunum halda flokksböndin iðulega ekki enda er aðskilnaður löggjafarvalds og framkvæmdavalds skýrari þar en hér.

Setjum upp lítið dæmi um ókosti flokksræðisins. Tvær flokkar, segjum A-flokkarnir, hafa 51 atkvæði á 100 manna þingi, annar með 26 og hinn með 25 en tveir stjórnarandstöðuflokkar 49 atkvæði, annar með 25 og hinn með 24.

Í umdeildu máli er naumur meirihluti fyrir ákveðnu lagafrumvarpi í ríkisstjórnarflokkunum. Í þingflokki A1 eru 14 með en 12 á móti en í þingflokki A2 eru 13 með og 12 á móti.

Báðir stjórnarandstöðuflokkarnir eru einróma á móti. Frumvarpið er samþykkt naumlega í þingflokkum stjórnarflokkanna og flokksböndin halda fullkomlega ("handjárn" var það kallað hér á árum áður) þegar til atkvæðagreiðslu kemur enda brýn nauðsyn á að stjórnin haldi velli og "haldi andlitinu" eins og það er stundum kallað.

í atkvæðagreiðslu á þinginu er frumvarpið því samþykkt með 51 atkvæði gegn 49. 24 þingmenn greiddu atkvæði með frumvarpinu gegn samfæringu sinni. Ef engin flokksbönd hefðu verið, hefði frumvarpið verið kolfellt með 27 atkvæðum gegn 73.

Þetta er að sjálfsögðu dæmi um það hvernig þetta getur gengið lengst en sýnir samt í hnotskurn hvernig mál geta hlotið brautargengi á þingi gegn raunverulegum vilja þingsins.

Síðastliðið haust lagði ríkisstjórn Bandaríkjanna fram mjög áríðandi frumvarp um ráðstafanir gegn bankahruni.

Þingmenn úr báðum flokkum sameinuðust um að fella frumvarpið og þá var bara sest niður og frumvarpið lagfært innan viku, lagt fram að nýju og samþykkt.

Það verður að koma ESB-málinu út úr öngþveiti og pattstöðu flokkaveldisins beint í hendur þjóðarinnar sjálfrar.

Skref í áttina að því getur verið að leggja fyrst fyrir þingið hvað gera skuli og losa flokksviðjarnar við afgreiðslu þess. Ef norska leiðin verður farin mun þjóðin síðan ákveða að lokum um lyktir málsins.

Og enn og aftur skal áréttuð nauðsyn þess að losa um ofurvald framkvæmdavaldsins yfir þinginu.

Flokkarnir eru ósammála

Getur slys farið vel?

Ég hef ekki áður heyrt eða séð á prenti notað það orðalag að "slys fari betur en á horfðist" eins og gert er í frétt á mbl.is í kvöld.

Hingað til hefur verið látið nægja að segja: "Fór betur en á horfðist", og stundum er sagt eftir að atvikið og málavextir hafa verið reifaðir: "Þetta fór betur en á horfðist."

Þar að auki er ekki hægt að sjá í fréttinni að hvaða leyti "slysið fór betur en á horfðist", þ. e. hvað hefði getað farið verr en það fór. Virkar álíka og fyrirsögn hér um árið um fótboltaleik: "Boltinn sprakk og Fram vann."

Í sjálfri frásögninni af leiknum var síðan aldrei minnst á það að boltinn hefði sprungið.

Næst sér maður kannski: "Drukknunin fór betur en á horfðist" þegar tekst að lífga mann við úr dauðadái eftir drukknun.

Ég er ekki það fjölfróður í erlendum málum að ég viti hvort í einhverjum þeirra er svona orðanotkun, - til dæmis: "The accident went well...".

Afleiðingar slyssins urðu minni en á horfðist. Ég spyr aftur: Getur slys farið vel? Getur drukknun farið vel?

Vinnuslys fór betur en á horfðist

Seiðandi Söngvaseiður.

VIð Helga fórum í kvöld á æfingu á Söngvaseið í Borgarleikhúsinu og áttum góða stund . Björgvin Halldórsson hefði sagt í okkar sporum að þessi sýning væri ótrúlega "erlendis", söngurinn, tónlistin, leikstjórnin, kóreografían og frammistaðan öll.

Ég get ekki stilt mig um að nefna þær Valgerði Guðnadóttur og Hönsu, Jóhönnu Vigdísi Arnardóttur. Það er sjaldgæft að sjá söng- og leikkonu eins og bókstaflega fædda í aðalhlutverk sitt, en það er Valgerður Guðnadóttir svo sannarlega. Það er ekki hver sem er sem getur farið í föt Julie Andrews.

Síðan söng Hansa "Climb every mountain" á þann hátt að þetta söngatriði hennar er greypt í hugann þótt íslenska þýðingin á "Clmb every mountain" hefði mátt vera markvissari. Og minnsta stelpan í systkinahópnum var alger senuþjófur.

Sýning fyrir unga sem aldna, sem ég hefði viljað sjá þegar ég var ca tíu ára sem fyrstu upplifun á töfrum leikhúss og tónlistar.

Hve margir Íslendingar líka?

"Ein fyrsta setningin sem glumdi í eyrum landsmanna þegar bankaflótti brast á síðastliðið haust var: "Ríkisstjórnin tryggir innstæður í íslenskum bönkum!"

Tælendingarnir, sem sagt er að hafi engu tapað í bankahruninu, hafa tekið þessi loforð alvarlega. Ef þau tapa engu ættu Íslendingar, sem eiga fé hér á sömu kjörum og þau, heldur ekki að tapa neinu. Hvað skyldu þessir Íslendingar vera margir og hve mikið skyldu þeir eiga?

Og er það alveg víst að þetta fólk muni ekki tapa neinu ef innistæða þeirra er í íslenskum krónum? 

Það væri þá ljós í myrkrinu þessa dagana en vekur samt spurningar um það hvort það sé réttlátt að sumt fólk sleppi alveg eða miklu betur frá faðmlagi kreppunnar þegar nauðsyn er á að byrðunum af hruninu sé dreift.

Á móti því kemur það sjónarmið að þeir sem létu ekki ginnast til að steypa sér í stórskuldir heldur lögðu sitt af mörkum til þeirra sjóða sem standa undir lánastarfsemi eigi að fá að njóta þess. Ef fleiri í veröldinni hefðu hugsað eins og Tælensku hjónin hefði svonefnt útlánafrost kannski ekki orðið eins skætt og raun varð á.

Töpuðu engu í bankahruninu

Karlmannatíska í stáli. Fyrir konur. 1. Áhrif flugvéla.

Þessi bloggpistill minn er sá fyrsti af þeim sem fjallar um það sem ég kalla "Karlamannatísku í stáli" og konur hafa kannski lúmskara gaman af að lesa en karlar, því að það getur gagnast þeim næst þegar eiginmaðurinn er eitthvað tregur til að samþykkja það sem þær langar í. Hinir koma síðan eftir hendinni, þetta er bara byrjunin.

Þótt konur komi æ meira við sögu varðandi útlit bíla, sýnir bílasagan allt frá 1933 að karlmenn hafa verið nær allsráðandi í þessu efni og að eltingarleikur þeirra við tískuna hefur kostað mannkynið margfalt meira en kvenfatatískan.

Á miðri síðustu öld var flugið eftirlæti karla, enda voru tugþúsundir þeirra þjálfaðir í heimsstyrjöldinni síðari.

Harley Earl, yfirmaður hönnunardeildar GM var mjög hrifinn af flugvélum. Á auglýsingu hér á síðunni sjáum við P-38 Lightning sprengju- og orrustuflugvélina fljúga yfir Cadillac ´49 fyrir neðan nærmyndina af þessum tímamótaafturenda bílsins.

 

Sá bíll var talinn sá fyrsti þar sem reynt var að gefa afturendanum aukið vægi í sama mæli og framendanum með því að hafa "ugga" eða "stél" á afturbrettunum. Þetta var helsta einkenni Cadillac næstu 16 ári og sést vel á svarta Kadilakknum hér fyrir neðan ljósleitu Plymmana frá 57. 

1956 ákvað Virgil Exner, nýr hönnuður hjá Chrysler, að hrista upp í dauflegum og illa seljanlegum bílum verksmiðjanna með því að taka upp svonefnt "Forward look" en það þýddi, að framendinn hallaði fram eins og bíllinn vildi ólmur æða áfram og aftast á honum voru æsileg stél.

1957 setti hann allt á annan endann með æðislegustu bíluum yfir alla línuna sem sést höfðu vestra. "Allt í einu er komið 1960!" var hrópað í auglýsingum um "Wirgile Exners finned wonders." 

Keppinautarnir brugðust hart við og hámarki náðu áhrif flugvélanna á bíla 1959 með Cadillac með hæstu stél allra tíma og Chevrolet með "kattarauga" stélum. Í laginu "Kappakstur" frá þessum tíma segir: "Ég keyrði´á mínum Kadillakk með krómi slegin stél..."

Því var haldið fram í auglýsingum að stélin minnkuðu loftmótstöðu og gerðu bíla stöðugri en þetta var auðvitað skrum, - stélin þyngdu bílinn og gerðu ekkert gagn nema sem viðmiðun fyrir bílstjórann að sjá afturhorn bílsins.

Eins og alltaf er raunin í tískubylgjum enda þær ævinlega með því að farið er yfir strikið og ekki verður hægt að halda áfram, heldur að vinda ofana af og fara til baka. Stélin lækkuðu og hurfu loks á næstu árum og hafa ekki sést síðan.

Meira að segja framrúður flugvéla höfðu áhrif. Flugvélar höfðu strax um 1940 aftursveigðar framrúður og hafa ekkert breyst siðan. Gula flugvélin er Piper J5 frá 1943. 

1954 tók Harley Earl upp fyrstu aftursveigðu framrúðurnar á Oldsmobile og Cadiallac og árið eftir kepptust allir við að innleiða þær.

Myndin fyrir neðan gulu flugvélina er af Cadillac ´54 með P-38 stéli og aftursveigðri rúðu. Þar fyrir neðan er afturendi á Ford´57 með afturljósum sem líkja eftir afturbrennara á þotum, en þetta var einkenni hjá Ford frá 1951-61. Hámarki náði þessi flug-tískubylgja 1959. Þá voru stélin að verða hæsti punktur sumara bíla og rúðurnar orðnar svo aftursveigðar og jafnvel margbognar á sumum bílum að erfitt var að komast inn í þá án þess að reka hnén í. Þær hurfu því á aðeins tveimur árum ! Áhrif frá skrúfunum og vélarhlífunum framan við stjörnuhreyfla flugvélanna á þessum tíma skiluðu sér til bílanna. Hér fyrir neðan sjáum við Cessna 195 fyrir ofan Ford´49 og Studebaker 1950. Það eina sem vantar á bílana eru flugvélarskrúfur !  

Í dag hlæjum við að framrúðu og stéluggum Cadillac 1959. Ég hefði samt ekkert á móti því að varðveita einn bleikan sem vitni um hámark bruðls og eftirsóknar eftir því að vera "in."

Í laumi myndi ég samt dást að bílunum frá Chrysler 1957 eins og Plymouth Fury hér fyrir ofan og minnast þess hvað mér fannst þeir mikið æði. Exner lét framrúðurnar aldrei fara úr böndunum þótt stélin færu það að lokum. 

Hann hafðí ekki hugsað slagorðið "Allt í einu er komið 1960 !" til enda og fékk það í hausinn árin 1960 til 61 þegar hann var orðinn læstur inni í tísku sem var komin aftur fyrir 1960 og hægt að hrópa: "Allt í einu er komið 1957!"

Þá var stéla og rúðutískan orðin gamaldags og karlmenn leituðu að nýju "lúkki", á sama hátt og konur sóttu í hina nýju tísku túberuðu hárgreiðslunnar sem blés út höfuð þeirra á svipaðan hátt og stélin höfðu blásið bílana út.

  Það er við hæfi að enda þessa myndasyrpu í bloggipistli þessum með mynd af ljósleitum Cadilakk ´59."Brálæðislega geðveikur bíll" - ekki satt !