Ná í upplýsingar um vindinn.

Um létt gosefni, sem stíga upp frá eldstöðvum gildir það að þau berast með vindi. Hægt er að fá upplýsingar um vindstefnu áður en lagt er af stað í áttina að eldfjalli. 

1. Hringja í veðursímann 90200600. Bíða í 2 sekúndur eftir að þulur hefur talað. Velja 2. Velja 3 og hlusta á veðurspá fyrir Suðurland.

2. Hringja í veðursímann 90200600. Bíða í 2 sekúndur eftir að þulur hefur talað. Velja 5. Hlusta á hver vindurinn sé í 5000 feta (1524 metra hæð). Þetta miðast að vísu við suðvesturhorn landsins, en með því að bera þetta saman við vindupplýsingarnar í lið 1. er hægt að draga ályktanir. 

3. Fara inn á vedur.is og fá spár og veðurathuganir, sem hægt er að byggja á. Vindstefna á Fimmvörðuhálsi getur verið dálítið önnur en upplýsingarnar hér að ofan gefa til kynna vegna landslags, og þá hest í vindáttum sem standa af jöklunum tveimur.  Þetta er þó yfirleitt ekki mikið frávik.   

4. Athuga vindinn þegar komið er í nánd við eldstöðina og sjá hvernig askan berst.

Ef mál eru könnuð vel fyrirfram á enginn að þurfa að lenda í öskufalli.  

Fá hraun og ösku á móti sér

Lokahnykkurinn! Falleg eða ljót?

"Guð minn almáttugur, hvað þetta er ljótt!" hrópaði Kolbrún Bergþórsdóttir upp yfir sig í gær þegar ég kom með myndir af hraunfossinum mikla.  Ég reyndi að afsaka mig með því að málefnið væri svo gott og hún samþykkti það. 

Svona eru nú viðbrögðin misjöfn við mottunni sem ég hef verið að safna að beiðni Krabbameinsfélagsins í mars. Og þetta þekkja sjálfsagt allir sem hafa tekið þátt í mottusöfnuninni.

Flestum hefur fundist mottan mín ágæt og rökstutt það með orðum eins og "gerir þig blíðlegri", "afalegri", "friðsamlegri", svona rétt eins og ég hafi verið hörkulegur, unglegur og illúðlegur án hennar.

Sjálfum finnst mér hún heldur mislit.  

Ég ákvað sem ungur maður, studdur dyggilega af konu minni, að safna aldrei skeggi.

En kannski blundaði einhver löngu samt til þess í mér því að ég mér hefur fundist þetta gaman.

Líka skemmtileg tilviljun að faðir minn heitinn var á hækjum og með mottu síðustu árin sem hann lfiði.  

Og í kvöld, þegar hámark söfnunarinnar verður í sjónvarpi, mun ég raka hana af mér við hátíðlega athöfn að viðstaddri konu minni og aldavinkonum hennar frá Patreksfirði.

Og kjörorð söfnunarinnar eru í mínum huga: Við gerum þetta fyrir okkur sjálf!  Þjóðin gerir það fyrir sig sjálfa!  

Gæti orðið "landbætur".

Hraunfossinn niður í Hrunagil hefur fyrst í dag sést allur og vel eins. Þetta sést á meðfylgjandi mynd, sem ég tók í gær á öðrum tímanum þegar hann færðist skyndilega í aukana og breikkaði á tveimur stöðum. Skömmu áður hafði ég tekið kvikmyndir af honum í enn meiri ham.

Þegar ég flaug síðan í kvöld yfir gosstöðvarnar á Fimmvörðuhálsi hafði hraunáin komist meira en helming leiðarinnar niður á flatar áreyrnar sem liggja inn í Hrunagil. Ég ræddi við Harald Sigurðsson, jarðfræðing, sem skoðaði gosstöðvarnar fyrr um daginn og hann kvað það vera áhugavert umhugsunarefni, hvaða áhrif hraunstraumur út í Krossá hefði.

Kannski myndi það enda með því að hraunið þrýsti ánni upp að hlíðinni norðan auranna og kæmi henni þar í stokk og þá myndi hún hætta að flæmast sitt á hvað um eyrarnar eins og hún hefur gert og orðið mönnum oft til ama. 

Haraldur ræddi líka um þann möguleika að hraun færi að renna utar vegna þess að það væri að byrja að hlaðast upp við vestanverðar gosstöðvarnar. Myndi það þá koma niður nær Básum en hraunið, sem rennur niður Hrunagil.  

 

Hraunfoss á við tvo Dettifossa

Réttur maður með réttum mönnum.

Það er einstaklega ánægjulegt að sjá tilþrifin, kraftinn og leiknina hjá Eiði Smára Guðjonsen þessa dagana. 

En augljóst er að hann þrífst best hjá góðum knattspyrnuliðum, það sést á mörkum hans, sem hafa verið sýnd, en góðir semherjar hans sjá hvað hann ætlast fyrir og senda á hann hárnákvæmar sendingar sem hann síðan vinnur úr á frábæran hátt.

Hjá lakara liði gerist þetta síður og kannski hægt að sjá á þessum mörkum, hvað það var sem Eið vantaði hjá Monakó. Kannski reyndi hann að taka svona rispur þar en samherjarnir skildu ekki hvað hann var að fara eða gáfu ekki á hann sendingarnar sem hann þurfti.  

Eiður Smári innsiglaði sigur Tottenham - Stórsigur hjá Chelsea

Skynsamleg ákvörðun. Myndir.

Ég tel ákvörðun Almannavarnarnefndar um gönguleyfi upp á Fimmvörðuháls á eigin ábyrgð skynsamlega.

Gildir vonandi líka um vélsleða.  

Ég hef nú flogið fram og til baka við eldstöðina í tvo daga og fór upp Fimmvörðuháls í nótt.

Efstu myndirnar hér á síðunni eru teknar úr norðvestri, fyrst yfir Fljótshlíðina í átt tll eldstöðvarinnar, en síðan er mynd, sem sýnir, talið frá vinstri, Almenninga, Húsadal, Þórsmörk, Goðaland og Fimmvörðuháls. 

Þar sést gufumökkurinn við stóran hraunfoss ofan í Hrunagil en hægra megin við hann nýja eldfellið, svart á lit.  

Fólk þarf að gæta að vindátt og finna út frá henni hvar askan fellur.

Þá getur verið gott að hringja í veðursímann, 9020600 og velja númer 5, flugveðurlýsinguna. Þar er sagt hver vindáttin sé í 1500 metra hæð sem er aðeins lægri en Eyjafjallajökull.

Einnig velja 2 og síðan 3, en þá heyrist spá fyrir Suðurland. 

Sérstakasta fyrirbrigði þessa goss finnst mér vera hraunfossinn niður í hina djúpu Hrunagjá, en hann sést á einni af myndunum, sem ég tók í dag og birti hér á síðunni.

Líkast til um 200 metra hár. 

Á fyrstu myndinni er horft yfir Almenninga, Þórsmörk og Goðaland og gufumökkurinn efst úr Hrunagjá er vinstra megin en nýja eldfellið síðan svart hægra megin.  

Neðstu myndirnar eru teknar á flugi fyrir sunnan eldstððina.  

En í lokin: 

AÐVÖRUN!

Þar sem hraunið bræðir fönnina svo að úr verður mikill gufusvelgur er STÓRHÆTTULEGT AÐ KOMA OF NÁLÆGT.

Þetta sáu menn í dag þegar mikil gufsprenging varð þar og grjót þeyttist yfir svæði sem fólk stóð á rétt áður.

Heimilt að ganga á Fimmvörðuháls

Tímanna tákn.

Það er tákn um breytta tíma í veðurfari að það skuli vera talin frétt að Hrafnseyrarheiði verði ófær í lok mars. Allt fram á allra síðustu ár hefur þessi fjallvegur orðið ófær í nóvember og ekki þýtt að reyna að opna hana fyrr en í lok maí.

Nú litur jafnvel út fyrir að heiðin verði varla ófær nema örfáar vikur úr þessu. Þetta breytir ekki því að göng milli Dýrafjarðar og Arnafjarðar hefðu átt að vera ofar á forgangslista að mínum dómi sem og heilsársleið yfir Dynjandisheiði.

Hrafnseyrarheiði ófær

Myndirnar sem ekki voru teknar.

Þegar eldgos eru í gangi þar að huga að ýmsu fleiru heldur en að láta nauðsynlegar rýmingar- og björgunaráætlanir ganga upp.

Ég nefni tvennt. Vísindamenn þurfa að geta gert mælingar og fylgst sem best með gosinu, ekki aðeins með töku sýna, heldur einnig með myndatökum. 

Almannavarnakerfið er ekki bara lögreglan heldur líka björguarsveitirnar, vísindamennirnir, frétta- og blaðamenn og myndatökumenn. 

Í gær voru gerðar þrjár tilraunir til þess að taka sýni af gosstöðvunum og myndir af þeim af jörðu niðri og úr lofti. Leiðangur fór á landi til sýnatökunnar og myndin í Morgunblaðinu er árangur þeirrar ferðar. 

Mér er kunnugt um að nokkur vandræðagangur varð þó vegna þess að teknar skyldu hafa verið ljósmyndir í ferðinni og virðist það stafa af vaxandi skilningsleysi sem er á störfum blaða- og fréttamanna. 

Leiðangur með reyndustu kvikmyndatökumönnum landsins fór landveg upp Fimmvörðuháls á öflugum bílum. Eins vel mannaður leiðangur eins og hægt var að ímynda sér.

Hefði maður haldið að um þann leiðangur gilti svipað og það að taka sýni. Spáð var versnandi veðri og voru allar tafir því til trafala.

Leiðangurinn tafðist hins vegar vegna þess að sá, sem átti að fjalla um leyfisbeiðnina þurfti að fara í mat. Þetta tafði leiðangurinn um nokkurn veginn þann tíma sem úrslitum réði um það að leiðangurinn varð árangurslaus.

Morgunblaðið verður því að láta sér nægja frásögn án mynda af því hvernig stikaða gönguleiðin yfir Fimmvörðuháls liggur nú undir hinn nýja gíg.

Ætlun mín var að taka loftmynd af leiðangrinum svo að vel sæust stærðarhlutföll, ekki aðeins fyrir þjóðina, sem við vinnum fyrir, heldur líka fyrir vísindamenn sem söfnuðu gögnum um gosið.

Þessi hluti minnar áætlunar fór því líka í vaskinn. 

Ég get nefnt mörg fleiri dæmi um það að gera þurfi nauðsynlegt kerfi sem þarf að vera í gangi, skilvirkara og skynsamlegra. 

Á Flateyri voru aldrei teknar loftmyndir af flóðinu  sem féll, á meðan það sást vel úr lofti, því að þessi ákvörðun, sem var háð mati Veðurstofunnar, var talin svo mikilvæg að erindið þyrfti að bera upp á fullmönnuðum almannavarnarfundi. 

Ætlunin var að fljúga á flugvél, sem var langminnsta og hljóðlátasta fisflugvél landsins. 

Bíða þurfti í tvo daga eftir fundinum, vegna þess að meðal þeirra, sem sátu hann voru læknir og fleiri menn, sem voru á kafi upp fyrir haus að sinna sínum miklu verkefnum. 

Þegar fundurinn loks var haldinn hafði myndefnið, sem var ekki bara myndrænt og nauðsynlegt í söfnum samtíðarheimilda, heldur líka mikilvægt sem gagn fyrir vísindamenn, hulist snjó og myndin því aldrei tekin. 

Augljóst er að nægt hefði að veðurstofan gæfi þetta leyfi og að ekki þyrfi fullmannaðan fund nefndar til að sitja og spyrja fulltrúa veðurstofunnar þar að því hvort þetta væri í lagi. 

Þess má geta að á Flateyri var að öllu öðru leyti afar vel staðið að öllum aðgerðum, meðal annars varðandi myndatökur og störf fréttamanna. Var allt til hreinnar fyrirmyndar og öllum til sóma, þótt þessi einu mistök væru gerð hvað öflun mynda og gagna varðaði.

Oft haga aðstæður því þannig, að ónauðsynlegar tafir og vinna, sem fer í að þæfa einföldustu mál fram og aftur, verða til óþurftar og of mikill tími fer í að velta úrlausnarefnum fram og til baka. 

Í fyrstu þrettán eldgosunum, sem ég gerði heimildir um og þjónustaði fyrir RUV voru aldrei neinar tafir né vandræðagangur, sem komu upp. 

Það hlýtur að vera hægt að láta þetta ganga betur. Ég mæli með því að reynt verði í samvinnu að gera þetta betur með góðum vilja og skilningi beggja aðila. 

 

Tilkomumikið og stórfenglegt

Nýtt fell, hraun og ferðamenn.

Gígurinn sem er smám saman að hlaðast upp á Fimmvörðuhálsi verður nú sennilega með fellsnafn frekar er fjallsnafn þegar gosinu í honum lýkur. Meðfylgjandi er ljósmynd sem ég tók af þessari nýju eldstöð á flugi í hádeginu í dag þegar við Guðmundur Bergkvist kvikmyndatökumaður Sjónvarpsins tókum þar kvikmyndir og ljósmyndir.

Fellið er enn ekki stærra en það að það gæti næstum því kallast hóll en ætli við verðum ekki að giska á að gosið verði það langvinnt að fellsnafn eða fjallsnafn verði fyrir valinu. 

Nýja hraunið verður sennilega talið merkilegra því að það mun vafalaust renna alla leið niður í Goðaland og verða stórvaxandi fjölda erlendra ferðamanna mikið ánægjuefni að skoða. 

Ef þessi eldstöð verður svona hæfilega "prúð" eins og hefð er fyrir, getur þessi viðburður orðinn einn af fáum jákvæðum á þeim tímum sem mikil þörf er á auknum gjaldeyristekjum. 

 

Nýtt fjall á Fimmvörðuhálsi

Hvíld frá fjármálafréttunum.

Síðusta áratug hefur yfirbragð frétta á íslenskum fjölmiðlum breyst mun meira en við gerum okkur grein fyrir. Sonur minn og tengdadóttir, sem voru við nám í Danmörku, urðu forviða þegar þau komu heim til Íslands og sáu alveg nýja mynd á fréttunum, því að engu líkara var en að þetta væru viðskiptablöð og ljósvakarásir sem sérhæfðu sig í slíkum fréttum. 

Stundum voru nær öll "helst" í fréttunum viðskiptafréttir eða snerust um peninga á einn eða annan hátt.

Ástandið breyttist ekkert við hrunið og eftir það, heldur má segja að þetta hafi færst í aukana ef eitthvað er, - fréttirnar eru bara nýjar hliðar viðskiptalífsins, hrikaleg töp og ævintýralega fjármálagerninga.

Í gær hitti ég tengdason minn, sem kvað upp úr með það, að jafnvel þótt eldgosafréttir gætu orðið mislitar, væru gosfréttirnar að austan kærkomin hvíld frá öllu viðskipta- og fjármálafréttafárinu, sem hefur ríkt hér.

Hann sagði, að viðbrögð sín hefðu verið að snúast upp í það að vera hættur að leggja það á sig að fylgjast með öllum þessum gríðarlega og langvinna fréttaflutningi.

Það er að vísu út af fyrir sig ekki gott ef ástandið er orðið þannig að spádómsorð Andra Snæs Magnasonar að fólki yrði "dofið"sé að verða að veruleika.

Kannski mun eldgosafréttirnar gera fólki betur kleift, þegar þeim slotar, að fara að horfast á ný við hinn grimma veruleika fjármálanna, sem við stöndum öll frammi fyrir.  

Tímabundinn kraftur í gosinu

"Sick" gaur á skökkum stað í bílnum."

 

Sjúkrabörurnar geta verið góðar

 

til að gamna sér með stelpum, sem að eru óðar.

 

Og tiltækið var sannarlega í stílnum:  

 

"Sick" gaur á skökkum stað í bílnum.  

Sjúkrabíll skutlaði stelpum sem voru að fara út á lífið