"Þúsund megavött! Þúsund megavött! Þúsund megavött!!"

Gamalkunnugt ástand virðist vera að grípa um sig hér á landi varðandi stóriðjustefnuna svonefndu, sem fór með himinskautum í byrjun þessarar aldar, þegar einn talsmanna stórvirkjana á Norðausturlandi stóð upp á fundi um virkjanamál og öskraði, sótrauður í framan af æsingi: "Það er hægt að virkja þúsund megavött af gufuafli fyrir norðan, þúsund megavött! Þúsund megavött! ÞÚSUND MEGAVÖTT!!"

Niðurstaðan hefur orðið að virkja 90 megavött á Þeystareykjum og fresta Bjarnarflagsvirkjun, og sagði Hörður Arnarson, forstjóri Landsvirkjunar í vígsluræðu að tala megavatta væri ekki hærri, vegna þess að nú ætti að leitast við að reisa sjálfbæra virkjun með endurnýjanlegri orku. 

Og hvers vegna? Vegna þess að vitað er og viðurkennt í blaðagreinum forstjóra ÍSOR og Guðna Axelssonar til þess að gufuaflsvirkjanir séu sjálfbærar, þarf að fara afar varlega af stað, hafa virkjunina nógu litla innan öruggra marka í byrjun, og stækka ekki fyrr en orðið er öruggt að ekki sé um rányrkju að ræða. 

Það var ekki gert þegar Hellisheiðarvirkjun var reist og reist 303 megavatta virkjun í staðinn fyrir til dæmis 90 megavatta virkjun í byrjun eða enn minni. 

Fyrir bragðið hafa menn staðið frammi fyrir því að 300 megavatt virkjun var alltof stór og því fer gufuaflið þegar þverrandi. 

En nú er að myndast öflugur kór stóriðjufíkla sem krefjast upprisu stóriðjustefnunnar með byggingu eins margra álvera og tilsvarandi stórvirkjana og mögulegt er. 

Snarpasta sönginn söng Elliði Vignisson bæjarstjóri í Ölfusi fyrir nokkrum dögum þegar hann hrópaði "þúsund megavött! Þúsund magavött!" ítrekað í sjónvarpsviðtali. Birtar voru með stórum stöfum á skjánum tölurnar "Kárahnjúkavirkjun 690 megavött. Hellisheiðarvirkjun 303 megavött. Og neðst 1000 megavött!"

Og þessu fylgt eftir með því að segja að krafan ætti að vera nýjar virkjanir upp á 1000 megavött.  

Það þýðir væntanlega að taka Grændal, Ölkelduháls/Bitruvirkjun úr verndarflokki og þekja þessi náttúruverðmæti Ölfushrepps með stöðvarhúsum, skiljuhúsum, gufuleiðslum, vegum og háspennulínum stóriðjustefnunni til dýrðar. 

Íslenska orkan eftirsótt

Trump hótaði hástöfum að gereyða Norður-Kóreu.

Donald Trump má eiga það, að tíu mínútum fyrir fyrirhugaða árás Bandaríkjahers á Íran, spurði hann herinn, hve marga Írana hefðu drepið í árás þeirra á bandarískan dróna, sem  Trump ætlaði að hefna fyrir.

Þegar svarað var að enginn hefði verið drepinn hætti hann við árásina, en sagði síðar frá því að það hefði hann ekki gert fyrr en komið var alveg fram á ystu nöf og tíu mínútur voru í stórstríð í Miðausturlðndum. 

Þegar stríðshætta óx gagnvart Norður-Kóreu gaf Trump út þá hástemmdu yfirlýsingu að hann myndi ekki hika við að gera gereyðingarárá á landið og gereyða Kóresku þjóðinni. 

Þetta jafngilti því að efna til kjarnorkustríðs sem myndi líka kosta dráp hundraða milljóna manna í þessum heimshluta að minnsta kosti. 

Stórkarlalegar yfirlýsingar forsetans, sem hann útdeildi samhengislítið skelfdu að sjálfsögðu ekki aðeins yfirmenn bandaríska hersins, heldur ráðamenn allra þeirra ríkja sem hótað var að setja í eyðingarhættu. 

Sem betur fór, endaði þetta ekki með ósköpum en hefði getað gert það. 

Milley hringdi til Kína vegna Trumps

Næg ástæða til orkuskipta þótt engin loftslagsvá væri.

Í allri umræðunni um loftslagsmál hafa andstæðingar orkuskipta forðast að minnast á ástæðu til þeirra, sem er fyllilega gild, en það er sú óumdeilanlega staðreynd að helstu orkugjafar mannkyns eru óendurnýjanlegir og munu óhjákvæmilega ganga til þurrðar. 

Íslendingar hafa raunar fyrr farið út í gagnger orkuskipti á einu sviði, en það er orka til húsahitunar. 

Á síðari hluta 20. aldar var farið út í dýr og umfangsmikil orkuskipti til húsahitunar um allt land. 

Furðulegt er að sjá og heyra, að sumir þeirra sem studdu þau fjárfreku orkuskipti, fara nú hamförum gegn frekari orkuskiptum og nota um þá, sem þeim fylgja orkuskiptunum núna niðrandi orð eins og "fjörtíu þúsund fífl." 

Þeir skulda í umræðunni útskýringar á því af hverju orkuskipti nú eru svona mikill fíflagangur, en orkuskiptin með hitaveitunum þjóðráð. 

Grunar töluverða minnkun jökla þetta árið

"Ólæknandi sjúkdómar" fyrri tíma. Ný lyf ljós í myrkri.

Tilvera mannkyns og allra lífvera er vörðuð baráttu þeirra við sjúkdóma af öllu tagi. Sumir hafa birst í farsóttum og drepsóttum eins og nýjasta dæmið ber vitni um. 

Sumir sjúkdómar virtust óviðráðanlegir og fylgdu jarðarbúum öldum og árþúsundum saman. 

Sem dæmi má nefna holdsveikina, sem greint er frá í Biblíunni og fleiri heimildum, en úr þeirri veiki dó Hallgrímur Pétursson, þekktasta trúarskáld Íslendinga. 

Hinn mikli barnadauði hjá flestum þjóðum allt fram undir okkar tíma var að miklu leyti vegna varnarleysis gagnvart sjúkdómum, sem hafa verið að mestu kveðnir í kútinn á síðustu tímum. 

Berklar og mænuveiki voru skæðir ógnvaldar, og berkladauðinn tók þúsundir af ungu og manvænlegu fólki, miklu fleiri en spænska veikin. Dæmi um það er söngvaskáldið góða, Jón frá Ljárskógum, sem lést úr berklum langt, langt um aldur fram, kornungur að aldri. 

Sigurinn yfir mænuveikinni var stór á miðri síðustu öld og sýklalyf hafa borið vitni um öflug læknavísindi, sem hafa gjörbreytt þjóðlífinu og standa undir stórbættum lífslíkum en einnig vandamálum vegna breyttrar aldurssamsetningar fólks. 

Alzheimersjúkdómurin hefur hingað til flokkast sem ólælknandi sjúkdómur og næsta lítil von verið um breytingu þar á. 

Ef nú hillir undir möguleika á lyfjum, sem geta breytt því að meira eða minna leyti er slíkt ekkert minna en stórfrétt á alla lund. 

Þótt varast verði óhóflega bjartsýni um jafn afgerandi og tiltölulega auðveldan sigur og yfir mænuveiki er þróun nýrra lyfja engu að síður ljós í því myrkri sem ríkt hefur fram að þessu. 

Fagnar þróun alzheimerlyfja

Fjarlægð frá öðrum löndum er engin afsökun fyrir aðstöðuleysi.

Frá upphafi íþróttaiðkunar og tilveru íslensks íþróttafólks á heimsmælikvarða á borð við frjálsíþróttamenn okkar; gulldrengina" um miðja síðustu öld, hefur aðstöðuleysið verið bagalegt hvað snertir nauðsynlega innviði íþróttanna. 

Sannkallaður dragbítur.

Þetta kemur enn fram æ ofan í æ og þessi 70 ára gamla saga og sú afsökun, að við séum svogalangt frá öðrum þjóðum, fer að verða ansi þreytt. 

Ekki er að sjá að nokkrum þeirra flokka, sem nú bjóða fram til þings, hafi hugkvæmst að setja það framarlega í loforðalistann að útrýma því ófremdarástandi sem ríkir allt upp í stærstu mannvirki. 

Að minnsta kosti hefur þess ekki orðið vart svo að áberandi sé.  

Heimavöllurinn stenst ekki kröfur

Virkar slagorð Framsóknar? Og í hvora áttina?

Enn er tæpur hálfur mánuður til kosninga og í fullu gildi er að skoðanakannanir eru ekki það sama og kosningar. 

Viðreisn og Framsókn virðast í vexti þessa dagana, og spurningin er hvort hið einfalda slagorð Framsóknar um að úrslitin ráðist á miðjunni sé að rætast. 

En fari svo að Framsókn verði í sterkri stöðu út á þetta vaknar líka spurningin í hvora áttina sá flokkur muni halla sér í gamalkunnri stöðu allar götur síðan 1947. 

Ef fylgið til vinstri verður líka sterkt mun það auka líkurnar á stjórnarmyndun til vinstri út frá miðjunni. 

Fylgi framboða komið á hreyfingu inn á miðju

Haukarnir virðast trufla minna en í tíð Trumps.

Þegar samskipti Írans og Bandaríkjanna voru sem verst á þeim tíma sem Donald Trump lét haukana í her og ríkisstjórn ráða miklu um afstöðuna til´Írans. 

Trump greindi frá því bæði þá og síðar, að aðeins hefði munað tíu mínútum, að hann hefði samþykkt þá ráðagerð að gera stórfellda árás á Íran. Það hefði getað leitt til allsherjar stríðs í Miðausturlöndum með hrikalegum afleiðingum. 

Árás Bandaríkjamanna átti að gera til að hefna fyrir það að Íranir skutu niður bandarískan dróna. Trump segist hafa spurt hve margir Bandaríkjamenn hefðu farist í árás Írana, og fengið það svar að enginn hefði farist. 

Þegar þeir voru spurðir hve margir yrðu drepnir í hefndarárásinni var svarið, að það yrðu nokkur hundruð Íranir og stór hluti þeirra almennir borgarar.  

Hætti Trump þá við árásina og er hægt að gefa honum prik fyrir það. 

En þetta atvik sýnir vel hve miklu varðar að hafa góða ráðgjafa þegar svona mikilvægar ákvarðanir eru teknar og leita ekki alltaf að harkalegustu aðgerðunum. 

Svo er að sjá sem Joe Biden og hans menn lausnamiðaðir á friðsamari og skynsamlegri hátt en var í fyrri stjórn. 

Leyfa eftirlit með kjarnorkuframleiðslu að nýju

Möguleiki á tveimur eða fleiri eldgosum á sama almanaksárinu?

1875 gerðist það síðast hér á landi að það urðu tvö eldgos á sama almanaksárinu, í Öskju og Sveinagjá. 

Nú er Hekla komin á tíma, Askja lyftist vegna kvikuinnskots og Grímsvötn gætu gosið. 

Fjórir mánuðir eru eftir af almanaksárinu og því gætu enn orðið tvö, þrjú eða jafnvel enn fleiri gos á árinu. 

Það myndi ríma við þá tilgátu vísindamanna að minnkun og létting jöklanna muni valda aukinni tíðni eldgosa. ´´

Eldgosið „á fullu“ í alla nótt

82ja ára bylting í bílaiðnaði sækir enn á.

Rétt áður en Seinni heimsstyrjöldin skall á hóf GM að bjóða upp á sjálfskiptingu í Oldsmobile bílum sínum. Hún nefndisg Hydra matic og sló svo í gegn, aö sumir keppinautarnir lendu í vandræðum og neyddust jafnvel til að kaupa sjálfskiptingar af GM fyrir bíla sína. 

Upp úr 1950 bættust vökvastýri og vökvastýri við, og þetta þrennt, sjálfskipting, vökvastýri og vökvahemlar skópu byltingu hvað varðaði það að laða konur að því að aka bílum. 

Beinskiptir bílar hafa þó haldið velli síðan, vegna þess að vera ódýrari og einnig vegna þess að skila aflinu betur í höndunum á snjöllum ökumönnum. 

Fyrir 60 árum kom ný tegund sjálfskiptingar, CVT reimaskipting til sögu í hollenska bílnum DAF, og framundan var tími, þar sem þessi tegund var þróuð. 

Hún hafði það fram yfir sjálfskiptingar þess tíma að vera alveg þrepalaus, en þrepin voru lengi aðeins tvö eða þrjú í sjálfskiptingum og gerðu bílana bæði eyðslufrekari og ekki eins snarpa í upptaki. 

Nú orðið er CVT-skiptingin orðin nær einráð á á öllum léttbifhjólum, og snerpa þeirra gefa beinum skiptingum ekkert eftir nema síður sé. 

Þar að auki hafa venjulegar sjálfskiptingar verið í stöðugri þróun og núna er hægt fá slíkar skiptingar með allt að tíu hraðaþrep og mikla nýtingu afls. 

Nú er sótt úr enn fleiri áttum að beinskiptingunni en fyrr unmeð örru fjölgun rafknúinna og vetnisknúinna bíla og þegar litið er yfir sviðið er auðséð, að hin "gamla og góða" gírskipting hlýtur að verða að víkja af mörgum ástæðum.  

Erfitt er samt að sjá að í rallakstri deyi notkun hennar út. 

En í öllum öðrum akstri er ljóst að sjálfskipting er mikið öryggisatriði, því að hún léttir álagi af bílstjórum þegar aksturinn verður krefjandi og vandasamur. 

Sem dæmi frá gamalli tíð má nefna gamlan leigubílstjóra í Reykjavík, sem varð þekktur fyrir að lenda í fleiri árekstrum en flestir, þannig að bíll hans bar þess áberandi merki árum saman þegar erfitt var að fá varahluti á stríðsárunum og síðar vegna gjaldeyrisskorts. 

Þegar hann fékk sér nýjan sjálfskiptan bíl 1955 brá svo við að árekstrarnir hurfu alveg og framundan var áfallalaus akstur langt fram eftir aldri. 

VW hætta framleiðslu beinskiptra bíla árið 2023

Óvæntur tímamóta heimsviðburður í beinni útsendingu um alla jörð.

11. september 2001 voru bandarísku sjónvavrpsstöðvarnar fljótar að koma á beinni útsendingu frá Manhattan í New York af heimsviðburði. Milljarðar manna gátu fylgst með honum í mörgum heimsálfum. 

Síðuhafi var staddur í Kaupmannahöfn þegar einn sonanna hringdi frá Íslandi þar sem hann horfði á vettvang árásarinnar á New York og á Amager var hægt að fara inn á veitingastað og horfa líka á. 

Hitt vissum við ekki að bróðir þess sem hringdi hafði átt pantað flug frá Boston en misst af vélinni. 

Nýr heimsveruleiki blasti við þar sem fjölskylda, stödd í þremur löndum, gat fylgst með sama viðburðinum, sem snerti alla. 

Ellefti september 2001 breytti heiminum og fyrir nokkrum dögum fór síðasti hermaðurinn, sem sendur var í stríð fyrir tuttugu árum, frá stríðsvettvangi í Afganistan eftir lengsta stríð, sem Bandarikin hafa háð og tapað.  

Vendipunktur í veraldarsögunni