Aukin tækni í læknavísindum veldur vandasamri forgangsröðun.

Stöðugar framfarir í læknavísindum leiða til þess að menn hneigist til forgangsröðunar og breytinga á henni eins og greint er frá í viðtengdri frétt á mbl.is. 

Sem dæmi má nefna fluglækningar, þ. e. lögbundnar læknisskoðanir flugmanna. 

Í þeim efnum voru miklar framfarir og reyndum við Íslendingar að vera ekki eftirbátar annarra þjóða, enda í raun ómmögulegt vegna þess að vinnusvæði flugmanna nær yfir allan hnöttinn og því nauðsynlegt að hafa samræmdar kröfur um allan heim. 

Á timabili voru mælingar á heyrn orðnar afar fullkomnar og tæknivæddar, en það kostaði líka mikið fé. 

Kom þar að gerð var ítarleg rannsókn á gagnsemi hinna mismunandi atriða í skoðununum og kom þá í ljós, að enda þótt gott og blessað væri að hafa heyrnarmælingarnar svona viðamiklar, var fénu til þess var betur varið í að halda uppi öryggi annars staðar í kerfinum.  

Hér á síðunni hefur verið greint frá því þegar forgangsröð í sparnaði birtist í því, að fella niður ákveðnar aðgerðir þegar fjárveiting til þeirra dugðu ekki allt árið. 

Þannig háttaði til fyrir nokkrum árum að mælingar, sem sýndu gáttaflökt, voru felldar niður síðustu tvo mánuði ársins, af því að fjárveitingin var þrotin. 

Gáttaflökt getur valdið heilablóðfalli og mikilvægt að uppgötva það og gera viðeigandi ráðstafanir sem fyrst. 

Einn vina minna lenti í því að ákveðið var að fresta skoðun á honum fram yfir áramót, sem voru framundan. 

Þessi forgangsröðun reyndist röng, því að hann fékk einmitt heilablóðfall á þessum sparnaðartíma. 

Við tók margra mánaða rándýr læknismeðfer með tilheyrandi endurhæfingu á Grensásdeild, þannig að þegar upp var staðið, varð þetta tilfelli margfalt dýrara og skaðlegra en ef brugðist hefði verið við þótt fjárveitingu vantaði. 

þEr þá ótalið mikið tjón vegna vinnutaps og miklar líkamlegar og andlegar þjáningar. 

Næst ekki að hreinsa krabbameinið

Afrek í "retro"hönnun. Sami maður og hannaði nýja Mini.

Þegar gamli Mini var lagður af um síðustu aldamót og nýr tók við, kom í ljós, að í raun var um minnsta BMW bílinn að ræða, og enda þótt vel tækist til að gefa honum aksturshæfni sem hæfði merkinu, mátti bæði gagnrýna, hve stór bíllinn var og að ekki skyldi vera hægt að ná enn betur útliti hins gamla. 

Að öðru leyti tókst þessi endurnýjun vel og lifir enn góðu lífi. 

Sagt var að það hefði verið forstjórafrú Fiat sem fyrst lagði fram hugmyndina að nýjum Fiat 500, og reyndist sú hugmynd afburða vel og hefur haldið verksmiðjunum gangandi sem akkeri velgengni þeirra.

Fenginn var sami maður til að sjá um hönnun Fiat 500 21. aldarinnar á 50 ára afmæli hans 2007 og meðal annars var sá gamli fremstur í inngönguröðinni á Vetrar-Ólymmpíuleikunum.  

Nýi Fiat 500 reyndist afrek í hönnun "retro"bíla, því að bæði tókst að ná útliti hins gamla mun betur en á nýja Mini og hafa nýja Fiatinn mun minni.

Með hönnun rafbíls með sama útliti er bætt við þetta afrek.

Þrátt fyrir að bíllinn sé feti styttri en Honda-e er rafhlaðan átta kílóvattstundum stærri og drægnin að sama skapi meiri.

Af því að bíllinn er léttari en meðalstórir rafbílar er drægnin meiri en ella, og þriðja hurðin hægra megin er snjöll lausn á rýmisvandanum í aftursætinu.

Þótt verðið sé ansi hátt miðað við stærð bílsins verður að hafa það í huga, að í borgarumferð er að meðaltali rúmlega einn maður á ferð í einkabílum, og rýmið frammi í alveg nóg í umferð, þar sem svona smár bíll að utanmáli er hreinn rafmagnaður draumur.    

Rafmagnaður borgarbíll

Skárra að bíða og hafa þetta öruggara og tölurnar gefi betri vísbendingu.

Seinkun á birtingu fyrstu talna úr Reykjavík um eina og hálfa klukkustund veldur að vísu talsverðum vandræðum í allri dagskrá kosningasjónvarpsins, en ef þessi seinkun hefði legið fyrir fyrr, hefði verið að breyta mynstri sjónvarpsins og þar með fulltrúa flokkanna og annarra.  

En tvennt er kannski gott að hafa í huga.

Annars vegar að í ljósi reynslunnar í síðustu Alþingiskosningum er það lykilatriði að ekki sé hætta á eins herfilegum mistökum og þá ollu vandræðum vikum saman á eftir. 

Hins vegar myndi flýting fyrstu talna þýða, að búið yrði að telja mun færri atkvæði en gert er nú í nótt, og þá myndu tölurnar verða óáreiðanlegri en ella. 

Talsverðar tafir á fyrstu tölum úr Reykjavík

Spurning, hvort stefnir í mistök í vali kosningadags.

Ömurlega lítil kjörsókn í byggðakosningunum virðast ætla að verða helstu tíðindi þessa dags, sem marka má síðustu fréttir af henni. 

Löngu var fyrirséð að Eurovisinúrslitin yrðu með sínum kosningum á sama kvöldi, og yrði nöturlegt ef árekstur þessara tveggja viðburða ylli því að jafn mikilvæg athöfn og framkvæmd lýðræðisins skaðaðist af þessum sökum. 

Lokuðu í hálftíma og fólk fór án þess að kjósa

Þegar meirihlutinn hékk á fáum atkvæðum áratugum saman.

Lungann úr siðustu öld ríkti nær óbærileg spenna í hverjum bæjarsjórnar- og síðar borgarstjórnarkosningum áratugum saman.  

Kosningarnar 1957, 1986 og 1990 urðu undantekningar, en í hinum tókst Sjálfstæðisflokknum að hanga á meirihluta út á minnihluta atkvæða, vegna þess að andstæðingarnir buðu ekki fram einn lista.  

Á þessari öld heyrir það sögunni til að einn flokkur geti skipað meirihlutann í Reykjavík, en spennan ríkir samt í því formi, hvort ríkjandi samsteypumeirihluti haldi velli.

Í nær öllum kosningum síðustu aldar datt spennan niður þegar úrsltin voru kynnt, en á þessari öld getur spennan haldið áfram eftir kosningar þegar óvissa getur ríkt um samsetningu nýs meirihluta.  

„Kósí“ heimaveður í kvöld

Flott auglýsing í keppni við villtustu James Bond myndirnar.

Kynning Land Rover á nýjasta 510 hestafla Range Rover Sport var flott kvikmynda- og auglýsingagerð að öllu leyti, allt frá brjálæðislegum brellum til afar skemmtilegrar frammistöðu þeirra sem komu fram. 

En þeim sem hafa farið um svæðið við Kárahnjúka, þar sem sýingarbíllinn var látinn sýna hvers hann var megnugur, varð ljóst frá fyrstu mínútum til hinna síðustu hve fjarstæðukennd flest atriðin voru. 

Þegar Range Roverinn var látinn klifra upp stórgrýtið í norðurhlið Kárahnjúkastíflu á næfurþunnum "low profile" dekkjunum og rúlla botni Hafrahvammagljúfurs upp á ofsahraða fer samt ákveðinn aulahrollur um hvern þann, sem vill sjá örla eitthvað á sennilegum kúnstum. 

Nýr Range Rover Sport við Kárahnjúka

Snilldarflugvélin sem aldrei komst í íslenska flugflotann.

Fyrir um 40 árum sýndu slysatölur, að í höndum álíka reyndra flugmanna voru banaslys hlutfallslega færri á eins hreyfils flugvélum en tveggja hreyfla. 

Fram að því höfðu menn vitað að slysatíðnin væri hærri á eins hreyfils flugvélunum, en aðalástæðan fyrir því var að óreyndari flugmenn flugu þeim. 

Nokkrar ástæður voru nefndar fyrir hinni óvæntu niðurstöðu sem þessi pistill byrjar á:

1. Hreyfill stððvast á eins hreyfils vél er ákvörðunin um framhaldið einföld; að stjórna vélinni til lendingar á skásta lendingarstað. 

2. Eins hreyfils flugvélar mega ekki vera með hærri ofrishraða en 69 mílur og nær allar tveggja hreyfla flugvélar hafa mun hærri hraða, sem þýðir, að þær geta ekki lent á eins litlum hraða. 

3. Það er miklu flóknara og erfiðara að stjórna tveggja hreyfla vél, sem vantar afl á annan hreyfilinn, mun fleira sem gera þarf og gera það það í réttri röð.  

4. Á tveggja hreyfla vél hættir mönnum frekar til þess að fljúga í erfiðum eða hæpnum veðurskilyrðum. 

5. Á tveggja hreyfla vél freistast menn frekar til þess að reyna að komast sem lengst, og missa þá oft af tækifærum til skaplegri lendingar en þeir standa síðar frammi fyrir. 

 

Lengi vel voru litlar tveggja hreyfla vélar með bulluhreyfla notaðar í atvinnuflugi á styttri vegalengdum með tiltölulega fáa farþega og lítla fragt og voru. 

Þegar skrúfuþotuhreyflar komu til sögunnar reyndust þeir margfalt öruggari og gangvissari, og þá datt flugvélaframleiðandanum Cessna í hug að láta hanna heppilega flugvél með einum slíkum hreyfli í stað tveggja. 

Þessi flugvél, Cessna Caravan, gat borið allt að 14 ferþega, var með fastan hjólabúnað og nægilega góða hægflugseiginleika til þess að auka hæfni til lendinga á stuttum og grófum brautum.  

Hún sló í gegn um allan heim og í atvinnuflugvinu var slysatíðnin minni en á tveggja hreyfla bulluhreyflavélum. 

Viðtengd frétt um það hvernig farþegi gat lent svona vél þegar flugmaðurinn missti meðvitund er sláandi.  

Í flestum löndum var leyfilegt að fljúga blindflug með farþega í áætlunarflugi og atvinnflugi. 

Margt benti til þess að Cessna Caravan ætti erindi á Íslandi, en hér fékkst ekki viðurkenning á því að hún fengi viðurkenningu í farþegaflugi í atvinnuskyni. 

Þess vegna komst þessi snilldar flugvél aldrei í íslenska flugflotann. 

 

,

Farþegi lenti flugvél

Aðkallandi "innviða"mál að slá í klárinn við hleðslustöðvarnar.

Líklega er skortur á hraðhleðslustöðvum helsti dragbítuinn í rafvæðingu bílaflotans.

Nú má að vísu sjá tvenns konar framkvæmdir í gangi sem eru dæmi um orkuskiptin, annars vegar hraðhleðslustöðvar á lóðum Húsasmiðjunnar og hins vegar lokun bensínstöðvar við Fellsmúla.

En betur má ef duga skal.  

Líkt og var á tímum mikillar fjölgunar eldneytisknúinna bíla  eftir 1950 er nú í gangi tilhneiging til stækkunar á hreyflum og orkugeymum rafbíla sem kallar eitt og sér á aukin afköst hreðslustöðva í viðbót við fjölgun bílanna.  

Hraðhleðsla á lóðum Húsasmiðjunnar

Í mörg horn að líta í náttúruverndarmálum höfuðborgarsvæðisins.

Náttúruverndarmál á höfuðborgarsvæðinu virðst koma lítt til umræðu í kosningabaráttunni. 

Í þeim málum er í miklu fleiri horn að líta en margir halda, og sums staðar eru umdeilanlegt hvernig umgengni af ótrúlega mörgu tagi fer með landið.  

Sem dæmi eitt af mörgum dæmum um það má nefna, að enda þótt hraun njóti sérstakrar verndar í náttúruverndarlögum sýnir ýmislegt litla virðingu fyrir því, eins og Gálgahraunsdeilan bar með sér. 

Nálægt Kaldárselsvegi hefur verið farið offari í skógrækt með því að láta ekki hraunstrauminn ofan úr Búrfelli ósnortinn þar sem hann liggur storknaður eins og fallegt sköpunarverk, heldur þekja hraunið með barrtrjám. 

Á nyrðri enda Undirhlíða gegnt Kaldárseli, sem stundum var nefndur Sandfell um miðja síðustu öld var reist girðing á ská upp hlíðina hér um árið og gróðursett sunnan við hana þannig að þessi skörpu skil eru tilsýndar eins og tákn um mátt hinnar stórvirku mannshandar, dregið með reglustiku á skjön við allar línur landslagsins á þessum slóðum. 

Gróðureyðingin á mestöllum Reykjanesskaganum er af mannavöldum og birtist í uppblásnu landi af völdum sauðfjárbeitar og eyðileggingu margra fallegustu gíga skagans með malarnámi stórvirkustu tækja. 

Einna ljótust er tormtíming afar fagurra tvíburagíga, tengdum saman með fagurri hrauntroð á Hellisheiði skammt ofan við stöðvarhús Helliheiðarvirkjunar. 

Kalla má þá stefnu, sem ráðið hefur ríkjum í illri meðferð Reykjanesskagans Rauðhólastefnuna og kristallast í því hvernig þessum sérstæðu gervigígum var nánast alveg eytt á öldinni sem leið.  

 

Ákall VG um náttúruvernd á höfuðborgarsvæðinu

Covid-19 er algert ólíkindatól.

Það sést enn og aftur þegar frásögn Ragnheiðar Júlíudóttur er lesin, að COVID-19 pestin býr yfir nánast ótakmörkuðum möguleikum til að herja á fólk, sem hafa birst allt frá því hún nam hér land. 

Hún virðist enn búa yfir þessum eiginleikum þrátt fyrir bólusetningar og örvuarsprautur. 

Um það getur síðuhafi vitnað, en veirufjandinn gekk alveg einstaklega rösklega til verks, þegar hún barði að dyrum um miðjan mars, fyrst með þessu algengasta, nefrennsli og hálsbólgu, en síðan fór hún á fullt með svo miklum verkjum um allan líkamann, að hvorki var hægt að sitja, standa eða liggja í sólarhring. 

Ótugtin kórónaði síðan verkið með lungnabólgu, að vísu vægri. Í kjölfarið fylgdi síðan blóðeitrun í hæl og ökkla, sem tók næstu vikur að stöðva hvað útbreiðslu varðaði, en áfram heldur samt viðureignin við hana, því þessi getur orðið fjandi þrálátur þótt stöðvuð hafi verið með fúkkalyfjum. 

Eins og er, ríkir kyrrstaða í þessum heilsufarsmálum, en í bili hefur orðið að draga úr hröðum stigahlaupum í blandaðri líkamsrækt, sem hefur verið kjölfesta í uppbyggingu sæmilegrar heilsu. 

 

Mikil streita olli miklum veikindum