Gott að skiltin verði í samhljómi. En Kjalölduveita og Helmingsvirkjun blífa

Gott er til þess að vita að skilti með upplýsingum um baráttukonuna Sigríði í Brattholti verði með markvissum texta við Gullfoss, eins og nú hefur verið greint frá að Umhverfisstofnun stefni að. 

Í bloggpistli á undan þessum um þetta mál, er greint frá því að virkjun stórfossanna þriggja efst í Þjórsá verði ekki nefnd Þjórsárfossavirkjun heldur Kjalölduveita ef af verður. 

Það mun blífa og enn stærri hugsanleg virkjun sjálfs Dettifoss, er í gögnum þar um nefnd Helmingsvirkjun en ekki Dettifossvirkjun. 

Það mun væntanlega verða svo áfram. Sjá nánar í nefndum bloggpistli og drónamyndir af Dynk úr Ferðastiklum, sem finna má á netinu.  

Endurskoða skilti um Sigríði

Sigríður var sæt. Virkjun þriggja stórfossa í Þjórsá er nefnd Kjalölduveita!

Þegar virkjun Gullfoss var alvarlega á dagskrá fyrir öld, lagði Sigríður í Brattholti á sig mörg ferðalög til Reykjavíkur til þess að berjast gegn þeim áformum. 

"Verðlaun Sigríðar í Brattholti" eru verðlaun, sem veitt eru árlega framúrskarandi náttúruverndarfólki á Degi íslenskrar náttúru. 

Þau eru ekki veitt vegna þess að Sigríður hafi verið einskonar snoppufríð leiðsögukona við Gullfoss fyrir öld, heldur fyrir´baráttu hennar fyrir verndun fossins. 

Sigríður var einfaldlega brautryðjandi í náttúruverndarbaráttu hér á landi og fyrirmynd allra sem síðan hafa fylgt í fótspor hennar. 

Útlistunin á upplýsingaskiltinu við fossinn er ekkert einsdæmi hér á landi heldur næstum því orðin viðtekin venja. 

Virkjun fossa, líka stórfossa á borð við Gullfoss, er enn á óskalista yfir virkjanir. 

Í upphafi var fyrirhuguð Urriðafossvirkjun neðst í Þjórsár kennd við Urriðafoss, svo að þar fór ekkert á milli mála. 

Hitt vita færri, að fjórir stórfossar ofar í ánni eru á þessum lista. Næst fyrir ofan Urriðafoss er Búðafoss, en þrír efstu fossarnir eru í Efri-Þjórsá og tveir þeirra jafnokar Gullfoss að stærð, Gljúfurleitarfoss og Dynkur. 

Efst er Kjálkavers/Hvanngiljafoss. 

Nú hefði mátt halda að virkjun þriggja efstu fossanna væri skilgreind á sama hátt og Urriðafossvirkjun og nefnd Þjórsárfossavirkjun. 

Nei, ekki aldeilis. 

Upphaflega áætlunin um þessa virkjun var nefnd Norðlingaölduveita en núna er sams konar virkjun nefnd Kjalölduveita. 

Norðlingaalda og Kjalalda eru tvær aðskildar sandöldur nálægt stíflustæðinu og auðvitað algerlega ómögulegt að virkja þær. 

En það er handhægt að grípa þessi að mestu óþekktu örnefni, af því að þau eru í grennd við fyrirhugaða stíflu, sem tekur Þjórsá úr farvegi sínum inn í jarðgöng áleiðis austur í Tungnaá. 

Það, sem skiptir öllu máli er hins vegar, að það sem á að virkja, eru Þjórsárfossarnir þrír. 

Búðafoss, sem áður er nefndur, er í þeim hluta Þjórsár, sem stefnt er að að virkja ofan við Urriðafossvirkjun. 

Ekkert í nöfnum þessara virkjana bendir til þess að verið sé að virkja ána, heldur heitir önnur virkjunin Hvammsvirkjun og hin Holtavirkjun. 

Þar að auki er á teikniborði virkjun sjálfs Dettifoss með því að veita Jökulsá á Fjöllum austur í Fljótsdalsvirkjun. 

Sú virkjun heitir ekki Dettifossvirkjun í skjölum þar um heldur Helmingsvirkjun. 

Helmingur er nafn á litlu vatni eða tjörn nálægt stíflunn fyrir þessa virkjun, tugum kílómetrum ofar, og þessi tjörn kemur raunverulegum tilgangi þessarar stórvirkjunar ekkert við. 

En þetta hlálega heiti gæti orðið hentugt, af því að það gæti bent til þess að aðeins eigi að virkja helminginn af vatnsafli Dettifoss. 

 

Fríð sýnum en engin baráttukona

Stærri rafhlöður = öflugri hraðhleðslustöðvar.

Undanfarin ár hafa rafhlöður rafbíla farið stækkandi. Það eru ekki nema nokkur ár síðan rafhlaðan í Nissan Leaf var aðeins 24 kílóvattstundir og raundrægnin um 130 kílómetrar. 

Nú fæst Nissan Leaf með 40 eða 60 kwst rafhlöður, og fjöldi rafbíla er boðinn með 60 kwst, sem gefa allt að 420 kílómetra drægni.

Tesla hefur verið með enn stærri rafhlöður, en nú eru að koma bílar af fleiri gerðum með  með 77 kwst og meira, en þetta þýðir að ef á að taka jafnlítinn tíma og fyrr að hlaða rafmagni á bílana, þarf meira flæði rafmagns. 

Bæði hér á landi hamlar það helst fjölgun rafbíla, að það þarf að hraða uppbyggingu hleðslustöðva, bæði hraðhleðslustöðvum og heimahleðslustöðvum. 

Og með þumalputtareglu má finna út hvað hleðslutíminn verði langur. 120 kílóvatta flæði á hraðhleðslustöðvum Tesla þýðir ca 60 kílóvattstunda áfyllingu á hálftíma. 

Vegna þess hvað orkumagn og flæði er mikið, verður áfyllingin aðeins léttari í upphafi á tóma rafhlöðum en hægari í lokin þegar rafhlaðan er að fyllast og fylling á sellunum að jafnast. 

Venjuleg langtímahleðsla við heimahús eða vinnustað gefur mestu gæði orkunnar, ef svo má segja, lengstu drægnina. 

Sem dæmi má nefna að á minnstu rafbílum landsins, Tazzari Zero, eru rafhlöðurnar aðeins 12,8 kwst, en hleðslan úr venjulegri heimainnstungu er 1,7 kílóvött, og uppgefinn hleðslutími 9 klukkustundir. 

Á Super Soco CUx rafknúnum léttbifhjólum er rafhlaðan aðeins 1,8 kwst og auglýstur hleðslutími er 6 klukkustundir. 

Þar að auki eru rafhlöður fyrir CUx hjólin útskiptanlegar og hægt að hlaða þær hvar sem venjulegaar innstungur er að finna. 

Þessi minnstu rafknúnu farartæki þurfa ekkert öflugri hleðslutengingar en til dæmis tölvur eða ljósaperur, sem til dæmis gerir það að verkum, að rafknúnu hjólin tvö, sem hér verður birt mynd af, hafa ekki kostað krónu vegna hleðslu í heimahúsi. 

Raunar eru rafhlöður   

Tesla opnar aðra hraðhleðslustöð á Íslandi

Athyglisverð fjölgun látinna í Bretlandi og á Spáni.

Í útvarpsfréttum á miðnætti kom fram að andlátum hefði fjölgað um sjö prósent fyrri hluta ársins 2020 miðað við sama tíma í fyrra í Bretlandi og á Spáni. 

Í borgum eins og London, Madrid og Barcelona hefði fjölgunin verið meira en 20 prósent. 

Þetta rímar ekki við þær fullyrðingar, sem voru settar fram af sumum í upphafi faraldursins að þeir sem dæu af COVID-19 hefði hvort eð er dáið af völdum annarra sjúkdóma, svo sem annarra tegunda af flensu. 

COVID-19 hlýtur að vera líkleg til að vera aðal orsakavaldurinn, og þá oft á tíðum sem viðbót við aðra sjúkdóma. 

Sænskt efnahagslíf staðið sig best

Myndu tilmæli um að stöðva "valkvætt" á rauðu ljósi duga?

Hugsum okkur að verið væri að setja upp umferðarljós í fyrsta sinn og að "mælst væri til" eða "valkvætt" hvort ökumenn stöðvuðu bíla sína á rauðu ljósi. 

Yrði mikill árangur af slíku?   Ekki, miðað við það, að stöðvunarskylda er í öllum löndum við rautt ljós, jafnvel þótt engin umferð sé til að víkja fyrir í augnablikinu. 

Slík skylda er greinilega vegna þess, að það er talin eina aðferðin til þess að rauðu ljósin geri fullt gagn, jafnvel þótt ökumenn bentu á, að þegar enginn er á grænu, verði þeir, sem bíða á rauða ljósinu að bíða til einskis.    

 

 

Tilmæli eða fyrirmæli?

Eðlileg viðbrögð vegna COVID-19 í ljósi stöðunnar.

Þegar litið er til baka yfir síðustu vikurnar hefur það blasað við, hve mjög var slakað á þeim aðgerðum, sem færðu okkur svo góðan árangur í baráttunni við COVID-19. 

Langflestir skildu orðið "valkvætt" á þann veg, að 2ja metra reglan um mannhelgi gilti annars staðar en hvað varðaði þá sjálfa. 

Viðast mátti sjá, að handþvottur var á undanhaldi miðað við það sem áður var. 

Áhorf á upplýsingarþætti um COVID-19 hafði hrapað úr um 50 prósentum niður í 4 prósent. 

Heyra má á viðtali í fréttum Bylgjunnar hjá veitingamanni, að frekar eigi að taka hart á starfsemi ferðaþjónustunnar á landamærum heldur en annars staðar. 

Dæmi um það, hve mjög virðist hafa dofnað mjög yfir viðhorfinu "við erum öll almannavarnir". 

Fyrir bragðið erum við að komast á ný nær því stigi, sem ríkti í maí, því miður. 

 

Samkomumörk í 100 og tveggja metra reglan skylda

"Færri bílar fyrir framan þig á rauðu ljósi."

Ofangreidn orð eru hluti af því sem Boris Johnson forsætisráðherra Breta segir þegar hann er að útskýra, hvers vegna hann hyggst beita sér fyrir því að eyða sem svarar 400 milljörðum króna í gerð hjólastíga. 

Með þessum orðum er að hann orða það betur, sem sagt hefur verið á þessari bloggsíðu síðustu ár, að með hverjum hjólandi manni, sem áður notaði alltaf einkabílinn, fækkar bílunum í umferðarteppunum um einn, þannig, að í raun er hinn hjólandi maður besti vinur einkabílsins en ekki öfugt. 

Um efnahagslegan sparnað þarf ekki að deila. Með einfaldri ferð á hjóli, knúnu rafafli eingöngu, var sýnt fram á það 2015, að orkukostnaðurinn var ekki nema 115 krónur alls á leiðinni frá Akureyri til Reykjavíkur og var þó farið fyrir Hvalfjörð á leiðinni. 

Nú er bylting rafknúinna hjóla með útskiptanlegar rafhlöður að hefjast, og ferðin 2015 hefði tekið 25 stundir á rafreiðhjóli ef skiptanlegar rafhlöður hefðu verið hafðar á boðstólum á leiðinni. 

Myndin er af rafreiðhjólinu Sörla á Öxnadalsheiði í ágúst 2015 á leiðinni frá Akureyri til Reykjavíkur.

Á leið hjólsins voru farnir 159 kílómetrar án útskipta í þessari ferð, 207 kílómetrar voru farnir fyrstu 24 stundirnar (knapi og rafhlöður hvíldust og hlóðust í 5 klst) og 223 kílómetrar voru farnir á 17 klst eftir það. 

159 km metið stendur enn fyrir öll rafknúin hjól, stór og smá.

Neðri myndin er af þremur rafknúnum hjólum við Kringluna í dag.  Fremst er rafknúið léttbifjól í A flokki með 250 watta mótor, 25 km/klst hámarkshraða og ætlað til nota á hjólastígum. 

Orkueyðsla líkast til um 0,30 krónur á hvern hjólaðan kílómetra og drægnin um 15 km. 

Í miðjunni er rafhlaupahjól með um það bil 12-15 km drægni og aðeins minni orkueyðslu. 

Aftasta hjólið er stærra og hraðskreiðara hjól, ætlað til nota á vegum og götum, getur fallið í tvo flokka A1, annars vegar flokk léttbifhjóla, með svipað vélarafl og er á 50 cc vespuhjólum og 45 km/klst hámarkshraða. 

En þetta hjól er líka hægt að hafa í útfærslu, sem samsvarar A1 flokki með 125 cc mótor og nær þetta hjól þá 65 km/klst hraða. 

Síðuhafi hefur nú notað þetta hjól, Super Soco CUx, "Léttfeta", síðan 9. júní og á líka rafreiðhjólið Náttfara og minnsta og sparneytnasta rafbíl landins, Tazzari Zero, og reynslan þessar rúmlega sex vikur bendir til þess að þetta rafhjól í 65 km/klst hraða útgáfunni sé besta lausnin þegar á allt er litið. 

Eyðslan er aðeins 0,80 krónur á hvern hjólaðan kílómetra og drægnin 45 kílómetrar, 

Til samanburðar er orkunotkun rafbílsins míns litla 2,80 krónur á kílómetrann, og orkueyðsla sparneytnustu bensínbíla 13 krónur á kílómetrann, 15 sinnum meiri en á þessu 70 kílóa þunga tveggja sæta  hjóli. 

Ef höfð er aukarafhlaða með í farangurskassa Super Soco CUx eykst drægnin upp í 90 km, og ef tvær aukarafhlöður eru með í för, verður drægnin 130 kílómetrar. Til Borgarness og til baka aftur í rykk eða aðra leiðina hvert sem er á Suðurlandi. 

Neðsta myndin er tekin í reynsluferð með eina vararafhlöðu meðferðis í farangurskassa til Hveragerðis og til baka aftur, og kom í ljós, að hjólið hafði drægni til að fara þessa 90 kílómetra án þess að bæta rafmagni á það.  

Nú eru komin á markaðainn rafknúin hjól, sem með útskiptanlegum rafhlöðum í skiptikössum við þjóðvegina gætu farið á 6 klukkustundum brúttó milli Akureyrar og Reykjavíkur með orkukostnaði upp á aðeins 400 krónur samtals alla leiðina. 

Hjólabyltingin er hafin þegar litið er á þann mikla vöxt hjólanotkunar, sem hefur orðið að undanförnu.  

Lofar hjólastígum fyrir tvo milljarða punda

2ja metra reglan og "Við erum öll almannavarnir" fá endurnýjun.

"Við erum öll almannavarnir" var kjörorð, sem dugði betur en flest annað þegar kórónaveirufaraldurinn var hvað skæðastur. 

Nú virðist það vera koma í ljós að það var óráð, að gera 2ja metra regluna valkvæða. Afleiðing þess var, að það var nógu mikil tilslökun til þess að flestir töldu regluna ekki eiga við sig og þá sem voru þeim næstir.  

Hið eina jákvæða við hina misheppnuðu tilslökun er það, að nú sést glögglegar en áður, hve mikilvæg 2ja metra nálægðarreglan var og verður þegar neyðst er til að taka hana upp aftur. 

Hætta á annarri bylgju veirusmita

Upplýsingaskilti um Hlíðarhúsin? Hús alþýðunnar hafa gleymst.

Nú er er orðið svo óralangt síðan síðuhafi lá í bókum Jóns Helgasonar og fleiri um Reykjavík fyrri daga, að fara þarf varlega í að reyna að rifja það upp. fHitt er þó víst, að eitt af því, sem vakti hvað mesta forvitni þá og gerir enn, eru fyrirbrigði á borð við svonefnd Hlíðarhús sem stóðu á svæði við vesturhluta gömlu hafnarinnar, þar sem nú eru Nýlendugata og Vesturgata. 

Fróðlegt væri að vita hvernig þessi hús voru að innan, miðað við það hve nálægt höfninni þau stóðu og gátu því borið keim að því að vera íverustaðir og vinnusvæði i bland. 

Í hugann koma skúraraðirnar sem voru fyrri hluta síðustu aldar við Skúlagötu.  

Það er nefnilega ekki síður ástæða til þess að gefa húsakosti alþýðu fyrri alda gaum, heldur en eintómum stórbýlum. 

Í nokkrum hafnarborgum Norðurlanda má sjá veglega haldið utan um merkilegan húsakost og bryggjur, svo sem í Björgvin og Þrándheimi.  

Hér á landi ættu að vera til kvikmyndir að innan og utan af litla torfbænum á Skarðsá í Sæmundarhlíð í Skagafirði, þar sem sómakonan Pálína Sæmundsdóttir bjó.  

Ekki langt frá eru gömul torfhús varðveitt, Glaumbær og Víðimýrarkirkja, sem gefa hugmynd um lífið á stórbýlum og höfðingjasetrum. 

Endurreisn torfbæjarins litla á Skarðsá, myndi gefa kost á að skoða þessa ólíku bæi í afar heillandi samhengi.   

Í Reykjavík koma Hlíðarhúsin og góður íbúðarbraggi í hugann ásamt veglegum upplýsingaskiltum til greina sem andstæða við glæsihús fyrri tíma. 

„Leynistígur“ fær andlitslyftingu

Fjögur á einu hjóli - eitt með hjálm.

Fjögur sátu saman á einu vespuhjóli fyrir nokkrum dögum og þeystu um stéttir og götur. 

Aðeins eitt með hjálm.  Margoft hafa sést þrjú og jefnvel ekkert með hjálm á þeysireið á því sem heitir léttbifhjól.  

Þetta er að vísu ungt og leikur sér eins og stundum var sagt, en það er hægt að gera margt skemmtilegt en þó hættuminna. 

Beðnir um að ræða við börn sín