"Örvasa gamalmennið" á ferð.

Nú eru liðin um tvö ár síðan hafin var mikil herferð í Bandaríkjunum gegn Joe Biden vegna þess að hann væri orðinn svo mikið örvasa gamalmenni, að hann vissi yfirleitt hvorki í þennan heim né annan. 

Um haustið var umræðan komin á það stig, að honum væri haldið niðri í kjallara til að leyna því hve mjög hann væri kominn að fótum fram. 

Hefur þessi saga verið rifjuð upp stanslaust síðan, meira að segja marg sinnis í Reykjavíkurbréfi Moggans. 

Nú hefur þessi elliæri vesalingur farið mikinn um lönd Evrópu undanfarna daga, og nú síðast látið um munn fara ummæli um Pútín, sem margir skildu sem ákall um að hann yrði settur frá völdum í Kreml. 

Í röðum nánustu samstarfsmanna Bidens var snarlega rokið til og sagt að meiningin hjá Biden hefði verið að hrinda þeim völdum og taki, sem stefna Pútíns hefur haft á stríðið eystra. 

Hvað um það, merkilegt var að "örvasa vesalingurinn" skyldi yfirleitt vera á öllum þessum ungæðislegum þönum milli Evrópulanda sem hafa gefið honum tækifæri á að tala óskýrt.  

Söguleg stefnubreyting dregin til baka

Afgönum tókst að valda bæði Sovétmönnum og Könum tjóni.

Afgönum tókst að valda bæði Sovétmönnum og Bandaríkjamönnum það miklu tjóni í það mörgg ár þegar þessi tvö stórveldi reyndu að hafa yfirráð þar, að þessi risaveldi gáfust upp á því. 

Úkraína er að vísu ekki Afganistan, en gríðarlegur stríðskostnaður hlýtur samt að vega þungt ef hann dregst á langinn. 

Úkraínu tekist að valda rússneska hernum tjóni

Skoða þarf að ívilna í virðisaukaskatti fyrir léttbifhjól, jafnvel bensínknúin.

Léttbifhjól leyna mjög á sér sem farartæki hvað snertir kolefnisspor. Það á akki aðeins við um rafknúin láttbifhjól, heldur jafnvel líka bensínknúin. 

Sem dæmi má nefna léttustu bensínknúnu léttbifhjólin, sem sex ára reynsla á ferðum um allt land sýnir, að eyði helmingi minna eldsneyti en sparneytnustu bílar, og séu fimm sinnum ódýrari, sjö sinnum léttari og margfalt einfaldari smíði en minnstu bílarnir. 

Myndin er tekið í einni slíkri ferð í kringum landið 2015. 

Hið síðastnefnda, einföld smíði og léttleiki, gerir kolefnisspor framleiðslu, rekstrar og förgunar svo lítið, að hugsanlega er slíkt hjól með minna samanlagt kolefnisspor en minnstu rafbílarnir, jafnvel þótt hluti af sporinu sé bensíneyðsla hjólsins sjálfs. 

Neðsta myndin er af rafknúnu léttbifhjóli í reynsluakstri við Gullfoss. 

Fleiri rafbílar njóti ívilnunar

"Hið kalda hjarta hafanna" frá 1997 fjallaði um hættuna á kólnun við Ísland.

Danskir haffræðingar hafa löngum staðið framarlega í rannsóknum á nyrsta hluta Norður-Atlantshafsins og á grundvelli þess var gerður danskur sjónvarpsþáttur um málið, sem sýndur var ytra. 

Lýsing þáttarins á áhrifum loftslagshlýnunar var ansi ólík því, sem nú er gefið út sem norsk rannsókn á þessu efni, því að niðurstaðan var sú, að hætta gæti verið á því að vegna stóraukins flæðis af fersku leysingavatni frá Grænlandshafi út í straumaskilin við Ísland myndi Golfstraumurinn að hluta til ekki ná eins langt í norður og áður, af því að saltur sjór væri þyngri en leysingavatnið. 

Í gangi er hringrás og straumakerfi, sem þeir dönsku kölluðu "Hið kalda hjarta hafanna", sem Golfstraumurinn er hluti af, en hann kemur úr suðri norður til straumaskilanna, þar sem hann sekkur og rennur suður allt Atlantshaf, austur í Inlandshaf og þaðan til baka. 

Vegna þess hve þetta efni tengist Íslandi mikið var danski þátturinn gerður að uppistöðu í íslenskum þætti, sem vakti það mikla athygli að bæði forseti Íslands og forsætisráðherra gerðu þetta að umtalsefni í áramótaávörpum sínum og voru sem oftar býsna ósammála. 

Sú sviðsmynd, að færsla drekkingar Golfstraumsins til suðurs gæti valdið staðbundinni kólnun loftslags í norðvestanverðri Evrópu var áhyggjuefni. 

Á öllum þeim ráðstefnum sem síðan hafa verið haldnar hér á landi síðan 1997 hafa verið birtar tölvulíkön með loftslagi jarðarinnar til framtíðar, og á þeim öllum eru þrjú svæði, sem skera sig úr miðað hina miklu hlýnun um alla jörðina. 

Eitt þessara þriggja svæða var í nær öllum tilfellum suðvestur af Íslandi.  

Flæði Golfstraumsins í Norðurhöf aukist

Enn haldið í aldar gamla bábilju um Reykjavíkurflugvöll.

Í kringum 1960 hófust umræður um að flytja Reykjavíkurflugvöll út á Álftanes. Í tengslum við þá umræðu kom fram tillaga um flugvöll í Kapelluhrauni. 

Báðar hugmyndirnar fengu fljótlegt andlát. Þegar Hannibal Valdimarsson varð samgönguráðherra 1971 sló hann hugmyndina um Álftanesflugvöll út af borðinu. 

Enn snöfurlegri var agreiðsla Agnars Koefoed-Hansen á Hvassahraunshugmyndinni. 

Hann bauð þáverandi flugráði í stutta flugferð, þar sem hægt yrði að finna það út á einfaldan hátt hvort það erfiðasta og mikilvægasta varðandi þennan flugvöll væri hægt að afgreiða í einum stuttum leiðangri. 

Agnar var einn af fróðustu og reyndustu flugsérfræðingum Evrópu og vissi, að í algengustu hvassviðrisvindáttinni við Straumsvík var miklu meiri ókýrrð vegna nálægðar við fjöll en í Vatnsmýri. 

Einn ókyrrðardag vegna austsuðaustanhvassviðrirs var flogið tilraunaflug með flugráð í eftirlíkingu af aðflugi og fráflugi að hugsanlegri braut í Kapelluhrauni. 

Í flugtakinu frá Reykjavíkurflugvelli var ansi mikil ókyrrð en þó voru skilyrði innan marka. 

Í aðflugi að Kapelluhrauni máttu flugmennirnir hins vegar hafa sig alla við við að halda stjórn á vélinni vegna svo mikillar ókyrrðar, að augljóst var að ekki hefði verið hægt að lenda. 

Í beinu framhaldi reyndist síðan ekki minni þraut að klifra vélinni og líkja eftir flugtaki og halda síðan til Reykjavíkur. 

Nú voru ælupokarnir komnir á loft hjá flestum og menn því fegnir að geta endað þessa flugferð, sem ekki var endurtekin.

Þar var að vísu mikil ókyrrð í aðfluginu inn Skerjafjörðin, en ekki meiri en svo, að flugmennirnir gátu brugðist við á fullnægjandi hátt. 

Þegar litið er til baka yfir þessa sögu virkar það svolitið skondið að nú þurfi margra ára vindmælingar á jörðu niðri til að finna það út sem fundið var út í raunverulegum flugskilyrðum hér um árið. 

Ferill flugvéla í aðflugi, lendingu, flugtaki og fráflugi liggur að mestu leyti í gegnum loftrými, þar sem ekki er hægt að mæla hreyfingu vinds með neinni nákvæmni. 

Bæði Keflavíkurflugvöllur og Reykjavíkurflugvöllur eru á þeim einu tveim stöðum, þar sem hægt er að hafa flugvöll utan eldvirks svæðis Reykjanesskagans. 

Í Reykjavík er minnsta úrkoman og bestu veðurfarsskilyrði sem völ er á fyrir flugvöll. 

Það er hlálegt þegar nú er hafin eldvirkni á ný á Reykjanesskaganum eftir átta hundruð ára hlé, skuli menn ætla að rjúka til og eyðileggja þá öryggismöguleika sem núverandi flugvallaskipan skapar. 

Þer sem hæst hafa nú um að leggja Reykjavíkurflugvöll niður tala alltaf eins og þungamiðja byggðar höfuðborgarsvæðisins sé í Vatnsmýri. 

Senn verða hundrað ár síðan þungamiðjan var þar, en núna er þessi þungamiðja á mörkum Kópavogs og Reykjavíkur við Smiðjuhverfi og Mjódd. 

Andstæðingar vallarins eru svo heillum horfnir, að þeir halda því fram í alvöru að ef Reykjavíkurflugvöllur hefði ekki verið byggður, væri engin byggð austan Elliðaáa og þeir 130 þúsund íbúar, sem nú eiga heima austan Elliðaáa, ættu heima vestan ánna! 

Hvassahraunsvöllur tilbúinn 2040?

Mánaðar gömul stríð komin mislangt á veg.

Nú er réttur mánuður síðan Rússar réðust inn í Úkraínu. Dagana á undan höfðu menn verið að velta vöngum yfir hugsanlegu stríði, sem fáir áttu þó von á. 

Ekki þarf annað en að líta á landakort til að sjá, að miðað við vegalengdir í Úkraínu var tiltölulega stutt frá rússnesku landamærunum til höfuðborgarinnar Kænugarðs og flaug fyrir í fjölmiðlum að Rússar væru með áætlun um að vera komin með borgina í herkví og jafnvel á sínu vlldi á örfáum dögum, innan við viku. 

Nú er liðinn mánuður frá upphafi stríðsins, og gangur stríðsins hefur komið á óvart fram að þessu hvað snertir vandræðagang Rússa.

Þess má geta til samanburðar en að stríði Þjóðverja við Pólverja í september 1939 var í raun lokið eftir þrjár vikur og Varsjá endanlega fallin innan viku eftir það. 

Stríðsgæfan er fallvölt. 4. ágúst hófu Þjóðverjar Fyrri heimsstyrjöldina með því að ráðast inn í Belgíu og brunuðu í átt til Parísa samkvæmt svonefndri Schlieffen áætlun sem átti að tryggja skjótan sigur. 

Moltke hershöfðingi Þjóðverja fór hins vegar á taugum við að framkvæma hina djörfu snilldaráætlun út í ystu æsar, og sóknin stöðvaðist 14. september. 

Hið raunverulega stríð breyttist úr því að vinna úrslitasigur á vesturvígstöðvunum á innan við sex vkum og vera kominn með herinn heim fyrir jól í það að verða að þrátefli í fjögur ár. 

Innrás Rússa í Afganistan 1979 breyttist í sex ára martröð taps fyrir Rússa og fimmtán árum eftir það léku Bandaríkjamenn svipaðan leik í landinu, sem hendaði sneypulegri brottför tutugu árum síðar. 

 

Tsjúbaís hefur yfirgefið Kreml og Rússland

Víðernin, flókið og yfirgripsmikið mál. "Vistkerfi - landslagsheildir - afturkræfni."

Fjölbreytt vinna hefur verið unnin í skorpum hér og þarr við skilgreiningu óbyggðra víðerna í áratugi og lengst af hafa álitamálin virst endalaus. 

Til dæmis voru farnir miklir leiðangrar til þess að mæla með gps tækjum alla merkta og viðurkennda slóða á hálendinu, og var ekki fundin endanleg niðurstaða með meiri nákvæmni en svo að þessir slóðar væru minnst 20 þúsund kílómetrar - en hugsanlega nokkur þúsund kílómetrrum lengri!  

Fyrir um tveimur áratugum kom einn þekktasti sérfræðingur heims um landslagsheildir hingað til lands og hélt fyrirlestur um það efni. 

Þá voru landslagsheildir hluti af heildaryfirsýn þar sem aðalatriðin voru þrjú: Vistkerfi - afturkræfni - landslagsheildir. 

Ótrúlega fljótt fyrntist yfir vísdóm Steinitz hjá landanum, það féll ekki í kramið hjá landanum að einhver spekúlant úti í heimi væri með einhvers konar fræðisetningar um nátturuverndar- og umhverfismál. 

Víðerni Íslands skilgreind nákvæmlega

Öll stigmögnun Úkraínustríðsins gerir ástandið verra.

Lúkasjenko forseti Hvíta-Rússlands á allt sitt undir Vladimir Pútin, sem hefur haldið yfir honum hlífiskildi og gert hann gersamlega háðan sér og heimsveldisstefnu sinni.

Sú stefna er eins og draugalegt öskur úr margra alda fortíð heimsvelda undir einræðisstjórn, sem hafa fóstrað við barm sinn gerspillta og grimma "smærri" einvalda, sem hafa legið hundflatir fyrir hinum valdameiri yfirboðurum sínum. 

Pútín hefur opinskátt lýst því stjórnarfari, sem hann berst fyrir að ríki í Rússlandi og á "áhrifasvæði" þess ríkis forðum mikla heimsveldis grimmra einvalda, bæði í einvaldsstjórnrfari og kommúnismastjórn. 

Ólafur Ragnar Grímsson lýsti því í Silfri Egils, hvernig Rússar hefðu nær aldrei lifaið við lýðræði og frelsi og mannréttindi, og að hugsnlega gæti það tekið minnst 50 ár, einhvern tíma í framtíðinni, að Rússar gætu tekið upp vestræna stjornarhætti. 

 

Innrás Hvítrússa talin sífellt líklegri

Dómarnir í Nurnberg og vegna Júgóslavíu féllu í lok málareksturs; ekki á undan.

Stríðglæpadómanrir í Nurnberg eftir Seinni heimssturjöldina og eftir sríðin í Júgóslavíu á tíunda áratugnum féllu EFTR málarekstur að reglum dómskerfis en voru ekki kveðnir á undan upp á undan dómstólameðferð af utanaðkomandi fulltrúa frakvæmdavalds. 

Joe Biden urðu líkast til á mistök með því að svara spurningu, sem hann hvorki þurfti að svara né átti að svara á því fljótræðisaugnabliki, sem það gerðist.  

 

Samband ríkjanna í uppnámi

Hefði verið gaman að sjá Jón Pál í svona bardaga hér um árið.

Jón Páll Sigmarsson var fágætur afreksmaður á sinni tíð og hefði haft alla burði til þess að komast í fremstu röð í hnefaleikum. 

Ekki einasta hafði hann bæði stærðina og alhliða kraft til þess að verða í fremstu röð, heldur bjó hann á hátindi ferils síns yfir yfirborða hraða, snerpu og úthaldi. 

Einna minnisverðast var þegar mikil spenna var í lokaþraut einnar keppninnar um titililinn "Sterkasti maður heims" og sýndi hvað í honum bjó og bókstaflega pakkaði keppinautunum öllum saman og lét þá líta út eins og kettlinga. 

Hafþór sigraði Hall: Sjáðu tilþrifin