Gert í Bretlandi en ekki hér.

Með því að samþykkja Brexit hefur neðri deild breska þingsins farið að þeim vilja, sem kom fram í þjóðaratkvæðagreiðslu um málið í sumar þótt mjótt væri á munum í þeirri atkvæðagreiðslu.

Þetta gerir þingheimur, þótt hann hafi fyrir þjóðaratkvæðagreiðsluna verið talinn gegn Brexit og að færð hafi verið rök að því að lagatæknilega gæti þingið hugsanlega haft vald til að fara gegn úrslitum þjóðaratkvæðagreiðslunnar. 

Á okkar landi hafa verið viðhafðar þjóðaratkvæðagreiðslur fimm sinnum, tvisvar um áfengislöggjöfina og einnig um tvær stjórnarskrár, 1918, 1944 og 2012.

Í fjórum tilvikum hefur Alþingi farið eftir þeim vilja, sem kom fram í þessum atkvæðagreiðslu, en í einu tilfellinu, 2012 hefur enn ekkert gerst í meira en fjögur ár.

Athyglisverður munur á tveimur þjóðþingum.   

Breska þingið samþykkti Brexit

Tilfinningar hafa alltaf vegið þungt í sögunni.

Ég held að ég hafi áður sagt frá því hér á síðunni þegar gömul rússnesk kona í um 5 þúsund manna bæ, Demyansk, sem ég hitti þar ríki rússneska vetrarins seint í febrúar 2006, sagði mér frá því að í 100 þúsund manna setuliði Þjóðverja sem var innilokað þar í fjóra mánuði hefðu að vísu verið innanum í þýska liðinu hrottar og villimenn. 

Enda var Hitler búinn að gefa út tilskipun um að hverjum þýskum hermanni væri leyfilegt að skjóta hvern þann Rússa, sem hann vildi, af því að Rússar væru ekki aðilar að Genfarsáttmálanum. 

En hún sagði jafnframt að verstu illmennin í setuliðinu hefðu ekki verið Rússar heldur Finnar. 

Norræn þjóð svona illskeytt? Hvers vegna?  Jú, vegna heitrar hefndartilfinningar eftir árás Rússa á Finna veturinn áður. 

Tilfinningar, sem ráða stefnu stjórnmálamanna og þjóða geta spannað allan skalann, allt frá göfugum til illskeyttra tilfinningum. 

Þekkt er hve heitar tilfinningar brutust út þegar Júgóslavía liðaðist í sundur og stundum var verið að hefna atburða, sem urðu þar fyrir 600 árum. 

Tilfinningar hafa stundum átt meiri þátt í velgengni stjórnmálamanna en margir vilja viðurkenna. 

Kennedyhjónin voru sennilega fyrstu bandarísku forsetahjónin sem líkja mátti við kvikmyndastjörnur og rokkstjörnur, og frjálslynd stefna Kennedys því ekki aðalatriðið hjá mörgum, heldur nokkurs konar bónus. 

Hrein hrifning á stjórnmálamanni og stjórnmálastefnu er auðvitað tilfinningamál ekki síður en málflutningur og framkoma. 

Ævareiðir Þjóðverjar eftir hraklega meðferð í Versalasamningunum flykktust til fylgis við Hitler, sem sefjaði þá með stórfenglegum risasamkomum þar sem öllum brögðum stórsýninga var beitt. 

Þegar Jón Ársæll talaðí 60 árum eftir stríðslok við einn af kafbátsmönnunum, sem sökktu Goðafossi, réttlætti hann stríðið með því að óvinir Þýskalands hefðu limað fósturjörðina í tvennt í Versalasamningunum og Þjóðverjar verið neyddir til að endurheima land, sem hafði verið þýsk jörð í minnst eina og hálfa öld, ef ekki lengur. 

Niðurlægingartilfinning fylgdi þessum manni greinilega til æviloka. 

Sjálfstæðisbarátta Íslendinga byggðist mjög á heitum og göfugum tilfinningum, sem Fjölnismenn og Jónas frá Hriflu í Íslands sögu sinni spiluðu á.

Roosevelt Bandaríkjaforseti og Winston Churchill nýtt sér ræðusnilld til að laða fram heitar tilfinningar hjá Bandamönnum.

Innreið Krists í Jerúsalem var tilfinningaþrungin frekar en að baki hennar lægi úthugsaður valdatæknilegur tilgangur.

Í fyrradag var því lýst hér á síðunni hvernig hermenn, sem sendur voru til að handtaka Napóleon þegar hann steig fáliðaður á land úr útlegð á Elbu, fengu í hnén af gamalli hrifningu og gengu í lið með honum. 

 

Mjög nýlegt dæmi um afl tilfinninga er það hvernig þverpólitísk samstöðubylgja myndaðist gegn hugmyndinni um náttúrupassa og steindrap hann án þess að neitt ráðrúm gæfist til að skoða reynslu annarra þjóða af þessu fyrirbæri eða þann tilgang, sem hann þjónar erlendis.

Töluðu jafnt harðir hægri menn og vinstri menn um að Íslendingar yrðu auðmýktir og niðurlægðir með náttúrupassanum.  

 

Tilfinningar fram yfir staðreyndir

Mörgum áratugum á eftir í umhverfis- og náttúruverndarmálum.

PISA-könnunin sýnr, að við þurfum að fara að spýta í lófana og sækja fram í menntamálum.

Og enn mikilvægara er að sækja fram í upplýsingamálum varðandi umhverfis- og náttúruverndarmál. 

Þegar ég var á ferð um bandaríska þjóðgarða fyrir 17 árum  og átti leið niður með Koloradofljóti leitaði ég ráða um það hvaða bók ég ætti helst að lesa um þessi mál vestra. 

Mér var bent á bókina Cadillac desert eftir Mark Reisner, sem kom út fyrir næstum 40 árum og fjallaði um baráttuna um virkjanir í fljótinu. 

Ég greip bókina og kíkti fyrst á nokkrar lofsamlegar umsagnir gagnrýnenda um hana þegar hún kom út. 

"Ætti að skyldulesning" sagði einn.

Síðan þá á þessi bók heiðurssess yfir skrifborði mínu. 

Efni bókarinnar er tvíþætt, annars vegar ill meðferð á vatnsforða suðvesturríkjanna, sem enn í dag er að koma Kaliforniubúum í koll, en hins vegar stórvirkjanahugmyndirnar og átökin milli vírkjanafíkla og umhverfis-og náttúruverndarsinna.

Virkjanasagan bandaríska ætti að vera skyldulesning fyrir Íslendinga, því að rökin fyrir virkjununum, sem á stríðsárunum og í 15 ár eftir stríðið fæddu af sér stórvirkjanir með miklum umhverfisspjöllum, lutu í lægra haldi á sjöunda áratugnum í Bandaríkjunum og hafa ekki sést þar síðan. 

Þegar maður les um þessa baráttu fyrir hálfri öld undrast maður að hér á landi séum við enn á þessu stigi. 

Vestra, eins og hér, voru náttúruverndarsinnar plataðir með því að í fyrstu var lögð áhersla á að virkja í svonefndum Echo park, sem náttúruverndarfólkið þekkti vel, en jafnframt sótt í að stífla Glen Canyon og sökkva gljúfrunum þar fyrir innan, sem fáir eða engir þekktu.

Hér heima stóð deilan í fyrstu um Eyjabakka, sem náttúruverndarfólk þekkti miklu betur en Hjalladal og gljúfrin og hjallana í þeim.

Bæði heitin, Echo park og Eyjabakkar byrja meira að segja á sama bókstafnum, E!

Og helsti virkjanapostulinn, Floyd Dominy, minnti í mörgu á helsta virjanapostulann hér!  

Þessi fyrri hluti baráttunnar endaði eins þar eins og hér. Echo park og Eyjabökkum var að mestu þyrmt en gljúfrunum sökkt og í ljós kom, að gljúfrin og umhverfi þeirra höfðu á báðum stöðum haft margfalt meira náttúruverndargildi en Echo park og Eyjabakkar. 

Þegar David Brower, forystumaður náttúruverndarsinna, áttaði sig á þessari hrikalegu ginningu varð hann svo miður sín og hugsjúkur, að hann var á borði sjálfsmorðs. Urðu vinir hans að vakta hann á tímabili. 

Nú heyrast raddir hér þess efnis að úr því að Norðmenn hafa sett endapunkt á sína rammaáætlun eigum við að gera það sama. 

Enn ein ginningin, því að Norðmenn hófu sína rammaáætlunarvinnu næstum tveimur áratugum á undan okkur og þeirra land er fimm sinnum minna að flatarmáli en okkar.

Auk þess eru íslensku náttúruverðmætin mun einstæðari og magnaðri en þau norsku.  

„10 árum á eftir hinum“

Frásögn blaðamanns Sunday times fyrir aldarfjórðungi.

Blaðamaður frá Sundey times dvaldi á Íslandi yfir jólin fyrir um aldarfjórðungi og mátti vart vatni halda af hrifningu, sérstaklega því, sem kom honum mest á óvart og hann hafði aldrei upplifað áður: Íslenski skafrenningurinn. Lýsti honum fjálglega. 

Íslenska hátíðahaldið fannst honum einstakt hvað snerti fjölbreytni og það, hve langur þessi hátíðatími væri, öll aðventan, Þorláksmessa, jólaböllin, jólatónleikarnir, 13 jólasveinar, Grýla, Leppalúði, áramótin með álfum og tröllum, áramótabrennum, flugeldaflóði og í lokin þrettándinn. 

Viðtalið hringdi engum bjöllum hjá okkur. Erlendur blaðamannsbjáni og hvað um það?

Ekki óx álitið á möguleika ferðaþjónustu allt árið þegar stóriðjuæðið skall á um síðustu aldamót. 

"Eitthvað annað!" Fuss og svei. 

Þess vegna er tengd frétt á mbl. um umsvifin í ferðaþjónustunni núna athyglisverð. 

Aukinn áhugi á íslenskum jólum

Hætta á óförum hjá flokkunum fimm ef þeir ná ekki saman.

Það er sígilt fyrirbrigði í átakamiklum stjórnmálum og hernaði að þegar margir hafa sameinast um að fella einn sterkan óvin, brestur á ósætti og sundrung hjá sigurvegurunum sem geta ekki komið sér saman um hvernig vinna eigi úr sigrinum og missa þar með tökin. 

Ágætt dæmi er þegar veldi Napóleons Bonaparte veiklaðist svo mjög eftir hina misheppnuðu herför til Rússlands, að hann hrökklaðist frá völdum og fór í útlegð.

En gullið tækifæri sigurvegaranna rann þeim úr greipum vegna þess að þeir gátu ekki komið sér saman um hvernig ætti að vinna úr sigrinum.

Þegar þetta ástand hafði varað nógu lengi, greip Napóleon tækifærið og marseraði til Parísar fyrirhafnarlaust til að taka völdin þar að nýju.

Hersveitir, sem sendar voru á móti honum til þess að handtaka hann, gengu í lið með honum.

Ef flokkarnir fimm, sem tóku meirihlutann á þingi af Sjöllum og Framsókn, klúðra tækifærinu til að mynda ríkisstjórn í stað þeirrar, sem nú er minnihlutastjórn, er hætta á að stór hluti þeirra kjósenda sem kusu þessa fimm flokka, finnist þeir hafa verið snuðaðir um valdaskipti.

Á þessum grunni er hugsanlegt að Bjarni Benediktsson byggi stóiskt svar sitt um að nýjar kosningar verði engin katastrófa.

Í kosningabaráttunni fyrir slíkar kosningar mynd hann hamra á ímynd Sjálfstæðisflokksins sem kjölfestu og bera þá ímynd saman við "sundrungarliðið" sem ekki geti myndað stjórn eins og dæmið hafi sannað.

Þótt út af fyrir sig sé rétt hjá Pírötum að kosningarnar um daginn hafi verið haldnar vegna Panamaskjalanna, er hætt við að kjósendur séu fljótir að gleyma því þegar þeir horfast í augu við veruleikann í núinu.

Og hugsanlega munu Píratar sjá eftir því að hafa útilokað Framsóknarflokkinn fyrirfram vegna hins eitraða Wintris-eplis í flokknum.

Það var nefnilega með samvinnu við Sigurð Inga Jóhannsson og fleiri Framsóknarmenn sem tókst að afgreiða að mestu án vandræða ýmis mál í sumar og haust, þar sem það kom sér vel að grasrótin í þessum aldar gamla flokki er meðvituð um félagslegar þær félagslegu áherslur sem enn má finna í stefnu hans.

Eftir kosningarnar 1978 sáu forystumenn A-flokkanna að útilokað var að mynda ríkisstjórn án þáttöku annað hvort Sjalla eða Framsóknar.

Þeir völdu Framsókn af því að hún var nær miðju en Sjallarnir og fyrirfram var enginn möguleiki á stjórnarsamstarfi útilokaður.  

Kosningar „engin katastrófa“

Íslenskt sleifarlag gott afspurnar?

Allir eiga að vera jafnir fyrir lögunum samkvæmt íslensku og vestrænu réttarfari. Sé sleifarlag landlægt á því sviði hér á landi ættu því allir landsmenn að vera jafnir fyrir því. 

En það er spurningin hvort þetta eigi við þegar um útlendinga er að ræða, því að landkynningin sem slíkt hefur í för með sér getur orðið býsna þung í skauti, þótt við sjálf látum ýmislegt yfir okkur ganga.

Í þessu ljósi má vel skoða það þegar erlent ferðafólk kvartar yfir sleifarlagi yfirvalda eins og greint er frá í tengdri frétt á mbl.is

Raunar ætti sexföld fjölgun ferðamanna á sex árum að vera okkur áminning um að hreinsa til hjá okkur á ýmsum sviðum þar sem viðgengist hafa  sleifarlag, kæruleysi og á stundum hrein undanbrögð.

Annars er hætt við að áhrifin á útlendinga geti slegið hressilega á orðstír lands og þjóðar, sem hægt er að yfirfæra í gríðarlega fjármuni í formi glatðaðrar viðskiptavildar.  

Kvarta yfir seinagangi yfirvalda

Enn ein atlagan að Benz-BMW-Audi.

Á síðustu 40 árum hafa þrjú þýsk gæðamerki, Benz, BMW og Audi verið í stöðu eins konar þriggja tinda í gerð lúxusbíla. 

Ekki verður tölu komið á þær atlögur sem Citroen, Renault, Peugeot, Jagúar, Toyota, Ford, GM og Volkswagen hafa gert að stöðu þrístirnisins þýska.

Dæmi um misheppnaðar tilraunir til að tylla lúxusbílum á toppinn voru Opel Kapitan, Cadillac Brougham, Lincoln Town Car og Citroen XM. 

Alvarlegasta atlagan var gerð 1990 með Lexus lúxusbíl Toyota, en sú atlaga sendi hönnuði og bílasmiði Mercedes-Benz á harðahlaupum að teikniborðunum til að að þróa andsvar.

Síðan þá hefur Lexus verði gjaldgengur, til dæmis sem þjóðhöfðingjabíll eins og hér á Íslandi.

Volkswagen Phaeton var gæðabíll en mistókst að hreiðra um sig í hópi hins útvalda þríeykis.

Heitið Volkswagen vinnur auk þess gegn ímynd lúxusbíls, svo að ólíklegt er að Arteon komist á verðlaunapall lúxusbíla í Þýskalandi. 

Volkswagen verður líklega að láta sér það nægja að eiga Audi-verksmiðjurnar og rækta Audi A8 sem best. 

Passat hefur aldrei verið skilgreindur sem lúxusbíll heldur sem "obere mittelklasse" í Þýskalandi.

 

Arteon - nýtt toppmódel frá VW

Úrslitakostir BNA gerðu árás Japana óhjákvæmilega.

Sigurvegarar skrifa oftast söguna af styrjöldum og átökum og það hefur meðal annars verið gert varðandi árás Japana á Pearl Harbour 7. desember 1941.

Við heimsókn forsætisráðherra Japans þangað síðar í þessum mánuði er ekki úr vegi að huga að því sem raunverulega gerðist í samskiptum Japana og Bandaríkjanna á árunum 1937 til 1941. 

Í kjölfar árásarinnar á Perluhöfn hélt Roosevelt Bandaríkjaforseti fræga ræðu um "dag óhæfuverksins" ( day of infamy) og síðan þá hafa þjóðir heims almennt litið á árásina sem tilefnislaust níðingsverk og að Japanir hafi ekki haft neina ástæðu til að fara í stríð við Bandaríkin. 

En þegar atburðarásin í samskiptum þjóðanna næstu mánuði á undan er skoðuð sést vel, að úrslitakostir Bandaríkjamanna í viðræðum þeirra við Japani um ástandið við Kyrrahaf og aðgerðir til að viðhalda friði ollu því að Japanir áttu aðeins um tvennt að velja, úr því sem komið var þegar staðið var frammi fyrir þessum úrslitakostum: 

1. Að ganga að þeim úrslitakostum að draga innrásarlið sitt til baka frá Kína. 

2. Að hafna úrslitakostunum og fá yfir sig þvílíkar viðskiptalegar refsiaðgerðir, að japanski herinn yrði eldsneytislaus eftir þrjá mánuði. 

Úrslitakostirnir þýddu í raun, að ef herlið Japana yrði dregið frá Kína, hefðu Bandaríkin unnið stríðið sem þar geysaði, án þess að hleypa af einu einasta skoti.

Og ef úrslitakostunum var hafnað, gátu Japanir ekki viðhaldi vígbúnaði sínum og haldið Kínastríðinu áfram.  

Einangrunarstefnan sem ríkt hafði í Bandaríkjunum síðan 1919 byggðist á því að beita ekki hervaldi utan Ameríku og á yfirborðinu litu úrslitakostir við samningaborð ekki út sem hernaðaraðgerð.

En úrslitakostirnir voru hernaðarlegir í eðli sínu, því að herforingjaklíkan, sem öllu réði í Japan á þessum tíma, hugsaði aðeins á hernaðarlegum og heimsveldislegum nótum og stefndi að því að tryggja Japönum nauðsynleg hráefni til að viðhalda hernaðarmættinum með þeim landvinningum sem þyrfti til að hafa öruggan aðgang að auðlindum Suðaustur-Asíu og setja á fót heimsveldi andspænis breska heimsveldinu. 

Roosevelt spilaði með úrslitakostum sínum á Samúræja hugsunarhátt japönsku hershöfðingjanna og Bandaríkjamenn gerðu það aftur árið eftir þegar þeir drápu Yamamoto hershöfðingja, sem hafði skipulagt og látið framkvæma árásina á Perluhöfn. 

Japanskur hershöfðingi gat ekki horfst í augu við þá auðmýkingu sem fólst í uppgjöf fyrir úrslitakostum. Ef hann gekk að þeim og beið með því ósigur í stórri styrjöld án þess að nýr mótherji hefði hleypt af skoti, yrði hann að fremja kviðristu eða láta fallast á sverð sitt. 

Ýmsar samsæriskenningar hafa verið viðraðar varðandi það að Roosevelt hafi vitað fyrirfram af árásinni á Pearl harbour, því að erfitt sé að finna skýringu á eindæma lélegum viðbúnaði hersins hina örlagaríku daga í desemberbyrjun 1941. 

Þær samsæriskenningar eru ósennilegar en hitt er líklegt að Roosevelt hafi vitað, að Japanir myndu telja sig tilneydda til að hafna úrslitakostunum og fara í stríð við Bandaríkin.

Yfirmenn hersins hafi hins vegar ekki verið viðbúnir hinni óvæntu og stórfelldu árás á Pearl Harbour, sem byggðist á því, að Japanir áttu þá einir þjóða orrustuflugvél, Mitsubishi Zero, sem var hægt að hafa á flugmóðurskipum og voru samt jafnokar bestu landflugvéla annarra hervelda. 

Þær voru auk þess léttar og langfleygar og hægt að senda meira en 300 stykki um langan veg af flugmóðurskipum til árásarinnar. 

Með árásinni tóku Japanir áhættu varðandi það að Kanarnir væru með flugmóðurskip í höfninni og töpuðu því spili, því ekkert flugmóðurskip var þar. 

Ýmsir sagnfræðingar hafa leitt af því rök að skynsamlegra hefði verið fyrir Japani að hafna úrslitakostunum en fara út í aðrar aðgerðir til þess að tryggja yfirráð sín yfir nauðsynlegum hráefnum. 

Hin "svívirðilega árás" á Pearl Harbour varð nefnilega alger vendipunktur í hugsunarhætti Bandaríkjamanna, sem snerust á augabragði úr hikandi hlutleysisþjóð í bálreiða stríðsþjóð. 

Svo bálreiða, að Roosevelt fékk það fram að stríðið við Þjóðverja skyldi hafa forgang framyfir Kyrrahafsstríðið.

Að lokum er rétt að taka það skýrt fram, að ef eitthvert stríð var svívirðilegt á árunum 1937-1945 var það hin grimmdarlega árás Japana á Kína, þar sem tugir milljóna voru drepir í einhverjum mestu stríðsglæpum allra tíma. 

Að því leyti áttu Japanir alla sök á styrjöldinni milli þeirra og Bandaríkjamanna. 

 

 

 

Fyrstur til að heimsækja Pearl Harbor

Gömul staka rifjast upp: "Æðstu menn alveg sér gleyma..."

Við að fylgjast með umræðum um hæstaréttardómara rifjast upp staka, sem varð til hér um árið, þegar í ljós kom að handhafar forsetavalds höfðu sankað að sér tollfrjálsu áfengi í svo miklu magni, - í hundraðatali, -  þegar forsetinn fór til útlanda, að þáverandi forseti hæstaréttar sagði af sér og forseti Alþingis var í vanda með að útskýra fjölda flasknanna sem höfðu ratað til hans.

Þá varð þessi vísa til.

 

Æðstu menn alveg sér gleyma, - / 

áfengi hamstra og geyma, - / 

en fengju sér færri / 

flöskur og smærri  / 

ef Vigdís hún væri´alltaf heima.  

Segja Markús ekki hafa farið að reglum

Lúlli Karls var líka ótrúlegur.

Það er búið að nefna það hérna á síðunni hve ótrúlegur golfárangur Ólafíu Þórunnar Kristinsdóttur er, og beina útsendingin og myndirnar sem bárust frá keppninni staðfestu það. Skal ítrekuð aðdáun mín á henni og hennar mikla afreki. 

Fyrir tilviljun þótti ýmsum það full ótrúlegt á sama tíma, að í Ferðastiklum í gærkvöldi skyldi vera sagt frá ótrúlegu uppátæki Lúðvíks heitins Karlssonar við glóandi rennandi hraunstraum úr eldgígum við Heklurætur sumarið 1970, hvernig hann hljóp eftir örþunnri sjóðheitri skán á yfirborði hraunstraumsins og stökk af skáninni þegar farið var að rjúka úr sandölununm!

Gleymi aldrei veinunum og skrækjunum í þýsku kellingunum, sem stóðu þarna í hóp og horfðu á þessi ósköp!

En síðan bárust mér í morgun óvænt tvær ljósmyndir sem Leifur Magnússon tók.

Efri myndin er tekin skammt frá vettvangi hraunstraumskánarhlaupsins upp við Heklurætur og sést á myndinni að einhver að vísu lánað Lúlla bol, og hann er kominn með fáránlega kollu á hausinn, en á myndinni sést líka að hann er berfættur í sandölum og í neðri hluta af bikini, og á þessu tvennu, sandölunum og bikininu hljóp hann sitt fáránlega hlaup.

Ég stend við bíl minni, R-7670, sem var Fiat 850, en í baksýnn sést blár Bronkó, væntanlega bíllinn sem Lúlli var á. 

Takið eftir hraunmylsnunni, sem Lúlli stendur á berfættur eins og indverskur fakír.

Nú rifjast upp fyrir mér að mér fannst það ekki síður merkilegt hvernig hann gat sprangað um berfættur á hinni egghvössu hraunmöl.

Hugsanlega voru sandalarnir orðnir ónýtir ef myndin er tekin eftir hlaupið!

Mörg uppátæki og ævintýrir Lúlla voru jafn lygileg og spunasögur þessa óviðjafnanlega sagnameistara sem tókst oft að spinna þannig í frásögnum af eigin ævintýrum að maður trúði að lokum öllu í krafti orða Indriða G. Þorsteinssonar, að góð saga megi ekki líða fyrir sannleikann! 

Á neðri myndinni af bensínddælingu niðri á Helluflugvelli sem Lúlli hjálpaði mér við, er klæðaburður minn lítt skárri en Lúlla, ég er uppáklæddur í dökk sunnudagajakkaspariföt með lakkrísbindi, en í hvítum strigaskóm.  

Flugvélin var sú fyrsta í minni eigu, TF-GIN, sem enn er til, en hana notaði ég til að draga svifflugur á loft á Íslandsmótinu á Hellu 1970 og eru ýmsar sögur til af því. 

   

Ótrúlegt afrek hjá Ólafíu Þórunni