Fær e-Up skæðan keppinaut?

Þótt rafbílar í millistærð seljist einna best hér á landi, eru enn ansi margir, sem ekki treysta sér til að eignast rafbíl, jafnvel ekki þá minnstu og ódýrustu. Þar virðist mörgum hafa sést yfir Volkswagen e-Up með því að vanmeta hann fyrirfram. 

Fyrstu misserin, sem hann var hér á markaði, voru rafhlöðurnar of litlar til þess að þær gætu gagnast nema helst innanbæjar. 

Þetta gerbreyttist hins vegar þegar rafhlaðan var stækkuð um 50% svo að drægnin stökk upp í 260 kílómetra samkvæmt WLP staðli eða aðeins meira en á Honda e, sem er heldur dýrari bíll. 

Við íslenskar aðstæður má reikna með því að komast frá Reykjavík til Akureyrar á e-Up með því að hraðhlaða á einni stöð á leiðinni, og það er vel af sér vikið hjá bíl, sem býður jafnvel upp á þægilegra innanrými í aftursætum en mun stærri rafbílar. 

Nú berast þær fregnir að Dacia verksmiðjurnar, sem eru í eigu Renault, ætli að gera atlögu að e-Up þegar nýr og fyrsti rafbíll Dacia, Dacia Spring, komi á markað síðar á þessu ári og muni jafnvel endurtaka leikinn hjá Duster hér á sínum tíma í verðlagningu; nánar tiltekið ekki aðeins ódýrasti rafbíllinn á markaðnum, heldur sá langódýrasti. 

Huganlega milljón krónum ódýrari en ódýrasti rafbíllinn er núna. 

Spring er sagður vera byggður á kínverskum rafbíl á vegum Renault í Kína, og eru myndirnar hér á síðunni af þeim bíl.  Uppgefnar stærðartölur eru mjög svipaðar, til dæmis 2,49 m hjólahafið. 

Einhverju þarf að fórna, og hætt er við að einhverjum sýnist afl hreyfilsins lítið, aðeins 44 hestöfl. 

En þá ber þess að gæta að vegna þess að tog rafvéla er jafnt á öllu snúningssviðinu nýtast 44 hestöflin á við 60 til 70 á bensínhreyfli. 

Einnig er rafhlaðan á kínverska systurbílnum aðeins 27 KwSt, sem er miðja vegu á milli rafhlöðunnar í 1. kynslóð Nissan Leef og rafhlöðunnar í 2. kynslóð þess bíls. 

Ef þessi verður raunin verður drægið varla meira en 150 kílómetrar. En minni rafhlaða þýðir bæði sparnað á þyngd og verði. 

Á sínum tíma komu fordómar í gerð rangnefndra "austantjaldsbíla" í veg fyrir að Íslendingar fengju að njóta tilvistar Dacia bíla hér á landi, þar sem á tímabili var hægt að fá sjö sæta bíla fyrir stórar barnarfjölskyldu fyrir svipað verð og Yaris. 

Það verður spennandi að sjá Dacia Spring þegar og ef hann kemur hingað til land. Nú verða það ekki austantjaldsfordómar sem geta hamlað því, heldur kannski Kínafordómar. 

En í þetta sinn er ekki um tiltölulega afkastalitla bílasmiðaþjóð eins og Rúmena, heldur hafa Kínverjar verið mesta bílaframleiðsluþjóð heims í mörg ár og náð drjúgum árangri í smíði mun fjölbreyttari vélbúnaðar af ýmsu tagi en sést í fljótu bragði.

Ef Spring selst vel, þarf það ekki endilega að þýða það að sala á bílum, sem nú eru á markaðnum, muni skerðast sem því nemur, því að Dacia Spring myndi miklu frekar fara inn á svið ódýrustu bensínbílanna, ef af verður.    

Upp og niður göngin

Fyrsta ferðabannið hjá Bandaríkjamönnum var yfirborðskennt.

Fyrsta ferðabann Bandaríkjamanna fyrir tæpu ári byggðist á reynsluleysi og óskhyggju sem átti eftir að hafa afleiðingar sem enn er verið að glíma við vestra. 

Ferðabönn vegna smithættu þarf að setja þegar smithætta er mikil, en veiran fer hins vegar ekki eftir vegabréfum þegar hún smitast mann frá manni.  

Trump hélt því fram í margar vikur, að veiran væri ekki í Bandaríkjunum og Bandaríkjamönnum og raunar væri veiran "ekki neitt neitt" heldur lík venjulegri kvefpest. 

Með því að vanrækja stórlega skimun fyrstu vikurnar var hægt að láta tölurnar líta þannig út, að það var eins og að Kanarnir væru ónæmir fyrir veikinni.  

Síðan sprakk það allt í loft upp. 

Með því að banna bara Kínverjum að ferðast til Bandaríkjanna minnkaði Trump að vísu smitleiðina, en bara að hluta með því að leyfa Bandaríkjamönnum og halda áfram að fara fram og til baka á milli landanna og flytja veiruna þannig inn í landið. 

Þegar hann setti síðar bannið eingöngu til viðbótar á ESB lönd á meginlandi Evrópu en undanskildi Bretlandseyjar skinu eiginhagsmunir í gegn, því að starfsemi hans sjálfs erlendis er fyrst og fremst á Bretlandseyjum. 

Enda neyddist hann til að renna á rassinn með þessa undanþágu, en skaðinn var skeður.  

Nú er senn liðið heilt ár sótvarnarráðstafana og enn er verið að læra það, að sóttvarnarráðstafanir verða að byggjast á því að varna gegn þeirri einföldu leið faraldursins, að veikin smitast frá einum manni til annars, einum manni til margra eða mörgum mönnum til margra án tillits til þjóðernis eða vegabréfa. 

Áfram ferðabann þrátt fyrir yfirlýsingu Trumps

Útvatnaður og bitlaus lagatexti er stundum verri en enginn.

Hægt er að nefna ótal dæmi um það hvernig svokallaðir "lagatæknar" eru oft útsmognir í því að gera lagagreinar máttlausar eða gagnslausar með næsta sakleysislegum breytingum, sem taka allt gagn eða not af greinunum.  

Stundum er um að ræða heila lagabálka eins og Árósasamninginn, sem tók gildi í flestum ríkjum Evrópu á tíunda áratug síðustu aldar. 

Sáttmálinn tryggir rétt almennra samtaka til framkvæmda sem hafa mikil umhverfisáhrif, svonefnda lögaðild að slíkum málum. 

Meira að segja þau lönd Evrópu, þar sem umhverfismál voru í algerum ólestri eftir fall kommúnismans í Austur-Evrópu, komst þessi sáttmáli á. 

En á Íslandi drógu menn lappirnar í hartnær tuttugu ár, og loksins þegar tókst að dratta margþvældum textanum gegnum þingið höfðu lagatæknar andstæðinga sáttmálans það af að gelda hann svo mjög og draga úr honum mátt, að hörmung var. 

Stjórnarskrárnefndin sem var hér við lýði fyrir nokkrum árum sendi frá sér texta í auðlinda- og náttúruverndarmálum, sem var svo illa lemstraður, að hann var nánast hvorki fugl né fiskur. 

Mikilvægasta hugtak 21. aldarinnar á heimsvísu er "sjálfbær þróun" ( "sustainable developement")  um að meðferð umhverfsinsins og nýting auðlinda hennar sá á þann hátt að krafan um sjálfbæra þróun sé í fullu gildi. 

Stjórnarskrárnefndinni tókst að fjarlægja þetta hugtak alveg úr greininni þar sem hún átti heima um meðferð auðlindanna. 

Með því að skjóta inn á völdum stöðum orðum eins og "að jafnaði" var hægt að útvatna textann enn frekar. 

Fróðlegt verður að sjá hvað nú verður gert í tillögum Katrínar Jakobsdóttur. 

Sem dæmi um reynsluna af því hvernig eitt orð getur eyðilegt lagaákvæði, má nefna að hér um árið var uppi viðleitni til að gera notkun stefnuljósa að skyldu, en á því var mikill misbrestur og er enn eins og allir vita. 

Lagatækni einum, sem var andvígur skyldunotkun, tókst að lauma aðeins einu örlitlu orði inn á einum stað, þar sem talið var upp hvar skyldi vera skylda að nota stefnuljós. 

Þetta eina litla orð var orðið "einkum". 

Upphaflega hljóðaði greinin nokkurn veginn svona: "Ökumaður skal gefa stefnuljós þegar hann ætlar að beygja á gatnamótum, skipta um akrein þar sem þær eru fleiri en ein, taka beygju út úr hringtorgi...  o. s. frv."

Eftir þessa sakleysilegu breytingu hljóðaði upphaf greinarinnar svona: "Ökumaður skal gefa stefnuljós, einkum þegar hann ætlar að beygja á gatnamótum, skipta um akrein...o.s.frv. 

Niðurstaða þessarar örlitlu breytinga varð sú að öll greinin varð gagnslaus og tilgangur hennar féll um sjálfan sig; krafa um að gefa stefnuljós stóðst ekki fyrir dómstólum.

Hverjum ökumanni var í raun í sjálfs vald sett hvort hann gæfi stefnuljós eða ekki, úr því að það var ekki algilt.  

Nú verður fróðlegt að sjá hvernig þetta verður hjá Katrínu.  

 

Bankasala og stjórnarskrá stórmál vorþingsins

Ætlunarverkið lá fyrir og litlu munaði að það tækist.

Atburðarásin 6. janúar var fyrirsjáanleg. Hún hófst fyrir rúmum fjórum árum þegar Donald Trump marg hvatti öfgasamtök lengst til hægri og hin öflugu og stóru samtök byssueigenda til þess að vopnbúast sem best og nýta sér stjórnarskrárvarinn rétt til eignar og beitingar skotvopna. 

Næsta skref var stigið strax í fyrrasumar með fyrirfram spádómum um að forsetaskosningarnar yrðu mesta hneyksli síðari tíma.  Í samræmi við það var hrundið af stað þvílíku flóði af ákærum vegna þeirra að enda þótt ekki fyndist sönnun fyrir neinni þeirra var því haldið fram að fjöldi þeirra sannaði að þær væru réttar. 

Í sjónvarpskappræðu beindi Trump orðum sínum beint til byssudýrkenda sinna þegar hann horfði beint í myndavélina og sagði: "Verið rólegir og bíðið átekta, tilbúnir."

Síðan kom loforð um hinn "stórmerka dag í sögu Bandaríkjanna, 6. desember" sem væri svo mikilvægur, að þar þyrfti að vera mikið fjölmenni. 

Í lok fundarins var hvatt til þess að marserað yrði til þinghússins og að fundarmenn skyldu ganga berserksgang, "go wild".  Þetta heitir á mannamáli að eggja til strórræðanna.

"Ég kem með ykkur" lofaði Trump sem benti jafnframt á það í ræðunni að Mike Pence væri heigull og svikari.  

Múgurinn sem braut sér leið í gegnum girðingar, dyr og glugga, klifraði upp veggi og barði varðmenn til óbóta og einn til dauða, hrópaði: "Hengjum Pence! Hengjum Pence!"  Settur var upp gálgi með tilbúinni snöru og handjárn höfð með í för inn í þingsalinn. 

Aðeins einni mínútu munaði að ætlunarverkið yrði unnið, þingmenn og Pence handteknir og yfirlýstri refsingu fullnægt. 

Á leið um dyr hrópaði hópur innrásarmanna:  "Við stöðvuðum þetta! Við stöðvuðum þetta.!" 

Trump hafði að vísu í hetjuskap miklum farið heim í Hvíta húsið í stað þess að efna loforðið um að verða samferða valdaránsmönnum, en mærði þá hins vegar óspart í frægu ávarpi í gegnum Twitter. 

Allt ofanskráð horfði heimsbyggðin öll agndofa á í sjónvarpi. En eftir á fullyrða samt enn sumir, að þeir, sem voru fremstir í flokki í innnrásinni hefðu verið félagar í Black Lives Matter og Antifa. 

Þeir sem skylt er að sjá til þess að innsetningarathöfnin verði ekki svipuð því sem gerðist 6. desember eru nú í ýmsum bloggpistlum og á netinu vændir um vænisýki og misbeitingu hervalds ef þeir dirfast að reisa rönd við því, sem hefur verið heitið í fjögur ár; að gripið verði til vopna í samræmi við heilaga grein stjórnarskrárinnar til þess að viðhalda völdum forsetans sem telur sig eiga hinn eina réttmæta handhafa forsetavaldsins.   

Sögð hafa ætlað að selja gögn Pelosi til Rússa

Verða COVID-árin tvö?

Um þessar mundir eru þjóðir heims, þeirra á meðal við Íslendingar, að glíma við þann vanda, sem heimsfaraldr veldur varðandi ferðalög og ferðaþjónustu. 

Í þeim efnum blasir það hvað eftir annað við, að enda þótt einstaka þjóðir komist á skárra ról en aðrar tímabundið, hrekkur það skammt ef ástandið er slæmt og jafnvel versnandi hjá öðrum þjóðum.  Því að nær öll ferðalög út fyrir landamæri hvers ríkis liggja til annarra landa, þar sem hlíta verður því ástandi og þeim reglum, sem þar ríkja.   

Þá getur verið afar bagalegt þegar um er að ræða ríki sem viðkomandi þjóðir nota mikið til þess að vera inni í ferðaleiðinni sem áfangar á lengri leið. 

Fyrir okkur Íslendinga er það til dæmis afar bagalegt að ástandið í bæði Danmörku og Bretlandi skuli vera með því versta í Evrópu, því að frá fornu fari hafa leiðir okkar oft legið í gegnum staði eins og Kaupmannahöfn eða London. 

Nú er bóluefnekapphlaup í gangi og einn aðal framleiðandinn hefur orðið fyrir tímabundinni töf af eigin sögn, sem stafi af því að meðan þar á bæ sé verið að gera ráðstafanir til þess að framleiða miklu meira bóluefni en áður, verði minna framleitt á meðan nauðsynlegar breytingar gangi yfir. 

Þegar þaö er skoðað að það þarf yfirleitt minnsta kosti tvo til, og sömuleiðis það flækjustig sem ríkir í löngum ferðalögum á milli landa almennt virðist vera ástæða til þess, ekki bara fyrir Ástrali, eins og tengd frétt á mbl.is fjallar um, heldur um alþjóðasamfélagið almennt, að búa sig undir það að árið 2021 kunni að verða síðara árið af tveimur sem kalla megi COVID-ár. 

Algjör landamæraopnun ólíkleg 2021

Indónesía; fyrsta COVID-flugslysið?

Ein af afleiðingunum af kórónaheimsfaraldrinum er sú, að flugfloti heims og þar með flugliðar, hafa setið í langvarandi lamasessi.  

Það er ekki bara fólgin í því gríðarleg skerðing tekna, heldur ógn, sem er afar lúmsk og hættuleg; fólgin í því að flugvélar sem ekki er flogið, drabbast niður, hvort sem þær eru nýjar eða gamlar, og einnig það að flugstjórar, flugvirkjar og aðrir flugliðar hafa "ryðgað" eins og það er oft orðað.  

Í upphafi rannsóknar á indónesiska flugslysinu hefur það verið dregið fram, að síðustu tvo áratugi hefur slysatíðni í farþegaflugi verið óeðlilega há og það að hluta til verið rakið til slælegs viðhalds og verklags í rekstri flugvélanna og þjálfun flugliða. 

Verði slysið núna rakið til einhvers slíks er ekki óhugsandi að það megi kalla fyrsta covid-flugslysið.  

Neitaði skimun og beið lengi við hliðið

Eftir Marokkó kemur rauverulegur styrkur í ljós.

Ef leikur íslenska landsliðsins á HM við Marokkó verður svipaður glæsileiknum við Alsír, verður það að vissu leyti varasamur ávinningur. 

"Leikkerfin voru stórkostlega vel útfærð" er setning sem er gegnumgangandi um leikinn við Alsír og hugsanlega líka um væntanlegan leik við Marokkó, en hætt er við að það verði ekki eins dásamlega auðvelt að útfæra þá á móti sterkari mótherjum, sem þá taka við og búa yfir sterkari leikmönnum sem þá taka við í leikjunum, sem erftir eru. 

Góðir þjálfarar þeirra munu þá að sjálfsögðu hafa legið yfir myndum af leikkerfum Íslendinga og undirbúið viðbrögð öflugri leikmanna gegn þeim.   

En engu að síður eru ungur aldur og mikil geta í bestu úrvaldsdeildum heims ávísun á það, að í núverandi liði Íslands búi efniviður í gullaldarlið, svo vitnað sé í Loga Geirsson. 

Þetta var stórkostlega vel útfært

Lúmskasta hálkan: Krap.

Á meira en sextíu ára akstursferli er óhjákvæmilegt á Íslandi að lenda í mjög misjöfnum aðstæðum, sem oft eru svo lúmskar og varasamar að afar erfitt er að varast þær og finna réttu viðbrögðin.  

Glerhálka getur myndast við aðstæður sem gera hana ósýnlega, rétt eins og heitið bendir til. 

Hálka myndast oft í lægðum í kyrrviðri þar sem kalt loft sígur niður í lægðirnar og mynda glæru, þótt hvergi í kring sé vottur fyrir hálku.   

Þegar nýsnævi fellur á klaka getur orðið margfalt meiri hálka en þótt það snjói á snjó ofan. 

Þegar rignir ofan á frostkalt yfirborð getur myndast geigvænleg hálka. 

Eitt varasamasta fyrirbrigðið er þó krap, jafnvel krap, sem sýnist meinlítið vegna þess hve laust það er í sér. 

En það er oft blekking, því að sé komið á bíl með breiðum dekkjum yfir ákveðinn hraða getur myndast afbrigði af "aquaplaning", "vökvaskautun". 

Þá lyftist bíllinn upp og skautar þannig ofan á krapinu að bílstjórinn getur EKKERT gert, hvorki stýrt bílnum né ráðið neitt við hann. 

Og eina ráðið felst í óbreyttu ástandi; að gera EKKERT, hemla né neitt, heldur leyfa bílnum að minnka hraðann af sjálfu sér. 

Það sem er verst við krapið er það, að þegar bíllinn byrjar að fljóta ofan á því, missa naglarnir allt grip, gagnstætt því sem er á meðan þeir krafsa þó eitthvað í klaka eða snjóþekju.  

Varað við lúmskri hálku

Cyclothon er aðdáunarvert tilhlökkunarefni. "Fighting spirit and fun!"

Flugfélagið WOW Air hleypti heldur betur lífi í þjóðlífið á klakanum, en þegar það hætti starfsemi var kannski mesta eftirsjáin fólgin í þvi að WOW Cyclothon hjólakeppnin skyldi detta upp fyrir. 

Fátt er aðdáunarverðara en það þegar saman fer fjöldaþátttaka, hressilegt veður, stórbrotið landslag og gríðarlegt stemning, keppnisskap, hraði og ákafi. 

Keppnin 2015 var hrífandi fyrir áhorfendur og með því að fylgjast með hluta hennar varð til bæði lag og texti um viðfangsefni jarðarbúa í umhverfismálu, sem hlaut nafnið "Let it be done!" og var sett bæði á 75 laga safndisk "Hjarta landsins" og textinn í samnefnda ljósmynda-söngljóðabók. 

Nú er Cyclothon að koma aftur og hér er upphaf textans "Let it be done!" 

 

"LET IT BE DONE!   

 

Framfarasporið; progressive step! 

Let it be done! Come on, let´s have fun!

On a journey to a fight that must be won! 

 

We are the generation that starts cleaning up the earth! 

We are the generation that shall give new vision birth 

By spurting over obstacles up every slope and hill

with ever growing endurance and strength and faith and will!   

 

With power from clean energy we light the brightest beam! 

With power from our deepest hearths because we have a dream!

By using all our wit and guts we sweep through storm and rain

to undertake enormous task, defying weariness and pain!

 

Let it be done!  Fightingg spirit and fun!  

Bicycles on the run!  

Father and mom!  Daughter and son!  

Electric bikes on the run!..."

 

Lagið og textinn eru lengri í heild, en þessi byrjun vísar beint til stemningarinnar í hjólakeppni. Lagið er á Spotify í hópi laga af safndiskinum Hjarta landsins.  

Cyclothonið fer aftur af stað með breyttu sniði

Íslensk fjölmiðlun hefur ekki náð sér eftir hrunárin.

Neikvæð áhrif bankabólunnar 2002-2008 og Hrunsins í framhaldinu voru mikil á íslenska fjölmiðlun sem hefur aldrei náð sér síðan.  

Frá 2002 til 2008 var í gangi ákveðin atgervisflótti vegna þess að öflugustu viðskiptafyrirtækin sem í eindæma tilbúinni uppsveiflu lokkuðu til sín álitlegasta fjölmiðlafólkið, og oft á tíðum það fólk, sem hafði sérhæft sig eitthvað í viðskiptamálum. 

Í Hruninu tók ekki betra við vegna miskunnarlausra uppsagna af völdum fjármálakreppunnar. 

Þá var freistingin oft sú að segja þeim upp, sem öflugastir voru og komnir á gott kaup og ráða í staðinn ungt og tiltölulega óreynt fólk, sem sætti sig við mun lægri laun. 

Dæmi voru um að þetta væri misráðið í þá veru að nýju starfskraftarnir gátu hvorki afkastað sama magni né heldur jafn vönduðu og þeir sem reknir voru, þannig að jafnvel tveir fyrir einn dugði ekki. Dæmi eru um að jafnvel þrír dugðu ekki fyrir einn.

Í kófinu og allri sprengingunni í því yfirgengiega magni af rusli, sem mokað er út á svonefndum samfélagsmiðlum hefur aldrei verið eins mikil þörf á vandaðri blaðamennsku og nú, og sjaldan jafn erfitt að viðhalda gæðum.     

 

„Áfall fyrir íslenska samfélagsumræðu“