Stundum þarf aðeins eitt orð í texta til að lama hann.

Þótt jarðefnaeldsteyti eins og kol sé loksins komið inn í texta loftslagssamnings minnir breyting á orðinu að "hætta" í að "minnka" á hliðstæður úr textagerð laga og samninga á tilfelli, þar sem aðeins eitt viðbótarorð verður til þess að ónýta textann.  

Til dæmis stóð hér á árum áður styrr um orðalag um notkun stefnuljósa í umferðinni og endaði það mál þannig, að þeir sem andæfðu skyldu til notkunar þeirra, sem birt var í upptalningu á þeim aðstæðum, sem bílstjórar ættu að gefa ljós, fengu því framgengt að á undan upptalningunni var bætt orðinu "einkum".  

Þetta var gert, en afleiðingarnar urðu þær að ákvæðið varð gersamlega máttlaust. Hvergi í okkar heimshluta er viðlíka ástand og hér. Engu er likara en að meirihluti líti svo á að það sé óþolandi skerðing á persónufrelsi hvers og eins að skylda til notkunar stefnuljósa, þer sem það á við og gerir gagn.  

Svipað má segja um það, þegar andófsmenn gegn stjórnarskrárákvæði um auðlindir vilja setja orðið "að jafnaði" inn í textann.  

Vissulega væri æskilegt að nóg framför fáist með hinum útvatnaða texta í Glasgow, en með orðalagsbreytingunni opnast engu að síður leið til að lama textann alveg. 

Það opnar á leið til þess að hver þjóð um sig reyni að komast af með sem allra minnstri minnkun framleiðslunnar. 

Segir samninginn vera „fall fram á við“

Skiljanlegur en skaðlegur ágreiningur um hlutskipti þróunarlandanna.

Hin títt nefnda Olíuöld hófst nokkuð rólega snemma á 20. öldinni en færðist mjög í aukana upp úr 1960 með mengun og vaxandi rányrkju margra nauðsynlegustu auðlindanna. 

Þróunarríkin komust ekki að þessum kjötkötlum fyrr en nokkrum áratugum á eftir Vesturveldunum, fyrst Japan, en síðan Suður-Kórea, Kína og Indland, sem nú telja sig hafa verið hlunnfarin í veislunni af þeim gráðugu ríkjum, sem hafa étið megnið af kökunni, sem var til skiptanna í heild fyrir þjóðir heims. 

Talsmenn þessara afskiptu þjóða telja það ósanngjarnt, að nú, þegar dýrðardagar þessa orku- og mengunarsvalls eru á enda, verði niðurstaðan sú, að frekustu ríkin til fjörsins skuli hafa graðgað til sín auðlindirnar og færist undan því, að þróunarríkin fái það það bætt, að þeim hafi verið haldið frá allri orkudýrðinni. 

Þetta er skiljanlegt sjónarmið þróunarríkjanna, þegar litið er yfir olíuöldina í heild, en því miður verður ekki framkvæmanlegt að jafna þessi misskiptu kjör ríkra og fátækra þjóða í þeim mæli sem óskað er eftir. 

Ef ágreiningurinn á eftir að draga úr árangri af því risavaxna verkefni, sem knýr dyra með vaxandi þunga, verður verður það skaðlegt og það mun bitna á öllum. 

Bætur til þróunarríkjanna helsta ágreiningsefnið

Athyglisverður kafli á hjólastíg banaslyss. "Passaðu þig á myrkrinu" sagði Jónas.

Hér má sjá nokkrar myndir teknar á hjólastíg á kafla, sem ekinn var á rafreiðhjóli í gær í hjólaferð frá Spönginni í Grafarvogi vestur á Bræðraborgarstíg. 

Fyrsta myndin er af fararskjótanum, tekin á undir Gullinbrú í Grafarvogi. 

Þegar komið var út úr Borgartúni þar sem framundan eru gatnamót Snorrabrautar og Sæbrautar liggur hjólastígurinn yfir Sæbrautina og beygir þar strax til vinstri vestur Sæbraut. 

Banaslysið á dögunum varð á þessum hjólastíg meðfram Sæbraut en nokkur hundruð metrum austar í myrkri og rigningu. 

Í gær var orðið rokkið og myndirnar teknar í björtu í dag. 

Þar sem beygt er til vinstri og vesturs í beygju inn á hjólastíginn glyttir í eins skonar skilti á staur, sem snýr þannig við manni á hjóli, að jafnvel í skjannaburtu fer það alveg famhjá manni, og í gær varð ég ekki einu sinni var við það, enda stendur það utan marka stígsins og utan sviðs ljósanna tveggja sem eru á hjólinu. 

Þess vegna er ómögulegt fyrir hjólamann, sem kemur þarna að í myrkri og jafnvel í björtu að sjá að nein hindrun sé nú framundan á leiðinni til vinstri í vesturátt og því óhætt að halda áfram áhyggjulítið. 

Sem betur fór, hef ég verið þess minnugur síðan ég axlarbrotnaði í árekstri við hjólamann á upplýstum hjólastíg fyrir tveimur árum af því að maðurinn var að lesa niður fyrir sig á ferð sinni og málningunni á stígnum hafði ekki verið haldið heldur máð á stórum köflum. 

Hann missti sjónar af slitróttum strikunum í miðju stígsins og sveigði skyndilega þvert í veg fyrir mig. 

Þar að auki hef ég á síðustu dögum mætt rafskútumanni á fullri ferð með hægri hönd á stýri, en ekki með vinstri höndina líka, af því að í henni hélt hann á snjallsíma, sem hann var í óða önn að lesa á! 

Nóg um það, en fyrir bragðið var farið hægar á hjólinu í gær þótt engin umferð væri á móti þá stundina.

En allti í einu gerðist þetta:  Í rökkrinu birtist gráleitt tveggja metra langt málmskilti á staur á miðjum stígnum, og þveraði skiltið allan hjólastíginn! 

Á neðstu myndinni, sem birtast með þessum pistli, er mynd sem sýna, að enda þótt merkingar séu vestan við þennan stað, sem eru ætlaðar þeim, sem eru á leiðinni í hina áttina, í austurátt, er hafður vinkilbogi á merkinu sem snýr þannig, að hjólamaður sem rekst á merkið, fremur kviðristu! 

"Passaðu þig á myrkrinu," sagði Jónas Jónasson iðulega í gamla daga. Spurning hvort slíkt nægi alltaf, heldur þurfi að passa sig á ljóslausum og hjálmlausum vegfarendum á rafskútum að lesa niður fyrir sig og það jafnvel á 75 kilómetra hraða. .  

Ók rafskútu á 75 km/klst. úti á götu

Ekki sama kattahald í einbýli og fjölbýli.

Það ætti að fara eftir aðstæðum og umhverfi hvort kattahald sé leyft eða ekki. 

Þegar búið er í einbýlishúsi eða raðhúsi er vel hægt að hafa kött og hamla gegn lausagöngu kattar, en öðru máli gegnir um fjölbýlishús. 

Þar er ekki ráðlegt að hafa ketti, því að skoðanir fólks, sem býr í blokkum geta verið mjög mismunandi og ástæðurnar líka, allt frá ofnæmi fyrir köttum til heitrar andúðar á þeim. 

Helmingur Íslendinga hlynntur lausagöngu katta

Dagur íslenskrar tungu "að kópa við" tóma daga með enskum nöfnum.

Í nóvember er Dagur íslenskrar tungu hinn 16 dag mánaðarins, en hann verður sífeltt einmanalegri í skugga þeirra mörgu daga sem Íslendingar hafa tekið upp í þessum mánuði, bera ensk nöfn og eru þar að auki helgaðir atburðum í Bandaríkjunum, sem hafa nákvæmlega engin tengsl eða skírskotun fyrir okkar þjóð. 

Nú er "Singles day" 11. nóvember að bætast við þessa romsu, sem kemur seinna í mánuðinum; Thanksgiving Day, Black Friday og Cyber Monday. Í kvöld mátti í knattspyrnulýsingu í sjónvarpi heyra enskuna ylhýru, sem minnst var á hér á síðunni fyrir nokkrum dögum, og var í kvöld bætt við enn einu enska nýyrðinu; "...að kópa við...", væntanlega vegna þess hvað það er púkalegt að segja "að ráða fram úr..." eða "...takast á við..." og nauðsynlegt að hafa íslenskt málfar á "hærra leveli."

Það styttist kannski í  "Memorial Day of Icelancic language."? 

Ellefti nóvember er ekki bara „single´s day“

Koma ódýrari rafbílar í staðinn fyrir tengiltvinnbíla hjá kaupendum?

Tengiltvinnbílar hafa selst hjá markhópi, sem vill eignast rafbíla, sem hafi nógu góða og víðtæka drægni. 

Tengiltvinnbílar bjóða upp á drægni í krafti þess að bensínvél í bílnum kemur að góðum notum ef vandræði eru um kaup á rafafli. 

Bílgreinasambandið og yfirvöld státa sig af mikilli sölu svonefndra nýorkubíla hér á landi, og fá háa sölutölu jessa efnis út með því að telja bæði tvinnbíla og tengiltvinnbíla með í þeim reikningi.  

En þessu verður ekki hægt að halda til streitu, Eina orkan sem hægt er að setja á tvinnbíl er bensín, og sá orkugjafi er fjarri því að geta flokkast sem ný orka. 

Með því að láta bensínvélina í slíkum bílum framleiða rafmagn til að knýja bílinn að hluta er ávinniingurinn samt ekki meiri en svo að vera svipaður og ef dísilvél hefði verið sett í bílinn og notað dísilolíu. 

Gallinn við tengiltvinnbílana felst í því að langflestir þeirra hafa afar takmarkaða drægni, svo að sé bíllinn notaður mikið utanbæjar, veður bensíneyðslan upp og getur það orðið til þess að ef aðstæður eigandans eru þannig, að hann hlaði bílinn sjaldan verði meginhluti orkunotkunar bílsins í formi bensíns. 

Nýjasti tengiltvinnbíllinn frá Benz er með 24 kwst rafhlöðu, sömu stærð og var í fyrstu kynslóð Nissan Leaf, og það getur skilað allt að 80 kílómetra drægni á rafmagninu, en verð þessa bíls er ekki á færi nema tekjuhárra. 

Eins og er, er tæknilega ómögulegt að smíða léttan og ódýran bíl, sem er bæð með svona stóra og þunga rafhlöðu og nógu stóra bensínvél og drifbúnað að auki. 

Ein ástæða þess að margir vilja halda í afslátt á gjöldum á tengiltvinnbíla er sú, að þeir sjá ekki að annað geti komið í staðinn. 

En í þeim efnum er heilmikið að gerast í formi ódýrra og hagkvæmra hreinna rafbíla á borð við Dacia Spring sem er fjögurra sæta rafbíll og boðinn á sem svarar innan við þrjár millur íslenskra króna. 

Þeir hjá Dacia og Renault, sem er eigandinn, fóru snilldarleið til að ná þyngd bílsins niður í 1045 kíló, þannig að þessi bíll er hálfu tonni léttari en rafbílar af svipaðri stærð, Honda e og Fiat 500 e og þarf því hvorki eins aflmikla vél né alveg eins stórar rafhlöður. 

Töf verður á því að Dacia Spring verði fáanlegur með búnaði fyrir norðlægar slóðir, svo sem varmadælu, en vonandi verður hægt að leysa það. 

Skriftin er á veggnum, tengiltvinnbílar á útleið og vonandi ný kynslóð rafbíla, sniðin fyrir "litla manninn."

 

 

Mun leiða til mismununar við orkuskipti

Einna erfiðast er að fylgjast með Heklu.

Í ljósi vaxandi reynslu, þekkingar og mælitækni er smám saman orðið auðveldara en áður að fylgjast með eldfjöllum og gera viðbragðsáætlanir í ljósi líklegrar framvindu. 

En Hekla, fyrrum frægasta eldfjall landsins, heldur sig við fyrra horf að því leyti, að ekki er hægt að áætla upphaf goss með lengri fyrirvara en rúmri klukkustund. 

Nú hefur fjallið þanist upp í meiri hæð en var fyrir gosið árið 2000 og því "komið á tíma" hvað þá hlið málsins varðar, en engu að síður hefur viðbragðstíminn ekkert styst. 

Fjallið gaus óvænt 1970 eftir 23 ára goshlé, sem var fjórum sinnum styttra en næsta goshlé á undan. 

1980 og 1981 gaus aftur óvænt, en sjö árum eftir það, 1,987 kom skjálfti upp á 5,8, svipaður skjálftanum núna, en því fylgdi ekkert gos þá, heldur liðu fjögur ár þar til gaus 1991. 

Þegar útlendingar spyrja mig hvar sé líklegast að gjósi næst á Íslandi, kemur svar í hálfkæringi: "Hekla." 

"Af hverju Hekla? Og hvenær?"

"Eftir tvo tíma." 

"Alveg viss?"

"Nei, en næstum viss að ekkert annað eldfjall myndi gjósa fyrr.

 

P,S. Nú hafa vísindamenn gefið það út, að skjálftinn í dag sé í tengslum við brotabelti Suðurlandssskjálfta og falli undir slík fyrirbæri, en tengist Heklu ekki beint. 

En það breytir ekki því, að eftir sen áður mun gos í Heklu varla gera boð á undan sér með meira en tveggja stunda fyrirvara. 

Skjálfti upp á 5,2

Einnig mætti taka upp sanngirniskerfi varðandi opinber gjöld af farartækjum.

Sú var tíðin að eigendum dísilknúinna bíla gafst kostur á að kaupa dísilolíu án ákveðinna bifreiðagjalda á bíla sína, en í staðinn færðu þeir akstursdagbók og voru rukkaðir um gjöldin eftir á í hlutfalli við ekna kílómetra. 

Við orkuskiptin nú geta aðstæður verið þannig hjá mörgum, að það væri hentugt fyrir þá að kaupa ódýran lítinn rafbíl sem reynslan í Noregi sýnir, að verður oft bíll númer eitt til daglegs snatts. 

Kaupin og notkun slíks bíls liður hins vegar fyrir það, að missa við það möguleika á að aka utan bæjar þegar svo ber undir, nema að eiga til þess sérstakan bíl, sem er oft ekið sáralítiið en borguð af há opinber gjöld. 

Athyga má, hvort kerfi, hliðstætt akstursbókunum forðum, væri hæagt að taka upp, þannig að opinber gjöld af akstri slíkra bíla yrðu greidd í samræmi við ekna vegalengd. 

Nútíma tækni gerir mðgulegt að nota innsigluð mælitæki til að ákvarða sanngjörn gjöld af slíkum bílum miðað við not þeirra á götum, vegum og bílastæðum. 

Síðuhafi hefur á síðustu árum breytt um samgöngutæki á þann hátt að nota rafreiðhjól, rafknúið léttbifhjól og tveggja sæta örsmáan rafbíl sem aðal farartæki, en einnig haft til inngripa gamlan, léttan jöklabreyttan dísiljeppa (Grand Vitara dísil á 35 tommu dekkjum) til nota við viðfangsefni úti á landi í byggð og óbyggð og bensínknúið léttbifhjól til lengri ferða á þjóðvegakerfinu.  

Þessum bíl hefur að meðaltali verið ekið nokkur hundruð kílómetra á ári, en hins vegar borguð af honum margföld gjöld, miðað við ekna kílómetra. 

Svipað er að segja um bensínknúna léttbifhjólið sem er þrefalt sparneytnara en sparneytnustu bíla, að akstur þess er að meðaltali nokkur hundruð kílómetrar á ári, en opinber gjöld og tryggingar í engu samræmi við ekna kílómetra. 

 

Einnig mætti taka upp sanngirniskerfi varðandi opinber gjöld af farartækjum.

Sú var tíðin að eigendum dísilknúinna bíla gafst kostur á að kaupa dísilolíu án ákveðinna bifreiðagjalda á bíla sína, en í staðinn færðu þeir akstursdagbók og voru rukkaðir um gjöldin eftir á í hlutfalli við ekna kílómetra. 

Við orkuskiptin nú geta aðstæður verið þannig hjá mörgum, að það væri hentugt fyrir þá að kaupa ódýran lítinn rafbíl sem reynslan í Noregi sýnir, að verður oft bíll númer eitt til daglegs snatts. 

Kaupin og notkun slíks bíls liður hins vegar fyrir það, að missa við það möguleika á að aka utan bæjar þegar svo ber undir, nema að eiga til þess sérstakan bíl, sem er oft ekið sáralítiið en borguð af há opinber gjöld. 

Athyga má, hvort kerfi, hliðstætt akstursbókunum forðum, væri hæagt að taka upp, þannig að opinber gjöld af akstri slíkra bíla yrðu greidd í samræmi við ekna vegalengd. 

Nútíma tækni gerir mðgulegt að nota innsigluð mælitæki til að ákvarða sanngjörn gjöld af slíkum bílum miðað við not þeirra á götum, vegum og bílastæðum. 

Síðuhafi hefur á síðustu árum breytt um samgöngutæki á þann hátt að nota rafreiðhjól, rafknúið léttbifhjól og tveggja sæta örsmáan rafbíl sem aðal farartæki, en einnig haft til inngripa gamlan, léttan jöklabreyttan dísiljeppa (Grand Vitara dísil á 35 tommu dekkjum) til nota við viðfangsefni úti á landi í byggð og óbyggð og bensínknúið léttbifhjól til lengri ferða á þjóðvegakerfinu.  

Þessum bíl hefur að meðaltali verið ekið nokkur hundruð kílómetra á ári, en hins vegar borguð af honum margföld gjöld, miðað við ekna kílómetra. 

Svipað er að segja um bensínknúna léttbifhjólið sem er þrefalt sparneytnara en sparneytnustu bíla, að akstur þess er að meðaltali nokkur hundruð kílómetrar á ári, en opinber gjöld og tryggingar í engu samræmi við ekna kílómetra. 

 

Leigubílarnir rafvæðist

Aðlögun og úrlausnir eru orð dagsins.

Miklu skiptir þessa dagana að efla aðlögunarhæfnina í þjóðlífinu til að fást við ótal svið sem kórónaveiran hefur áhrif á. 

Þessi faraldur hefur áhrif út í alla kima þjóðfélagsins, ekki aðeins allt menningarlífið, heldur ekki síður flutningakerfi heimsins, sem glimir við mikla og viðvarandi röskun. 

Þar hafa komið upp mörg ný vandamál, en jafnframt breytast aðstæður í samræmi við ganginn í glímuna við veiruna, bólusetningu, smitrakningu og svonefnd hraðpróf.  

Tónleikahald Senu Live helst óbreytt