Eini landshlutinn án nútíma flugs og vegasambands í sextíu ár.

Fyrir sextíu árum voru Vestfirðir eini landshlutinn þar sem sæta þurfti sjávarföllum til að komast á bíl inn fyrir landshlutamörkin, eini landshlutinn þar notast var við fjallaslóða fyrir jeppa yfir óbrúaðar ár á Þingjannheiði; það þurfti bát til þess að komast á milli sunnanverðra og norðanverðra fjarðanna milli Bíldudals og Hrafnseyrar og voru og eru enn eini landshlutinn þar sem um háveturinn var ekki hægt að fljúga til og frá fjörðungnum í myrkri, jafnvel í hinum fínustu flugskilyrðum að öðru leyti.  

Hið síðastnefnda er sem sagt enn við lýði 60 árum síðar og engin fyrirsjáanleg breyting á því. 

Sjálfkrafa lokun í allt að 20 klukkustundir bara vegna myrkurs í skammdeginu er gargandi fornaldarfyrirbrigði í megnu ósamræmi við nútíma flug. 

Þótt Dýrafjarðargöngin breyti nú miklu um landssamgöngur milli svæða vestra, er hið 60 ára amla fyrirbrigði Dynjandisheiði áfram í æpandi mótsögn við nútíma landssamgöngur.  

Skora á stjórnvöld að klára veg um Dynjandisheiði

Að koma eða koma ekki, getur það verið málið?

Stundum getur það komið fyrir, að með því að koma eða dvelja áratugum saman oft á ári á einhverjum stað, haldi maður að hann þekki þennan stað út og inn á alla lund. 

Þannig háttaði það til í Vestmannaeyjum í hálfa öld með óteljandi heimsóknum, svo sem á sjómannadaginn, þjóðhátíð, héraðsmótum, Sumargleðinni og í gerð fjölda frétta og sjónvarpsþátta. 

 

 

Alveg ný sýn á eldgos

Í meira en ellefuhundruð ár hafa Íslendingar vanist þeirri hugsun að verði eldgos verði þau sem allra styst og minnst. Ástæðan er einföld, venjulega valda eldgos því meira tjóni sem þau eru lengri og stærri. Nú kemur til skjalanna ný tegund af eldgosi sem er mjög lítið og leit út fyrir að geta stöðvast hvenær sem var.   En þá átta menn sig á því að ef þetta gos hefði t.d. stöðvast fyrir nokkrum dögum, var gildi þess fyrir ferðaþjónusta miklu minna en ella.

En úr því sem komið er myndu tekjur af þessu gosi verða mestar ef hraunið yrði svo vinsamlegt að stöðvast við Suðurstrandarveg  án þess að renna yfir veginn.  Þá gætu ferðamenn verið með nýrunnið hraun alveg við bílastæðið án þess þau skemmdust.  Hvað gróðurskemmdir varðar þá hefur þetta svæði verið mjög illa leikið af sauðfjárbeit um langa hríð.  Þannig að tjónið að því leyti til er miklu minna en búast mætti við.

Hraunið renni undir eldra hrauni

Það er ekki "eins og", heldur gildir, að það ER stórviðburður á Íslandi.

Í viðtengdi frétt er sagt að það sé eins og að stórviðburður hafi verið í borginni síðastliðinn sólarhring. 

En á ferðalagi mestallan hringinn um landið síðan á miðvikudag, allt frá Vestmannaeyjum um Þjóðveg eitt norður til Akureyrar, austur á Egilsstaði, upp á hálendið síðan væntanlega suðurleiðina til Reykjavíkur gildi miklu frekar að segja að það ER stórviðburður um allt land, einhvers konar jól og áramót um mitt sumar með fágætu hátíðarveðri og... 

 

Það er eins og allt þurfi að gerast hjá öllum í einu

og enginn megi því vera að neinu

og allir þurfi að gera allt allsstaðar,

en geti það ekki allt i einu neins staðar. . 

 

Svona ástand á sér varla hliðstæðu nema ef vera skyldu stríðslok á borð við þau sem voru haldin með látum 1945. 

Enda er afnám alls þess allsherjar stríðs, sem háð var við COVID með ótal aðgerðum, sem nú hurfu svo skyndilega, ígildi styrjaldar á heimsvísu jafnt sem í hverju landi fyrir sig.  

Eins og stórviðburður hafi verið í borginni

Slæmt orðaval að tala um móðuharðindi.

Þegar talað er um móðu af völdum eldgosa kemur heitið móðuharðindi stundum fram hjá fólki i ræðu og riti.  

Það er að vissu leyti skiljanlegt en hins vegar alveg fráleitt í öllum samanburði við eldgosamóðu í gosum eftir 1783.  

Að ekki sé talað um það, að þegar Viðreisnarstjórnin á sínum tíma kom í framkvæmd miklum endurbótum og tilslökunum sögðu sumir stjórnarandstæðingar að í þeim fælist fyrirbrigðið "Móðuharðindi af mannavöldum."

Skoðum helstu tölur varðandi Skaftáreldana:  Fjórðungur þjóðarinnar dó af völdum harðindanna og yfir 70 prósent alls búsmala. 

Á leið frá Vestmannayjum um Borgarfjörð austur á Brúaröræfi hefur verið fróðlegt að sjá hin fjölbreyttu tilbrigði lofthjúpsins yfir Íslandi; allt frá heiðríkjusvæðum hér og þar og yfir í mikið mistur og niðaþoku sums staðar.

Þessi móða er samt ekki neitt neitt miðað við mestu harðindi´Íslandssögunnar. 

Gosmóðan líklega á förum

Hitinn varð hæstur á hálendinu og í nágrenni þess í dag.

Spáin um að hæsti hitinn á landinu í dag gæti orðið inni á hálendinu rættist að mestu. 

Hitinn fór í 22 stig á Hveravöllum, en hæstur mældist hann reyndar í Húsafelli á hádegi, 24 stig, enda er Húsafell ansi langt inni í landi og langt frá sjó. Þegar leið á daginn olli uppstreymi heita loftsins yfir miðju landinu því að svöl gola eða kaldi lögðust frá ströndinni inn í átt til miðju landsins og hálendisins. 

Að meðaltali er hiti um 4 til 5 stigum minni á hálendinu en niðri við sjávarmál. 

En þegar sólin skín á svarta sanda þess á heitum sumardögum, getur þetta snúist hressilega við. 

Þannig var hitinn 20 stig á Hvanneyri um hádegi, en fór síðan lækkandi eftir því sem kalda hafgolan úr vestri barst upp í Reykholtsdal og Hálsasveit. 

Á leið á bíl þessa leið var ekið undan vindi í dag, en þegar ferðinni var haldið áfram norður yfir Holtavörðuheiði undir kvöld, blés köld stinnigsgola norðan úr Hrútafirði á móti bílnum og gamalkunn og köld norðangolan norðan frá Húnaflóa lék um gesti í áfangastað í Staðarskála.

Stemningin í Vestmannaeyjum síðdegis í gær, og á myndinni hér að ofan sést aðeins hluti þess fólks sem safnaðist saman í miðbænum til þess að skapa stemningu, sem Björgvin Halldórsson myndi kannsk segja að væri "svo mikið erlendis."  

Hiti gæti mælst hæstur á hálendinu

Bara enn meira spennandi að fá ófyrirsjáanlegar sveiflur í eldgosinu.

Eldgosið í Geldingadölum var stórglæsilegt í nótt, mikil ólga í gígnum og hraunflæðið mikið og magnað úr honum.  

Að sumu leyti kann það að virðast óþægilegt að virknin skuli ýmist detta alveg niður eða gjósa upp í hæðir, en þetta gerir gosið bara enn meira spennandi fyrir ferðamenn, og þar að auki aukast líkur á því að ferðalag þeirra verði lengra og gefi meira af sér í tekjur fyrir þjóðina, sem hefur með þessu gosið fengið enn eina tekjulindina af þessu tagi upp í fangið, Eyjafjallajökul 2010, Grímsvötn 20111, Holuhraun 2014-2015 og nú þetta. 

Öll þessi eldgos þar að auki hvert öðru ólíkara.  

„Það er líf!“

Hljóðbært frá stórri þotu í logninu?

Það var aldeilis einstakt veður núna síðla kvölds á leiðinni frá Vestmannaeyjum um Landeyjahöfn til Reykjavíkur. 

Stafalögn og heiðrikja en mikið mistur, svo að kvöldsólin settist í norðvestri eins og eldrauður hnöttur. 

Þegar litið var til Eyjafjallajökuls um klukkan ellefu stóðu Goðasteinn og tindur fjallsins mjög skýrt upp í sólarbirtuna og í sömu svifum birtist stór fjögurra hreyfla þota þar yfir og stóðu gufstrókarnir tignarlega aftan úr hreyflum hennar. 

Að öðru leyti ríkti fágæt kyrrð yfir öllu Suðurlandi og ekki blakt strá i vindi. Setið var inni í bíl á ferð þegar þessi sjón sást, og því ekkert óeðlilegt ekkert óvenjulegt heyrðist innan úr bílnum. 

Þar að auki virðist svo að vitnisburðum að þessi hávaði hafi ekki heyrst alls staðar, þótt hann heyrðist víða. 

Síðuhafi upplifði það fyrir rúmum fjógurm áratugum ásamt fleirum, sem þá voru staddir í eyjunni Knarrarnesi undan Mýrum, í stafalogni og heiðríkju, sem ríkti um allan Faxaflóa, að stór risaþota flaug í mikilli hæð beint yfir eyjuna til vesturs, og að heyra mátti þotuhvininn frá henni greinilega og eftirminnilega. 

Þess ber að gæta að 35-40 þúsund feta flughæð er ekkert sérstaklega hátt frá jörðu, beint undir flugferlinum, aðeins 10-13 kílómetrar. 

Frægt varð árið 1934 þegar gamall maður heyrði ásamt fleirum, sem staddir voru á Jökuldal, miklar drunur í suðvestri. 

"Þar hljóp hann" sagði sá gamli. 

"Hver?" spurðu menn. 

"Brúarjökull" svaraði sá gamli.

"Af hverju heldurðu það?" var spurt. 

"Af því að þetta sama heyrðist 1890 þegar hann hljóp", svaraði sá gamli. 

Hann reyndist hafa rétt fyrir sér og þessar drunur bárust 50 kílómetrar vegalengd. 

Niðurstaða: Er hægt að útiloka að drunurnar, sem heyrðust á Suðurlandi seint í kvöld hafi komið frá þotunni stóru, sem flaug við hljóðbær skilyrði yfir Eyjafjallajökul og vestur yfir Suðurland um ellefuleytið?

 

 

'

 

 

 

 

2

Miklar drunur á Suðurlandi

Vandamál og afleiðingar þröngsýninnar á alþjóðavísu.

Þau viðfangsefni, sem við Íslendingar eigum við að etja varðandi COVID-19 eru lúxusvandamál miðað við það sem aðrar þjóðir eiga við að eiga, og þessi vandamál eru því meiri, sem fjær er Íslandi. 

Þar er mest um að kenna hinni miklu þröngsýni og sérhagsmunasókn, sem einkennt hefur nauðsynleg viðbrögð svo sem bólusetningar.  

Þegar litið er til baka á þá hörðu gagnrýni sem uppi var hjá okkur Íslendingum í fyrra þar sem þess var krafist að við færum i nokkurs konar prívat stríð gagnvart öðrum þjóðum tll þess að graðga til okkar sem allra mestu magni með öllum tiltækum brögðum, helst setja heimsmet í því efni. 

Þess þurfti samt ekki með, því að nú kemur æ betur í ljós að því meira sem gengið er á hlut hinna fátækari þjóða heims og því verr sem þeim vegnar, þeim mun verri verður útkoman að lokum fyrir alla heimsbyggðina.  

Matvælaverð rýkur upp úr öllu valdi

Það á bara að telja tengiltvinnbíla til rafknúinna bíla, ekki ótengjanlega tvinnbíla.

Þegar litið er í erlend blöð á tölur um rafvæðingu bíla, eru aðeins þeir tvinnbílar taldir með sem hægt er að hlaða.  

Tvinnbílar sem ekki er hægt að hlaða gera ekkert meira fyrir orkuskiptin og eldsneytiskaup en ef dísilvél er í bílnum í staðinnn fyrir bensínvél. 

Samt sjást æ ofan í æ gefnar upp tölur hér á landi með þessum tvinnbílum, sem aldrei er keypt innlent rafmagn á, einfaldlega vegna þess að ekki er hægt að setja þessa orku á bílinn. 

Hvernig í ósköpunum fer maður hringinn á rafbíl?