Athyglisverð tilfærsla skjálftanna, nær Hafnarfirði og Hvassahrauni.

"og Hvassahrauni.." Af hverju er þetta nafn nefnt í þessari fyrirsögn, sem fjallar um áberandi atriði í skjálftunum í dag, stóru skjálftarnir sem er að safnast saman sér á parti nær Trölladyngju en áður? Jú, vegna þess að grænu stjörnurnar á meðfylgjandi korti sýna skjálfta, sem eru meira en 3 stig, og núna eru þeir að stækka grænu kökuna, sem er lengst til hægri á kortinu.

Eins og staðan er núna, sést, að það er alveg möguleiki á því að fyrirhugaður alþjóðaflugvöllur sé að lenda á svipuðu hugsanlegu áhrifasvæði og Reykjanesbrautin við Voga og á Strandarheiði, sem hefur verið nefnd í skoðun sérfræðinga á ferli mögulegra hraunstrauma frá óróasvæðinu.  Svonefndur Hvassahraunsflugvöllur 

er ekki bara einhver hugdetta heldur einbeitt áætlun um gerð risamannvirkis á hraunflæmi sem runnið hefur fyrir stuttu síðan á mælikvarða jarðvísindanna. 

Skjálftar eru byrjaðir að mælast nálægt Trölladyngju áhrifasvæði eldsumbrota á því svæði liggur á svæðinu milli Kúagerðis og Straumsvíkur. 

Snarpur skjálfti reið yfir

Gríðarlegur munur á Osló, syðri hluta Noregs, og nyrðri hluta Noregs.

Á kortum, sem sýna útbreiðslu COVID-19 í Evrópu er sláandi munur á nyrsta hluta álfunnar og öðrum hlutum hennar.

Engu er líkara en að lína liggi nokkurn veginn um 62 breiddargráðu þannig að Ísland og nyrðri hluti Noregs hafa verið græn, en lönd öll dökkbrún eða brún þar fyrir sunnan. 

Enginn hluti byggðar erlendis líkist meira suðvesturhluta Íslands hvað varðar hnattstöðu, menningu, þjóðlíf, veðurfar og mannfjölda og Þrændalög með Þrándheim sem höfðustað. 

Útbreiðsla veirunnar fer ekki eftir þjóðerni heldur að sjálfsögðu eftir landfræðilegum aðstæðum sem marka samgöngur og samskipti þar sem eru ákveðin skil á milli Þrændalaga og þess hluta landdsins, sem liggur sunnan Þrændalaga. 

Syrtir í álinn í Ósló

Sjálfvirkur heimsækjandi handan við hornið á ný?

Af fréttum af uppgangi í smíði hvers kyns vélmenna í COVID-19 faraldrinum má ráða, að langmerkilegasta uppfinningin hafi verið íslenskur, nánar tiltekfið í þáttaröðinnni Heilsubælið, sem var sýnd í upphafi Stoðvar 2. 

Þetta atriði, sem Laddi lék, en Gísli Rúnar Jónsson lagði væntanlega orð í munn, er ein af mörgum perlum sem þessi snargáfaði snillingur lét eftir sig; maðurinn sem gat grínað yfir sig eins og einn af vinum hans lýsti því að honum látnum.  

Hafi þetta atriði ekki verið meðal þeirra atriða, sem fundust í það safn, sem notað var í minningarþætti um meistarann mikla, væri fengur í því að draga það fram og sýna á ný, því að það var greinilega langt á undan sinni samtíð, nánar tiltekið 40 árum á undan. 

Vélrænn félagsskapur í faraldri

Skammsýni: Fyrst byrjað á hamfaralíkönum upp úr 1990, en þeim ekki lokið.

Fyrir 40 árum, kringum 1990 voru jarðfræðingar farnir í ljósi Kröfluelda 1975 til 1984 að huga að nauðsyn  þess að gera ítarlegar áætlanir um viðbrögð við mismunandi eldvirkni á Reykjanesskaganum. 

Ef rétt er munað hóf Axel Björnsson þessa vinnu og hugðist skipta áhrifasvæði eldgosa í tvo meginhluta, annars vegar nyrðri hlutann, sem næði suður að Hafnarfirði, og hins vegar syðri hlutann, sem næði frá Hafnarfirði og suður úr. 

Þegar séð varð hve óhemju mikil áhrif eldvirkni á Reykjanesskaganum gætu haft á samgöngur, rafmagn og vatnsveitu, varð að ráði að byrja á öðru svæðinu og geyma hitt.

Nú hefði mátt halda að nyrðra svæðið, þar sem meginþorri þjóðarinnar býr, fengi forgang, en það var nú öðru nær. 

Axel var beðinn að byrja á syðra svæðinu á þeim forsendum að fljótlegra væri og auðveldara að leggja fram og æfa viðbragðsáætlun. 

Afleiðingin varð sú að eitthvað var krukkað í aðgerðir á syðra svæðinu, en hitt bíður enn!

Svo virðist sem nú ætli svipað að verða uppi á teningnum, því að aðeins er skoðað, hvernig gos sunnan Keilis myndu hafa áhrif. 

Ef látið er þar við sitja, verður því í raun sleppt að skoða neitt meira núna. 

Miðað við fyrstu skoðun Axels jarðfræðings á sínum tíma, gæti allt höfuðborgarsvæðið rofnað úr vegasambandi við vegakerfið, rafmagnið farið af og vatnið lika ef það gysi á nyrðra svæðinu. 

Athugunin núna er greinilega allt of takmörkuð, ef látið verður við hana eina sitja. 

Ef gosvirkni kæmi upp aðeins nokkrum kílómetrum fyrir norðaustan Keili, er ekki aðeins Reykjanesbrautin undir, heldur líka svæði mað stórum millilandaflugvelli, sem einbeittur vilji er fyrir að reisa á sama tíma sem augljóst er, að bættur Reykjavíkurflugvöllur er besta ráðstöfunin bæði almennt og í hamförum til þess að auka flugöryggi. 

Er það ekki dæmigert fyrir íslenska skammsýni, ef flugvöllur, sem gæti orðið eini nothæfi alþjóðaflugvöllurinn á meginhluta landsins í hamförum er lagður niður, en í staðinn reistur nýr flugvöllur eins nálægt virku eldfjallasvæði og hugsast getur?

Þess má geta að um Elliðaárdal liggur hraun út í sjó, sem rann fyrir nokkrum þúsudum ára og það sýnir, hvað gæti gerst ef jarðeldur kæmi upp í Bláfjöllum eða norðvestur af þeim.

Keflavíkurflugvöllur er að vísu sem stærsti flugvöllur landsins eins langt frá eldstöðvum á Suðurnesjum og hægt er að hafa hann, en samt eru aðeins nokkrir kílómetrar frá honum í eldstöðina Stapafell og innan við tíu kílómetrar frá honum til eldstöðvanna í Eldvörpum og Svartsengi. 

Þar voru bæði mældar hæðarbreytingar og kvikuinnskot í fyrra. 

Í úttektinni núna er viðurkennt að það sé ekki útilokað að gos á Reykjanesskaga geti truflað flugumferð um völlinn. 

Hitt kemur ekki fram, að Reykjavíkurflugvöllur er margfalt lengra frá eldstöðvum en Keflavíkurflugvöllur og eins langt frá áhrifasvæði eldgosa og mögulegt er. 

Fyrirhugaður Hvassahraunsflugvöllur er hins vegar aðeins örfáa kílómetra frá eldstöðvum og er meira að segja ætlað að liggja ofan á hrauni, sem tiltölulega nýrunnið og í ofanálag á hann að heita "Hvassahraunsflugvöllur"!  

Reykjanesbraut í hættu en byggð sleppur

6 sentimetra tilfærsla meginlandsflekanna á rúmum sólarhring er stórmál.

Reykjanesskagi er á mótum tveggja meginlandsfleka, Ameríkuflekans og Evrópuflekans, og nýjustu fréttir af gps mælingum eru þær að þar sem mesta hreyfingin hefur mælst, sé tilfærslan 6 sentimetrar. 

6 sentimetrar sýnist ekki há tala, en þegar haft er í huga að árleg flekahreyfing í gegnum landið er rúmur metri á öld og einnig hafðar í huga þær ógnar stærðir sem felast í dýpt þessara flekaskila og þær trilljónir tonna, sem flekarnir vega, er um stórmál að ræða. 

Flekaskilin færast einn metra í sundur á öld, eða einn sentimetra að meðaltali á ári, svo að 6 sentimetrar eru ekkert smáræði. 

Nú rétt áðan fannst 4,8 stiga skjálfti. Já, eins og skáldið orti um Skaftáreldana: 

"Hornsteinar landsins braka..."

Öflugur skjálfti

Furðu algengt óþol sumra ökumanna í garð léttra bifhjóla.

Þannig háttar til hjá síðuhafa, að þegar hann þarf að "fara í kaupstaðarferð" austast úr Grafarvogshverfi í átt að Gullinbrú, liggur leiðin á um 800 metra kafla um Strandveg þar sem umferðin fer um veg, sem er ein akrein í hvora átt án þess að eyja sé á milli. 

Yfirleitt er hjólinu ekið á 50 kílómetra hraða, sem er hámarkshraði á götunni og á smærra léttbifhjólinu mínu líka hámarkshraði á því. 

Á kafla hafa verið varasamar holur í malbikinu á kafla það nálægt hægri brún vegarins að varasamt hefur verið að fara á hjólinu alveg á ystu brún og skárra að vera aðeins innar á veginum á hámarkshraðanum. En að öðru leyti að reyna að vera úti við brúnina sem lengst á þessum varasama kafla, og veldur mest um það ótti við þá mörgu bíla sem fara mun hraðar þarna um. 

En í hvert sinn hefur verið nauðsynlegt að sýna sérstaka aðgætni varðandi ökummenn bíla, sem sem koma á eftir hjólinu ; og ekki aðeins telja það bráðnauðsynlegt að fara yfir þennan hámarkshraða, og oft langt yfir hann, upp í 70-80, heldur látið það fara í skapið á sér að allir aðrir skuli ekki brjóta reglur um hámarkshraða.

Það gerist furðu oft að þessir ökumenn, neyta allra bragða til að fá útrás fyrir gremju sína og refsa öðrum vegfarendum fyrir löghlýðni þeirra með því að svina fram hjá þein og jafnvel þeýta flautuna.

Ef rétt er, að hjólreiðamennirnir á myndinni á mbl.is hafi verið á allt að 49 km hraða er það atriði í málinu. 

Í ljósi reynslunnar á Strandvegi kemur það ekki á óvart að ökumaður bílsins sem var ekið á eftir þeim, hafi gripið til sinna ráða til að halda hraðanum yfir 50 km/klst. 

Á Gullinbrú er til dæmis 60 km/klst hámarkshraði, en oft má sjá óþolinmóða ökumenn, sem sætta sig ekki við minna en 80 - 90 km og láta stundun aðra ökumenn finna fyrir sér. 

Hjólreiðafólk ósammála túlkun lögreglu

Danir hafa 30 km/klst hámarkshraða á reiðhjólum og lægri flokki 50cc bifhjóla.

Samkvæmt íslenskum lögum falla reiðhjól, rafreiðhjól og hjól í lægri flokki 50cc léttbifhjóla og samsvarandi rafknúnum hjólum undir ákvæði um 25km/klst hámarkshraða. 

Þetta er meginreglan í Evrópu, en í Ameríku er þessi hraði 32km/klst, (20 mílur), og í nokkrum Evrópulöndum hefur hraðinn verið færður upp í 30 og jafnvel 35 km hraða. 

Danir eru með 30 km/klst hraða af þeirri einföldu ástæðu, að á þeim hraða falla hjólin betur inn í umferðina á þeim mörgu stöðum þar sem er 30 km/klst hámarkshraði í gatnakerfinu.

Það er augljóslega mun hættuminna að hjólin fylgi almennum hraða heldur en þau fari 5km/klst hægar, þvælist fyrir bílaumferðinni og skapi óþarfa hættu. 

Danska ákvæðið og fleiri undantekningar um afl rafhreyfla sýna líka, að það er greinilega misskilningur að "Brussel" reglur séu klappaðar í stein. 

 

Þegar ferðast er um Evrópu og notkun reiðhjóla og vélhjóla skoðuð sést vel hvernig ökumenn bíla og hjóla sameinast um að nýta þá kosti til greiðari umferðar og meiri afkasta gatnanna, sem lipurð og smæð hjólanna gefa. 

Þar væri líklegast óhugsandi að atvik eins og sýnt er í tengdri frétt á mbl.is ætti sér stað þar sem hjólin tefja fyrir umferð og skapa hættu, bæði fyrri hjólreiðafólkið og fólkið í bílunum. 

Óheimilt að hjóla á miðri akrein á 50 km götu

Kínverjar með marga sniðuga mini-rafbíla. Líka Volkswagen og Citroen.

Nokkrir öflugir framleiðendur nýrrar kynslóðar ódýrra lítilla rafbíla eru nú að koma með þá á markað.  

Flestir eru í Kína, en Citroen verksmiðjurnar eru að byrja að framleiða Citroen Ami, sem er svo stuttur, að hann kemst þversum í stæði. 

Þessir bílar eiga að ryðja braut fyrir nýja hugsun í borgarumferð, þar sem beinasta leiðin til að leysa umferðarvandann er að nota minni bíla en nú sprengja gatnakerfin. 

Rafbíllinn Hong Guang Min-EV hefur selst í 55 þúsund eintökum á nokkrum mánuðum og er styttir en gamli Mini, aðeins 2,91 m, en með því að hafa hann 1,66 m á hæð, er hægt að setja fjóra í sæti hans. Með aftursætin niðurlögð er farangursplássið sagt vera 700 lítrar. Með því að bera hann saman við bílinn neðst á síðunni, er hægt frá uppgefnum upplýsingu að fá raunhæfar tölur, sem eru þessar: Eigin þyngd 665 kíló, álíka og Tazzari Zero bíllinn neðst á síðunni. 17,4 hestöfl og 13,8 Kwst gefa 100 km hraða og 100 km drægni í raun við íslenskar aðstæður. Stór kostur er að bíllinn er framleiddur undir handleiðslu General Motors og getur tekið fjóra í sæti. 

Uppgefið verð gæti orðið um 2 millur og orkueyðslan um 3 krónur á kilómetrann, svipað og á Tazzari Zero. 

Hér á síðunni hefur verið greint frá fyrirætlun Volkswagen með að láta dótturverksmiðjur sínar framleiða bílinn SEAT Minimo í sérstakri verksmiðju í Barcelona þar sem á að rísa miðstöð hinnar nýju byltingar. 

Síðuhafa sýnist Minimo skila bestri niðurstöðu, útskiptanlegar rafhlöður og dyr, sem hurðir opna loðrétt, 90 km hámarkshraði og 100 km drægni, ökumaður einn frammi í og farþegi beint fyrir aftan hann aftur í.

Tveir rafbílar í þessum stærðarflokki, ítalskir af gerðinni Tazzari Zero, voru fluttir til landsins 2017, er annar þeirra á neðstu myndinni og eru ytri mál þeirra og þyngd svipuð og á Hong Guang Mini-EV, svo og afl, hraði og drægni. 

Þeir voru á boðstólum nýir fyrir 2 millur 2017, taka tvo í sæti, með ágætt farangursrými, ná 100 km hraða og hafa 100 km drægni á sumrin. 

Síðuhafi hefur ekið honum um ellefu þúsund kílómetra, en ekur að mestu á rafknúnu léttbifhjóli, bensiknúnu 125 cc Hondu vespulaga hjóli á lengri leiðum og rafreiðhjólinu Náttfara á stystu leiðum. 

Þetta hefur verið gert sem tilraun til að prófa hvernig hægt er að nota "rafbíl litla mannsins" eða "hjól litla mannsins" hér á landi.  

Kínverski rafbíllinn sem skákar Teslu

Ný afbrigði af COVID-19; líkt og stríð með nýjum vopnum.

Á síðustu 40 árum hefur ofnotkun og röng notkun sýklalyfja hrundið af stað stríði með stökkbreytingum sýkla með fjölónæmi sem líkist því að stríðsaðili komi sífellt fram með ný vopn eða endurbætur á þeim. 

Þetta stríð heyja svonefndar kórónaveirur nú með nýjum afbrigðum, svo sem SARS fyrir rúmum áratug sem COVID-19 er afbrigði af.  

Af COVID-19 birtast sífellt ný stökkbreytt afbrigði í stanslausu stríði heimsfaraldurs, sem enn er í fullum gangi og ógnar með hótunum um öflugri afbrigði í útbreiðslu og virkni. 

Þetta er veruleiki 21. aldarinnar, sem mátti sjá fyrir strax upp úr 1980 en menn hafa ekki verið nógu vakandi gegn, þrátt fyrir aðvaranir sérfræðinga. 

Nýtt afbrigði breiðist hratt út í New York

Hagkvæmni gæðanna eftirsóknarverðari en hagkvæmni stærðarinnar.

Það er margföld reynsla af því í samkeppnisumhverfi, að enda þótt viðurkenna beri hagkvæmni stærðarinnar, má ekki vanmeta hagkvæmni gæðanna.  

Ekki þarf að nefna annað en svissnesku úrin á sínum tíma og vörumerki eins og BMW, Honda og Yamaha á vélhjólum. 

Hvað BMW hjólin snertir hafa gæðin skilað framleiðandanum svo mikilli sölu að hagkvæmni stærðarinnar hefur fylgt með. 

Hagkvæmi gæðanna er grundvöllur að hagkvæmni stærðanna þegar betur er að gætt.  

Á tímabili einblíndu margir á þann nöguleika að skipta út mjólkurkúm á Íslandi og taka inn stærri og afkastameiri norskan kúastofn. 

Þegar þetta var í gangi gleymdist alveg að leggja mat á sérstöðu þeirrar gæðamjúlkur sem íslenska kýrin gefur af sér á heimsvisu. 

Sem betur fór féllu menn ekki fyrir hugmyndinni um útskipti á stofnum með öllum þeim kostnaði sem hefði fylgt því að breyta fjósunum til samræmis. 

Það gladdi síðuhafa, sem er gamall kúarektur, mjög. 

Hagkvæmni stærðarinnar felst ekki aðeins í stærð gripanna hvers um sig, heldur líka í heildarstærð hvers kúabús. 

Rétt eins og að gæði kórsöngs felst ekki aðeins í stærð kóranna, heldur samhljómi raddgæðanna. 

Milljarða bati í mjólkuriðnaði