Kanadísk jöklarúta í RÚV 1999. Sleipnir með mikið flotmagn.

Á ferð um Banff-þjóðgarðinn í Klettafjöllunum 1999 gat að líta stóra jöklarútu sem ekið var upp skriðjökulstungu á troðinni slóð. 

Það sást vel þá, að dekkin voru ekki nægilega stór til þess að þessi rúta gæti flotið ofan á snjó líkt og gert er á jöklajeppum hér á landi. 

Engu að síður var fjallað lítillega um rútuna og hún sýnd í heimildarmynd, sem ég gerði. 

Það er til formúla um flot dekkja á snjó, sem hefur reynst vera raunhæf. 

Þegar Arngrímur Hermannsson lét smíða sína jöklarútu fyrir nokkrum misserum sýndi útreikningur að hún hefði nægt flot, álíka mikið og Landcruiser á 38 tommu dekkjum. 

Nú vantar mig bara tölurnar yfir dekkin á Sleipni og þyngd þess bíls til að giska á hvað hann flýtur vel.

P. S. Ég er búinn að fá tölurnar og flotið er gríðarlegt:  Flotstuðullinn 36 tonn, en rútan vegur 27 tonn. Miðað við þær tölur er flotið 134%, álíka mikið og ef 2,3 tonna jeppi væri á 44 tommu dekkjum, en flestir 44 tommu jeppar vega upp undir 3 tonn.

Algengustu nýrri ágerðir jöklajeppa á 38 tommu dekkjum sem hafa flotstuðulinn 1900 kíló, vega 2,4-2,6 tonn og eru því með um 80% flot. 

Ýmis atriði vega hvert á móti öðru í svona samanburði. Það er plús að dekkin á Sleipni eru radialdekk en 44 tommu dekk eru diagonaldekk. Það getur verið mínus í brekkum að Sleipnir er talsvert þyngri að aftan en að framan því enda þótt framdekkinn þjappi fyrir afturdekkin á ferð, geta afturdekkin sokkið nokkuð niður þegar farið er upp brekkur í erfiðu færi.

Á átta hjóla bíl er hreyfimöguleiki hjólanna upp og niður gagnvart öðrum hjólum takmarkaðri en á fjögurra hjóla bílum. En á sléttu yfirborði kemur þetta ekki að sök.  

Risinn sem býr á jöklinum

Ósamræmi í yfirlýsingum og nafngiftum.

Í viðtali í Kastljósi lýsti borgarstjóri því yfir að búið væra að gera svo miklar mælingar af ýmsu tagi vegna hugmyndarinnar um flugvöll í svonefndu Hvassahrauni, (sem er rangnefni, hraunið heitir Afstapahraun),  að það þyrfti lítið meira að gera. 

Aðrir benda á að slíkt sé á algeru frumstigi að öllu leyti. Táknrænt að geta ekki kallað flugvallarstæðið sínu rétta nafni. 

Helsti ókostur flugvallarstæðisins hefur blasað við frá upphafi, nálægð þess við Reykjanesfjallgarðinn í alengustu rok vindáttinni, austan-suðaustan, 

Í þeirri vindátt verður afar mikil ókyrrð í aðflugi og fráflugi, sem Agnar Koefoed-Hansen þáverandi flugmálastjóri sýndi Flugráði fram á með því að fá flugstjóra til að gera aðflug eftir fyrirhuguðum aðflugsferli. 

Reykjanesfjallgarðurinn frá Vífilsfelli um Bláfjöll og að og með Sveifluhálsi er helmingi nær þessu vallarstæði en Reykjavíkurflugvelli, þar sem menn finna líka fyrir ókyrrð af fjöllunum í þessari vindátt, en samt augljóslega miklu minna en þegar komið er í návígi við fjöllinn eins og verður í Afstapahrauni.

Engar nothæfar mælingar eða tilraunaflug liggja fyrir um hreyfingar lofts í aðflugs- og fráflugsferlunum. 

Flugstjóri á flugvél sem missir vélarafl í flugtaki í átt að Lönguhlíðinni sem er 621 metra hár fjallsvegur, verður í margfalt meiri vandræðum en ef flugtækið væri í Keflavík eða Reykjavík.  

„Þetta á mjög langt í land“

Var Sigurbjörn rændur Íslandsmeti sínu? Það kallar á skýringar.

Sigurbjörn Bárðarson er eini hestaíþróttamaðurinn sem hefur verið valinn íþróttamaður ársins. 

Það gerðist árið 1993. Eitt af því sem hann afrekaði á hestbaki á blómaárum sínum var að setja Íslandsmet í 250 metra skeiði, sem enn í dag er langbesti árangurinn í þeirri grein. 

En tíminn var tekin handhelt en ekki rafrænt eins og síðar varð og meti Sigubjarnar því ekki lengur viðurkennt. 

Í fyrra var Íslandsmet Hilmars Þorbjörnssonar í 100 metra hlaupi næstum þvi jafnað, en munurinn var sáralítill.

Í fyrstu var tilkynnt að þetta væri nýtt Íslandsmet, en ég gekkst þá fyrir því að málið yrði athugað betur.  

Frjálsíþróttaforystan sýndi þá skynsemi og drenglyndi að notast við alþjóðlega formúlu, sem gerir ráð fyrir þeim tímamun sem er á handheldri tímatöku og rafrænni, og hélt Hilmar meti sínu mjög naumlega, en missti það síðan endanlega nú í sumar. 

Munurinn á handheldri töku á meti Sigurbjörns og því meti sem nú er viðurkennt er svo mikill að fágætt er. 

Af einhverjum ástæðum, sem ég þekki ekki, kom í ljós í fyrra, þegar ég fór að kanna málið, að hvorki forysta hestamannafélaganna né íþróttafréttamenn höfðu áhuga á að afgreiða þetta mál á sama hátt og metið i 100 metra hlaupi karla var afgreitt.

Er það miður, því að sjálfsögðu er þetta spurning um vilja. Að vísu er munurinn væntanlega meiri á milli handheldrar tímatöku og rafrænnar í 250 metra skeiði en 100 metra hlaupi, því að hluti af mismuninum á þessum tveimur tímum felst í að reikna út þann tíma sem það tekur hvellinn úr startbyssunni að fara úr henni til eyrna þeirra sem standa með skeiðúrin við markið.  

Úr því að frjálsíþróttamenn gátu fundið þennan mun út hjá sér er einkennilegt ef ekki er hægt að finna hann út hjá hestamönnum. 

Ég skora á menn, þegar Sigurbjörn Bárðarson hefur enn einu sinni, á gamals aldri, sýnt hvílíkur afreksmaður hann er, að gefa honum til baka hið glæsilega Íslandsmet hans. 

Ef ekki, verður að útskýra af hveju það sé ekki hægt. 

 

Sigurbjörn sigursæll

Skriftin á veggnum um annað bankahrun?

"Manneskjur gera mistök og græðgi mun leiða til slæmra ákvarðana." Sennilega er þetta í fyrsta skipti sem setning af þessu tagi hrekkur úr munni manns sem er forsætisráðherra og formaður Sjálfstæðisflokksins. 

Í aðdraganda Hrunsins var þrætt fyrir mistök og orðið græðgi hafði á sér blæ nauðsynlegs drifkrafts í þjóðlífinu.  

"Sjálfstæðismenn vilja sterka leiðtoga til þess að geta verið í friði við að græða á daginn og grilla á kvöldin" hrökk úr munni eins helsta talsmanns þess að hafa sem minnst eftirlit og "hömlur." 

Undirtónninn í tilvitnuðum ummælum Bjarna Benediktssonar í viðtali við Sky news er að íslenska leiðin út úr Hruninu, að grafast fyrir um orsakir ófaranna og draga þá til ábyrgðar, sem brotið hefðu lög, hefði átt að vera farin í öðrum löndum. 

Bjarni spáir öðru bankahruni, væntanlega erlendis, en mörg einkennin frá því fyrir 2007 eru í skriftinni á veggnum hér heima. 

Áhættusækni og sambland fjárfestingabanka og viðskiptabanka eru í þessari skrift auk ofurlauna helstu ráðamanna á banka- og efnahagssviðinu. 

Ferðamannasprengjan er fóður fyrir græðgi sem skýtur upp kollinum hvert sem litið er. 

"Það verður önnur bankakreppa í framtíðinni" segir Bjarni, og bara skuldir sumra öflugustu þjóða heims eru geigvænlegar. 

En hættan vofir líka yfir hér á landi á meðan upphafsorð þessa bloggpistils hrjóta af munni valdamesta manns Íslands. 

Það verður önnur bankakreppa

Nú njóta hjólin sín.

Nú er í aðsigi eitt allra mesta rask í umferðinni í Reykjavík sem orðið hefur.

Margir undrast tímasetninguna og sjá fátt til ráða.

Þó er til ódýr möguleiki til að bregðast við svona uppákomum, svo sem ódýr reiðhjól, rafreiðhjól og létt rafhjól og vélhjól.

Myndin hér við hliðina er af einu af ódýrustu og léttustu rafhjólunum.

Það er af Yahama gerð, nær 45 kílómetra hraða og myndi kosta innan við hálfa milljón nýtt.    

En það má heyra það út undan sér að þau ummæli falla ekki í góðan jarðveg hjá öllum að fólki skuli hjóla meðan verið er að nota óheppilegasta tíma ársins til að valda stórfelldum umferðatöfum í miðborg Reykjavíkur. 

Það eiga ekki allir reiðhjól, rafreiðhjól eða nett og létt vélhjól. 

Og það er ekki alltaf heppilegt veður til að nota slíka fararskjóta. 

En það er samt ekki vitlaus fjárfesting sem felst í að eiga þessi tæki, því að hún er sáralítil miðað við að eiga bíl.  Og mín reynsla er sú að slæmt veður er stórlega ofmetið í hugum fólks varðandi ferðir á tvíhjólum af ýmsum gerðum. 

Sömuleiðis er ofmetið að það að eiga heima í útjaðri borgarinnar geri notkun hjóla of seinlega. 

Með því að eiga minnsta og sparneytnasta vélhjól, sem kemst á þjóðvegahraða er reynsla mín þvert á móti sú, að því meiri umferðarteppur og tafir sem eru í bílaumferðinni, því meiri yfirburðir komi í ljós í notkun lítils, lipurs og létts vélhjól með 125cc hreyfli og eyðslu upp á 2,2 lítra á hundraðið. 

Eftir rúmlega árs reynslu af því að nota svona hjól og spara mikil útgjöld hefur reynslan af því að eiga það tíu þúsund kílómetra akstri, meiriparturinn út um allt land, langt umfram væntingar. 

Og rafreiðhjólið, sem mér áskotnaðist fyrir rúmum tveimur árum, hefur líka reynst raunhæfur kostur eftir fjögur þúsund kílómetra að baki í innanbæjarumferð, þótt heimilisfang þess sé austast í Grafarvogshverfi. 

 

Mun gerbreyta umferðinni

Eina Evrópulandið sem er langt frá öðrum löndum.

Ísland er eyja og það eru 1320 kílómetrar frá Keflavíkurflugvelli til flugvalla í öðrum Evrópulöndum. 

Í öllum öðrum Evrópulöndum er hægt að velja á milli fjölda varaflugvalla í margfalt styttri fjarlægð. 

Þegar ýmsar af þotum íslenskra flugfélaga fara í loftið á Keflavíkurflugvelli í veðurskilyrðum, sem eru nógu góð fyrir flugtak, geta skilyrðin oft verið of léleg fyrir lendingu. 

Oft eru skilyrðin betri í Reykjavík í suðlægum og suðaustlægum áttum og þá er hægt að nota hann sem varaflugvöll ef til dæmis hreyfill missir afl eftir flugtak. 

Hins vegar er ekki hægt að nota Akureyrarflugvöll eða Egilsstaðaflugvöll, Akureyri vegna fjalla, sem eru of há fyrir hlaðna þotu á einum hreyfli, og Egilsstaði vegna of mikillar fjarlægðar.  

Ef slys verður á flugbrautum Keflavíkurflugvallar lokast viðkomandi flugbraut oft, og völlurinn lokast alveg ef biluð eða löskuð flugvél er á brautarmótum eða ef mjög hvass vindur lokar þeirri braut sem annars væri opin.

Á Oslóarsvæðinu eru þrír flugvellir og fjórir á Stokkhólmssvæðinu. Nálægt miðborg Lundúna er alþjóðaflugvöllur og fjórir flugvellir eru í Los Angeles svo að dæmi séu tekin. 

Þegar borgarstjóri talar um stækkandi þotur má geta þess að Icelandair er nýbúið að festa kaup á þotum, sem eru aðeins minni en núverandi þotur félagsins. 

Þar að auki er auðvelt að lengja austur-vesturbraut Reykjavíkurflugvallar, sem best liggur við ríkjandi hvössum vindi af suðaustri og er með sjó í að- og fráflugi að vestanverðu en auð svæði í Fossvogsdal að austanverðu.

Þessi lenging yrði kærkomin vegna þess að við hana myndi flug á norður-suðurbrautinni verða brot af því sem það er nú.  

Aftur og aftur koma menn fram með að hægt sé að færa allt sjúkraflug yfir á þyrlur, vegna þess að þær hafi yfirburði yfir flugvélar.

Þær geta að vísu lent víðar en flugvélar en að öllu öðru leyti hafa flugvélar vinninginn, fljúga miklu hraðar og ofar veðrum og eru margfalt dýrari og tímafrekari í viðhaldi en flugvélar af sömu stærð.  

Þarf tvo flugvelli á Suðvesturlandi

Gott að samstaða náðist.

Það var skynsamlegt hjá stjórninni í Washington að slá aðeins af ítrustu kröfum um refsiaðgerðir en ná fram einhug um hertar aðgerðir. 

Með því að herða jafnt og þétt að Norður-Kóreumönnum til að fá þá til að taka sönsum eru meiri líkur á að þeir geri, líkt og Kim Il-sung gerði 1994,  þegar Carter fékk hann að samningaborði. 

Kúbudeilan endaði ekki með kjarnorkustríði þrátt fyrir að tæpt stæði, heldur með því að Sovétmenn hættu við að setja upp eldflaugapalla þar gegn því að Bandaríkjamenn lofuðu því að gera ekki innrás inn í landið. 

Vonandi er að harkan, sem Norður-Kóreumenn hafa sýnt, sé frekar merki um það að þegar að samningum komi, geti þeir samið úr sem sterkastri stöðu, heldur en að þeir ætli sér að fara í stríð. 

Hertar refsiaðgerðir gegn Norður-Kóreu

Langhlaup í sauðfjárræktarmálum með víðsýni í huga.

Staðan í málefnum sauðfjárbænda er full af mótsögnum. "Þjóðin á að éta sig út úr vandanum" sagði Lúðvík Jósepsson hér um árið, en það ráð varð ekki að veruleika þá og varla nú. 

Ef fækka á fé um 20% þýðir það að framboð af ærkjöti mun vaxa sem því nemur nema að farið verði að urða kindakjöt, en það hefur aldre þótti það aðlaðandi verknaður.

Ef rétta á kúrsinn af felst í það í aðgerðum til langs tíma, því að þetta er langhlaup.

Í Noregi er byggð styrkt á svæðum, sem þykja hafa sérstakt menningarsögulegt gildi og vera af þeim sökum mikilsverð fyrir ferðaþjónustu, almenna landnýtingu og sjálfsvitund þjóðrinnar.

Aðgerðir varðandi landbúnað á Íslandi eiga ekki að vera á mjög þröngu sviði, heldr verða að vera í sem víðustu samhengi varðandi það að hvers konar byggðaþróun skuli stefnt.  

Tekst ekki að fækka fé um 20%

Líka ofmat að segja, að virkjun á Íslandi komi í veg fyrir kolaorkuver í Kína.

Þegar rætt er um virkjanir á Íslandi stilla stóriðju- og virkjanarfíklar því upp, að það verði að virkja alla virkjanlega orku hér á landi, því að annars muni kolaorkuver með sömu orkuframleiðslu rísa í Kína. 

Sem sagt: Til að koma í veg fyrir að kolaorkuver rísi í Kína verði að virkja á Íslandi. 

Í þessu felast tvær rangar grundvallarforsendur. 

Annars vegar þær að hvergi í heiminum sé hægt að virkja hreina orku nema á Íslandi. 

Og hins vegar að Kínverjar hafi menn á fullu í því að fylgjast með því hvað, hvenær og hvernig sé virkjað á Íslandi og hætti við að reisa kolaorkuver í með hliðsjón af því. 

Nær væri að álykta sem svo, að með því að bjóða "lægsta orkuverð" í heimi séu Íslendingar að koma í veg fyrir virkjun hreinna orkugjafa í öðrum löndum, þar á meðal löndum, þar sem ríkir mikil fátækt og orkuskortur. 

Rökin varðandi þessi tvö atriði minna mig svolítið á það þegar ég var sex ára og víða í heiminum var sultur í kjölfar stríðsins. 

Var ég þá brýndur til að borða matinn minn með þeim rökum að fátæku börnin á Indlandi fengju svo lítið að borða. 

Var mér ómögulegt að skilja hvernig matarát mitt gagnaðist sveltandi börnum í fjarlægum löndum. 

„Myndum aldrei kaupa kol í þessu magni“

Á undan samtíð sinni. Merkar rannsóknir á endingu háhitavæða.

Nafn Braga Árnasonar er þekkt víða um lönd þótt ekki hafi verið oft minnst á hann hinn síðari ár hér heima. 

Nú er hann allur en skilur eftir sig merka sögu um mann, sem var á undan samtíð sinni. 

Bragi var í fararbroddi þeirra, sem sá möguleikana á að nota vetni sem orkubera eins og alþjóðlegar og innlendar viðurkenningar bera með sér. 

Í þeim sveiflum, sem leikið hafa um vísindaheiminn í þessum efnum, hefur trúin á vetnið reynst misjöfn. 

Á tímabili, fyrir nokkrum árum, virtust aðrir möguleikar, svo sem rafbílar og metanknúnir bílar eiga meira gengi að fagna, en Toyota verksmiðjurnar misstu þó aldrei sjónar af möguleikum vetnisins. 

Nú eru þeir að vænkast á ný, einum vegna mikillar drægni, og fleiri að koma inn í, en hátt verð á vetnisbílum er þó enn dragbítur. 

En Bragi hefur gert fleira. Hann fór á eigin spýtur upp á virkjanasvæðið Nesjavellir-Hellisheiði og stundaði þar afar mikilvægar mælingar á endingu háhitasvæða. 

Á þeim tíma hafði ég samband við hann og innti eftir því hvernig gengi, en hann var afar varkár og sagði, að mun meiri rannsóknir þyrfti. 

Loks féllst hann þó á að upplýsa þá fyrstu bráðabirgðaniðurstöðu að orka svæðisins myndi endast í 50 ár, en síðan myndi þurfa 100 ár til að jafna sig og ná upp fyrri orku. 

Ef þetta er nærri lagi, er það griðarlega mikilvægt fyrir nýtingu háhitasvæðanna, því að það sýnir í grófum dráttum, að ef menn ætla að standa við stór orð um endurnýjanlega orku og sjálfbæra þróun, þarf að taka upp alveg ný vinnubrögð í þessum efnum þar sem horft er yfir landið allt. 

Í útvarpsviðtali við Ara Trausta Guðmundsson spáði Bragi því að bein nýting sólarorkunnar yrði framtíðarlausnin í orkuvandamálum jarðarbúa. 

Verði sú raunin reynist Bragi enn og aftur á undan samtíð sinni. 

Andlát: Bragi Árnason