"Veltirðu við hverjum steini," Guðlaugur Þór?

Það mátti skilja af máli ýmissa í tengslum við skipun "hagræðingarhóps" ríkisstjórnarinnar að hann mætti "velta við hverjum steini."

Undanfarnar vikur og nú síðast í Morgunblaðinu á fimmtudag hefur komið í ljós hve glórulaus og óþörf vegagerð og náttúruspjöll í Gálgahrauni eru.

Jafnvel þótt vegagerðin sé komin aðeins á veg er það aðeins hluti af því sem koma skal, því að vegurinn verður það breiður að enn er eftir að framkvæma langverstu spjöllin.

Það mætti því alveg hagræða nú, með því að stöðva þessar framkvæmdir og breyta veginum sem kominn er í göngu- og hjólastíg, og lagfæra núverandi Álftanesveg (sem samt er núna í 23 sæti sambærilegra vegarkafla á höfuðborgarsvæðinu) og eiga samt eftir drjúgan afgang, sem nýta mætti þar sem þörfin er mest, til dæmis í heilbrigðiskerfinu.

Guðlaugur Þór Þórðarson, sem er í hagræðingarhópnum, er Reykjavíkurþingmaður og hlýtur að vera hugsi yfir því að eyða eigi meira en milljarði króna í óþarfan veg á Álftanesi á sama tíma og þingmenn hafa samþykkt að eyða ekki krónu í miklu þarfari vegabætur í Reykjavíkur í heil tíu ár.

Nú hefur hann haft tækifæri til að "velta við hverjum steini" og enn er tími til þess í ljósi nýrra upplýsinga að standa við stóru orðin.  

 

 

Tillögurnar birtar á mánudaginn

Þarf að læra af öðrum þjóðum.

Umræður um gjaldtöku af útlendingum til þess að standa undir kostnaði við byggja upp þjónustu og aðstöðu á ferðamannastöðum benda til þess að óþol hafi gripið íslensk stjórnvöld til þess að krækja sér í fjármuni í þessu skyni sem allra fyrst með því að vaða áfram í miklum gassagangi án þess að hafa kynnt sér þessi mál erlendis.

Virðist litlu skipta hverjir eru í stjórn hvað varðar það að gefa þeim, sem málið snertir, sem minnst ráðrúm til þess að bregðast við gjaldtökunni í rekstri sínum.

Á þeim slóðum erlendis, sem helst líkjast íslenskum aðstæðum, svo sem á Nýja-Sjálandi og í Bandaríkjunum, er þessum málum þannig komið fyrir, að það er á allt öðru plani en skín út úr því sem mönnum dettur helst í hug hér.

Í þessum löndum er horft á alla myndina á víðu plani. 

1. Þjónusta og aðstaða í þjóðgörðum og á ferðamannastöðum miðast við það að þjóðin sjálf geti verið stolt af því gagnvart sjálfri sér og erlendum gestumm og ræktað með því samheldni sína og menningu. 

2. Í bandarísku þjóðgörðunum er gengið út frá því að tap sé á rekstri þeirra, þrátt fyrir gjaldtöku af ferðamönnum því að vitað er að þegar dæmið er allt reiknað varðandi óbeinan hagnað í ferðaþjónustunni um landið allt, verður útkoman jákvæð.

3. Á þeirri sömu stundu og ferðamaðurinn greiðir gjaldið, fær hann í hendurnar vandaða fræðslubæklinga með öllum helstu upplýsingum og leiðbeiningum um þjóðgarðinn, þjónustuna sem þar er veitt og um þær reglur, sem allir verði að fara eftir.

Með þessu er skapað jákvætt viðhorf hjá ferðamanninnum, - hann fær strax eitthvað fyrir peningana.

Ef vel ætti að vera þyrfti að gefa að minnsta kosti eitt til tvö ár í undirbúning íslensks kerfis, sem tæki mið af reynslu og aðstæðum í öðrum löndun, síðan ár í viðbót til að ganga frá íslenska kerfinu, og loks enn eitt árið sem umþóttunartíma fyrir alla aðila.

Þetta myndi þýða að kerfið kæmist ekki á fyrr en í lok kjörtímabilsins eða jafnvel síðar, en íslenskir stjórnmálamenn verða að fara að hugsa lengra fram en til næstu kjarasamninga eða næstu kosninga.

Á meðan verið væri að ganga frá þessu öllu yrði hins vegar verja fé strax til nauðsynlegustu framkvæmda á mikilvægustu ferðamannastöðunum til þess að verja hina verðmætu og einstæðu íslensku náttúru gegn skemmdum af völdum átroðnings og lélegrar eða engrar aðstöðu.  

Varað við náttúrupassa

Hvað um DNA ?

Það verður að teljast óvenjulegt að efast sé um móðerni fólks eins og gert var og er í hinu langdregna máli Romylyn Faigane. Miðað við þann langa tíma sem málið hefur tekið, hefði mátt ætla að hægt væri að kveða upp úrskurð í þessu máli með DNA prófi.

Hvergi er að sjá að það hafi verið rætt. Kannski talið of dýrt. En mannréttindi verða stundum vart metin til fjár.

Það er ekkert nýtt, ekki heldur hér á landi, að fæðingardagur sé óviss. Afi minn, Edvard Bjarnason, gat aldrei fengið "sönnun" fyrir því hvort hann væri fæddur 2. júní eða 12. júní.

Hann og fjölskyldan héldu upp á 2. júni, en aldrei fékkst botn í misvísandi gögn eða vitnisburði um málið.

Það skipti ekki öllu höfuðmáli, til dæmis ekki hvort hann var 10 dögum eldri eða yngri þegar hann dó.

Afi minn er einfaldlega látinn og það fyrir löngu.

Hvort faðir Romylyn Faigane lést 2007 eða 2009 getur varla haggað því að hann sé ekki lengur á lífi.

Nema að hann birtist skyndilega sprelllifandi, svona rétt eins og að Guðmundur og Geirfinnur Einarssynir gerðu það.

Aðalatriðið í þessu efni er að hinn ógnarlangi málarekstur í einstökum málum eins og þessu er ekki boðlegur, hvernig sem málavextir eru eða hver sem niðurstaðan verður.

  

„Ég er 100% mamma hennar“

Í fótspor Jónasar.

Eitt helsta afrek Jónasar Hallgrímssonar var hið feiknarlega framlag hans til nýyrðasmíðar og þar með orðaforða íslenskrar tungu.

Þótt ýmsir hafi áhyggjur af stöðu tungunnar er það ávallt merki um grósku hennar þegar börn og unglingar finna upp snjöll nýyrði, en um það eru fjölmörg dæmi.

Sum þeirra verða langlíf en önnur hverfa. Þannig var nýyrðið "fýsa" notuð á tímabili um stúlkur sem væru til í tuskið eins og það er kallað. Nú hefur þetta orð horfið og ég sakna þess þótt það viðurkenni að það sé ekki öllum að skapi.

Allt sem tengist nýsköpun í orðaforða tungunnar er af hinu góða.

Sum nýyrði geta verið nauðsynleg til þess að skerpa á merkingunni.

Þannig er ég ansi aumur í hjánum eftir að þvívegis verið skorið í þau, en hef fundið nýyrðið "sárhnjáður" til þessa að lýsa þessari nýju líðan.

Íslenskan finnur sér alltaf leiðir

Smáleiðrétting: Eir er hjúkrunarheimili og ég er ekki þar.

Vegna þess að fólk les stundum bara fyrirsagnir mætti halda að ég sé nú kominn á hjúkrunarheimilið Eir þegar sagt er: "Ómar Ragnarsson fluttur á Eir."  

Aðeins ein stofnun á landinu heitir þessu nafni, "Hjúkrunarheimilið Eir" og það er hjúkrunarheimili eins og nafnið bendir til með fullri hjúkrun að sjálfsögðu eins og á spítala.

Ég sá hins vegar síðast hjúkrunarfræðing á sýningu minni í Landnámssetrinu síðastliðinn laugardag, og það var meira að segja fyrrverandi hjúkrunarfræðingur.  

Eins og þegar sprelllifandi rithöfundur einn sagði að fréttir af andláti hans væru ýktar má segja um þessa fyrirsögn um að ég sé kominn í kör á hjúkrunarheimilinu Eir, að hún sé ýkt, svo ekki sér meira sagt, enda kemur allt annað fram í fréttinni, sem verður að teljast lítil frétt, að maður flytji úr einni leiguíbúð í aðra.

Hér í blokkinni er að vísu flest fólkið komið yfir miðjan aldur en hér er líka yngra fólk, enda hafa íbúðirnar verið leigðar út án tillits til aldurs.

Síðar í fréttinni kemur hið rétta fram, að þetta eru Eirborgir en ekki Eir. Nema menn haldi að flutningurinn á Gálgarokki á dögunum í Neskirkju hafi verið helfró í andarslitrunum, eins og þegar hani flýgur hauslaus, þegar búið er að höggva af honum hausinn.

Það er hins vegar hagsýni fólgin í því að stytta flutningsleiðir með því að búa hérna og vera viðbúinn því að fara sem stysta leið héðan láréttur þegar þar að kemur yfir á hjúkrunarheimilið Eir og þaðan sem stysta leið láréttur yfir í Gufuneskirkjugarð.   

Þetta minnir mig á fyrirsögn hér í gamla daga sem var svona: "Boltinn sprakk og Fram vann."

Þótt leitað væri með logandi ljósi í fréttinni sjálfri var þar ekki orð að finna um sprunginn bolta. En Fram vann.   

Ómar Ragnarsson fluttur á Eir

Yfirlit yfir slysatíðnina á höfuðborgarsvæðinu.

Ég lofa því í Morgunblaðsgrein um slysatíðni á Álftanesvegi og sambærilegum vegarköflum á höfuðborgarsvæðinu að birta hér á bloggsíðunni yfirlit yfir þá og geri það hér með.

Lengst til vinstri eru nöfn kaflanna, þar næst upphaf og endir, þá tölurnar og loks lengst til hægri tala slysa á hverja milljón ekinna kílómetra á hverjum kafla fyrir sig.

Köflunum er raðað þannig að efst er kafli með 0,08, svartlitaður, síðan tveir rauðir með 0,07, þá þrír dökkgulir með 0,06, síðan fimm kaflar með 0,05, þá samtals fimm kaflar með 0,03-0,04, þá kaflar með 0,02, þeirra á meðal Álftanesvegur, sem er litaður með fjólubláum lit og rauðum hring og krossi, er neðstur þessara kafla af því að alvarleg slys (KSI) eru fæst á honum af þessum 0,02 köflum.

Álftanesvegur er sem sé númer 23 hvað slysatíðni varðar !   

14 vegarkaflar eru með tvöfalt til fjórfalt meiri slysatíðni en hann !

Gott er að lesa Morgunblaðsgreinina um leið og tölurnar eru skoðaðar, og hægt er að stækka myndina með því að tvísmella á hana.

Hjá Ólafur Kr. Guðmundssyni er að finna grunntölur, forsendur og útreikninga á þessu.  

Óvenju vel heppnuð frumraun.

Birta Líf Kristinsdóttir stóð sig afar vel í fyrsta sinn, sem hún fjallaði um veðrið sem veðurfréttamaður hjá Sjónvarpinu. Hefur slíkt fljúgandi start verið sjaldgæft í sögu Sjónvarpsins.

Í næsta skipti mátti benda á smávægilega hnökra sem auðvelt er að lagfæra. Þannig getur það orðið leiðigjarnt til lengdar að segja ákveðnar setningar of oft, eins og til dæmis "við sjáum", en þeirri setningu verður ofaukið ef hún er notuð aftur og aftur.

Einfaldara og styttra er að segja beint frá þegar ríkjandi ástandi er lýst, - "fyrir suðvestan land er lægð" o.s.frv.

Einnig er lítill vandi fyrir hana að losa sig við þann sið, sem sumir veðurfréttamenn hafa vanið sig á að tala á skjön við málvenju um landshluta með greini, svo sem Vestfirðina, Austfirðina og jafnvel Suðausturlandið, í stað þess að tala um Vestfirði, Austfirði og Suðausturland.

En þetta er alger sparðatíningur. Birta Líf fór glæsilega af stað og ástæða til að óska henni til hamingju.  

Flaug þotu í sumar en flytur nú veðurfréttir

Rétt 100 ár frá andófi Gandhis.

6. nóvember 1913, eða fyrir nákvæmlega 100 árum, var Mohandas Gandhi dæmdur fyrir það að hafa farið inn á svæði, sem hann mátti ekki fara inn á, lögum samkvæmt.

Nánar tiltekið var þetta Transvaal í Suður-Afríku, landsvæði sem honum var óheimilt að fara inn á.  

Í samræmi við gildandi lög (ólög) var Gandhi dæmdur til að greiða sekt. Hann neitaði að greiða sektina og fimm dögum síðar var hann settur í fangelsi.

Hálfum mánuði síðar reis mikil mótmælaalda yfir vegna þessa máls, sem var fyrsta stóra málið af þessum toga á ferli Gandhis, fyrst í Suður-Afríku og síðan lengst af á Indlandi.

Í hvert skipti sem Gandhi var handtekinn í áratuga löngu friðsamlegu andófi hans og skoðanasystkina hans tapaðist orrusta en stríðið vannst á Indlandi 35 árum síðar og 80 árum síðar í Suður-Afríku.

Án allra þessara töpuðu orrusta hefði stríðið ekki unnist.

Þess vegna var atburðurinn 6. nóvember 1913 svo mikilvægur og fæddi af sér svipaða atburði.

1. nóvember 1955 sat Rosa Parks í sæti í strætisvagni í Montgomery í Alabama. Vagnstjórinn skipaði henni að færa sig en hún neitaði. Þá var kölluð til lögregla sem skipaði henni að færa sig, því að seta hennar væri brot á gildandi lögum. Hún neitaði aftur og var sett í fangelsi.

Sú orrusta tapaðist en í kjölfarið fór löng barátta sem skilaði smám saman ýmsum sigrum.

1967 var Muhammad Ali sviptur ferðafrelsi, frelsi til að ráða verustað sínum hverju sinni, á þann hátt að kveðja hann í herþjónustu lögum samkvæmt. Hann gat átt á hættu að vera fluttur gegn vilja sinum til Vietnam, á Kyrrahafsvígstöðvar eins og Joe Louis 1941.

Ali neitaði og fyrir undirrétti virtist hann vera með gjörtapað mál, en í stað þess að hann þyrfti þá að fara í fangelsi var beðið eftir hæstaréttardómi sem féll þremur árum síðar og sýknaði Ali.

En barátta hans kostaði hann meira en þrjú ár, sem hefðu getað orðið bestu árin á keppnisferli hans.

Ali tapaði orrustum bæði í hringum og utan hans en 29 árum síðar var honum falið að kveikja Ólympíueldinn á Ólympíuleikunum í Atlanta.  

Í öllum þessum þremur málum var andófsfólkið lögsótt, dæmt eða sett í fangelsi fyrir það að hvar það vildi vera, sitja eða standa eftir atvikum. Ekkert af því veitti líkamlega mótspyrnu eða lét hendur skipta.

Orrustur töpuðust en stríðin unnust.  

     

"Elliglöpin" geta verið óþægileg.

Nýjar rannsóknir benda til þess að slæmur svefn hafi vond áhrif á starfsgetu heilans. Hann þurfi að nota fyrri hluta djúpsvefnsins til þess að vinna úr minningum dagsins og raða þeim í meðvitund og undirmeðvitund.

Síðari hlutann þurfi heilinn til þess að falla í algert dá svo að aðeins allra nauðsynlegasta líkamsstarfsemi fari fram á meðan verið er að "hlaða rafhlöðurnar".

Ég hef stundum sagt í gríni að við, sem eldri erum, séum farin að gleyma svo mörgu vegna þess að heilinn sé að því leyti eins og harður diskur, að rýmið í honum sé takmarkað, og því verði hann sjálfur að eyða gögnum og eyði þá ekki alltaf þeim gögnum sem við vildum sjálf.

Heili hinna ungu þurfi enn ekki að muna eins margt eins og heili okkar, sem eldri erum.  

Svo er að sjá að hin nýja rannsókn styðji þetta að vissu leyti.

Sjálfur hef ég lent óþægilega oft lent í vandræðalegri stöðu og upplifi það líka, að heilinn er í misjafnlega miklu stuði til að muna allt.

Eitt sinn sátum við hjónin við sjónvarp og í því var verið sýna þekkta mynd með frægum leikurum.

Skyndilega áttaði ég mig á því að ég gat með engu móti munað nafnið á öðrum aðalleikaranum og byrjaði að romsa upp úr mér öllu öðru sem ég vissi um myndina, nöfnum hinna leikaranna, nafninu á myndinni, nafninu á lagi myndarinnar, leikstjóra o. s. frv. en var engu nær þangað til Helga sagði: "Láttu ekki svona! Þú meinar Robert Redford."

Stundum þarf ekki annað en að bíða aðeins eða skipta um umhugsunarefni og taka þráðinn upp að nýju til þess að hið gleymda spretti ljóslifandi fram og maður undrast, hvernig maður gat gleymt því sem maður vissi þá eftir allt saman svo vel.

Jón bróðir minn hefur gerthálfkærings grín að þessu með því að segja að hann hafi lengi notað stafrófsaðferðina til að muna nöfn eða heiti, "a, b, c, d..."  en síðan hætt því þegar hann hafi áttað sig á því að hann mundi ekki lengur stafrófið sjálft!   

Floyd Patterson sagði af sér virðulegu nefndarstarfi þegar hann áttaði sig á því að hann mundi ekki lengur eftir því hvern hann hafði sigrað þegar hann varð heimsmeistari.

Patterson var þá kominn með byrjunareinkenni Alzheimers sjúkdómsins.

Svipuð atvik komu víst fyrir Ronald Reagan meðan hann var forseti og Alzheimerinn var að byrja að hrella hann.

Stundum eru atriði orðin svo töm að maður man þau ekki lengur. Ég gæti til dæmis með engu móti bent á hvar neinn stafur er á lyklaborði tölvu minnar eða ritvélar, en þó spretta stafirnir sjálfkrafa fram án þess að ég þurfi að horfa á hendurnar og fingurna.

Eftir að hafa farið með eða sungið sama textann utanbókar og auðveldlega  svo tugum skiptir getur það komið fyrir í miðju erindi að maður muni ekki eftir því hvað kemur næst.

Þetta gerðist þegar ég var að syngja lagið "Greyið Jón" inn á plötu. Ég bjargaði mér með því að stökkva úr miðju erindi inn í mitt næsta erindi, - og viti menn, það gekk upp!

Útilokað var að taka sönginn upp aftur því að þá hefðu viðbrögð áheyrenda ekki orðið jafn mikil og skemmtileg.

Þess vegna vantar í lagið:  "...Hann Möggu lét fá laxerolíusopa  /  og líka verk- og vindeyðandi dropa".  

 

Kris Kristofferson að missa minnið

Orsökin fyrst og fremst lélegt malbik.

Of mikil notkun negldra hjólbarða hefur að vísu ráðið miklu um slitið á götunum í Reykjavík. Hitt hefur gleymst að orsökin er líka miklu lélegra efni í malbikinu en í öðrum löndum í Evrópu.

Skammtímasjónarmið hafa ráðið um þetta, því að öflun hins lélega efnis hefur kostað minna fé. En sá sparnaður hefur étist upp með miklu sliti og einnig hefur ástand gatnanna og heilspillandi áhrif á borgarbúa kostað sitt.

Þess vegna var löngu kominn tími til umbóta í þessu máli.   

Vilja malbik út fyrir steypu