Dómarahneykslum verður seint útrýmt.

Svonefnd dómarahneyksli eru óhjákvæmilegir fylgifiskar íþrótta, rétt eins og aðrarAT misjafnar aðstæður, sem eru hluti af vettvangi þeirra og völlum. 

Bara þessa dagana eru tvö í hámæli, annað það atriði, að dómurum yfirsást að körfuboltaleikmaður stóð örlítið utan vallar þegar hann skoraði úrslitakörfu í bandaríska körfuboltanum, og hitt atriðið er enn æsingamál, varasöm vítaspyrna sem Barcelona fékk "gefna" í ótrúlegum 6-1 sigri þeirra á Paris SG. 

Atvikið vestra sást þegar í stað vel á myndavélum, en samkvæmt reglunum þar, er dómurum bannað að skoða slíkt, jafnvel þótt töf við það verði örstutt. 

"Sönnunargögn" fyrir hlutdrægni dómarans í Barcelonaleiknum eru ekki nægjanleg nema að mjög ítarleg rannsókn fari fram á öllum leiknum en ekki bara með því að safna saman atriðum þar sem hann dæmdi Barcelona í vil. 

Dæmin um það að "dómarar virðist hafa verið að horfa á aðra bardaga" eða leiki en íþróttafréttamenn og áhorfendur eru óteljandi. 

Frægust er sennilega  "langa talningin" yfir Gene Tunney, 14 sekúndur í stað 10, 1927, vegna þess að Jack Dempsey gleymdi að fara strax í hlutlaust horn þegar hann hafði slegið Tunney í gólfið. 

Síðar í sama bardaga sló Tunney Dempsey niður, en þá byrjaði sami dómari talningu umsvifalaust, þótt Tunney væri seinn að taka við sér. Þetta var 100 þúsund áhorfenda bardagi og mörg hundruð milljónir dollara í húfi. 

Eftir á birtust alls konar sögur af því að mafían hefði mútað dómaranum. 

Þegar Jack Sharkey var dæmdur sigur yfir Max Schmeling nokkrum árum seinna varð frægt þegar umboðsmaður Schmelings hrópaði hátt: "We wus robbed!, We wus robbed!" 

"Löng talning" var í Tokyo 1990 þegar Tyson sló Buster Douglas í gólfið og Douglas fékk 13 sekúndur til að standa upp. 

Þegar Douglas sló síðan Tyson síðar niður í bardaganum, liðu alls 14 sekúndur áður en Tyson hafði staðið upp og Douglas lýstur sigurvegari.

Don King setti fram kæru, en hún var ekki tekin til greina, og kannski var það "réttlátast", því að Buster Douglas, með verstu veðmál sögunnar á bakinu, 1:41, verðskuldað sigur og ónvæntustu úrslit hnefaleikasögunnar og var öllum á óvart betri keppandinn í þessum bardaga.  

Í bardögum Lennox Lewis við Evander Holyfield og Felix "Tito" Trindidad við Oscar Dela Hoya fyrir aldamótin var rætt um það á fjölmiðlum á eftir að svo virtist sem dómararnir hefðu verið að horfa á einhverja allt aðra bardaga en áhorfendur. 

Í handbolta verður alla tíð oft erfitt að dæma um það hvenær á að dæma ruðning á sóknarmann eða aukakast á varnarmann, - eða hvenær eigi að dæma skref eða línu á menn. 

Dómarar munu ævinlega eins og leikmenn gera fullt af mistökum og á meðan dómarar eru notaðir í íþróttakeppni, verða ævinlega til "dómarahneyksli." 

„Ég er með sönnunargögn“

Mismunandi stórar gjafir.

Alla tíð frá hruni hafa íslenskir ráðamenn verið að fást við fjármálaöfl, sem höfðu búið til Daemoklesarsverð yfir höfuðsvörðum íslensks efnahagslífs, sem fékk heitið "snjóhengjan." 

Með rangri vaxtastefnu hafði þessum öflum verið gefinn kostur á að eignast kjörstöðu þeirrar hótunar, sem fólst í eign þeirra í hinum gríðarlegu fjármunum, sem safnað hafði verið saman í snjóhengjuna. 

Í níu ár hafa íslenskir ráðamenn orðið að ráða fram úr því hvernig hægt væri að fást við þessa ógn jafnframt því að taka erfiðar ákvarðanir um það kjör í samningum við gjaldþrota eða illa stödd fyrirtæki,-  ákvarðanir réðu því hvort og hvernig þau héldu áfram starfsemi eða færu í algert gjaldþrot.

Slíkar ákvarðanir stjórnvalda og aðrar hliðstæðar undanfarin ár, svo sem samningar við kröfuhafa, eru ætíð umdeilanlegar.

Ævinlega hafa menn verið að reikna út hve miklir fjármunir hafa verið "gefnir" og engir hafa sloppið við þessa gagnrýni. 

Augljóst er að ekki var hægt að komast í gegnum þetta erfiða tímabil nema að þurfa að ganga í gegnum samninga. 

Spurningin aðeins verið, hvort í einhverjum tilfellum hafi verið gefið of mikið eftir. 

 

„Special price for you,“ segir Sigmundur

Brautryðjandastarf fyrir íslenska náttúru og þjóðmenningu.

Þjóðþrifastarfsemi Ferðafélags Íslands verður seint fullmetið, einkum útgáfa árbóka félagsins, sem voru einu upplýsingarit af sínu tagi hér á landi um áratugaskeið.

Ég er einn þeirra tugþúsunda Íslendinga sem drukku í sig efni hverrar nýrrar árbókar og nutu þess að fylgjast með því hvernig þær urðu sífellt ítarlegri og meiri vinna lögð í þær. 

Þegar litið er til baka var það mikil gæfa fyrir mig sem barn, að amma mín og afi, Ólöf Runólfsdóttir og Þorfinnur Guðbrandsson, voru áskrifendur að árbókunum og áttu því bækurnar frá upphafi vega í bókaskáp sínum. 

Um leið og hægt var að fara að vinna sér inn vasapening við blaðaútburð og blaðasölu var safnað í næstu árbók og hún lesin upp til agna með kort dönsku landmælinganna sem fylgirit. 

Það var mikið brautryðjendastarf fyrir íslenska náttúru og þjóðmenningu að gefa út þessar bækur. 

Þær urðu síðar kveikjan að svipaðri bókaútgáfu, fyrst bóka Þorsteins Jósepssonar og síðar bóka Arnar og Örlygs, og náði bókaútgáfa af þessu tagi hápunkti með verðlaunabókum Guðmundar Páls Ólafssonar. 

Heimsfrægir göngugarpar í Hörpu

Það hlýtur að koma að þessu. Af hverju ekki nú?

Það er varasamt að rugga stöðugleikabátnum, sem þjóðarskútan er um þessar mundir. Á hinn bóginn hlýtur að koma að því að aflétta gjaldeyrishöftum, þótt ekki sé nema að hluta og halda áfram þeirri vegferð sem hafin var í því skyni fyrir 4-5 árum. 

Ef krónan lækkar, er hætta á hækkun vöruverðs og verðbólgu, en á hinn bóginn er ljóst, að ef einhvern tíma á að taka slaginn, er það helst nú, þegar gengið er komið hættulega hátt. 

Ef það tekst að gera þetta án mikilla hræringa kann rétti tíminn að vera einmitt nú. 

Ræða afnám hafta

Svala var sköpuð til að svífa á vængjum söngsins.

Svala er gott nafn. Fallegi fuglinn með þessu nafni er skapaður til að svífa og það er Svala Björgvinsdóttir líka. Hún varð fyrir valinu af því að þeir sem kusu hana hafa trú á því að hún eigi eftir að fljúga fallega á vængjum lags síns og skila sínu af miklum sóma á erlendri grundu. 

Í keppni gildir það að enginn er sterkari en keppinauturinn leyfir. Það voru skemmtileg "húkk" eða grípandi laglínur í öðrum lögum í keppninni á vegum ungs fólks, sem er að hasla sér völl á eftirminnilegan hátt og á framtíð fyrir sér. 

En þau verða að bíða tækifæra síðar til að slá alla leið í gegn, þegar samkeppnin verður ekki eins öflug og birtist í ár í allri umgerð og útfærslu lags Svölu og meðhöfunda og samstarfsfólks.

Til hamingju, RÚV, með það hve vel var unnið úr þessu verkefni, þótt seint verði allir hlutir alveg gallalausir. Einhverjum fannst kannski nóg um hve mikið var spilað úr þessu á öldum ljósvakans, en hafa verður í huga, að sókn er besta vörnin ef búa á til tekjur á móti útgjöldum af sjónvarpsefni, ef meta á dagskrárgerð eftir fjárhagslegri útkomu.

Aldrei hafa jafn margir tekið þátt í símakosningunni og áhorfstölur sýna væntanlega ekki aðeins áhugann á þessu efni, heldur gefa vísbendingu um að tekjuhliðin hafi verið bærileg.    

„Mun gera mitt allra, allra besta“

Stórt framfaraskref. Fyrsta sending, 32 bílar, seldir á 1. degi.

Þyngd orkunnar um borð í rafbílum er helsta vandamálið varðandi þá og hver bíll af meðalstærð er 200 til 400 kílóum þyngri en samsvarandi bensínbíll.  

Einfalt dæmi: Bíll með dísilvél af svipaðri stærð og Volkswagen Golf, Ford Focus eða Toyota Auris er með eldsneyti, sem nægir til um það bil 50 kíló af eldsneyti til að komast allt að 1000 kílómetra, og það tekur um tíu mínútur að endurnýja orkuna. 

Hingað til hafa rafbílar af svipaðri stærð þurft um 300 kílóa þunga orku til þess að komast allt að 140 kílómetra við íslenskar aðstæður og endurnýjun orkunnar hefur annað hvort tekið 6-7 klukkustundir eða hálftíma á hraðhleðslustöð til þess að komast allt að 1110 kílómetra.

Af þessum sökum hefur rafbílaflotinn aðeins nýst á stuttum vegalengdum.

En nú er að hefjast stórt framfaraskref. Renault Zoe er fyrsti rafbíllinn á viðráðanlegu verði, sem kemst allt að 400 kílómetra, sem er að vísu óraunhæf tala við íslenskar aðstæður, en gæti verið allt að 250 kílómetrar í íslensku veðurfari. Framförin felst í því að nú er bíllinn með 41 kílóvattstunda rafgeyma í stað um 23ja áður.  Til samanburðar er sá rafbíll, sem hefur selst best, Nissan Leaf, kominn með 30 kílóvattstunda rafhlöður, en var áður með 24 kílóvattstundir. 

Handan við hornið er Chevrolet Bolt / Opel Ampera-e, sem er heldur stærri og dýrari og verður með 60 kílóvattstunda rafhlöður. 

Samtímis er að hefjast uppsetning hraðhleðslustöðva með að meðaltali um 100 km millibili, sem gefur ökumönnum nýjustu rafbílanna, sem verða með stóraukinni drægni, möguleika á miklu meira afhendingaröryggi og þar með ferðamöguleikum.   

Sölumaður á sýningu á nýjustu Zoe bílunum í dag sagði mér, að fyrsta sendingin, 32 bílar, hefði selst strax upp. 

BL kynnir rafbílinn Renault ZOE

Einu sinni voru bækur brenndar.

"Það er meðal annars það sem ekki má" var sungið í einum af söngleikjum Jónasar og Jóns Múla Árnasona. 

Það er ekki nýtt að bækur séu skilgreindar sem eins konar vopnabúnaður og því stórhættulegar. 

Á uppgangstíma Nasista í Þýskalandi voru voru bækur, sem Nasistar tölu óæskilegar, teknar og bannfærðar og brenndar í stórum stíl, oft á stórum opinberum bókabrennum.  

Bækurnar töldust annað hvort innihalda óæskilegt efni eða vera eftir Gyðinga eða aðra óæskilega höfunda. 

Eftir fall Þriðja ríkisins kviknuðu vonir um að svipað fyrirbæri ryddi sér ekki aftur til rúms á Vesturlöndum. Að vísu voru hafðir uppi tilburðir í Bandaríkjunum til að bregða fæti fyrir bækur eftir sósíalista, og varð Halldór Laxness fyrir barðinu á því að verk hans á borð við Sjálfstætt fólk fengust ekki útgefnar vestra. 

Nú tekur tortryggni á hæsta stigi á sig nýjar myndir, meðal annars með því að verða fyrir hremmingum á borð við þær sem sagt er frá í tengdri frétt á mbl.is að norskur blaðamaður hafi lent í vegna þess að hann hafði óæskilega bók meðferðis í farangri sínum. 

 

Bókin var mistök

Þarf að finna að samnefnara slysannna.

Til þess að hægt sé að minnka slysahættu í Silfru þarf að finna samnefnara slysanna. Nema að menn vilji fara einföldustu leiðina og banna alla köfun þar.

En þótt slikar lausnir séu alltaf einfaldastar, felst í slíku alger uppgjöf gagnvart viðfangsefninu, sem er að leita leiða til að auka öryggi með því að greina og rannsaka málið ofan í kjölinn með sem minnstum afleiðingum. 

Nú eru slysin orðin það mörg, að með því að grandskoða þau og bera þau saman, eru meiri líkur en ella á því að lausn finnist án afdrifaríkra skyndiákvarðana. 

Ýmsar athafnir, tómstundaiðja og íþróttir eru hliðstæðar, þar sem slysahætta er að vísu fyrir hendi, en reynt í ljósi reynslu að minnka hana eins og kostur er. 

Í flugi gilda til dæmis reglur, sem beinast gegn helstu áhættuþáttum á því sviði. Um flugvélar, smíði þeirra, viðhald og rekstur, gilda ákveðnar reglur, og sömuleiðis um líkamlega færni og getu flugmanna og andlega þætti, alhliða lágmarksþekkingu þeirra á flugi og færni til að stjórna flugvélum. 

Nefna má sem dæmi, að til þess að halda við þeim réttindum til takmarkaðs atvinnuflugs, sem ég hef, þarf að fara tvisvar á ári í fluglæknaskoðun, fara í færnispróf á ákveðnu fresti í samræmi við réttindin og fljúga ákveðinn lágmarkstíma varðandi einstök atriði réttindanna. 

Í því skyni var ég síðast að fljúga fyrir nokkrum dögum og sem reglulega persónulega athugun að hlaupa í gærvkvöldi upp stiga undir tímatöku á skeiðklukku sem lið í 50 mínútna líkamsrækt.  

 

Sammála lokuninni á Silfru

Erdogan gaf tóninn.

Þeir fyrstu, sem valdafíknir stjórnmálamenn ráðast gegn, eru oft í dómskerfinu og fjölmiðlunum. Þetta gerði Erdogan í Tyrklandi í stórum stíl eftir valdaránstilraun gegn honum. 

Donald Trump hóf sókn sína á þessum tveimur vígstöðvum á fyrstu dögum sínum í embætti og linnir ekki látum. 

Þegar dómari úrskurðaði að lögbann yrði sett á tilskipun hans um ferðabann fólks frá sérvöldum múslimaríkjum taldi Trump dómarann óhæfan í starfi. Stefnan var þegar sett og hefur kúrsinn verið haldinn síðan varðandi það að beita framkvæmdavaldinu gegn dómsvaldinu.  

Spurningin er bara hve langt hann ætlar að ganga og hve lengi hann verður að. 

Í fortíðinni í heimssögunni er hægt að finna ýmis dæmi um slíkt. 

46 ríkissaksóknarar taki pokann sinn

Talinn sérvitringur með fyrsta farsímann.

Ég minnist þess hve margir hálf aumkvuðu mig fyrir að rogast um með fyrsta farsimann minn, hvert sem ég fór.  Hann var rándýr, stór og þungur, einkum rafhlaðan, og með sérstöku símtóli, þannig að hann líktist mest gömlum sveitasíma, sem hefði verið tekinn ofan af veggnum. 

Faríminn var hins vegar í mínum augum bráðnauðsynlegur í því "frétta-slökkviliðsmanns"-hlutverki, sem ég tók af sérviskulegri alvöru.

Átti frá upphafi eftir að koma sér vel margsinnis og verða ómetanlegur. Án hans hefðu ekki náðst sumar myndirnar af einstæðum viðburðum, sem tókst að taka á þessum árum.

Til er ein ljósmynd af þessum elsta farsíma, sem rataði stækkuð upp á vegg í anddyri Nokia verksmiðjanna í Finnlandi. Þar er ég að tala í hann uppi á Esju með TF-FRÚ á bak við mig.

Önnur ljósmynd var líka í anddyrinu að sögn framkvæmdastjóra umboðsins á Íslandi: Michael Gorbatsjof að tala í sinn síma.  

En háðsglósunum fækkaði með árunum og sérviskan leiddi til þess að nokkur huggun og uppreisn fékkst, þegar fyrsta frjálsa símanúmerið á Íslandi síðan fyrir stofnun Landssímans, 699-1414, var tekið í notkun hjá TAL ehf, og mér var afhent það og látinn hringja fyrsta símtalið úr því.

Ég var frá upphafi sannfærður um að farsíminn myndi verða bylting í fjarskiptum og að tími ríkiseinokunar á símaþjónustu væri liðinn.

Þó óraði mig ekki fyrir því hve hratt og langt þessi bylting myndi komast á undrafáum áratugum, svo að nú er meirihluti jarðarbúa með farsíma og ekkert lát er á framförunum í fjarskipta- og tölvutækninni. 

Meirihluti mannkyns með farsíma