Ástæða 2011 en ekki 2018?

Þegar tímar munu líða fram mun úrskurður Hæstaréttar Íslands um að ógilda stjórnlagaþingkosningarnar, sem fram fóru 2010 vekja furðu vegna þess hve mjög hann var á skjön við úrskkurði í svipuðum málum í öðrum löndum. 

Rétturinn færði nefnilega engin rök fyrir því að úrslit kosninganna hefðu verið röng, heldur hengdi sig einkum á tvö kæruatriði, sem sneru að framkvæmdaratriðum, sem augljóslega vógu hvort annað upp. 

Annars vegar að einhver hefði getað með haukfránum augum séð á talsverðu færi yfir öxl kjósanda, sem var að leggja niður flókna stafa- eða talnarunu á kjörseðil, og hins vegar, að frambjóðendur hefðu ekki haft neinn fulltrúa við talningu. 

Nið síðarnefnda þýddi, að jafnvel þótt einhver hefði séð á kjörseðla á kjörstað, hafði hann engan til að fylgja því eftir við talningu. 

Í hliðstæðum málum erlendis, svo sem hjá stjórnlagadómstóli Þýskalands, var að vísu úrskurðað, að bæta þyrfti framkvæmd kosninga í landinu innan tveggja ára, en úrslitin hins vegar látin standa. 

Nú sjáum við tvo úrskurði hér á landi, 2011 og 2018, sem augljóslega stangast á. 

Myndin hér að ofan er af Trump hjónunum þegar þau kusu í bandarísku forsetakosningunum 2016 og bak við þau stendur maður, sem gæti tekið upp á því að reyna að kíkja. 

Ekki ástæða til að ógilda kosningarnar

HM-árið og HM-sumarið mikla?

Það gæti stefnt í það að árið 2018 fái annað hvort heitið HM-árið eða HM-árið mikla. 

Eftir landsleik í gær vaxa vonir kvennalandsliðsins í knattspyrnu til að komast á HM, í kvöld tryggði landsliðið í handbolta sér farseðla á HM á næsta ári, og nú eru aðeins þrír dagar í að karlalandsliðið í knattspyrnu mæti tvívegis heimsmeisturum Argentínu á HM í Moskvu. 

Í sögu landsins eru til fyrirbæri eins og hafísárið mikla og frostaveturinn mikli, svo að þetta eru gleðileg umskipti hvað tilefni svona heita varðar. 

Frábær sigur og Ísland fer á HM

Sögulegu fundirnir síðan 1938.

Sögulegir fundir milli forystumanna "óvinaþjóða" eru orðnir margir og misjafnir síðustu 80 ár, og árangurinn líka misjafn, miðað við væntingarnar, stundum mikill en stundum jafnvel enginn. 

Stundum hafa þeir reynst skref í tilætlaða átt, en stundum hefur bakslag eyðilagt þá. 

Í september næskomandi verða 80 ár frá fundi Hitlers, Chamberlains, Daladiers og Mussolini i Munchen. 

Chamberlain veifaði "samkomulagsyfirlýsingu" við heimkomuna til London með orðunum: "Friður á okkar tímum." 

Innan árs var samt hafin heimsstyrjöld sem stóð í sex ár. 

Forystumenn Bandamanna hélu þrjá fundi 1943 og 1945, þar sem Evrópu var skipt í áhrifasvæði, sem síðar urðu að tveimur andstæðum ríkjablokkum Kalda stríðsins. 

1960 fór leiðtogafundur með Krústjoff og Eisenhower í vaskinn áður en neitt var farið að ræða vegna trúnaðarbrests milli þeirra eftir að Eisenhower hafði orðið tvísaga um njósnaflug Kana yfir Sovétríkin.  

Þegar Kennedy varð forseti hitti hann Krústjoff en árangur varð lítill og Berlínamúrinn var reistur árið eftir. 

Nixon fór í fræga ferð til Kína 1972 og það var liður í "þíðu"pólitík (detente) Henry Kissingers gagnvart Kína og Sovétríkjunum. 

Fræg er ferð Anwars Sadat forseta Egyptalands 1977 til Ísraels til að hitta Begin forsætisráðherra Gyðinga og semja við hann um frið sem hefur haldist milli þessara þjóða síðan. 

Sadat galt hins vegar fyrir þetta með lífi sínu, var myrtur á hersýningu. 

Ronald Reagan kallaði Sovétríkin öllum illum nöfnum, en hitti samt Gorbatsjof í Genf, Reykjavík og Washington á níunda áratugnum og í kjölfarið féll múrinn og Kalda stríðinu lauk. 

Fundir Arafats með leiðtogum Ísraels í Bandaríkjunum á tíunada árarugnum báru lítinn árangur til lengri tíma litið, en skópu þó skammvinnar vonir, einkum fundurinn með Bill Clinton í Camp David árið 2000. 

Þegar stiklað er á stóru yfir svona fundi sýnir sagan, að erfitt er að fullyrða mikið um gagnsemi þeirra í fundarlok. 

Hitt blasir við, að ekkert Skype eða diplómatía jafnast á við það einfaldasta, menn sem hittast á persónulegum fundum, takast í hendur, horfast í augu og ræða málin, maður á mann. 

„Takk fyrir, Kim“

Hagkvæmari samsetning bílaflotans aldrei nefnd.

Það þarf ekki fimm metra langan 2000 kílóa klump úr stáli til að flytja 100 kíló af mannakjöti. En það er eins að okkur Íslendingum sé fyrirmunað að skilja þetta hvað umferðina varðar.

Að meðaltali er aðeins 1,1 maður um borð í hverjum bíl í umferðinni í borginni. 

Þegar ég hjólaði á rafreiðhjóli frá Akureyri til Reykjavíkur reyndi ég að kasta tölu á það hve margir væru um borð í bílunum sem ég mætti. 

Í miklum meirihluta bílanna, ca 75 prósent, var aðeins einn maður á ferð.

100 þúsund bílar sem aka um Ártúnsbrekkuna á dag þekja yfir daginn um 450 kílómetra af malbiki samanlagt. Ef þeir væru aðeins metra styttri að meðaltali myndu 100 kílómetrar af malbiki verða auðir í stað þess að vera þaktir bílum. 

Þetta hafa Japanir vitað í hálfa öld, ívilna þess vegna bílum sem eru styttri en 3,40 metrar og þetta svínvirkar. 

Með því að taka upp kerfi þar sem fólk fær frádrátt á opinberum gjöldum á bíl, ef ekið er lítið árlega, gæti meðalfjölskyldan átt einn meðalstóran bíl fyrir lengri ferðir og not sem krefjast rýmis, en jafnframt tvo litla bíla fyrir snattið. 

Í Noregi hefur reynslan verið sú að rafbíllinn er bíll númer eitt til nota innanbæjar, en bíll knúinn jarðefnaeldsneyti bíll númer tvö til lengri ferða. 

Í stórum hluta bílastæða í Reykjavík myndi nýting batna verulega ef bílarnir væru ekki svona stórir. 

Á efstu myndinni stendur tveggja manna Tazzari rafbíllinn inni í stæði sem er ætlaður einum 5,5 metra bíl. 

Í myndinni þar fyrir neðan tekst að leggja Tazzari bílnum inn í stæði þar sem venjulegur bíll myndi skaga aftur í innkeyrsluna fyrir bílskúrinn og hamla umferð þar. 

Á neðstu myndinni leggja þrír bílstjórar meðalstórra bíla 4,2 - 4,6 m) bílum sínum þannig, að stórt bil á milli þeirra kemur í veg fyrir að hægt sé að leggja þar jafnstórum bílum. 

En bíll af lengd Tazzari (2,88)  eða Toyota iQ sem er 2,99 en tekur samt fjóra í sæti og er með 5 stjörnur í öryggisprófun, komast léttilega inn í bæði stæðin. 

Með því að tala aðeins um að "fækka bílferðum" er einungis horft á aðra hliðina á hinu raunverulega vandamáli: Hvað bílarnir taka mikið pláss. En það er hið raunverulega viðfangsefni. 

 

Vilja draga úr fjölda bílferða

Fleiri bakteríur í okkur og á okkur en frumurnar eru í okkur.

Flest okkar vita að í líkama okkar eru milljarðar af frumum af ýmsum gerðum. Hitt vita sennilega færri, að bakteríurnar í okkur og á okkur eru ennþá fleiri. 

Þetta kom mér til dæmis á óvart þegar ég fékk stórkostlega kennslustund í sýklafræðum í innanlandsflugi fyrir meira en áratug hjá sessunaut mínum, sem var sérfræðingur í sýklafræðum. 

Þessi yfirgengilegi fjöldi af bakteríum kann að sýnast ógnvænlegur, ekki síst fyrir bakteríuhrætt fólk, en nær allar þessar bakteríur eru nauðsynlegar á mjög fjölbreyttan hátt, svo sem í meltingunni og við það að halda ónæmiskerfinu við. 

Margar þeirra hafa það hlutverk, að ef þeirra nyti ekki við, gætum við ekki lifað. 

Tengdri frétt á mbl.is fylgir ekki nákvæmur fróðleikur um það, hvers kyns bakteríur það eru, sem handþurrkarar ku dreifa, en minnst er á saurgerla. 

Það minnir mig á það, að þegar ég var drengur í sveit fyrir norðan, var fjósið í kjallaranum í íbúðarhúsinu og hægt að ganga beint þaðan upp í eldhús. 

Það var gengið beint þarna á milli og raunar hægt að fara hringleið upp og niður beint af flórbakkanum, og maður fór tvisvar í bað yfir sumarið. 

Aldrei varð maður nokkurn tíma veikur eða verða meint af því að lifa og hrærast í umhverfi sem var fullt af hvers kyns bakteríum af ýmsu tagi án þess að verða nokkurn tíma meint af. 

Sjúga til sín bakteríur

Alveg nýtt fíkniefnaumhverfi.

Nikótín er fíkniefni, það er alveg á hreinu. Tölur úr rannsóknum tala sínu máli, nikótínið hefur lengi trónað efst á lista þeirra fíkniefna, sem erfiðast er að hætta við að nota. 

Talan er 33 prósent, þ. e. þriðjungur þeirra sem byrja að reykja tóbak ánetjast svo mjög, að þeir ráða ekki við fíknina og geta ekki án fíkniefnisins verið. 

Næst fyrir neðan er heóín, með 23% og kókaín kemr næst með 18%. 

Svo erfitt er nikótínið viðfangs, að þegar áfengissjúklingar eða neytendur annarra fíkniefna fara í meðferð, mega þeir sleppa því að fást við nikótínið vegna þess hve erfitt er að fást við það og hve niðurbrjótandi það er að bæta því erfiða verkefni ofan á baráttuna við Bakkus eða önnur fíkniefni. 

Á örfáum misserum hefur umhverfi neyslu fíkniefna breyst mjög hratt, og meira að segja eru breytingarnar í fullum gangi.  

Neyslan í gegnum rafrettur hefur vaxið tvöfalt hraðar en nemur minnkun tóbaksreykinga, sem þýðir, að í grófum dráttum er er í gangi nýliðun upp á mörg þúsund alveg nýtt reykingafólk sem mun þurfa að standa frammi fyrir þeirri áhættu, að geta ekki hætt að reykja rafretturnar. 

Einnig hefur verið mikil hreyfing á neyslu ópíaóðaefna, svo að talað hefur verið um faraldur bæði í Bandaríkjunum og hér á landi. 

Það verður fróðlegt að sjá hverju framvindur í þessum málum, sem eru í mikilli þróun um þessar mundir.  

Rafrettufrumvarpið samþykkt

Trump vill trompa Nixon og Kissinger og "heiðra skálkinn."

Heimurinn stóð á öndinni af undrun þegar tilkynnt var um heimsókn Richards Nixon til Kína 1972.

Í Kína ríkti kommúniskt einræði Maos og ógnarstjórn með aðgerðum á borð við "Stóra stökkið fram á við" og "Menningarbyltingu" ásamt fleiri aðgerðum sem kostuðu milljónir manna lífið. 

Bandaríkjamenn höfðu neitað að viðurkenna stjórn kommúnista og meinað Kínverjum inngöngu í Sameinuðu þjóðirnar.

Í staðinn var viðurkennd stjórn þjóðernissinna, sem hafði flúið til eyjunnar Formósu, síðar Taívan, og fór með aðild Kína að Sþ, sem var auðvitað fráleitt.  

En Henry Kissinger, hinn snjalli ráðgjafi Nixons, lagði ískalt mat á það að líkt og Bandaríkjamenn höfðu sætt sig við að lofa Kastró að vera í friði á Kúbu yrði að viðurkenna raunverulega stöðu stórveldanna í Austur-Asíu og viðurkenna de facto yfirráð kommanna í Kína. 

Það þýddi að sætta sig við að Kína yrði áfram kommúniskt ríki. Raunsæispólitík (real politics). 

Af tvennum slæmum kostum virðist Trump nú velja illskárri kostinn, líkt og stundum hefur verið orðað svona á íslensku: Heiðraði skálkinn svo hann skaði þig ekki.

Kommúnískt alræði hefur verið tryggt í Norður-Kóreu líkt og gert var á áttunda áratugnum í Kína með þíðunni milli Bandaríkjanna og Kína og slökunarstefnu gagnvart Sovétríkjunm.  

Og heimurinn andar léttara um sinn.  

Trump og Kim undirrituðu sáttmála

Verðskulduðu þakkarlag.

Íslenska kvennalandsliðið í knattspyrnu verðskuldaði viðurkenningu fyrir það hve langt það er komið á leiðinni til HM. 

Kærar þakkir, stúlkur!

Síðuhafi vildi tjá þakklæti sitt með því að frumsýna tónlistarmyndband síðdegis á facebook síðu hans undir heitinu "Koma svo!" 

Myndbandið er stutt, 1 mínúta og 52 sekúndur, til að gera það hnitmiðað og fjöldasöngserindin auðsungin og auðlærð. 

Ég vísa í facebook síðuna, en svona er textinn, sem "Stuðgleðin" flytur:  

 

KOMA SVO!

 

Tætum nú og tryllum við að 

taka þennan slag! 

Njótum þess að þrusa hátt 

og þruma þetta lag! 

Gefum okkur öll í þetta´og 

aldrei sláum af! 

Úrtölurnar keyrum við í kaf! 

 

ÁKVEÐNI´OG EINBEITING!  KOMA SVO!

ÁKVEÐNI´OG EINBEITING!  KOMA SVO! 

ÁKVEÐNI´OG EINBEITING1  KOMA SVO! 

ÁFRAM NÚ! KOMA SVO! 

 

ALDREI AÐ GEFAST UP!  KOMA SVO! 

ALDREI AÐ GEFAST UPP!  KOMA SVO! 

ALDREI AÐ GEFAST UPP!  KOMA SVO!

ÁFRAM NÚ! KOMA SVO! 

 

Það er gott að leika sér og láta vaða hér! 

Í lófaklappi´og hörkustuði alveg sleppa sér! 

Því enginn vinnur sigur, sem að ekki tekur þátt. 

Nú eflumst við og sýnum okkar mátt! 

 

TÖKUM NÚ Á ÞESSU!  KOMA SVO! 

TÖKUM NÚ Á ÞESSU! KOMA SVO! 

TÖKUM NÚ Á ÞESSU!  KOMA SVO! 

ÁFRAM NÚ!  KOMA SVO!

 

ÁKVEÐNI´OG EINBEITING!  KOMA SVO! 

ÁKVEÐNI OG EINBEITIN! KOMA SVO! 

ÁKVEÐNI´OG EINBEITING! KOMA SVO! 

ÁFRAM NÚ!  KOMA SVO!  

Draumurinn um HM lifir góðu lífi

Margt líkt með misstórum þjóðum.

Það kann að virðast ólíklegt að neitt sé líkt jafn misstórum og ólíkum þjóðum og Rússar og Íslendingar eru. 

En í þau tvö skipti sem ég hef komið til landsins, í fyrra skiptið 1978 til Murmansk, og síðara skiptið í febrúar 2006 til Moskvu og smábæjarins Demyansk í Valdaihæðum um 400 kílómetrum fyrir norðvestan Moskvu. 

Þegar komið var til Murmansk 1978 fannst manni maður vera kominn til Reykjavíkur árið 1948. 

Malargötur, iilla kláruð hús, vöruskortur, gamaldags vörubílar með verkakarla á pöllunum að hristast um holóttar göturnar. 

Ég var í reynsluakstursferð hóps norrænna bílablaðamanna á endurbættum Volvo fólksbílum, sem ekið var frá Rovaniemi í Finnlandi um Kolaskaga til Murmansk. 

Í Murmansk fóru Rússarnir með okkur í skoðunarferðir og í þeim fann maður vel svipaða hugsun og þegar við spyrjum: "How do you like Iceland?"

Úr andlitum Rússanna mátti lesa mikla þrá eftir viðurkenningu okkar og hrifningu á því sem þeir væru að sýna okkur. 

Ef við vorum hrifnir brugðust þeir við eins og innilega glöð börn. 

En ef við vorum lítt hrifnir urðu þeir afa sorgmæddir og skildu okkur oftast ekki. 

Þegar við gátum ekki skilið stolt þeirra yfir verksmiðjutogaranum, sem okkur var sýndur, með sinni miklu stéttaskiptingu, lúxus fyrir yfirmennina en hásetarnir tveir og tveir í litlum kytrum, sagði Norðmaðurinn, að enginn landi hans myndi fást til að vera á slíku skipi. 

Rússarnir sögðu að þúsundir manna væru á biðlista eftir því að komast í skipsrúm við þau kjör að kúldrast svona vikum saman úti á reginhafi án þess að komast í land. 

Þá gerði maður sér grein fyrir því hvílíkt risa fangelsi Rússland var. 

Norðmennirnir og Rússarnir rifust út af þessu og það mátti skilja mikla og dapurlega minnimáttarkennd hinnar stóru þjóðar. 

Þetta minnti á viðbrögð okkar Íslendingar þegar Svíi einn lýsti skemmtanalífi og helgardrykkjuskap Íslendinga og við urðum ekki aðeins sorgmæddir, heldur reiðir. 

Bæði hjá okkur og Rússum ræður miklu, að þjóðirnar hafa um aldir verið tortryggnar út í aðrar þjóðir, sem ásælist þessi misstóru lönd og vilji ráðskast með íbúana. 

Hvað segir ekki í textanum?

"...og látum engan yfir okkur ráða,

þótt ýmsir vilji stjórna okkur bæði ljóst og leynt!" 

 

Rússar upplifðu einhverja hroðalegustu reynslu af sviksemi annarra ríkja, sem sagan kann frá að greina, þegar Hitler sveik griðasáttmálann við Stalín og réðist inn í Sovétríkin. 

Þetta, ásamt innrás Napóleons 1809, innrás Þjóðverja 1914 og innrásum hvítliða fyrstu árin eftir stofnun Sovétríkjanna 1917, situr í þeim. 

Bæði Íslendingar og Rússar þrá viðurkenningu umheimsins, eins og augljóslega má lesa út úr því sem Pútin segir og gerir. 

Rússarnir hrifnastir af Íslandi

Vandmeðfarið þjóðartákn.

Íslenski fáninn og fánalitirnir í ýmsum útfærslum hafa verið lítt notuð hér á landi miðað við fána ýmissa annarra þjóða. 

Vel má hugsa sér að auka þessa notkun, en stundum getur það hins vegar verið vandmeðfarið. 

Í samkeppnisumhverfi getur það til dæmis verið álitamál, hve langt fyrirtæki geta gengið til að "eigna sér" fánann. 

Nafnið Icelandair nýtir sér orðspor landsins og tengir fyrirtækið við Ísland. 

En það þurfa að vera sem skýrust ákvæði í fánalögum hvernig að því er staðið að nýta sér fánann, en ævinlega geta þó komið upp matsatriði, sem reyna á mismunandi smekk og mat. 

Á sínum tíma gerðist það bara af sjálfu sér að hér urðu til flugfélögin Flugfélag Íslands og Loftleiðir og ekki minnist ég neinna deilna um þær nafngiftir né notkun lita á vélum þessara flugfélaga. 

Mig minnir að bæði félögin hafi nýtt sér fánalitina að einhverju leyti þegar vélar þeirra voru málaðar, en það var samt ekki á eins áberandi og algeran hátt og nú má sjá á einni þotu Icelandair. 

Boeing-þota í fánalitunum