2 af 45 mestu náttúruundrum heims: Hinn eldvirki hluti Íslands og norsku firðirnir.

Í vandaðri bók um 100 mestu undur heims, eru um 45 náttúruundur. Af þeim eru sjö í Evrópu og aðeins tvö þeirra á Norðurlöndum: Hinn eldvirki hluti Íslands og norsku firðirnir. 

Ákveðinn markhópur ferðamanna þarf að velja á milli þessara tveggja undra á norðurslóðum 3r hqnn vill uppfylla sínar óskir um upplifun af náttúruperlum. 

Sunnar úr álfunni er styttra til norsku fjarðanna en Íslands. Ef gengi gjaldmiðla er þar að auki þannig að verðmunurinn verði enn meiri, mun þeim fjölga sem fara til Noregs og þeim fækka, sem fara til Íslands. 

Á móti kemur að þessi tvö fyrirbæri eru svo ólík, að það verður helst að upplifa þau bæði til að hafa nýtt í botn möguleika Evrópu á þessu sviði. 

Afar margir hafa mært gríðarlegt fall islensku krónunnar 2008-2009 fyrir það að það, ásamt gosinu í Eyfjallajökli, hafi gert Ísland samkeppnisfært sem ferðamannaland á heimsmælikvarða og þar með skapað möguleika til að sprenging í ferðaþjónustu kæmi okkur út úr eftirköstum Hrunsins. 

En hið lofaða bjargræði gengisfallsins fól reyndar í sér stórfelldustu kaupmáttar- og kjaraskerðingu almennings í manna minnum. 

Nú hækkar gengið svo mikið að gjaldeyrisskapandi atvinnuvegir kikna undan og er þá krónan lofuð fyrir besta kaupmátt og kjarabót í manna minnum. 

Yndislegt. 

Nýjasta kenningin hjá aðdáendum krónunnar er sú, að þessi minnsti gjaldmiðill heims sé stöðugasti gjaldmiðill heims.  Hennar gengi sé öruggt og jafnt, en allir hinir gjalmiðlarnir sveiflist upp og niður!

Ekki síður yndislegt. 

Taka Noreg fram yfir Ísland

Miðaldafyrirkomulag sægreifa og leiguliða í sjávarútvegi.

Að hluta til ríkir miðaldakerfi í sjávarútvegi á Íslandi þar sem eru orðnar til stéttir aðalsmanna og leiguliða, annars vegar sægreifanna, sem eru handhafar auðlindarinnar, og hins vegar þeirra sem verða að leigja kvóta af þeim á uppsprengdu verði. 

Einhvern veginn verður að að byrja að losa um þessar viðjar sem eiga ekki heima á 21. öld. 

Þorsteinn Pálsson á að baki mikla reynslu en jafnframt það að hafa staðið nógu lengi til hliðar við  pólitískt argaþras til að geta laðað fram í krafti traustvekjandi persónuleika síns sátt eða í það minnsta löngu tímabærar útbætur á vettvangi sjávarútvegsmála. 

Þorsteinn Pálsson leiðir nefndina

"Æpandi litur"?

Eitt af mörgum atriðum, sem virðast vefjast fyrir þeim sem ætla að fara gegn tilgangi náttúruverndarlaga og reisa þjónustumiðstöð sem skyggi á fossana Gljúfrabúa og Seljalandsfoss, er tilfinning fyrir stærðarhlutföllum, afstöðu, og nú síðast litum. 

"Kassinn" sem dreginn hefur verið upp á myndum af fyrirhugaðri staðsetningu þjónustumiðstöðvar, er sagður "dreginn upp í æpandi lit." 

Hér er á ferðinni svipað og hjá Landsneti, sem hefur sagst geta lagt risa háspennulínu/línur yfir hálendið í þvílíkum felulitumm að þær sjáist ekki. 

Þó stendur til að leggja línurnar á minnsta kosti tveimur stöðum yfir akstursslóðana. 

Einig virðast mannvirkismeðmælendurnir við Seljalandsfoss sig ekki á því að hlutur A sem er nær áhorfanda, sýnist vera hærri og stærri en fyrirbæri B, sem er fjær áhorfanda. 

Og til að bæta gráu ofan á svart á að færa Þórsmerkurveg þannig, að séð frá honum myndist sem allra mest sjónmengun af hinni þráðu þjónustumiðstöð. 

Og vitnað er í Vegagerðina í ekki fyrsta sinn og ekki það síðasta til þess að réttlæta það sem til stendur og látið skína í það, að við þjónustumiðstöð sunnan og austan við sjónsvæði fossanna, skapist óviðráðanleg umferðarvandamál. 

En ekki þarf annað en að líta á kort til að sjá að vestan við bæinn Seljaland er nóg rými fyrir ný umferðarmannvirki til að leysa úr umferðinni um gatnamót Suðurlandsvegar og Þórsmerkurvegar.  

„Dreginn upp kassi í æpandi lit“

Ó, hvað þetta er innilega franskt.

Humanity, mannúð og skilningur, fjölbreytileiki og fegurð mannlífsins, hafa löngum verið í hávegum höfð í Frakklandi, og nýju forsetahjónin og árangur þeirra eru sveipuð sérstökum ljóma, stundum hálfgerðum ævintýraljóma. 

Þessi sveigjanleiki hefur löngum verið bæði styrkur og veikleiki Frakka, stundum valdið sundrungu þegar þörf var á aga, eins og í aðdraganda Seinni heimsstyrjaldarinnar, en einnig gert sterkum einstaklingum kleyft að rísa upp sem bjargvættir á ögurstundum, eins og þegar De Gaulle kom til skjalanna 1940 og aftur 1958. 

Emmanuel Macron virðist vera slíkur einstaklingur, birtist skyndilega eins og prins í ævintýri þegar nýjar og erfiðar áskoranir hrannast upp og þörf er á sterkri leiðsögn og nýsköpun til að ganga á hólm við. 

Það verður spennandi að sjá hvernig honum, frönsku þjóðinni og heimsbyggínni reiðir af við að fást við flókin og erfið vandamál nútímans þegar hriktir í stoðum alþjóðamála. 

Vonandi hafa Frakkar gert rétt í því að fela hinum unga manni tröllaukið verkefni og taka forystu í því að endurskipuleggja og byggja upp sambúð þjóða og þjóðfélagshópa þegar þess er mest þörf. 

Úr kennarastarfi í forsetahöllina

Eins marks munur skilar 2 stigum, en hve oft er slíkt hægt?

Íslenska landsliðið í handbolta er á "breytingaskeiði" kynslóðaskipta og vegna þess að í slíku ástandi þarf oft nokkur ár til að flytja keflið, er hætta á að liðið falli út í undankeppni fyrir stórmót. 

Slík hætta er fyrir hendi nú og enda þótt það nægi að vinna leik með eins marks mun til að hirða bæði stigin, má engu muna í hvert sinn.

Þess vegna eru takmörk fyrir því hve oft er hægt að treysta á slíkt. 

En það fullt af ungum og stórefnilegum strákum til þess að búa til gott lið og auðvitað er liðinu óskað til hamingju með hinn mikilvæga sigur í kvöld. 

Ísland strengdi sér líflínu með sigri

Þrjú ár síðan síðast. Geta þeir enga fossa látið í friði?

Fyrir þremur árum munaði nokkrum atkvæðum að eilífðarstjórn Framsóknarmanna í Rangárþingi eystra félli í byggðakosnginum þegar til sögu kom þverpólitískt framboð umhverfisverndarfólks sem snerist gegn hugmyndum sveitarstjórnar um stærðar hótel beint fyrir framan Skógafoss. 

Þótt ég eigi ekki atkvæðisrétt þarna lagði ég þessu andófi lið með því að koma á opinn fund hjá þessu nýja og sjálfsprottna afli, því að umgengni og meðferð á náttúruperlum í landi sveitarfélagsins er ekki einkamál þess og heldur ekki einkamál Íslendinga, heldur spurning um landvörslu náttúruverðmæta fyrir allt mannkyn.

Í hótelmálinu við Skóga var eins og meirihluti hins eilífa Framsóknarmeirihluta fengi í hnén við að standa frammi ríkum og frægum eiganda hins fyrirhugaða hótels.

Ekki veit ég frammi fyrir hverjum þessi meirihluti fær núna í hnén, en vegalengdin til Seljalandsfoss frá því stæði þjónustumiðstöðvar sem tillaga c gerir ráð fyrir hjá andófsfólki, virðist álíka mikil og frá þjónustumiðstöð sem á að vera í forgrunni útsýnis til fossins frá öllu því svæði, sem sést til hans.

Sú verður hins vegar ekki raunin ef miðstöðin verður sunnan við Brekkuhornið.  

Enginn óskapnaður leyfður við fossinn

"Hnjúkurinn gnæfir." Réttar forsendur notaðar.

Fjallahjól eins og það, sem Símon Halldórsson notaði til þess að hjóla upp á Hvannadalshnjúk, er það létt, að hjólreiðamaðurinn því notað eingöngu eigið líkamsafl til að komast leiðar sinnar á því. 

Hluti af því getur verið að hann beri hjólið yfir ár, brekkur, eða torfærur, og svo framarlega sem ekkert annað afl er notað er það nothæf forsenda fyrir því að segja að hann hafi "hjólað" þær leiðir sem hann fer. Menn geta svo sem deilt um þetta, en ég tel að vel sé hægt að fallast á þessa forsendu, ef henni er hlítt í hvívetna. 

Má því óska Símoni til hamingju með afrekið. 

Hin bratta brekka upp hnjúkinn sjálfan er aðal torfæran og algerlega útilokað að drífa upp hana á hjóli. En ef enginn greinarmunur er gerður á afli fóta, handa og skrokks hjólreiðamannsins, er hægt að fallast á forsenduna um að "hjóla." 

Í eina skiptið sem jöklajeppa hefur verið ekið upp á hnjúkinn fyrir eigin vélarafli eingöngu í leiðangri á vegum Benedikts Eyjólfssonar vorið 1991.

Þá var þessi brekka farin á þann hátt að nota spil framan á bílnum, sem knúið var með rafafli leiddu úr vél bílsins til þess að láta bílinn draga sjálfan sig upp þessa hindrun. 

Það var hægt með því að hafa meðferðis í bílnum stengur, sem reknar voru niður fyrir framan hann og vírinn úr spilinu síðan látinn leika um þessa endapunkta. 

Þessi hæsti tindur Íslands er sérstök áskorun vegna hæðar sinnar yfir sjó. 

Reynt var að túlka það í texta lagsins "Hnjúkurinn gnæfir", sem varð til sem titillag þáttar um ferðina.  Hjá mér skiptist ferðin í tvennt, fyrst að Hermannaskarði eftir jöklinum og beðið af sér óveður, og síðan fór ég frá leiðangrinum á vélsleða austur á Hornafjörð, flaug þaðan á flugvél bróður míns til Reykjavíkur og aftur til baka til að fara með vélsleða til leiðangursmanna á ný og halda áfram upp á hnjúkinn. Eftir það tók við annað óveður á niðurleið.

Textinn skiptist því í tvennt:  Fyrri hlutinn fjallar um aðdragandann en seinni hlutinn um eftiköstin.  

 

           HNJÚKURINN GNÆFIR. 

 

Hnjúkurinn gnæfir, til himsins sig teygir - 

hamraþil þverbrýnt, ísað stál. 

Ógnfagur rís hann, ögrandi þegir. 

Inn í þig smýgur hans seiðandi mál. 

 

Bjartur sem engill andartak er hann - 

alheiður berar sig blámanum í. 

Á sömu stundu í fötin sín fer hann; 

frostkalda þoku og óveðursský. 

 

Hvers vegna að klifra´hann?

Hvers vegna að sigra´hann?

Hvers vegna öll þessi armæða´og strit?

Hví ertu, góði, að gera þig digran?

Gættu þín, vinur, skortir þig vit?

 

Hvers vegna finnst þér hans ögrun til ama?

Af hverju´að hætta sér klærnar hans í?

Svarið er einfalt og alltaf það sama:

Af því hann er þarna, bara af því. 

         ..............

Hnjúkurinn gnæfir, til himins sig teygir. 

Hríslast um makka hans óveðursský. 

Af hamrastáli öskrandi´hann fleygir 

ísköldum hjarnþiljum fárviðri í. 

 

Sýnist hann reiður, áfram vill ögra. 

Á þá hann skorar sem líta hans mynd. 

Þolraunin bíður þeirra sem skjögra

þreyttir á Ísalands hæsta tind. 

 

Hvers vegna að klifra´hann?

Hvers vegna að sigra´hann?

Hvers vegna öll þessi armæða og strit?

Hví varstu, góði, að gera þig digran?

Gastu´ekki stillt þig? Skorti þig vit?

 

Hvers vegna fannst þér hans ögrun til ama?

Af hverju´að hætta sér klær hans í?

Svarið er einfalt og alltaf það sama: 

Af því hann er þarna, bara af því. 

Af því hann er þarna, bara af því. 

Hjólaði upp á Hvannadalshnjúk

Í upphafi ferils að fara með lygar, - og gera það aftur og aftur.

Við vorum ungir, fréttaþulir Sjónvarpsins, sem þurftum að sitja í fréttasettinu fyrir framan alla þjóðina og fara með lygar með traustvekjandi svip þegar greint var frá hryllilegum atburðum og glæpaverkum í Dráttarbrautinni í Keflavík. 

Svona upphafi ferils sem fastráðinn fréttamaður, gleymir enginn svo glatt.

Að vísu vorum við að segja frá meintum vitnisburðum þeirra, sem áttu að hafa verið í Dráttarbrautinni, en þannig var um málið búið, að þjóðin trúði því sem rannsóknarmenn töldu vera sannleika málsins sem þeir hefðu af fagmennsku galdrað fram í vönduðum vitnaleiðslum. 

Nokkrum mánuðum síðar urðum við að setjast aftur fyrir framan þjóðina og fara með aðra, gerólíka sögu, bæði um Geirfinns- og Guðmundarmálin, víxla gerendum og atburðarás og meira að segja breyta Toyota fólksbíl, -  með vélina frammi í og farangursgeymsluna að aftan, - yfir í Volkswagen Bjöllu með vélina að aftan og svo litla farangursgeymslu í nefinu, að í stað þess að opna skottið og setja líkið niður á Toyota, þurfti að klöngrast með meint lík við illan leik inn um mjótt opið á milli framsætisbaks og hurðarstafs í Bjöllunni og troða því í aftursætið, eina staðinn þar sem það gat verið í þessum litla bíl. 

Flest annað var eftir þessu. 

Sjaldan eða aldrei hefur ríkt annað eins fár og hrikaleg samkeppni fjölmiðla í sambærilegu máli við þessi mál og þessu hjá íslensku þjóðinni. 

Þess vegna skiptir smæð þjóðfélagsins ekki máli, heldur það, að þetta gæti gerst þannig hjá heilli þjóð að hún og meira að segja stjórnmál hennar væru undirlögð af þessum hamaförum allt frá æðstu ráðamönnum og niður úr. 

Baltasar Kormákur harmar hve langan tíma málið hefur tekið, en það er skiljanlegt þegar litið er til þess hve návígið er mikið og allir tengdir á einn eða annan hátt á þessu útskeri, sem við búum á. 

Hætt er við að lykilvitni, sem enn hafa ekki verið yfirheyrð, verði ekki ofar foldu þegar til þeirra þyrfti að leita. 

Hræðist ekki gerð þátta um Geirfinn

Strandveiðarnar fengu ósanngjarna andstöðu á sínum tíma.

Þau tvö framboð, sem stóðu utan fjórflokksins í Alþingiskosningunum 2007, lögðu bæði til að teknar væru upp strandveiðar. 

Ekki vantaði að sægreifar og sterk öflu í fjórflokknum legðust hart gegn þessum hugmyndum og notuðu hræðsluáróður þess efnis, að smábátaveiðar um aldamótin hefðu farið úr böndunum. 

Hjá þessum öflum var það afgreitt út af borðinu að hægt væri að búa þannig um hnúta að strandveiðarnar væru hóflegar og öruggar og mikill grátkór settur í gang varðandi það að aflinn í strandveiðum fælist í því að ræna lífsbjörg frá útgerðarfyrirtækjum landsins. 

Rétt eins og það hefði verið sanngjarnt hvernig kvótakerfið hafði búið til eignarrétt á helstu auðlind landsins á þessum tíma og farið eins og eyðandi faraldur um hinar smærri sjávarbyggðir um allt land. 

Við, sem vildum strandveiðar, bentum á, að vel væri hægt að fara varlega af stað með þær og gæta vel að því að þær yrðu viðráðanlegar og öruggar. 

Auk þess sem strandveiðar að sumarlagi myndu hleypa lífi í visnaðar sjávarbyggðir yrðu þær akkur fyrir ferðaþjónustuna með því aðdráttarafli fyrir ferðafólk og upplifun þess af þjóðlegu og aðlanðandi athafnalífi sem strandveiðarnar gæfu þeim höfnum, sem þær væru stundaðar frá. 

Nú hafa strandveiðarnar smám saman sannað gildi sitt og ættu að hafa tryggt öryggi sitt og tilveru. 

Minnir á "draummíluna."

Baráttan í að hlaupa maraþong á undir tveimur klukkkustundum minnir á "draummílu" Rogers Bannisters og fleiri fyrir 65-75 árum. 

Svíinn Gunder Hagg hafði verið besti millivegalengdahlaupari heims á stríðsárunum og komist nálægt því að hlaupa landmílu, 1609 metra, á undir fjórum mínútum, en ekki tekist. 

Eftir stríð var "draummílan" takmark bestu hlaupara heims, en það dróst svo mjög að ná þessu takmarki, að einstaka maður var farinn að efast um að það væri í mannlegu valdi að ná þessu langþráða marki. 

En svo gerðist það 1954 að enskur hlaupari, Roger Bannister að nafni, hljóp fyrstu manna míluna á þessum draumkennda tíma. 

Og það var eins og við manninn mælt að fleiri og fleiri fylgdu í fótspor hans, og það svo mjög að Bannister komst aldrei nálægt því að verða Ólympíumeistari í 1500 metra, hvað þá 800 hundruð metra hlaupi, heldur varð að standa í skugga landa síns Gordon Pirie og Rússans Kutz, sem börðust hart næstu árin á hlaupabrautinni. 

En nöfn þeirra eru samt ekki um aldur og ævi böðuð slikum ljóma sem nafn Bannisters, bara af því að sá síðastnefndi varð fyrstur til að hlaupa draummíluna. 

Nefna má ýmis fleiri takmörk í frjálsum íþróttum, svo sem að stökkva lengra en átta metra í langstökki, lengra en 17 metra og síðar lengra en 18 metra eða lengra en 60 fet í þrístökki, fara fyrstur yfir 5 metra, fyrstur yfir 6 metra og fyrstur yfir 20 fet í stangarstökki, og hlaupa 200 metrana á styttri tíma en 20 sekúndum og 100 metrana undir 10 sekúndum. 

Svo má geta þess að fyrir um tveimur áratugum afrekaði Kúbverjinn Sotomayor það að stökkva 2,45 metra í hástökki, og stendur það heimsmet enn. 

En það sem merkilegra er að Sotomayor er eini maðurinn í heiminum sem hefur stokkið hærra átta fet, sem eru rúmlega 2,43. 

Líklega er þó enn langt í það að stokkið verði lengra en 9 metra í langstökki, hvað þá lengra en 30 fet, það er lengra en 9,144 metra. 

Grátlega nálægt sögulegu maraþoni