Áunnið sinnuleysi.

Hegðun þúsunda fólks í umferðinni er ekki hluti af lélegri umferðarmenningu heldur almennri ómenningu sem hefur verið landlæg hér á landi.

Hegðunin á bílastæðum er bara lítið dæmi og því hið besta mál að Hulda Dagmar Magnúsdóttir hafi rannsakað hana vísindalega.

Ef ég hefði vitað af þessari rannsókn hennar hefði getað sent henni marga tugi mynda sem ég hef tekið af því hvernig fólk leggur bílum sínum og líka af fleiri atriðum í umferðinni.

Vegna svipaðs áhuga á þessu og Hulda hef ég tekið þessar myndir að gamni mínu og rætt við fjölmarga bílstjóra á þessum bílum, til dæmis þá sem misnota stæði fatlaðra.

Þetta er svo áhugavert vegna þess að í heild bitnar þessi hegðun á öllum, í heild tapa allir á þessu rugli.

Ég græði oft á því, vegna þess að ég er yfirleitt á ferð á svo smáum bílum, að ég kemst inn í stæði, sem "smákóngarnir" héldu að þeir gætu fært út á næsta stæði.

Annað dæmi um áunnið sinnuleysi, sem bitnar alltaf á öllum vegna þess að enginn græðir á því: Íslendingur bíður við beygjuljós á gatnamótum og er einn af tveimur eða þremur fremstu í röðinni. Þegar græna ljósið kviknar liggur honum sko ekkert á. Hann veit að af því að hann er svona framarlega kemst hann yfir á grænu. Þegar fyrstu beygjuljósin voru sett upp á Íslandi sagði evrópski sérfræðingurinn að sjö bílar ættu að komast yfir á hverju grænu ljósi.

Reynslan varð sú að aðeins tveir komust að meðaltali yfir! Erlendi sérfræðingurinn hristi höfuðið og átti ekki orð. Það varð að lengja öll grænu beygjuljósin á gatnamótunum sem kostaði það að afköst beygjuakreinarinnar og gatnamótanna í heild skertust stórlega.

Síðan bölvuðu allir ökumenn umferðarteppum sem komu og voru algerlega sköpunarverk þeirra sjálfra.

Áfram með íslenska ökumanninn, sem liggur ekkert á, þegar hann er meðal allra fremstu á beygjuljósum og tók sér sinn tíma í þeirri stöðu á beygjuljósinu.

Á næstu beygjuljósum lendir hann hins vegar aftar í röðinni og horfir á þá fremstu hegða sér eins og bavíanar, rétt eins og hann sjálfur gerði rétt á undan. Þá leggst þessi vinur okkar á flautuna og bölvar hinum í sand og ösku, þarf kannski að bíða þrisvar í röð við ljósið í stað þess að komast yfir í kjölfar þeirra fremstu.

Eða að hann svindlar og fer yfir á rauðu, sem er furðu algengt og skapar hættu og setur umferðina í uppnám.

Þegar litið er á svona heildarmynd er hún svo arfa heimskuleg að það vekur áleitnar spurningar.

Svarið getur varla legið í almennri heimsku heldur í siðferðisbresti, sem byggist á almennri uppgjöf og sinnuleysi gagnvart ástandinu, einmitt þeim sömu atriðum og hlóðu eldivið fyrir Hrunið á sínum tíma og fjölmörgu öðru, sem gengur á afturfótunum hjá okkur.  

Fyrirbærið mætti kalla "áunna fáfræði og sinnuleysi" í stíl við áunna sykursýki.

Breytast í smákónga á stórum bílastæðum

Málfarslögreglumál?

Omega sýndi víst erlent myndefni í sex daga í fyrra án þess að birta íslenskt tal eða texta með því, og fjölmiðlanefnd, sem er nokkurs konar deild í málfarslögreglunni, hefur snuprað kristniboðssjónavarpsstöðina fyrir þetta:  

 

Omega kastar ýmsu á glæ

og ekki er stöðin mjög hraust

ef of mikið gert er á þeim bæ

sem er alveg þýðingarlaust.

 

Misgörðin komst á svo magnað stig 

að málfarslöggan varð æst

og án þess að þýða það signdi hún sig

og sagði: Djísús Kræst!

 

Omega braut gegn lögum

Þegar svitinn lak niður eftir veggjunum á Sumargleðinni.

Dauðaslys á harðkjarnatónleikum í Sviss minnir á all svakalegt atvik, sem varð á einni af skemmtunum Sumargleðinnar á Hvoli á níunda áratugnum.

Sú samkoma var sú ferlegasta, sem ég hef upplifað á ferlinum og er þó af nógu að taka. Enginn veit hve margir komu á þessa skemmtun, því að þrýstingur mannfjöldans á vegginn í fordyrinu, þar sem fólk keypti sér miða um lúgu, olli því að veggurinn hrundi og múgurinn streymdi inn.

Úti var rigning og á skemmtuninni og ballinu var svo mikill uppgufun af blautum fatnaði og svita frá samkomugestum að það var eins og að vera í gufubaði þar inni.

Ég gerði margar tilraunir til að taka myndir af þessari rófustöppu af manneskjum, en þótt ég stryki yfir linsuna og smellti samstundis af, var þoka á öllum myndunum og þær ónýtar.

Þarna gerðist margt, sem ég hef aldrei upplifað fyrr né síðar. Úðinn í salnum var svo mikill að svitinn af samkomugestum streymdi í taumum niður eftir veggjunum !

Einn kófdrukkinn samkomugestur klifraði upp á sviðið, stóð þar, sneri baki í salinn, veifaði bokku, og lét sig síðan falla þráðbeinan eins og símastaur afturábak niður í mannþröngina.

Hún var svo þétt að maðurinn féll aðeins niður á höfuð og herðar ballgesta og síðan barst hann láréttur ofan á og eftir höfðum og herðum samkomugesa eins og trjádrumbur, veifandi bokkunni allan tímann !

Þegar hann var búinn að gera þetta nokkrum sinnum voru gestir orðnir þreyttir á þessu og tóku sig saman þegar hann gerði eina tilraunina enn og urðu samtaka beint fyrir frama hann um að víkja sér örlítið til hliðar um leið og hann kom niður.

Í þetta skiptið féll hann alla leið niður á gólf, flaskan brotnaði og hann fékk mikið hnakkahögg. Ég fölnaði þegar ég sá þetta álengdar, því að hann var, auk afleiðinga höfuðhöggsins, í hættu á að vera troðinn undir og skera sig á glerbrotunum.

En allt blessaðist þetta, hann stóð upp um síðari en reyndi þetta ekki aftur.

Á þessu balli gerðist það inni inann við sviðsbrúnina á milli hljóðfæraleikaranna, að par var þar lárétt í hörku látum, sem hugsanlega hafa skilað því að tala Íslendinga hefur hækkað um einn 9 mánuðum siðar. Enginn tók eftir þessu, slík var kösin, ekki aðeins í salnum, heldur lá fólk afvelta á sviðsbrúninni í haugum.

Þegar litið er til atviksins í Sviss sést að þarna hefði getað farið illa.

 

Lést þar sem enginn greip hann

Játa á mig skort á ímyndunarafli.

Frá því í nóvember hef ég verið að reyna að ímynda mér framhaldið á handtökunum í Gálgahrauni 21. október sl. og fangelsunum í kjölfarið.

Það var ljóst af viðbrögðum okkar Eiðs Guðnasonar á vettvangi við valdbeitingu lögreglu, að ef ég hefði verið borinn út úr hrauninu og lagður þar niður hefði málinu þar með getað verið lokið gagnvart mér og mörgum öðrum.

En þeir, sem stjórnuðu fáránlega stórkarlalegum aðgerðum með notkun stærsta skriðbeltafyrirtækis landsins ( úr því að ekki var hægt að finna skriðdreka), 60 lögregluþjónum í skotheldum vestum með gasbrúsa, handjárn og kylfur, - ákváðu hins vegar að kasta okkur í fangelsi þennan morgun og sumum fram eftir degi.

Þegar ég og aðrir höfðu hafnað dómssátt og var hótað því að verða sett á sakaskrá ella, -  tók við tími þar sem maður ímyndaði sér jafnvel að þar með yrði þessu máli látið lokið.

Síðan fór að fréttast af því að einn og einn úr hópnum væri farinn að fá boð um að koma fyrir rétt vegna ákæru.

Ég fór að ímynda mér hvernig þetta fyrirkall væri framkvæmt, hvort maður fengi bréf í ábyrgðarpósti eða hvort það yrði eins og ég frétti að hefði komið fyrir konu eina út af öðru máli, að tveir lögreglumenn með gasbrúsa, handjárn og kylfur afhentu henni ákæruna.

Einn morguninn hringdi dyrabjallan en ég var of seinn að svara og fór að velta fyrir mér hvort þetta hefðu verið lögregluþjónar í skotheldum vestum með gasbrúsa og kylfur, sem hefðu horfið frá.

Síðan kemur í ljós að af 25 manns, sem handteknir voru og fangelsaðir, eru 9 ákærðir en ekki hinir 16.

Ég játa, að allan þann tíma sem ég lét ímyndunaraflið reika þegar ég var að undirbúa mig undir það sem koma skyldi, óraði mig ekki fyrir, að af þeim handteknu og fangelsuðu yrðu aðeins sumar ákærðir en aðrir ekki.

Í dómssal í morgun var sagt að hin ákærðu hefðu ekki hlýtt ítrekuðum fyrirmælum lögreglu. En það voru fleiri en þau níu sem heyrðu ítrekuð fyrirmæli, svo að ég er engu nær. 

Þegar litið er yfir hóp hinna ákærðu eru þetta sjö konur og tveir karlar og engu er líkara en að konur séu taldir mesta ógnin sem steðjar að þjóðfélaginu í dag og því meiri ógn sem þær séu eldri,  og að þurfi menn í skotheldum vestum með gasbrúsa, handjárn, kylfur og stærsta skriðbeltatæki landsins til að verjast þessari ógn. 

Þetta er annað málið á síðustu árum sem kenna má við "níu-menningana" og málin eru svipuð að því leyti að sumir eru ákærðir en aðrir ekki.

Af hverju níu? Af hverju ekki alveg eins þrettán? Jólasveinarnir eru jú þrettán í öllum heimildum nema einni þar sem þeir eru einn og átta.

Nei, ég er engu nær og játa stórfelldan skort á ímyndunarafli.

Í DV í dag eru orð mín "óraði ekki fyrir að sumir yrðu ákærðir en aðrir ekki"  túlkuð þannig að ég sé hissa á því að hafa ekki verið ákærður.  En ég endurtek aðalatriðið: Ég er hissa á því að sumir eru ákærðir...", þ. e. ég er hissa á því að málið skyldi rekið áfram og nokkur ákærður, úr því að búið var að handtaka og fangelsa fólkið 21. október.

En það hafði, eins og ég rakti áðan gagnvart mér, það að auki falið í sér brot á reglu um meðalhóf.      

Neituðu öll sök

Að koma sér fyrir.

Eykon Energy verður voldugur nágranni okkar, fimm sinnum stærri en við hvað framleiðsluverðmæti snertir, sem umræðulaust að öllu leyti á íslenskum vettvangi, ætlar að koma sér fyrir við bæjardyr okkar með því að fá leyfi til rannsókna og vinnslu olíu á Drekasvæðinu.

Allmörg ár eru þangað til rannsóknarboranir gætu hafist og enn önnur ár þangað til hugsanleg vinnsla hæfist, enda er um að ræða margfalt meira dýpi en áður hefur þekkst í olíuvinnslu á Norður-Atlantshafi og mikil óvissa um nánast alla hluti.

Undanfarin ár hafa verið nær samfelldar fréttir af stórum og smáum erlendum fyrirtækjum sem "bíða í biðröðum" eftir því að gera við okkur samninga um alls konar starfsemi, oftast þó stóriðju eða starfsemi sem telst "orkufrekur iðnaður", en það heiti hefur fengið einhvers konar helgisvip á sig í augum okkar Íslendinga þótt í rauninni ætti það að vera skammarheiti frekar en hitt miðað við merkingu orðanna, sem eru auðvitað mesta bruðl með dýrmæta orku sem mögulegt er.

Við erum svo bláeygir að halda að þessi fyrirtæki séu á höttunum eftir auðlindum okkar til þess að gera okkur mikinn greiða. Það datt hins vegar út úr forstjóra Landsvirkjunar á ráðstefnu í haust að hann hefði aldrei heyrt orðið sanngirni nefnt af hinum erlendu samningsaðilum á ótal fundum sínum með þeim.

Að sjálfsögðu teygja þeir sig eins langt og þeir geta til þess að ná sem bestum kjörum og gefa auðvitað skít í það hvernig við förum út úr samningunum. Þess vegna er til dæmis flúormengun við það að fara úr böndunum í Reyðarfirði, af því að Alcoa beygði Íslendinga til þess að fallast á miklu lakari hreinsunarbúnað en Norðmennirnir höfðu fallist á.

Alcoa náði samningum sem tryggir þeim megnið af tekjunum af álvinnslunni, sem munu geta borgað álverið upp löngu, löngu áður en Íslendingar geta borgað upp lánin af Kárahnjúkavirkjun.

Íslendingar fá eins og nýlenduþjóðir í sinn hlut störf í álverinu og smánarverð fyrir raforkuna, svo lágt verð, að forstjóri Landsvirkjunar segir arðsemi Kárahnjúkavirkjunar í raun óviðunandi.

Impregilo fékk alla raforkuna fyrir boranir sínar gefins, en það samsvaraði því að Lagarfossvirkjun gerði ekkert annað en að skaffa þá orku allan framkvæmdatímann.

Alcoa kemst upp með bókhaldsbrellur sem tryggir fyrirtækinu tekjuskattfrelsi þótt gróðinn af álverinu nemi líkast til meira en tíu milljörðum króna á ári, ef til vill 20-30 milljörðum á ári.

Fyrirtæki eins og Alcoa, Century Aluminium og Eykon Energy meta það mikils að geta komið sér fyrir jafnvel þótt lítið gerist langtímum saman í þeirra málum.

Hvað stóriðjufyrirtækin snertir er það mikils virði að taka allt upp undir hálft landið hvort um sig í gíslingu vegna þess hve mikið þarf að virkja til að seðja orkuhungur þessa "orkufreka iðanaðar".

Þetta gjöreyðileggur samingsaðstöðu Íslendinga, en jafnvel þótt samningar náist ekki, hefur þetta það í för með sér að aðrir hugsanlegir kaupendur komast ekki að á meðan.

Nú er búið að ráðstafa einkaleyfi til rannsókna og vinnslu á olíu á íslensku hafsvæði og þar með komast ekki aðrir að. Kínverska fyrirtækið, fimm sinnum öflugra en við, er búið að planta sér niður og bægja öðrum frá, - upphaf þessarar tegundar kínverskrar innrásar, 4000 sinnum stærri þjóðar en við erum, inn í íslenska lögsögu, er staðreynd.

Nú er það svo að í nútíma heimi verður ekki hjá því komist að eiga samskipti við aðrar þjóðir, stórar og smáar, nálægar og fjarlægar, en mikið óskaplega gekk þetta allt saman smurt og þegjandi og hljóðalaust fyrir sig.

Er það eðlilegt að engin bitastæð og siðræn umræða hafi farið fram hér á landi um þetta mál í víðu samhengi?   

 

Kínverskur risi á Drekasvæðið

90% verkefna borgarstjórnar eru ekki flokkspólitísk.

Þegar fjórflokkurinn var upp á sitt besta frá 1942-2010 tókst honum með yfirráðum yfir fjölmiðlum og stjórn almennrar umræðu að njörva mestalla byggðapólitík í sama far og landspólitík.

Raunar hafði uppstillingin vinstri-hægri verið alls ráðandi í bæjarpólitíkinni áratugina á undan og nefna má einstök dæmi um að slíkt hefði orðið að deiluefni í Reykjavík eins og kom fram í Gúttóslagnum 1932. En þrátt fyrir hann hélt flokkurinn meirihluta sínum því að Reykjavík tókst Sjálfstæðisflokknum með einni fjögurra ára undantekningu, 1978-82, að stilla málum þannig upp að annað hvort kaustu "eitt heilsteypt og traust framboð"  eða "sundrungarhjörð" hinna flokkanna.

Sama gerðu raunar sósíalistar í Neskaupstað.

Þar að auki var það blásið upp hvernig úrslit í byggðakosningunum í heild og þó einkum í Reykjavík gætu haft gríðarleg áhrif á línurnar á landsvísu.

Þetta var til dæmis blásið upp þegar Alþýðuflokkurinn beið afhroð í bæjarstjórnarkosningum í Reykjavík 1958 og í kjölfarið sprakk vinstri stjórnin, sem flokkurinn var í.

1978 féll meirihluti Sjálfstæðismanna í borginni, og strax í kjölfarið komu alþingiskosningar með afhroði stjórnar Sjalla og Framsóknar og vinstri ríkisstjórn.

1982 var Sjálfstæðisflokkurinn svo heppinn að fá í forystu í borginni einhvern magnaðasta unga stjórnmálamann aldarinnar, Davíð Oddsson, sem lék sér einn gegn þremur að því í frægum sjónvarpskappræðum að fara á kostum með því að etja hinum saman og gera "sundurleit" sjónarmið þeirra hlægileg.

Þáttaskilin 1994 þegar R-listinn varnn Sjallana voru aðeins þáttaskil að hálfu, - eftir stóð að átökin næstu 16 árin voru á milli vinstri og hægri, - nákvæmlega það sem fjórflokknum hentaði best.

Hin raunverulegu og hugsanlega endanlegu þáttaskil urðu, þegar REI-klúðrið dundi yfir 2007 og í kjölfarið mesti farsi allra tímaí sögu byggðastjórnmála á Íslandi, myndun fjögurra mismunandi meirihluta með fjórum borgarstjórum á innan við tveimur árum, auk mikilla áhrifa af Hruninu 2008.

Þótt kyrrð kæmist á borgarmálin 2009-2010 þegar borgarfulltrúarnir áttuðu sig á því hvers konar arfa mistök þeir höfðu gert allir saman, var það of seint, - almenningur mundi bara eftir stanslausum æsifréttum úr borgarstjórn árin á undan og þögnin og samlyndið í borgarstjórn í lok kjörtímabilsins skilaði engu, gerði jafnvel illt verra, af því að margir tóku þetta ástand sem merki um algeran doða og fjórflokksljurðunnar,  sem væri dauð.

Afleiðingin varð mesta refsing sem íslenska flokkakerfið hafði fengið þegar Jón Gnarr þaut eins og fuglinn Fönix upp í borgarstjórastólinn og fyllti upp í tómið eða öllu svartholið sem hafði myndast í borgarpólitíkinni.

Þáttaskilin virðast ætla að verða til farmbúðar ef marka má skoðanakannanir nú þegar 40% ætla að kjósa eitthvað annað en fjórflokkinn og Sjálfstæðisflokkurinn er aðeins helmingurinn af því sem áður var.

Hvers vegna?

Líklega vegna þess að frá 2010 hefur ekki verið hægt að blása borgarmálefnin upp í það að snúast um pólitík til vinstri eða hægri sem reisi og felli ríkisstjórnir,  heldur kemur ein staðreynd út úr rykinu, sem þyrlað hafði verið upp í fjórflokksbardögunum í næstum heila öld:

90% af viðfangesefnum borgarstjórnar koma landspólitík, þessari gömlu skiptingu í hægri og vinstri, ekkert við.   

Óvart viðurkenndi Sjálfstæðisflokkurinn þetta meðan hann réð borginni einn með því að stunda félagslega velferðarpólitík í borginni til þess að laða að sér fólk, sem annars kaus flokkinn ekki, og með því að reyna að afgreiða sem snyrtilegast þessi 90% borgarverkefna sem koma flokkapólitík ekkert við.  

Sjálfstæðisflokkur með 25%

Gríðarlegar breytingar um allt land.

Síðustu 17 ár hef ég haft mikla viðveru á norðausturhálendinu og síðustu 10 ár dvalist oft á hverju sumri á svonefndum Flugvelli, sem er örnefni frá árinu 1940 en nefnist nú hinu opinbera heiti Sauðárflugvöllur með alþjóðlegu skammstöfuninni BISA.

Frá honum er gott útsýni til suðurs í átt að Brúarjökli og Kverkfjöllum eins og sést á þessari loftmynd, sem tekin er sumarið 2009 til suðvesturs, í átt að Brúarjökli til vinstri og Kverkfjöllum á miðri mynd, en þá voru aðeins komnar þrjár af þeim fimm flugbrautum sem nú eru á þessum næst stærsta flugvelli landsins.

Græna svæðið fyrir sunnan flugvöllinn er land, sem allt fram yfir 1940 var kvíslanet Sauðár, sem þá var jökulá. En jökullinn hopaði svo hratt að útfallið færðist og nú er Sauðá sakleysileg bergvatnsá og aurarnir orðnir grænir af mosa.

Svo ótrúlegt, sem það kann að virðast, náði Brúarjökull eftir framhlaupið 1890 alveg fram að þessu græna svæði og var þá í aðeins tveggja kílómetra fjarlægð frá flugvellinum.

Þar er magnað náttúrufyrirbæri núna, í stuttri göngufjarlægð frá flugvellinum, sem heitir Sauðárhraukar, og er slíkt náttúrufyrirbæri hvergi að finna í heiminum nema á þessu svæði.

Jökullinn hljóp svo hratt fram 1890 og fór svo hratt til baka að hann hafði ekki tíma til að grafa sig niður og búa til venjulegaqr háar jökulöldur úr möl, heldur vöðlaði hann á undan sér þykkri gróðurþekjunni og bjó til hólaröð, sem er eins og rúlluterta að því leyti, þegar tekið er lóðrétt snið úr að í jarðveginum má sjá öskulög úr Íslandssögunni svo sem frá Heklu 1104.

Nú er 12 kílómetra loftlína frá flugvellinum til jökulsins og ég hef næstum því horft á hann lækka og fjarlægjast síðustu tíu árin.

Á vegaskilti við slóða, sem liggur í átt á jöklinum og sett var þar fyrir nokkrum árarugum, stendur "Brúarjökull 8" þ. e. að 8 kílómetrar séu að jöklinum.

Nú er vegalengdin líkast til um 14 kílómetrar.

Sumir, sem ég kalla stundum kuldatrúarmenn, efast um að hlýnun valdi þessu eða gera sem minnst úr henni og benda á að jöklarnir hafi verið minni á Landnámsöld.

Þeir gleyma því að stórkostleg tregða býr í ísnum, eins og sést á því að Hálslón, sem er ekki langt þarna frá, er stundum ísi lagt fram í júní, þótt allt umhverfið sé orðið autt, jafnvel nokkrum vikum fyrr.

Klakinn á gangstéttum, bílastæðum og sumum götum Reykjavíkur undanfarnar vikur eftir að snjórinn er farinn í hlákunni, er gott dæmi um ótrúlega tregðu sem býr í ísnum.   

Miklar landslagsbreytingar

Velkominn til starfa.

Pólitísk togstreita um Ríkisútvarpið hefur verið allt of mikil allt frá stofnun þess. Flokkarnir hafa afsakað afskipti sín sitt á hvað, til dæmis með beitingu mismunandi meirihuta í útvarpsráði forðum tíð,  með því að þeir væru setja sína menn inn til þess að koma í veg fyrir að þeir, sem "hinir" komu inn "misnotuðu aðstöðu sína."

Sem betur fer hafa útvarpsstjórarnir í sögu RUV hafið sig upp úr slíkum skotgröfum með undra fáum undantekningum í örfáum málum þennan langa tíma, miðað við það hve utanaðkomandi þrýstingur hefur oft verið mikill.

Það var úr miklu mannvali að spila við ráðningu útvarpsstjóra að þessu sinni og hefði þurft slys til að verða mislagðar hendur við það.

Sem betur ber ríkti einhugur um góða ráðningu og því ástæða til að bjóða Magnús Geir Þórðarson velkominn til vandasamra og mikilvægra starfa.

Magnús Geir ráðinn útvarpsstjóri

Meira en 20 ára þöggun um stórfossana í Þjórsá.

Það segir mikið um þekkingu almennings á flottasta stórfossi Íslands að það skuli vera sett spurningarmerki við fyrirsögnina "Fossinn Dynkur á förum?"

Og ekki minnst á annan jafnstóran foss fyrir neðan hann, sem verður líka á förum og þriðja fossinn fyrir ofan þessa þrjá, sem er að vísu lægri en afar fallegur.

Þegar Jón Benediktsson, þáverandi fréttamaður og kvikmyndatökumaður Sjónvarpsins á Velli, fékk Pál Benediktsson fréttamann til að kynna þennan einstæða foss fyrir landsmönnum í Sjónvarpinu fyrir rúmum 20 árum var fossinn svo vel varðveitt leyndarmál, að meira að segja landafræðinördinn ég hafði ekki gert mér grein fyrir stórfengleik hans og var tekinn í bólinu.

Liðu nú nokkur ár sem ekki var minnst á fossana efst í Þjórsá og þegar ég fór að fjalla um ýmis virkjanasvæði landsins í Sjónvarpinu 1995 áttaði ég mig á því hve mikil þöggunin um virkjanasvæðin hafði verið.

Ég tók meira að segja óafvitandi þátt í þessari þöggun með því að ganga ekki á talsmenn Landsvirkjunar til að fá það uppgefið hve mikið vatn væri tekið af fossunum þremur með fimm áföngum Kvíslaveitu, sem ég fjallaði um lið fyrir lið án þess að upplýsa um afleiðingar hennar, sem um síðir kom í ljós að námu 30 eða jafnvel 40 prósentum af vatninu sem fossarnir höfðu áður haft.  

Ég hafði í fyrstu ekki ímyndunarafl til þess að átta mig á því hvaða augum sumir litu þann sjálfsagða þátt fjölmiðlunar að í tengslum við skoðanaskipti yrði sýnt það, sem rætt væri um, virkjanamannvirkin og virkjanasvæðin og allar hliðar þeirra mála, enda hafði ég áður sýnt virkjanasvæði og mannvirki og not Blönduvirkjunar þegar hún var í bígerð áratug fyrr og fjallað aðeins um aðra hlið Kvíslaveitu.

En 1999 þegar Norðlingaölduveita, Hágöngulón og virkjanir á norðausturhálendinu voru komnar á dagskrá fór ég að frétta utan að mér að í ákveðnum kreðsum valdamanna í þessum efnum væri litið á mig svipað og bandarísk stjórnvöld líta Snowden nú og að ég væri kallaður hryðjuverkamaður á þeim bæ. 

Sama ár var farið að hóta okkur hjónum innan úr þessum hópi og því fylgt eftir með opinberri kröfu um að ég yrði rekinn frá Sjónvarpinu fyrir vítaverða hlutdrægni og misnoktun á starfsaðstöðu minni.

Nákvæm rannsókn á vegum útvarpsráðs leiddi hins vegar í ljós að ég hafði ekkert brotið af mér.

Næstu 14 árin ríkti síðan ótrúleg þöggun um þessa fossa og eðli Norðlingaölduveitu. Öll þessi ár var ég eini fjölmiðlamaðurinn sem minntist á þá þegar ég var með fréttir um veituna, en aðrir fjölmiðlar einblíndu alltaf á Þjórsárver ein.

Smám saman var ég komin í erfiða stöðu, af því að það gat af sér getsakir um að umfjöllun mín væri óeðlileg af því að enginn annar talaði um fossana eða sýndi þá !  

Alveg furðuleg niðurstaða, að þeir sem tóku þátt í þögguninni, viljandi eða óviljandi, væru á réttu róli, en sá sem sýndi það sem virkjunin hefði áhrif á, hvaða vatn það væri, sem leitt yrði í burt, væri sekur um afglöp og hlutdrægni.

Loksins síðustu misserin er þöggunin að rofna en afar hægt. Kristján Már Unnarsson á Stöð 2 var fyrstur utan RUV til að fara að þeim og sýna þá og nú allra síðstu mánuðina eru aðrir að fylgja á eftir.    

 

 

l

Fossinn Dynkur á förum?

Liðið sprakk, hraðinn dó og allt hrundi.

Danska liðið á EM minnti mig stundum á frábært rússneskt knattspyrnulandslið, sem fór á kostum á stórmóti hér um árið með hraða og keyrslu sem ekki hafði áður sést í slíkum mæli.

En mótið var einfaldlega of langt til að mannlegur máttur gæti staðið undir slíkum ofurhraða og yfirferð til langframa. Liðið sprakk, hraðinn dó og allt hrundi.

Mig grunar að svipað hafi gerst hjá danska landsliðinu á EM. Eftir ákveðinn fjölda leikja þar sem hraði Dana drap allt sem fyrir var, kom í ljós í úrslitaleiknum að hann var einum leik of mikið fyrir það hraðaþrek sem þurfti fyrir Dani til að halda uppteknum hætti.

Ég hafði til dæmis búist við því að þeir myndu slaka á í þýðingarlausum leik við Íslendinga í stað þess að halda flugeldasýningu í honum.

Í undanúrslitaleiknum við Króata máttu Danair þakka fyrir að vinna, og sá erfiði leikur tók toll hjá liðinu.

Um þann leik notaði ég orðin "hraðinn drepur" varðandi gott gengi Dana. En ef hraðinn sjálfur drepst, drepur dauði hans þann sem hefur hann ekki lengur.  

Þegar skoðuð eru ótal svokölluð smáatriði í leik Dana í dag sést að þeir eru sumir örlítið svifaseinni en áður og ráða ekki nógu vel við hraðann, þegar hann er settur upp. Það þarf ekki nema fáa menn sem eru farnir að daprast í liði í hópíþrótt til þess að leikurinn hrynji.  

Í fyrri hálfleik eru Frakkarnir eins og skrefi á undan, einbeitingin skilar sér hjá þeim, af því að þeir hafa enn nægt þrek og nægan hraða til að framkvæma það sem þeir vilja.

Í leiknum sáust atriði eins og þau að danskur leikmaður er kominn í hraðaupphlaup en hefur engan til að hjálpa sér, að samvinna í vörninni mistekst vegna sekúndubrots sem tapast af völdum undirliggjandi þreytu, sem getur verið svo lúmsk.  

Hraðamunur sést oft illa þótt hann sé staðreynd. Besta dæmið sem ég þekki um það er hnefaleikakappinn Roy Jones sem í krafti yfirburða hraða gat leyft sér að brjóta sum lögmál hnefaleikanna í vörn og sókn og komast upp með það.

Síðan gerðist það óhjákvæmilega: Í bardaga einum er hann allt í einu steinrotaður og annar svipaður fylgir á eftir. Hann breytist í einstæðum yfirburðamanni með ofurmannlegan hraða í, - að vísu mjög góðan boxara, - en ekki lengur með ofurmannlega hraða.  

Frakkar kjöldrógu Dani í úrslitaleik