Þegar hernaðartækni gagnast friðsamlega.

Það er þekkt fyrirbæri og nöturlegt hve oft það hefur gerst að tækniframfarir í hernaði hafa flýtt fyrir framförum í friðsamlegum tilgangi.

Í báðum heimsstyrjöldunum urðu mjög hraðar framfarir í smíði flugvéla sem flýttu fyrir framförum í friðsamlegu farþegaflugi. Hugsanlega hefði sú bylting, sem  farþegaþotur ollu, orðið áratug síðar ef nauðsyn stríðsþjóða til að verða ekki eftirbátar óvinnanna hefði ekki knúið framfarirnar áfram.

Hugsunin á bak við framleiðslu kjarnorkusprengjunnar var sú sama og þegar menn eru vopnaðir byssum og telja sig tilneydda til að verða fyrri til að beita þeim gagnvart andstæðingnum, því að annars verði þeir skotnir sjálfir.

"Annað hvort að drepa eða verða drepinn."

Réttlæting árásanna á Hiroshima og Nagasaki var að mun fleiri mannslífum yrði þyrmt með því að sleppa við innrás í Japan með gamla laginu en var fórnað í þessum árásum.

Margt bendir þó til þess að þessi réttlæting hafi verið hæpin í meira lagi en beislun kjarnorkunnar varð áreiðanlega 10-20 árum fyrr en ella og þar með notkun kjarorkunnar til orkuframleiðslu.

Mörg gögn benda til þess að notkun þóríums til kjarnorkuframleiðslu í stað úraníums sé margfalt umhverfisvænni og sú spurning hefur vaknað, hvers vegna þetta sé ekki gert.

Líklegasta svarið og jafnframt það dapurlegasta er að notkun þóríums gefur enga möguleika á því að búa til kjarnorkuvopn. Það er hart ef hrein hernaðarhyggja stendur í vegi fyrir framförum.

Orðið flygildi hefur hingað til þýtt hvers kyns loftför, stór eða smá, en er kannski ágæt lausn á deilum um heppilegt heiti fyrir fyrirbærið "drone".

Mér leist vel á orðið mannleysa, en það orð þýðir upphaflega slæman mann, og er því með sama gallann um tvíræðni og orðið flygildi.

Eins manns fis mitt, "Skaftið", hef ég oft kallað flygildi, en ef það orð verður tekið til brúks fyrir orðið "drone" má vel vera að sættast verði á þá lausn og þrengja merkingu orðsins flygildi.

Hvað um það, - úr því að hægt er að nota flygildi til að finna skotmörk og gera loftárásir á mannvirki, hernaðartæki og óvini, er auðvitað hægt að nota þau við leit og björgun.

2010 tók ég myndir af Dana nokkrum sem notaði mannleysu, mannlausa smáþyrlu, við myndatökur hjá hótel Rangá og hreifst af.

Reyndi að koma þessu á framfæri við fjölmiðil en fékk ekki hljómgrunn. Áttaði mig reyndar ekki þá á því gildi sem þetta gæti haft við ákveðin skilyrði við leit og björgun, en það er augljós munur á því að nota mannaða flugvél eða dýra þyrlu, langt að komna, heldur en lítið handhægt flygildi.

Skipti svo sem ekki máli hvað snerti notkun tækisins sem leikfangs eða kvikmyndatökutækis, því að það hlaut að koma að því hvort eð var að augu manna lykjust upp fyrir því gagni sem af þessari tækni má hafa.

Verra er ef seinkun í þessu efni kostar mannslíf.  

Flygildin leita að týndu fólki

Steingrímur Hermannsson var 25 árum á undan!

Steingrímur Hermannsson var yndislegur persónuleiki í þeirri viðkynningu sem ég fékk af honum og mér er minning hans afar kær.

Hann hafði einstaka hæfileika í mannlegum samskiptum sem nýttust honum vel í stjórnmálum og gerðu honum til dæmis kleift að halda saman stjórninni 1988-1991 á þann hátt að telja verður stjórnmálalegt afrek.

Við náðum vel saman af því að við áttum margt sameiginlegt, sýn í náttúruverndarmálum til dæmis, og báðir "tækjafrík".

Meðal tækjanna voru bæði bílar og myndavélar og á ég nokkrar óborganlegar sögur af því.

Hvað það síðarnefnda snerti, myndavélarnar, var Steingrímur einstakur.

Samskipti okkar vegna ferðar hans á fund með Yassir Arafat urðu að fréttaefni, vegna þess það spurðist út að ég hefði að hans ósk lánað honum litla kvikmyndatökuvél, sem hann gæti laumað á sér inn á fundinn með Arafat og tekið sjálfur myndir þar.

Þótti sumum hneykslanlegt að með þessu hefði ég gert Steingrím að starfsmanni og kvikmyndatökumanni Stöðvar 2!  

Í opinberri heimsókn til Kína var hann líka með sér myndavél og var svo ákafur í myndatökunni að Kínverjarnir rugluðust á honum og ljósmyndara og gerðu "honnör" fyrir ljósmyndaranum í stað Steingríms !  

Þessar "selfies" Steingríms voru 25 árum á undan þeirri bylgju sem farsímarnir hafa nú skapað í þeim efnum.

Steingrímur var fyrsti íslenski stjórnmálamaðurinn, sem fyrirfram spurði hve mikinn tíma hann myndi fá til svara í sjónvarpsviðtali og hélt sig innan við uppgefin mörk svo að ekki þurfti að stytta neitt.

Já, hann var einstakur maður, sem kunni að tala við alla eins og jafningja og var aldrei "merkilegur með sig" eins og henda vill marga.

Ár sérkennilegra tískustrauma

"Monumental Valley" Evrópu?

Á Kóloradóhásléttunni, sunnarlega í Utah í Bandaríkjunum, nokkru fyrir sunnan Koloradófljótið, er dalur einn með mögnuðum bergmyndunum sem ber nafnið Monumental Valley.

Á blómatíma kúrekamyndanna var dalurinn svo vinsælt tökusvæði fyrir þær myndir að hann hlaut frægð beinlínis fyrir það.

Sú var að minnsta kosti ástæðan fyrir því að við Helga fórum um þennan dal á kvikmyndaferðalagi okkar um suðvesturríki Bandaríkjanna.

Á Íslandi er úrval stórbrotinna sögusviða kvikmynda margfalt á við Monumental Valley.

Það er bæði kostur og galli, kostur vegna þess að þessi svæði gætu hlotið frægð vegna hins sama og Monumental Valley, en galli varðandi það að vegna þess hvað staðirnir eru margir, kynnu þeir að renna saman í eina stórt safn slíkra staða.

Ég hef skrifað drög að kvikmyndahandriti sem ég byrjaður að skrifa bók upp úr varðandi þann möguleika, að Þjóðverjar hefðu tekið Ísland af Bretum 6. október 1940, en það gátu þeir leikandi eftir því sem gögn sýna.

Í þessu verki leikur íslenskt landslag afar stór hlutverk og er þó allur hernaðurinn í seinni heimsstyrjöldinni undir varðandi vettvang atburða.

Það hefur bæði kosti og galla í för með sér. Kostirnir liggja í augum uppi en gallarnir í því að kvikmynd eftir þessu handriti yrði óhemju dýr. En Ísland fengi magnaða kynningu ef svona mynd yrði gerð.

Ísland fær loks að vera Ísland

Hver dagur er ígildi fæðingardags.

Hver einasti dagur í lífi okkar er merkisdagur og mikilvægur dagur.

Hver dagur sem okkur er gefinn til þess að vakna og lifa til kvölds á það sameiginlegt með fæðingardegi okkar, að hann er fyrsti dagurinn í því jarðneska lífi sem við eigum ólifað.

Þó er hver dagur eftir að við vöxum úr grasi í raun mikilvægari fyrir okkur en fæðingardagurinn að því leyti til að á hverjum ævidegi eftir uppvöxt erum við meðvituð um gildi hans, en þegar við fæddumst vorum við ómeðvituð um lífið og tilveruna.

Þess vegna er það mikils virði að byrja hvern dag eins vel og hægt er og njóta hans og nýta hann eins vel og kostur er. Því að fyrirfram vitum við ekki hvort hann verður ekki aðeins fyrsti dagur þeirrar ævi,sem við eigum eftir ólifaða, heldur einnig sá síðasti.

Og þess vegna er líka ástæða til þess að þakka að kvöldi fyrir hvern þann dag sem við fáum að vera ofar moldu.

Ég held líka, að miðað við rannsóknir á þeirri vinnslu á "gögnum" liðins dags, sem fer fram í svefni, sé nytsamlegt að skrá það helsta niður að kvöldi, vegna þess að stundum vilja mikilvæg atriði hafa gleymst daginn eftir.

Mín reynsla er líka sú að það síðasta, sem gert er fyrir svefninn, sé að að lesa eitthvað, skoða eða íhuga, sem manni finnst notalegt, áhugavert og skemmtilegt.   

Fimm leiðir til að vakna betur á morgnana

Arabiska vorið kom, en sumarið ekki. Vetur í aðsigi?

"Arabíska vorið" kom að vísu í Líbíu, Egyptalandi og Sýrlandi, en í Egyptalandi var lýðræðislega kjörnum forseta steypt af stóli með hervaldi og nú er erfitt að sjá að neitt hafi í raun breyst síðan Mubarak stjórnaði þar með hervaldi.

"Arabíska sumarið" kom því aldrei, heldur kom strax haust og hugsanlega stefnir í vetur.

Í Sýrlandi ríkir skelfing hræðilegrar borgarastyrjaldar með tilheyrandi neyð og flóttamannaastraumi úr landi.

Líbía liggur vestast af þeim Arabalöndum þar sem "arabiska vorið" kom en um ástandið í því landi gildir kannski svipað og óráðið ástand og lýst var í sögunni Ttíðindalaust á vesturvígstöðvunum."

Bræðralag Múslima lýst hryðjuverkasemtök

"Gangi allt í hag þér hjá..."

Milli mín og séra Hjálmars Jónssonar hefur ríkt gróin vinátta í áratugi. Í veikindum hans sendum við Helga honum og hans nánustu hlýjar árnaðaróskir og jóla- og nýjárskveðjur og vonum að hann komi tvíefldur til leiks í marsbyrjun.

Það má ekki minna vera en að senda honum glaðlegar og léttar stökur, svohljóðandi, í tilefni af því að til stendur að lagfæra á honum vinstri fótinn:

 

Gangi allt í hag þér hjá,

svo heilsan verði´í lagi,

blóðtappanum bægt sé frá

og bífurnar í lagi !

 

Þótt hátt þú fljúgir yfir andans lendur

 og orðgnótt þín, hún sé oft gulli slegin

þá hefur lengi staðið til og stendur

að styrkja þig, minn kæri, vinstra megin.

Messar ekki í ár

Ég hugsa, þess vegna er ég.

Ofangreind vísdómsorð vefjast oft fyrir mörgum. "Bókvitið verður ekki í askana látið" sögðu þeir sem áttu erfitt með að meta nein verðmæti nema út frá efnislegum mælikvörðum eins og þyngd.

Þessi lífsskoðun og þetta gildismat lifir enn furðu góðu lífi hjá okkur nútímamönnum vegna þess að enda þótt nú sé það svo sár skortur á efnislegum gæðum og örbirgð hjá lang flestum, sem verður til þess að mammon og gull hans verður að höfuðatriði og leiðtoga lífsins, skiptir raunverulegurskortur ekki lengur máli, heldur verður eftirsóknin í auð og völd slík að hún kann sér engin takmörk og finnst alltaf skorta eitthvað.

Höfuðatriðið er þessum hugsunarhætti er að "hugarórar", "tilbúningur", "skáldskapur" og "listir" séu ekki mælanleg með efnislegum mælikvörðum og því að engu hafandi. 

Tonnin og megavöttin séu hins vegar áþreifanleg og af því að skáld og aðrir listamenn "framleiddu" ekki neitt mætti skilgreina þá sem afætur og ónytjunga og bagga á þjóðinni.

Ef einhver hefði sagt þeim, sem sögðu á sínum tíma að bókvitið yrði ekki í askana látið, að til væri ósýnilegt og óáþreifanlegt fyrirbæri sem gæti flutt hljóð,myndir og orku á ljóshraða um heim allan ef það væri beislað, hefði sá, sem hefði sagt þetta, hafa verið talinn fullkomlega geggjaður.

Þetta gerði rafmagnið þó síðar en þá var sá hluti þess sem býr til orku og efnisleg gæði tekinn inn í átrúnaðinn á tonnin og megavöttin sem hjálpa til við að búa tonnin til.

Mótív Kjarvals, andlit og álfabyggðir, sem hann sá í grjóti, mosa og grasi, og voru hluti af list hans, sem varð til í Gálgahrauni, eru gerð að athlægi eftir því sem unnt er eins og nýjasta umfjöllun í erlendum og innlendum fjölmiðlum ber vitni um.

Sagan aldanna sem hraunið angar af, göngustígarnir og mannvistarleifarnar, eru líka lítils metin hjá efnistrúarmönnum.

Ástæðan er sú, að gildi þeirra hughrifa sem hraunið veitir, stendur í vegi fyrir og stangast á við hagsmuni valdaafla sem sjá ekkert huglægt gildi í hrauninu, heldur aðeins viðfangsefni fyrir jarðýtur og mannvirkjagerð.

Sigurður Þórarinsson jarðfræðingur, frumkvöðull þeirrar náttúruverndarhugsunar, sem hafði legið í láginni síðan á dögum Sigríðar í Brattholti og friðlýsingar Þingvalla, velti upp samanburði á verðgildi unaðsstunda og megavattsstunda, en í augum dýrkenda efnisgæða er hægt að meta megavattsstundina í krónum, eftir því hve mikilli framleiðslu í tonnum hún getur áorkað, en unaðsstundin er hins vegar verðlaus, af því að enga þyngdar- magneiningu er hægt að nota á hana.

Sigurður taldi að enda þótt unaðsstundin, hrifningarstundin, væri hugarástand og því óáþreifanlegt, væri fráleitt annað en að viðurkenna gildi hennar.

Hugarástand fólks er nefnilega dýrmætt fyrir hamingju mannsins og lífsnautn. Ef við hugsum ekkert og  njótum einskis unaðar hrifningar eða hugarástands, erum við einskis virði.

Við njótum unaðar hugarástandsins, sem fylgir jólunum, en þó er hvergi hægt að þreifa á jólunum eins og málmstykki, sagan af Jesúbarninu og öll tónlistin og ljóðin, sem gerð hafa verið um hana, vega ekki gramm á vigt efnisgæða.

Þjóðsagan um Tungustapa í Hvammssveit er mögnuð og dramatísk saga, sem hrífur huga þess sem heyrir hana eða les. Lagið og ljóðið um Kirkjuhvol gera það sömuleiðis.

Þó hefur enginn þreifað á álfi, álfakóngi eða álfadrottningu þar um slóðir. Hugarástand þess, sem stendur og virðir fyrir sér stapann og sér fyrir sér opnar dyr álfakirkjunnar, er raunverulegt og gefandi, þótt hvergi sé hægt að þreifa á því með berum höndum.

Þeir, sem hæða og spotta slíkt, myndu að sjálfsögðu fagna því ef hægt væri að finna tilefni til þess að bjóða út það verk að ryðja stapanum um koll með jarðýtum, ef einhver gæti grætt á því peninga.    

Eftir að Arnaldur Indriðason skrifaði glæpasöguna "Mýrin" kom fjöldi erlendra ferðamanna til Íslands og fór um Norðurmýrarhverfið til þess að lifa sig inn í vettvang sögunnar.

Var hún þó óumdeilanlega skáldsaga og persónur hennar höfðu aldrei verið til, heldur aðeins hugarfóstur frábærs listamanns.

Um Gálgahraun liggja alls sjö göngustígar með nöfnum, sem gera fólki kleift að ímynda sér og lifa sig inn í aðstæður fólksins, sem gekk um þessa stíga fyrr á öldum. Það var lifandi fólk á sínum tíma en ekki hugarfóstur skálds.

Að því leyti eru þessar slóðir með raunverulegra fóður fyrir hrífandi hugarástand en Norðurmýrin.

Það er alveg sama hve gott líkamlegt ástand okkar er, - ef andleg líðan okkar er slæm, drepin í dróma eða dauð og köld án snefils af ímyndunarafli, er líkamlegt og efnislegt ástand okkar einskis virði.

Við hugsum. Þess vegna erum við.  

 

 

  

 

 

„Þetta er jólaandinn“

Verstu spár duga ekki.

Nú er búið að þylja spár um vonskuveðrið sem gengur yfir landið og biðja fólk um að fara eftir þeim.

Spáin fyrir Suðausturland hefur verið ljótust, spáð 28 metra meðalvindi eða 57 hnútum, sem er ofsaveður, en í byljum undir fjöllum eins og í Öræfasveit, er stundum hægt að bæta helmingi við fyrir hviðurnar, sem verða þá meira en 80 hnútar.

Nú klukkan 15:00 fóru hviðurnar á Fagurhólsmýri upp í 37 m/sek og fara vaxandi. Vestar í sveitinni verða byljirnir mun harðari en á Mýrinni.

Hrakningarnir, sem nú heyrist um, voru því fyrirsjáanlegir en gerðust og gerast samt.  

Fara fimm ferðir á bryndrekanum

Oftast vindstyrkurinn sem er of lítill.

Veðurspákortin á vedur.is eru með annmörkum, sem lýst er í tengdri frétt á mbl.is.

Þeir eru aðallega fólgnir í skekkjum á veturna, þar sem veðurbreytingar koma ekki á alveg réttum tíma og einkum eru spár um vindstyrk með skekkjum, sem oftast felast í því að vindurinn er sýndur of lítill.

Spurt er hér á blogginu af hverju þessi kort séu ekki lögð niður, úr því að hvort eð er þurfi að hafa hliðsjón af textaspá og láta hana ráða, ef mismunur er á.

Ég teldi það misráðið að leggja þessi kort niður, því að kostir þeirra vega að mínum dómi miklu þyngra en gallarnir. Þau gefa miklu fjölbreytari upplýsingar en textaspáin og hjálpa mjög við að fá yfirsýn yfir líklegt veður á hverju svæði.

Gagnslítil spákort

Hreinsa bílana áður en frystir.

Þegar frystir eftir slyddu eða snjókomu í frostleysu getur verið erfitt að opna bíla og hreinsa þá fyrir akstur. Því rétti tíminn til að gera þetta áður en farið er í háttinn í kvöld, því að framundan er köld norðanátt svo langt sem séð verður fram í tímann.

Nú um jólin þurfa flestir að hafa bílana tiltæka til að fara á milli ættingja og vina þar sem á annað borð verður fært vegna veðurs, en óveður verður víðast um land, en þó síst á suðvesturhorninu.

Ég dreif mig í það í kvöld að hreinsa þá bíla, sem ég vil hafa tiltæka hvenær sem ástæða gæti orðið til tafarlausrar brottfarar.

Það getur líka verið jólasteming í snjókomunni, sem var að renna sitt síðasta að ég vona.

Gaman væri að vita hvort þessi desembermánuður verður ekki með fleiri snjóþekjudaga en flestir desembermánuðir síðustu árin.

Af því að þetta er dimmasti mánuðurinn á norðurhveli jarðar kemur best að hafa hvíta jörð í honum.

Þá eiga upphafsorðin í "Er líða fer að jólum..." síður við: "Drungi í desember..."

Ekki var minna atriði að hreinsa af FRÚnni en bílunum, sem er allmikið verk, því að skafa þarf eða moka snjó af um 20 fermetra yfirborði svo að hún sé fleyg.

Þar að auki kostar klakahögg og snjómokstur að snúa henni í hálfhring og binda hana vel niður áður en vindurinn snýst í hvassa norðanátt.

Tölvan mín er með leiðindi gagnvart myndkortum og myndkortalesurum svo að það gæti farið svo að ég geti ekki sett þær myndir inn á facebook og blog.is sem ég gjarnan vildi af því að það eru nú einu sinni að koma jól.  

Bíður fyrramáls að finna út úr því. Útilokunaraðfer við rannsókn mína bendir til að tengingin milli kortalesara og tölvu sé biluð.

Sé svo, er hægt að bjarga því í fyrramálið eða jafnvel fyrir lokun búða í kvöld.

Tek það hinsvegar fram að ég er einhver vonlausasti maður sem fyrirfinnst til að ráða fram úr bilunum varðandi tölvur og myndavélar.

Óveður á Holtavörðuheiði