Klukkan færð til baka um 77 ár ?

Einangrunarsstefna í stíl við það sem Donald Trump boðar nú, ríkti fram til 1917 þegar sjóhernaður Þjóðverja ógnaði sjóflutningum til og frá Bandaríkjunum og upp kom, að Þjóðverjar reyndu að egna Mexíkóa gegn Bandarríkjamönnum og Bandaríkjamenn sendu hermenn til Frakklands, sem réðu hugsanlega úrslitum um ósigur Þjóðverja . 

Eftir stríðið féllu Bandaríkjamenn aftur í far einangrunarstefnu sem ríkti til 7. desember 1941 þegar Japanir réðust á Pearl Harbour. 

Raunar hafði Roosevelt forseti horfið frá einangrunarstefnunni fyrr með því að veita Bretum dýrmæta hjálp í formi láns- og leigkjara varðandi vopnasendingar til þeirra. 

Roosevelt taldi sig knúinn til að lofa því að Bandaríkin myndu ekki láta draga sig inn í stríðið í Evrópu og hernað Japana í Kína nema að ráðist væri á Bandaríkin. 

Hann nýtti sér hins vegar Samúræja hugsunarhátt japanskra herforingja með því að hóta viðskiptaþvingunum og krefjast brottflutnings japansks herliðs frá Kína, en efnahagsþvinganirnar þýddu að japanski herinn yrði olíulaus eftir nokkra mánuði og bæði það og brotthvarf frá Kína var óhugsandi niðurlæging fyrir Japani og útþenslustefnu þeirra í Asíu. 

Þeir töldu sig þess vegna nauðbeygða til að gera árás af fyrra bragði á Bandaríkin á þann hátt að bandaríski flotinn yrði sleginn út í skyndárás. 

Eftir stríðið hefðu Bandaríkjamenn getað horfið til einangrunarstefnu á ný í stíl við það sem Trump hyggist gera nú. 

En þeir töldu að slíkt væri skammsýni því að hinar veikluðu Evrópuþjóðir og Japanir myndu fyrst og fremst gagnast Sovétríkjunum. 

Þess vegna var farið út í svonefnda Marshall-aðstoð sem byggðist á því að þegar til lengri tíma væri litið myndu allir aðilar, bæði gefendur og þiggjendur, græða á þessari aðstoð vegna semlegðaráhrifa aukinna viðskipta. 

Þetta gekk eftir og væði í Evrópu og í Japan var talað um "efnahagsundur." 

Donald Trump hyggst binda enda á þetta með því að kjörorðið verði "að gera Bandaríkin stórkostleg á ný." 

Svipað hefur reyndar heyrst áður, þegar Þjóðverja dreymdi um það eftir hina illræmdu Versalasamninga að "gera Þýskaland stórkostlegt á ný."

Hyggst sameina Bandaríkjamenn

Leitarskilyrði skána. Málið enn óupplýst og galopið.

Nú er komin mikil þíða og nýfallinn snjór mun því sjatna hratt. Við það munu skilyrði til leitar að Birnu Bjránsdóttur skána. 

Mannshvörf eru einhver erfiðustu mál sem lögregla og yfirvöld fá til að fást við. Það er vegna þess að meðan manneskja finnst ekki, vantar aðal sönnunargagnið í því mannshvarfsmáli, hina týndu manneskju sjálfa.

Samanburður á mannshvörfum er áhugaverður.

Guðmundur og Geirfinnur hurfu og vegna skorts á þeirri tækni sem nú er beitt, voru ekki minnstu efnisleg gögn handbær um ferðir þeirra í fylgd með sakborningum í þeim málum né heldur um að þeir væru látnir. 

Ónafngreindur Íslendingur hvarf, staddur í Bandaríkjunum og var í framhaldinu úrskurðaður látinn. Hann birtist síðan sprelllifandi á Íslandi tólf árum síðar. Ekkert sakamál varð til. 

Meginregla vestræns réttarríkis er að hver maður skal álitinn sýkn saka nema sekt hans sé sönnuð.

Önnur regla er orðuð svona: "In dubio pro reo", eða: "Allur vafi skal túlkaður sakborningi í vil."

Þess vegna er þetta nýjasta mannshvarf enn óupplýst og galopið og nauðsynlegt að hrapa ekki að neinu, heldur sýna þolinmæði og biðlund.   

Sex sólarhringar frá hvarfi Birnu

Nei, heyrðu nú !

Við erum þjóð sem tók það oft nærri sér þegar útlendingar héldu að við byggjum í snjóhúsum og töluðu um okkar á niðrandi hátt.  

Halda hefði mátt að við gætum sýnt útlendu gestum okkur sæmilega kurteisi.   

Mannshvarfsmálið er nógu sorglegt þótt við fótumtroðum ekki það grundvallaratriði réttarfars okkar að hver maður skal talinn sýkn saka nema sekt hans sé sönnuð, heldur bætum gráu ofan á svart með því að láta ekki þar við sitja heldur láta þá sem liggja ekki undir neinum grún og hafa ekkert af sér gert, verða fyrir barðinu á hreinum nornaofsóknum. 

Þetta er þjóðinni til skammar. 

 

Grænlendingar mæti óvild hér á landi

Mannsheilarnir fylgja ekki tölvubyltingunni.

Darwin fann það út að þeir hæfustu lifðu frekar af en hinir. Hæfnin gat falist í einstaklingsgreind og líkamsburðum, en einnig í hæfileikanum til að ná árangri með samvinnu. 

Þótt tölurnar sýni að menntunarstig þjóða fari hækkandi og nái æ meiri útbreiðslu virðist ekki þar með sagt að hegðun og siðfræði taki framförum, heldur sé aukin tækni og þekking oft þvert á móti notuð furðu oft á bæði heimskulegan og skaðlegan hátt hjá sumu langskólagengnu fólki.

Þótt greind hjá tölvum fari hratt fram virðist annað gilda um mannsheilana. 

Sætir oft undrum sú steypa sem vellur upp úr hámenntuðu fólki á sama tíma sem aðrir komast býsna vel af sem láta hið svokallaða brjóstvit ráða.

Til dæmis fer ekki miklum sögum af afburða gáfum vefnaðarvörukaupmanns frá Missouri að nafni Harry S. Truman, sem varð gjaldþrota og eyddi næstu áratugum eftir það til að koma undir sig fótum á ný.

Hann fór út í pólitík og þótti standa sig það vel í störfum fyrir sérstaka nefnd, sem sett var á fót til að endurbæta meðferð Bandaríkjahers á ríkisframlögum og varð síðan fyrir duttlunga örlaganna meðal merkari forseta Bandaríkjanna.   

Greindarvísitala lækkar

"Ég átti ekki neitt og held mestu af því eftir."

Ofangreint svar gaf öreigi nokkur og lágtekjumaður þegar hann var spurður eftir Hrunið, hvernig hann hefði farið út úr því. 

Það fylgdi svarinu að hann skuldaði ekki neitt og héldi líka mestu af því eftir. 

Á mælikvarða þeirra, sem ákváðu hvernig skyldi bæta fólki "forsendubrestinn" sem Hrunið olli, var því sjálfsagt mál að lágtekjumaður þessi fengi ekki neitt, þótt forsendubresturinn bitnaði af fullum þunga á honum í stórhækkaðri húsaleigu, sem hann þurfti að borga húseiganda, sem var hátekjumaður og fékk miklar bætur. 

Á sama hátt mátti það verða fyrirsjáanlegt að þessar höfuðstólsleiðréttingar fasteignaveðlána myndu skila langmestum peningum til tekjuhæsta hluta landsmanna, sem höfðu tekið hæstu lánin. 

"Vont er þeirra ranglæti en verra er þeirra réttlæti" var einhvern tíma sagt. 

Tekjuhæstu 10% fengu 22 milljarða

Vaktaskipti geta skipt máli. Gát er best í málinu.

Þekkt er að á íslenskum togurum eru vaktaskipti á áhöfnum, þegar skipin koma í höfn. Menn fara í land í frí og aðrir koma um borð og þannig koll af kolli. 

Þetta gerir málið sennilega flóknara en ella og því verður fróðlegt að sjá hvað kemur upp úr dúrnum þegar skipið er komið í höfn. 

Í Guðmundar- og Geirfinnsmálunum greip einstök hugaræsing þjóðina og gerði þau mál öll miklu erfiðari og verri en vera þurfti. 

Gríðarleg umræða fór fram meðal almennings sem aldrei rataði í samfélagsmiðla, sem ekki voru komnir þá.

En þeim mun meiri var umræðan og fór út um víðan völl.  

Nú er afar mikilvægt að fara með gát og forðast að slíkt gerist aftur, því að nún, á tímum samfélagsmiðlanna, verður æsingur allur mikið sýnilegri og fer hraðar og víðar en áður var. 

Til dæmis er afar mikilvægt að líta ekki á neinn sem sakborning á meðan aðeins er um mannshvarf að ræða. 

Dæmi er um að Íslendingur, sem hvarf erlendis var úrskurðaður látinn, en kom síðan fram sprelllifandi hér á landi tólf árum síðar. 

Tveir menn sjást koma úr rauða bílnum

Vantar enn hraðhleðslustöðvarnar og ekinn er "sauðárkrókur."

Gott er að sjá að sú þjóð, sem auðveldast á með að framkvæma óhjákvæmileg orkuskipti skuli vera komin í annað sæti Evrópuþjóða í rafvæðingu bílaflotans. 

Landið verður samt ekki raunverulegt rafbílaland fyrr en hægt verður að komast á milli landshluta á rafbílum, en það er engan veginn hægt að segja að það sé hægt. 

Sjá hefur mátt auglýsingar um tilboð til þess að setja upp hleðslustöðvar í hverju sveitarfélagi, en þar er ekki um hraðhleðslustöðvar að ræða heldur venjulega hleðslu, sem yfirleitt tekur 4-7 klukkustundir. 

Hraðhleðslustöð gerir hins vegar kleyft að hlaða bílinn á hálftíma upp í 80% af hleðslunni, og væru slíkar stöðvar til dæmis á leiðinni milli Akureyrar og Reykjavíkur með minnst 100 kílómetra millibili, væri hægt að tala um að rafbílavæða þá leið. 

En einungis er stöð í Borgarnesi og önnur á Sauðárkróki! Og það er sannkallaður sauðárkrókur sem lagður er á leiðina með því að þurfa að aka yfir Þverárfjall 25 kílómetrum lengri leið en ef ekið væri um þjóðveg númer eitt.

Á milli Borgarness og Sauðárkróks eru 225 kílómetrar og eins og sést á súluriti, sem sett verður hér á síðuna, sést að allir núverandi rafbílar í bílaflotanum eru langt frá því að komast þessa leið á einni hleðslu.

Tölurnar eru í mílum, og sá sem á eftir að komast lengst kemst 380 kílómetra, en hinir flestir eru neðan við 150 kílómetra. 

Því er enn ekki búið að efna loforð landsfeðra fyrir nær þremur árum um rafbílavæðinguna. 

Bíllinn sem lengst kemst á þessu súluriti, er Chevrolet Bolt / Opel Ampera-e er enn ekki komninn í sölu og verður nokkuð dýr.

Tesla hefur verið langdrægust fram að þessu en er dýr lúxusbíll.

Við hornið eru öflugri rafhlöður og Renault Zoe, sem er með ódýrari rafbílum, verður senn boðinn með 41 kílóvattstunda rafhlöðu sem gefur honum næstum tvöfalt meiri langdrægni en hingað til hefur verið í boði.

Þess má geta, að lofthiti hefur mikil áhrif á drægni á öllum rafknúnum farartækjum, og sem dæmi má nefna að vinur minn, sem á Nissan Leaf, hefur þurft að sýna lagni til þess að komast rúmlega 100 kílómetra vegalengd frá heimili sínu á Reykjavíkursvæðinu austur í sumarbústað milli Hellu og Hvolsvallar. 

Sá bíll var með 24 kílóvattstunda rafhlöðu en býðst nú með 30 kílóvattstuna rafhlöðu. 

Rétt er að taka það fram að það var lofsvert framtak fólgið í því að setja upp góða hleðslustöð á Sauðárkróki. 

Þess slappara er það að ekki sjáist enn hraðhleðslustöðvar á mörg hundruð kílómetra köflum á helstu þjóðvegum landsins. 

Fyrir "litla manninn" er hins vegar möguleiki á að minnka kolefnisfótspor sitt verulega eða meira en 60% með um það bil einnar milljónar fjárfestingu, eins og ég er nú að framkvæma, meðal annars með hringferð um landið á vespuhjólinu síðastliðið sumar og alls 3500 kílómetra ferðum um landið í haust: 

1. Rafknúið reiðhjól til ferða innan borgar. 250 þús. 

2. Létt 125 cc vespuhjól til ferða um allt land á þjóðvegahraða fyrir brot af þeim kostnaði sem bíll hefur í för með sér. 450 þús.

3. Notaður lítill bíll til ferða sem hjólin geta ekki afgreitt, þar sem fleiri eru samferða eða farangur með í för. 300 þús króna fjárfesting. 

Eða samnýting á bíl makans, ódýrasta og einfaldasta bílnum á markaðnum. 

  

Ísland annað mesta rafbílaríkið

Ef þessi tækni hefði verið komin árið 1974...?

Það er áhugavert að íhuga hvernig Guðmundar- og Geirfinnsmálin hefðu þróast árið 1974 ef núverandi myndavélatækni og farsímatækni hefði verið komin þá. 

Í báðum tilfelllum hefði verið hægt að sjá feril farsíma þessara manna, hefðu þeir haft slikan á sér eins og langlíklegast er að þeir hefðu haft, miðað við það sem nú tíðkast. 

Hægt hefði verið að sjá eftir á hvort Guðmundur fór að Hamarsbraut, og hvort sem slökkt hefði verið á síma hans eða ekki og svipað má segja um feril Geirfinns Einarssonar. 

Raunar er ómögulegt að láta sér detta í hug allar þær breytingar á gangi rannsóknar þessara mála, sem núverandi tækni hefði getað haft í för með sér.

Eins og máli Birnu Brjánsdóttur er háttað núna, er það vafalaust rétt hjá lögreglunni að skilgreina málið ekki enn sem sakamál, heldur sem mannshvarf, sem hægt sé að beita svipuðum aðferðum við að upplýsa og ef það væri sakamál.

Meðan Birna finnst ekki er enn ekkert fast í hendi um saknæmt athæfi, frekar en var í Guðmundar- og Geirfinnsmálunum, þar sem aldrei fundust nein lík né hugsanleg morðvopn.

Í bloggpistli á undan þessum er líkleg niðurstaða sú, byggð á veðurathugunum, að einhver í landi hafi lagt niður skó Birnu við Hafnarfjarðarhöfn eftir klukkan 18:00 síðastliðið mánudagskvöld, þegar grænlenski togarinn Polar Nanuq hafði verið tvo sólarhringa á sjó á leiðinni til Grænlands.

Sá, sem það gerði "veit meira og hefur ekki gefið sig fram" eins og Grímur Grímsson yfirlögregluþjónn orðar það.

Og kannski eru fleiri, sem vita meira en hafa ekki gefið sig fram.  

„Einhver sem veit meira“

2ja stiga frost, - 8 stiga hiti, - 2ja stiga frost.

Klukkan sex að morgni síðastliðins laugardags var 2ja stiga frost í Reykjavík. Ef skór voru lagðir niður við Hafnarfjarðarhöfn, gat verið snjór undir þeim, eins og var þegar þeir fundust, að því er hermt er. 

En ekki lengi. 

Því að klukkan níu er komin þíða, daginn eftir er hitinn allt að 8 stigum og það kemur ekki aftur frost og snjór fyrr en meira en klukkan 18 á mánudag eftir tvo og hálfan sólarhrings þíðu. 

Hafi verið snjór undir skónum og þeir lagðir niður fyrir klukkan sex á laugardagsmorgni, hefur hann bráðnað fljótt. 

Niðurstaða: Skórnir eru ekki settir þarna niður fyrr en í fyrsta lagi á mánudagskvöld, tveimur dögum eftir brottför skipsins. Hver var þá í landi sem gerði það?

Polar Nanoq snúið við til Íslands

Tæknin breytir öllu.

Tæknin, sem komið hefur að notum við við leitina að Birnu Brjánsdóttur, hefur skipt sköpum í leitinni. 

Án þessarar tækni væri rauður Kia Rio bíll ekki orðinn að einu þeirra atriða sem mest hefur verið rætt um. 

Án eftirlitsmyndavéla og möguleikanum til að rekja ferla farsíma væri nákvæmlega ekkert vitað um ferðir hennar eftir að hún fór út af skemmtistaðnum við Tryggvagötu. Ekki er víst að búið væri að finna skópar hennar við Hafnarfjarðarhöfn ef enginn hefði vitað hvert og hvernig hún fór þegar hún fór út af skemmtistaðnum.  

Ný tækni átti þátt í að leysa morðmál hér um árið þegar ferill farsíma gaf eina af vísbendingunum, sem leiddi til lausnar málsins. 

Þess má geta að vegna tæknilegra örðugleika tókst ekki að koma út bloggpistli á undan þessum með vangaveltum um skó Birnu, sem fundust á hafnarsvæðinu. 

Rauði bíllinn tengdur grænlensku skipi