Aukin bílakaup eru nauðsynlegur hluti af orkuskiptunum.

Til þess að koma orkuskiptum í kring í landsamgöngum þarf ekki aðeins að slá í klárinn varðandi innviðina til aðstöðu við hleðslu bílanna, heldur þarf líka að fjölga bílunum sjálfum.  

Það kann að sýnast kostnaðarsamt á tímum, þar sem draga þarf úr þenslu og verðbólgu, en þá verður að hafa í huga, að áður hafa farið hér fram orkuskipti á síðustu öld, þegar jarðefnaeldsneyti var skipt út fyrir hitaveirur til húshitunar. 

Milljón tonn af olíu á ári fyrir samgönguflotann í beinhörðum gjaldeyri felur í sér mikinn ávinning, ef hægt er að losna við þau útgjðld. 

Fólksbílasala jókst um 16,1%

Snjallt tilsvar hjá kaupfélagsstjóra um síðustu aldamót.

Einhvern tíma í kringum 1990 var gerð stutt frétt hjá Stöð 2 um minnsta kaupfélag landsins, sem þá var á Óspakseyri við Bitrufjörð. 

Hrun starfsemi flestra kaupfélaga var þá geigvænlegt, en á Óspakseyri var í fínasta lagi. 

Kaupfélagsstjórinn, Sigrún Magnúsdóttir, hafði hagrætt rekstrinum á einstaklega hugvitssamlegan hátt, meðal annars með því sem kallað er "fækkun stöðugilda".  

Áfram liðu árin og tíu árum síðar stóð þannig á í fréttaferð til Vestfjarða að hafa samband við Sigrúnu.

Samtalið varð stutt og tók snöggan endi, eitthvað á þessa leið:

"Hér er allt við það sama", svaraði hún. 

"En fjöldi íbúa, hvað með þá?" var spurt. "Fólksfækkun í dreifbýlinu er víðast vandamál."

"Þar er líka sömu sögu að segja," sagði Sigrún. "Alveg sama íbúatalan og fyrir tíu árum."

"Það eru góðar fréttir," sagði ég.

" Nei," svaraði hún. "Það eru slæmar fréttir." 

"Ha?"

"Jú, við erum öll orðin tíu árum eldri."

Eftir því sem árin liðu eftir þetta og þessi mál skoðuð betur, sást betur hve mikil skarpskyggni var í þessum orðum.  

Eðli málsins þjappaðist saman í eina harðsnúna staðreynd. 

Fyrsta spurningin, sem spyrja þarf þegar grennslast er fyrir um lífsmöguleika byggða, er þessi: Hvað búa margar konur á barneignaaldri á svæðinu? 

Ef þær eru fáar, og í ofanálag komin á efri ár barneignaaldursins, er viðkomandi byggðarlag dauðadæmt. 

Þetta getur líka átt við um einstakar þjóðir. Þess vegna er lægsta frjósemistala sögunnar á Íslandi grafalvarlegt mál. 

 

Frjósemi aldrei verið minni

Einstakur ferill og staða Alfreðs, hvernig sem fer.

Nafn Alfreðs Gíslasonar er líklega nafn, sem kemur oftast upp í hugann þegar gengi Íslendinga í handbolta er skoðað og bæði leikmenn og þjálfarar teknir með í myndinni.  

Hvernig sem fer um framtíð hans í augnablikinu hefur hann skipað sér sjaldgæflega glæsilegan feril bæði sem leikmaður og þó einkum þjálfari. 

Vilja að Alfreð verði leystur frá störfum

Fimmtíu mismunandi afbrigði Parkinsons.

Eitt af því sem hefur gert baráttuna við parkinsonsveikina erfiða er það, hvernig hún getur birst á mismunandi vegu hjá sjúklingunum. Það veldur því að sjúkdómsmeðferðin getur verið ótrúlega ólík og vandasöm. 

Egill Ólafsson hefur lýst því, að eitt af þeim atriðum sem geti haft áhrif á orsök sjúkdómsins, sé að viðkomandi sjúklingur hafi fengið þungt höfuðhögg í æsku. 

Það hafi til dæmis gerst í æsku hans. 

Á tímabili var Muhammad Ali frægasti parkinsonssjúklingur heims, en erfitt þótti að tengja það beint við það hve lengi hann hélt áfram að standa af sér mikla höggahríð í síðustu bardðgum sínum. 

Í viðtengdri frétt á mbl.is er greint frá ákveðnu afbrigði desófóvíbríó-bakteríunnar sem sé sé orsðk parkinsons-sjúkdóms í flestum tilvikum. 

Þótt hægt gangi í hinni margslungnu baráttu við veikina kveikja svona fréttir ætíð vonarneista og leiða hugann að hinu marga góða fólki, sem berst við hann. 

Skrefi nær kveikjunni að parkinsons?

"Hraðhjólastígar"; n.k.hraðbrautir fyrir reiðhjól.

Gott er að frétta af því, að hugtak, sem erfitt hefur verið að útskýra, virðist vera að ryðja sér til rúms. Þetta fyrirbæri mætti kalla "hraðhjólastíga". 

Hraðhjólastígar eru ekki með háan hraða, þrátt fyrir heitið, enda stígarnir aðeins 2,5 til 3 metrar á breidd, heldur lægri ferðatíma í krafti þess að vera hannaðir þannig að vera sem greiðfærastir og bjóða upp á sem jafnastan hraða hálægt 25 km hraðanum.

Reynsla Akureyringa af 2,5 m breidd leiddi til þess að þeir breikkuðu stíginn í 3 metra, sem er alger klassamunur. 

Síðuhafi axlarbrotnaði í árekstri á hjólastig á Geirsnefi við hjólreiðamann, sem kom á móti og sveigði inn á ðfugan helming.

Stígurinn er 2,5 m, en væri hann 3 m hefði það gert gæfumuninn.  

Sem dæmi má nefna algengustu hjólaleiðir síðuhafa, á rafreiðhjóli, frá Sp0nginni í Grafarvogshverfi vestur á svæðið milli Umferðarmiðstöðvarinnar og kvosarinnar. Leiðirnar eru 8-14 kílómetrar, en meðalhraðinn ekki nema um 16 km/klst. 

Þar spila ýmis önnur atriði inn í en gilda hjá bílum, til dæmis það hvort diskahemlar eru á hjólunum eða ekki. 

Munurinn á 15 km hraða og 25 km hraða er umtalsverður, allt að kortérs munur hvora leið, og veldur því oft, að gripið sé til léttbifhjóla, sem notuð eru á götunum í stað þess að nota stígana og spara því drjúgan ferðatíma.  

 

Breiðholt „express“ yfir Elliðaárnar

Ópíóðafaraldur, flóðbylgja viðbótar við það sem fyrir var.

Ópíuóða verkjalyfin, sem komast upp í það að drepa fimmtíu þúsund manns árlega í Bandríkjunum, voru fundin upp af lyfjasérfræðingum þar í landi og auglýst í upphafi sem lítt ávanabindandi. 

Annað kom á daginn og nú skellur þessi bylgja á okkur rétt eins og að enginn geti ráðið við neitt. Blasti þó bitur reynsla Bandaríkjamanna við, en þar í landi sáu ósvífnir lobbyistar í þinginu fyrir lagabreytingum sem lömuðu lyfjaeftirlitið í landinu í stað þess að efla það. 

„Fjárhættuspil í íslensku samfélagi eru ótrúlega aðgengileg“

Hvað um Öskju?

Páll Einarsson minnir réttilega á það í viðtali við mbl.is að óvenju margar eldstöðvar geri sig nú líklegar til að vera komnar á tíma varðandi eldgos. 

Hann nefnir þó ekki Öskju meðal hinna efstu í lista, þótt þar hafi kvika á litlu dýpi valdið landrisi undanfarin misseri. 

Staðurinn er undir vesturenda vatnsins vinstra megin á myndinni, sem þýðir það, að gos þarna gæti orðið kröftugt öskugos. 

Reynslan frá gosinu 1875 er ekki uppörvandi. 

En Páll er líklega varfærinn í þessu efni, því að vegna skorts á samanburðarmælingum frá fortíðinni er líklega ómögulegt að spá um þessa eldstöð af neinni nákvæmni. 

„Fylgir því að búa í svona landi“

Taka Hellu á þetta!

Skammt er síðan fjallað var um það fyrirbæri hér á síðunni, sem löngum hefur loðað við, að hringvegurinn og aðrar sambærilegar þjóðleiðir liggi í gegnum það þéttbýli, sem á leiðinni. 

Rökin voru þau að lífsnauðsynlegt væri fyrir þessi þéttbýli að sem mest af umferðinni færi um miðbæjarkjarna þeirra. 

Sett var spurningamerki við það hvort nú hillti undir nýja sýn í þessu efni og að nentugra væri að "taka Hellu á þetta" ef so mætti að orði komast, líkt og gert var þegar hringvegurinn var á sínum tíma færður út úr miðju þorpsin á Hellu á Rangárvöllum. 

En nú er ljóst að bæði við Selfoss og Borgarnes verði hringvegurinn leiddur framhjá miðbæjarkjörnum þessara staða, bæði til hagræðis fyrir þá sem ekki eiga erindi inn í miðbæjarkjarna þeirra og líka til að létta almennt á umferðinni. 

Oft hefur í gegnum tíðina um margra áratuga skeið verið bent á styttingarmöguleika á hringveginum við Blönduós og Varmahlíð upp á allt að 20 kílómetrum samtals.  

Þetta eru hagkvæmæustu vegalagningarkostir landsins og vonandi styttist í að taka Hellu á þetta.  

Hringvegurinn færist úr bænum

Kínverjarnir koma sterkir inn.

Hefði einhver spáð fyrir um það fyrir um þrjátíu árum hver staða Kínverja yrði meðal iðnríkja heims árið 2023, hefði sá hinn sami verið talinn haldinn hugaróruum. 

Kínverjar hafa einfaldlega tyllt sér á toppinn á því sviði, sem áður tilheyrði Bandaríkjunum, ekki síst í bílaframleiðslu. 

Nú birtast Kínverjar fyrir alvöru hér á landi og gera það svo eftir er tekið. 

Stærsti bílaframleiðandi heims ruddi sér fyrst til rúms á sviði rafhlaðna og koma nú sterkir inn á markaðinn. 

Þeir gera það með þremur ólíkum rafbílum, og í Noregi sló sá stærsti, BYD Tang, rækilega í gegn fyrir tveimur árum. Þetta er voldugur sjö manna bíll með drifi á öllum hjólum, sem kostar um tíu milljónir íslenskra króna. 

Ódýrasti BYD bíllinn, Atto 3, sem myndin er af, virðist líklegri til stórræða hér á landi, kostar aðeins um sex milljónir, og virðist mjög samkeppnishæfur.  

Þriðji bíllinn, BYD Han, er afar sportlegur og minnir í því efni á Polestar.

Mörg kínversk stórfyrirtæki gætu bæst í hópinn líkt og gerðist hjá Japönum fyrir rúmri hálfri öld. Má nefna Nio sem dæmi, en það fyrirtæki hefur afar sterka stöðu á vélhjólamarkaðnum. 

Tævanir standa afar framarlega í hátækni á borð við örflögur og vélhjólum í hæsta gæðaflokki. 

Margir sýndu kínverska risanum áhuga

Hvers vegna liggur svona mikið á eftir meira en 80 ára sögu vallarins?

Reykjavíkurflugvðllur á að baki rúmlega 80 ára sögu frá þeim degi, þegar bæjarstjórn Reykjavíkur ákvað að hann skyldi verða byggður á svæði í Vatnsmýri og á Skildinganesmelum. 

Þegar sú stefna var ákveðin og hafin flugvallargerð í rólegheitum, var breski herinn ekki enn búinn að hernema Ísland. 

Í byrjun var völlurinn með styttri brautir en síðar varð, en einhver hraðasta þróun flugtækninnar skall á með látum, og auk stækkunar flugbrauta á Reykjavíkurflugvelli svaraði Keflavíkurflugvðllur kallinu um tvöfalt lengri brautum. 

Völlurinn breyttist lítið seinni hluta 20. aldarinnar, og með endurnýjun slitlags um síðustu aldamót virtust ekki miklar breytingar í aðsigi. 

Þá var haldin íbúakosning um völlinn, en í reglum um hana var ákvæði um lágmarks þátttöku. 

Sáralítið fleiri, nokkur hundruð, greiddu atkvæði gegn vellinum heldur en með honum.

Úrslitum hefði átt að ráða, að þátttakan var miklu minni en krafist var til þess að niðurstaðan væri bindandi. 

Þessar staðreyndir hafa andstæðingar vallarins kyrfilega þagað um varðandi gildi kosningarinnar sem stóðst ekki einu sinni kröfurnar í reglunum um hana sjálfa. 

Áberandi æðibunugangur er nú í því að til stendur um að skerða öryggi vallarins með öðru Valshverfi suðvestan megin, sem kallist á yfir miðju vallarins með tilheyrandi ókyrrð, einmitt í þeirri vindátt, suðvestan hvassviðrum, sem veldur einna mestum vandræðum við lendingar. 

Sagt er að það sé allt í lagi að byrja strax á framkvæmdum við nýja hverfið, vegna þess að það sé hægt að grípa til mótvægisaðgerða eftir á ef þurfa þyki. 

Einmitt það, já, skjóta fyrst og spyrja svo. 

Hver ósköpin liggja eiginlega á? 

 

„Völlurinn er ekki að fara“