Nú fyrst fer að hitna af alvöru undir kötlum stjórnarsamvinnunnar.

Núverandi ríkisstjórn er þegar búin að sitja í 36 mánuði og þegar litið er til þess að næsta vor verða allir stjórnarflokkarnir að fara að einbeita sér að komandi kosningum, á stjórnin aðeins 8 mánuði eftir af tímanum sem hún hefur til þess að koma í framkvæmd helstu stefnumálum sínum. 

Það hefur dregist að koma þessum stefnumálum í almennilega á koppinn;  stjórnarskránni, þar með talið auðlindaákvæðum hennar, hálendisþjóðgarðinum og rammaáætlun, og spurningin er hvort stjórnin sé ekki þegar fallin á tíma með þau.  

Stjórninni hefur eingöngu tekist að halda sjó með því að klára aðeins þau mál, sem eru nógu smávægileg til þess að hægt hafi verið láta þau dankast áfram án stórvandræða. 

Og vandræðin með fjölmiðlafrumvarpið, sem enginn spáði fyrir um að gæti orðið stórmáli og ásteytingarsteini, sýna í hvaða erfiðleika stefnir. 

Á síðustu mánuðum Jóhönnustjórnarinnar var ástandið svipað; stærstu málin höfðu dregist úr hömlu og með því að ætla sér að koma þeim öllum í gegn var einungis aukið á hættuna á því að þau dagaði öll uppi. 

Og í stjórnarandstöðunni er Miðflokkurinn, sem hefur aflað sér sérþekkingar á þvi hvernig hægt er að stoppa allt með málþófi.   

Enginn veit nú hvaða stjórn verður við völd um næstu jól og enginn flokkur mun þora að taka af skarið og beita þeirri grein þingskapa, sem getur stöðvað málþóf sem er komið langt út fyrir allan þjófabálk. 

Allir vilja halda í þann möguleika, ef þeir lenda sjálfir utan stjórnar síðar, að geta komið af stað málþófi.  

Miðhálendisþjóðgarður „flókinn í afgreiðslu“

Reagan ruglaðist stundum á kvikmyndum og veruleika.

Á síðustu æviárum Ronalds Reagans kom það nokkrum sinnum fyrir Ronald hann, að hann ruglaðist á minnisverðum atvikum úr kvikmyndum og raunveruleikanum. 

Einkum voru stríðsmyndirnar varasamar fyrir hann. 

Á síðustu árum forsetaferilsins virtist þetta geta fallið undir fyrstu einkenni Alzheimers sjúkdómsins sem varð honum að aldurtila, en Reagan nýtti sér persónutöfra sína til þess að komast hjá því að það yrði nokkurn tíma til baga, svo vitað sé. 

Segja má að hann hafi kveðið allt slíkt niður í aðdraganda forsetakosninganna 1984 þegar Walter Mondale keppinautur hans og fleiri gerðu háan aldur Reagans að umtalsefni á kosningafundum sínum. 

Þegar Reagan var í kjölfar þess spurður hvort hann hefði engar áhyggjur af því að verða elsti forsetinn í sögu Bandaríkjanna, yrði hann kosinn, svaraði Reagan á þann hátt, að það er eitthvert minnisverðasta og snjallasta tilsvar í sögu kappræðuþáttanna. 

Sjá má þetta á Youtube, en svar Reagans var nokkurn veginn svona.

"Ég tel ekki að umræðan þurfi að vera á þessu plani og ætla ekki að stuðla að því, til dæmis með því gera að umræðuefni ungan aldur og reynsluleysi keppinautar míns." 

Ætti að vara við skáldskap í Crown

Ný tegund af COVID tölum, sem hækka uggvænlega um allan heim.

Tölur yfir fjölda látinna og smittölur vegna COVI19 hafa verið fyrirferðarmiklar daglega í níu mánuði hér á landi og um allan heim. 

Í dag brá svo við síðdegis, að á  þremur sjónvarpsstöðvum sem horft var á, voru uggvænlegar fréttir af fyrirbrigði sem er í hraðri útbreiðslu og er uggvænlegra en COVID vegna þess að á þessu fyrirbrigði fást nær engar skýringar og læknar standa ráðþrota. 

Þetta felst í mikilli fjölgun langveikra sjúklinga, sem hafa haldið áfram að vera veikir eftir að COVID virtist farið og margir orðið enn veikari en meðan pestin hrjáði þá. 

Áhrifamest og best var umfjöllunin um þetta í fréttaskýringaþættinum 60 mínútum, sem sýndur var á Stöð 2 nú síðdegis og verður endurtekinn á morgun. 

Einna athyglisverðast í þessari umfjöllun var það, að hár aldur og undirliggjandi atriði eða sjúkdómar voru ekki eins stór þáttur í þessum veikindum og lengi vel var talað um. 

Þvert á móti var aldur þessara sjúklinga allt frá barnsaldri og upp úr. 

Fílhraust og vel þjálfað íþróttafólk á besta aldri gat orðið jafn fárveikt til langframa og hverjir aðrir. 

Óhugnanlegt var að sjá hve ráðþrota læknar standa gegn þessu fyrirbrigði og finna nær engar skýringar á því hve ófyrirsjáanlegar afleiðingar smitunar geta orðið. 

Þeim bar saman um að aldrei fyrr hefðu þeir kynnst neinu sem líktist þessu. 

Að vísu hafa menn fundið út að í mörgum tilfellum er það ónæmiskerfið sjálft sem getur valdið jafn miklu líkamstjóni og veiran sjálf vegna þess að átökin milli veirunnar og kerfisins verða svo hatrömm, að þau geta orðið lífshættuleg. 

Vegna þess að þessi vaxandi fylgifiskur er fyrst núna að láta verulega að sér kveða, skortir fleiri krufningar til þess að reyna að fá betri mynd á þessum viðbótarfaraldri.

Í 60 mínútum var sýnt með myndum af krufnum líffærum hvernig vígstöðvar veiru og ónæmiskerfis gátu eyðilagt eða stórskemmt líffæri og valdið blóðtöppum og blæðingum víða um líkamann, svo sem í heila, hjarta, lifur og víðar. 

Margt af fólkinu sem hefur þurft að heyja nýja og miklu verri baráttu en í upphafi smits, hefur verið óvinnufært og afar illa haldið mánuðum saman.   

Á RÚV kom fram að vitað væri um 70 manns nú þegar sem þyrftu á endurhæfingu og sjúkravist að halda hér á landi af völdum þessa nýja vágests. 

Áður en því er haldið fram af sumum að nú þurfi að slaka verulega á sóttvörnum og leyfa smiti að dreifast svo mikið að hjarðónæmi myndist, eins og sagt var í mars þegar "sænska leiðin" var boðuð, ættu þessir tilslökunarsinnar að líta sem snöggvast á hina eldrauðu Evrópu á korti frá í gær og athuga litinn á Svíþjóð í leiðinni.

Og jafnframt mætti giska á og birta reglulega tölu öryrkja, sjúkra, öryrkja og látinna af völdum hins skæða og lúmska fylgifisks COVID og taka þessa tölu með í reikninginn þegar fundin er skásta leiðin í viðureigninni við COVID-19 og COVID lungnabólgu, COVID heilablóðföll og COVID hjartaáföll. 

Það gerir COVID-19 enn lúmskari og viðsjálli en ella hve furðu margir sleppa ævintýrlega vel frá því að fá þessa veiki, jafnvel fólk á níræðisaldri og með svonefnda undirliggjandi sjúkdóma.   

En einmitt þess vegna er hún enn varhugaverðari. Enginn getur fyrirfram áætlað hvernig hann muni smitasta eða hver afleiðingar af smitinu verða. 

 

Brast í grát þegar hún heyrði af smiti Víðis

Nútíma álfasögur? Sem meta má til talsverðs fjár?

Álfatrúin, sem svo víða má finna merki um í íslenskri þjóðmenningu, hefur oft verið lítilsvirt sem bull og bjánaskapur, en hefur þó víða áorkað því að merkar náttúruminjar hafa hlotið varðveislu. En sögurnar hafa líka áorkað fleiru. 

Gott dæmi um það eru þau listaverk og hugverk sem hafa sprottið í kringum þær, svo sem lög og jafnvel leikrit. 

Lagið Kirkjuhvoll kemur í hugann, lag og ljóð sem nær hárri hæð í flutningi besta óperusöngvara þess tíma. 

Þegar Arnaldur Indriðason varð frægur erlendis fyrir sögur eins og Mýrina, brá svo við að fjöldi erlendra ferðamanna taldi hverfið í Norðurmýrinni vera þess virði að skoða það sjá með eigin augum vettvang hinnar áhrifamiklu bókar. 

Þar með var Mýrin orðin að atriði á borð við Gullfoss, Geysi og Þingvelli hvað varðaði tekjur Íslendinga af þjónustu og móttöku erlendra ferðamanna.  

 

Kalla eftir upplýsingum um Konráð

Einfalt: Maður smitar mann - fólk smitar fólk.

Yfirmaður í Bandaríkjaher lýsti eðli covid-faraldursins á einfaldan hátt í sjónvarpsviðtali út frá sjónarmiði hersins: "Faraldurinn má skilgreina sem eina af þeim styrjöldum, sem herinn hefur háð og henni lýkur ekki fyrr en síðasta veiran er horfin." 

Í viðtalinu var myndin í huga hans skýr: Veikin berst út á þann einfalda hátt að maður smitar mann og fólk smitar fólk. 

Ef lögmáli Murphys er bætt við þá má líka orða þetta þannig, að ef það er mögulegt að veikin smitist á milli fólks, þá mun það gerast. 

Þetta er meginstefið á bak við öryggisráðstafanir í flugi og samgöngum og svipað gildir um ummæli forstjóra Landsspítalans um kórónaveiruna og viðfangsefnið, sem blasir við landsmönnum um hátíðirnar. 

„Alvarlegar blikur á lofti“

Holl æfing sem kostar ekki neitt: Hlaup upp fjórar hæðir með tímatöku.

Grunnpróf á snerpu, hraða, krafti og úthaldi, sem ekki kostar flóknar eða kostnaðarsamar mælingar getur verið fólgið í því að nota venjulegt armbandsúr, skeiðklukku, eða armbandsúr til þess að mæla, hve langan tíma tekur að hlaupa upp fjórar hæðir í húsi í einum rykk. 

Í venjulegri íbúðablokk eru þetta 68 þrep og tekin tvö þrep í hverju skrefi. 

Þótt það vanti skeiðúr þarf tímatakan ekkert að vera neitt ofboðslega nákvæm. Vera í viðbragðsstöðu og horfa á úrið, hlaupa af stað og líta á úrið aftur þegar komið er í mark á stigapallinum á 5. hæð. 

Athuga ber, að ef hlaupið er af stað á 1. hæð, þarf að hlaupa þaðan upp á 5. hæð til að hafa hlaupið upp fjórar hæðir.  Það er nefnilega ekki búið að klára að hlaupa upp eina hæð fyrr en komið er á stigapall 2. hæðar. 

Jafnvel þótt hné séu slitin, aum eða léleg reynir svona hlaup með þetta miklu klifri bara jákvætt á þau, því að komist er hjá slítandi lendingum í hverju hlaupaspori eins og verða í hlaupi á jafnsléttu. 

Níu kíló farin og lífið er stórkostlegt

Af hverju er aðstoðarflugstjórinn í hægra sætinu?

Skemmtileg umfjöllun um Diego Armando Maradona minnir á gamla spurningu um það, hvers vegna aðstoðarflugstjóri situr ævinlega hægra megin við aðalflugstjórann, "pilot in command."  

Ein undantekning er þó á því: Í flugkennslu er kennarinn hinn ábyrgi en nemandinn situr í vinstra sætinu af því að hann þarf að æfa framtíðarflug sitt úr því sæti.  

Svo sterk er hefðin fyrir vinstra sætinu fyrir stjórnanda ökutækis, að því er aðeins breytt í löndum þar sem er vinstri umferð.  

En vegna þess að mikill meirihluti þeirra bíla, sem fluttir voru inn til Íslands, voru frá Bandaríkjunum allt fram undir 1970, voru Íslendingar nokkurn veginn þeir einu, sem héldu sig nær eingöngu við stýrið vinstra megin á meðan vinstri umferð var hér. 

Tvær kenningar voru nefndar fyrir ástæðunni fyrir vinstri umferð hér á landi, annars vegar að það væri þægilegra fyrir konur á hestum að sitja með fæturna vinstra megin þegar öðrum hestum væri mætt, en hins vegar að vegna þess hve skyggni væri oft slæmt á mjóum vegum væri betra fyrir bílstjórann að sjá kantinn á hinum mjóu vegum og fylgja honum sem best þegar bílum væri mætt. 

En nýlega dúkkaði upp alveg ný hugsun um þessa spurningu, hvers vegna vinstra sætið virtist svo frátekið fyrir þann sem mestu ætti að ráða, að það réði úrslitum um sætaskipan í stjórnklefum flugvéla og bila. 

Þetta er nefnilega geirneglt í þeirri setningu í trúarjátningu kristinna manna þar sem segir: "...situr við hægri hönd Guðs föður almáttugs..."   

Situr við vinstri hönd Guðs

Hvað er svona slæmt við að nota orðið "veldisvöxtur" í stað "exponental."

Fá orð hafa sést og heyrst jafn oft síðustu dægrin en orðin "exponental vöxtur", sem notað er um hugsanlega nýja bylgju covidveirunnar. 

Þetta orðalag bætist ofan á "Black Friday" og "Cyber Monday" sem eru letruð með stríðsletri á heilsíðum blaða og yfir þvera sjónvarpsskjái. 

Fyrir þá sem ekki vita hvað "exponental" þýðir er orðið "veldi" bæði styttra og auðveldara til útskýringar og notkunar. 

"Day of icelandic language", afsakið, Dagur íslenskrar tungu er nýliðinn en tilvist hans svona nálægt þessu ameríska enskuflóði virðist ekki hafa nokkur áhrif á málnotkun allra fjölmiðlanna og þar með landsmanna.  

 

Ungum börnum almennt ekki boðin bólusetning

Þetta hefur verið vitað í áratugi.

Ef það er fyrst núna, sem það liggi fyrir að negldir hjólbarðar valdi mestu um svifrykið í Reykjavík, og að til þess hafi þurft viðamikla rannsókn, má það furðu gegna. 

Í áratugi hefur það blasað við, að um leið og þessi dekk eru tekim undan bílum á vorin, hefur svifrykið horfið að mestu, en komið á ný í vetrarbyrjun þegar þau eru sett undir. 

Önnur ástæða til þessa liggur í því að of mikið hefur verið notað af lélegum íslenskum steintegundum í slitlagið. 

Í Noregi og víðar hafa negld dekk verið bönnuð víða vegna þess að þar hefur það verið viðurkennt að þau valdi mestu um slit og svifryk. 

Að þurft hafi fjárveitingu til að finna út slitið sem negldu dekkin valda minnir á það að 1985 var veitt fjármagni hér á landi til að athuga matarvenjur Íslendinga og kom í ljós að Íslendingar átu mestan mat í hádeginu og um sjöleytið á kvöldin. 

Nagladekkin valda mestu um svifrykið

Verður ekki að fara að taka Thanksgiving og þriðjudag og miðvikudag með?

Fyrir rúmum þrjú hundruð árum tóku nokkrir tugir Evrópubúa land í Massachusetts og var þar tekinn upp þakkargjörðardagur af því tilefni, sem Íslendingar hljóta að kalla Thanksgivin Day til að vera menn með mönnum. 

Smám saman breiddist hann út vestra og er frídagur síðasta fimmtudaginn í nóvember, að hluta til uppskeruhátíð líkt og töðugjöldin voru hér á landi, sem aldrei voru þó gerð að frídegi.  

Af því að föstudagurinn á eftir Thanksgiving er klemmdur einn og sér á milli Thanksgiving og helgarinnar þar á eftir sáu kaupahéðnar sér hag í því að blása hann upp sem sérstakan ofurverslunardag undir heitinu Black Friday. 

Þegar netverslun fór að blómstra sáu kaupahéðnar enn leik á borði og tóku upp fyrirbærið Cyber Monday til að kóróna allt tilstandið, sem er auðvitað líka hér út af landtöku hóps af fólki fyrir langalöngu á austurströnd Bandaríkjanna, sem aldrei hafði nein tengsl við íslenska sögu. 

Það leiðir hugann að Thanksgiving Day, sem var upphaflega forsendan fyrir Black Friday og Cyber Monday. 

Nú hlýtur næsta skref í snobbinu hér á landi fyrir sögu enskumælandi þjóða Ameríku að gera gangskör að því að við tökum Thanksgiving Day upp sem löggiltan fridag með öllu því mikla tilstandi sem frídagar geta haft.  

Þá þarf ekki annað en að bæta við þriðjudegi og miðvikudegi til þess að þetta verði vika, sem verður heilagri og merkilegri á alla lund en jól, páskar eða nokkur önnur hátíð hér á landi.

Og svo merkilegur er Black Friday orðinn, að það er sérstök frétt að þessi stórhátiðardagur hefjist á miðnætti!  

Og út af tilefni sem aldrei snerti okkur eða okkar sögu neitt. 

Svartur föstudagur hefst á miðnætti