Hve mikið af tekjufalli og tekjutilfærslu er til frambúðar?

Heimsfaraldurinn hefur ekki bara gríðarleg áhrif á marga í eitt til tvö ár, heldur gætu áhrifin orðið mikil og varanleg til frambúðar. 

Það hefur verið engin smáræðis tilfærsla á fjármunum fólgin í því að samkomuhús á borð við Hörpu hafa staðið auð og samtals þúsundir starfsfólks orðið atvinnulaust. 

Því að á bak við eina góða tónleika, allt frá Fiskideginum mikla niður í kirkjur og litla sali eru ekki aðeins flytjendurnir og tónlistarfólkið heldur einnig allt tæknifólkið við ljós, hljóð, leikmynd og starfsfólk húsanna vegna miðasölu, veitinga og flókins umstangs. 

Ef tvö ár líða við slíkt ástand hefur á meðan skapast nýtt umhverfi í kringum streymingu viðburða beint heim í stofu þar sem umgjörðin er allt niður í nánast ekki neitt og fólk farið að venjast því að fá mikið fyrir lítinn pening. 

Ef slík umgjörð ryður sér svo mikið til rúms að hún fari að vera normið, gæti afleiðingin orðið mikil tekjutilfærsla sem hægt er að mæla í milljörðum króna á hverju ári.  

Sótt um tekjufallsstyrki fyrir 2,7 milljarða króna

Hrun lengi yfirvofandi hjá fyrirtækjum Trumps? Útskýrir margt.

Af rannsóknum margra rannsóknarblaðamanna á fjárhagslegri stöðu fyrirtækja Donalds Trumps má ráða að þau hafi velflest stefnt hraðbyri í gjaldþrot allt síðasta ár. Og rætt um hundruð milljóna dollara í því sambandi. 

Þetta útskýri margt af því sem Trump hefur gert og sagt á liðnu ári og beri merki um vaxandi örvæntingu hans. Hann reyndi meira að segja koma sér í þá aðstöðu að fundur leiðtoga sjö helstu iðnríkja heims yrði haldinn á yfirráðasvæði hans og fengi Trump samsteypan þar með allar tekjur af fundinum!   

Fyrst var það sofandaháttúr hans og klúður vegna kórónaveirufaraldursins sem varð til þess a á brattann var að sækja. 

Í framhaldi af því kom örvæntingarfull stórherferð allan seinni helming ársins til þess að hamra svo hatrammlega á því að forsetakosningarnar væru "mesta hreyksli í sögunni" að sem dæmi um viðbrögð áhangenda hans voru orðin "þar sem er reykur, þar er eldur", þ.e. að vegna þess hve kærurnar voru orðnar yfirgengilega margar hlytu þær að vera sannar. 

Settar voru upp sérstakar miðstöðvar á vegum Trumps sem fólk var hvatt til að hringja í og koma fram með sem flestar ákærur. 

Þetta virkaði öfugt, því að kærurnar voru yfirleitt svo fáránlegar að engu tali tók og þannig var því meira að segja varið um þær, sem Trump sjálfur sagði að væru pottþéttar en var fljótfundið út að voru tómt rugl. 

Þegar þessi aðför að dómskerfinu mistókst var bara eitt örvæntingarfullt ráð eftir, að ráðast beint á þingið og taka völdin þar með beinu áhlaupi og valdaráni. 

Þegar það mistókst að bjarga fjármálaveldi Trumps á þann hátt að hann yrði áfram við völd, blæs ekki byrlega, því að nú eru ýmis fjárhagsleg tengsl í hættu.   

 

New York-borg segir skilið við Trump

Listaverk til heiðurs gengnum kynslóðum fiskibæja.

Þegar komið er í sumar smáborgir eða bæi erlendis, þar sem sjávarútvegur stóð öldum saman á traustum merg, má sjá margs konar viðleitni til þess að halda uppi merki hins forna blómatíma og genginna kynsloða. 

Sumir þessara bæja voru í nánu sambandi við íslensk fiskiþorp og bæi, og má sem dæmi nefnda Grimsby á Englandi. 

Þangað sigldu íslensk fiskiskip reglulega áratugum saman með fisk og minnisstætt var stund niðri í vélbáti í Vestmannaeyjum 1964 þegar fyrsta bítlaplatan, komin beint úr sölusiglingu til Bretlands, var spiluð þar, löngu áður en hún heyrðist í ríkisútvarpinu. 

Í Grimsby er ýmislegt varðveitt til þess að minna á forna tíð þegar þar var ein af miðstöðvum sjávarútvegs í Bretlandi. 

Í höfninni þar er viðhaldið við bryggju varðveittum síðutogara og nálægt höfninni er stytta til minningar um óþekkta sjómanninn. 

Baskahéruðin á norðurströnd Spánar voru lengi iðandi af mannlífi tengdu sjávarútvegi og tengsl við Ísland a þessu sviði voru mikil um langt skeið, einkum við Vestfirði. 

Í bænum Candás og víðar má sjá styttur, sem orka mjög sterkt á Íslending, sem þær sér. 

Skammt frá höfninni er styttan á myndinni hér að ofan, af konu að vinna við net, og á öðrum stað er mjög minnisstæð stytta  af sjónmannskonu, sem er komin niður að höfn með börn sín til þess að skima eftir heimilisföðurnum sem er á leið í land.   

Á nokkrum stöðum hér á landi má sjá listaverk og minjar af þessum toga, en vel mætti hugsa sér að meira væri gert hliðstætt þvi sem hér er nefnt.  

Síldarminjasafnið á Siglufirði er til mikils sóma og á Patreksfirði var reist minnismerki um enska sjómenn sem var tíðförult þangað á árum síðutogaranna. 

 

 

Fáfarnar en stórbrotnar borgir til að heimsækja 2021

"Hundskastu aftast í röðina!"

"Notaðu helvítis hjólastíginn!" er ekki nýlunda í eyrum síðuhafa. Eftir að hann hóf að nota nett rafknúið léttbifhjól sem aðalfarartæki og getur vel fylgt umferð á götum með 50 - 60 km hámarkshraða hafa einstaka ökumenn bifreiða skipt skapi yfir veru hjólsins á götunni og sýnt það á áberandi hátt.  

Einn þeirra skrúfaði niður rúðuna hjá sér þar við biðum við umferðarljós og jós úr skálum reiði sinnar. Ekki dugði neitt að benda honum á að hjólið væri með skráningarnúmer sem sýndi, að það mætti alls ekki nota það á hjólastígum, heldur eingöngu á götum og vegum. 

Annar brást þannig við að snarauka hraðann þegar hann kom dólandi í humátt á eftir hjólinu og þeyta bílflautuna ákaflega þegar hann lét bílinn strjúkast fram úr hjólinu í stefnu þvert fyrir það.  

Hann varð að stoppa á næstu umferðarljósum, og varð enn reiðari þegar hjólið kom fram hjá honum á hárréttum tíma þegar græna ljósið kviknaði og hann var allt í einu orðinn á eftir hjólinu að nýju og fannst hann verða að spyrna allt í botn til að rífa sig af stað. 

Enn lék hann sama leik með flautunni og allt í botni við að fara fram úr, en á næstu ljósum endurtók sig sama sagan. 

Eftir fjórðu ljósin var niðurstaðan sú að hann hafði ekki grætt einn einasta metra í hamagangnum á þriggja kílómetra kafla á sama tíma og hjólið leið ljúflega áfram á löglegum hraða allan tímann og var komið lengra. 

Annar ökumaður öskraði "hundskastu aftast í röðina!" út um gluggann þegar hjól og bíll stóðu hlið við hlið við umferðarljós. "Þar átt þú að vera, helvítið þitt!" 

Það var eins og að skvetta vatni á gæs að reyna að útskýra fyrir honum að með því að nota hjólið væri verið að losa um eitt autt stæði í röðinni fyrir bíl. 

Setningin "ef ég væri á bílnum mínum, væri ég núna á honum þar sem þú ert. Hjólið býr til stæði fyrir einn bíl" reitti hann enn meira til reiði. 

Sem betur fer eru ofangreind dæmi undantekningar og svörin jafnvel: "Þú segir nokkuð, ég hafði ekki hugsað það frá þessum sjónarhóli." 

Enda verða Íslendingar vitni að því í þungri umferð erlendis hvernig notkun hjólanna er víða forsenda þess að umferðin, með blöndu af bílum og hjólum, fari ekki í endanlegan hnút. 

Í Brussel er til dæmis stór ferhyrndur reitur fremst við flest umferðarljós, sem er eingöngu ætlaður fyrir bifhjól.  

„Notið helvítis hjólreiðastíginn“

Verður eitt langlífasta kosningaloforð Trumps efnt?

Meira en áratugur er síðan Donald Trump hóf markvissa sókn sína til þess að verða forseti Bandaríkjanna.

Hún byggðist á atriði, sem var í góðu samræmi við skjalfesta ráðleggingu hans í bók hans til þeirra sem vilja ná árangri á braut til valds og virðingar. Í bókinni segir Trump, að fyrir þann sem ætli sér að komast langt sé nauðsynlegt að hafa hjá sér litla bók og punkta hjá sér nöfn þeirra keppinauta sem helst geti staðið í vegi og nótera við nöfn þeirra allar þær ávirðingar sem hægt sé að finna á þá og það nægi að þeir séu keppinautar. 

Fyrsta atlaga Trumps var að Barack Obama og fólst í því að hann yrði gerður vanhæfur til að vera forseti Bandaríkjanna á þeim forsendum að hann væri í raun útlendingur, ekki fæddur í Bandaríkjunum. 

Trump eyddi miklum tíma, orku og peningum í það að hundelta og leggja Obama í einelti árum saman til þess að fá þessara ákæru sinni framgengt. 

Engu skipti þótt þessar ásakanir væru marg hraktar, Trump stagaðist á sínu á nákvæmlega sama hátt og hann hefur gert síðasta hálfa árið varðandi það að Joe Biden yrði kosinn með stórfelldustu svikum í sögu Bandaríkjanna. 

Trump er fundvís á þá sem helst gætu staðið í vegi fyrir honum, því að áður en hann hóf sókn sína gegn Biden með frægu símtali við forseta Úkraínu, hafði hann útvaldið Biden sem skotspón, jafnvel þótt Biden stæði þá svo illa í skoðanakönnunum, að flestir töldu hann úr leik. 

Á fjöldafundum Trumps fyrir bráðum fimm árum, var eitt af hans fyrstu og stærstu kosningaloforðum að styðja baráttu völdugra samtaka byssueigenda fyrir því að rýmka lög um byssueign og efla vopnaeign í Bandaríkjunum sem allra mest. 

Trump hefur alla tíð síðan brýnt byssueigendur til dáða með því að hamra á því ákvæði stjórnarskrár Bandaríkjanna sem tryggir öllum borgurum landsins rétt til að eiga skotvopn. 

Þegar hann var beðinn um að gefa skýr svör í sjónvarpskappræðum um beitingu ofbeldis, horfði hann beint framan í fylgismenn sína í gegnum sjónvarpsmyndavélina og sagði þeim að bíða átekta og vera tilbúnir. 

 

Núna setur Trump á oddinn að skoða landamæravegginn sem hann lofaði og velur staðinn Alamo til þess. 

Sá staður er frægur og í hávegum hafður í Bandaríkjunum vegna þess að þar háðu hvítir landnemar magnaðan skotbardaga í virki og voru stráfelldir. 

Skírskotun Trumps og tengsl við frækilegasta byssubardagann í sögu Bandaríkjanna leynir sér ekki.   

Á einu af þúsundum myndskeiða af innrás Trumpista og hertöku þeirra á bandaríska þinghúsinu má sjá einn vörðinn, sem berst við ofureflið halda á byssu án þess að geta eða vilja beita henni. 

Skammt þar frá var verið að brjóta sér leið í gegnum glugga til að komast beint inn að stóli þingforseta og þar var kona, sem komin var lengst, skotin af þingverði. 

Annars staðar var þingvörður drepinn með slökkvitæki. 

Þegar í ljós kom að Mike Pence "hafði skort hugrekki" eins og Trump orðaði það og honum og þingmönnum var forðað í skjól , var sett upp snara og múgurinn hrópaði: "Hengjum Pence! Hengjum Pence". 

Til þess að efla andann í göngunni að þinghúsinu hrópaði Trump í hvatningarræðu til aðfarar að þinghúsinu að "hann myndi koma með í gönguna og að þar skyldu þau öll ganga berserksgang, "go wild." 

Trump stóð síðan ekki við loforðið um að vera í hópi göngumanna, heldur fór upp í Hvíta húsið á sama tíma og hann sakaði Pence um hugleysi og aumingjaskap.   

Rétt eins og veggurinn við Alamo, sem var kosningaloforð 2016,  er kosningaloforð Trumps um eflingu 400 milljóna forða skotvopna í almenningseigu og hvatning um frelsi til að beita þeim enn í fullu gildi. 

Milli Trumps og fylgismanna hans hefur myndast afar sérstakt trúnaðarsamband þar sem fylgismennirnir mæra hann og dá fyrir að hann sé ólíkur öðrum stjórnmálamönnum varðandi það að hann efni ætíð loforð sín. 

Á þessu hefur verið stagast og þess vegna er það ekki undarlegt að í þetta skiptið búi lögregla sig undir það að takast á við vopnaða uppreisn fylgismanna Trumps. 

Það má benda á, að einu sinni í sögu Bandaríkjanna fór innsetningarathöfn fram um borð í þotu Bandaríkjaforseta að örfáum viðstöddum eftir að Kennedy var skotinn. Það gerðist í Texas. 

Það kom flestum í opna skjöldu 6. janúar þegar upp æstir fylgismenn Trumps beittu þeirri miklu hörku, sem sést vel á myndum, og fólst meðal annars í því að hengja upp snöru til aftöku og hafa með sér handjárn til að framkvæma gíslatöku. 

Þegar skríll réðist inn í bandaríska sendiráðið í Teheran 1979, tóku innrásarmenn starfsfólkið strax í gíslingu. 

Á þeim tíma þurfti þáverandi forseti ekki langan umhugsunartíma til að átta sig á eðli málsins. 

Trump hældi hins vegar þeim, sem tóku völdin af þinginu í margar klukkustundir og þurfti á annan sólarhring til þess að viðurkenna hvers eðlis hústakan var. 

Hér heima á Íslandi segja menn fullum fetum að för níumenninga á þingpalla ætlaða áhorfendum fyrir tólf árum hafi verið miklu verri gerningur en taka bandaríska þinghússins nú.

Það er sérkennilegur samanburður.

Í Washington létust fimm. 

Hve margir hér?

Vestra var allt húsið og lóðin hertekin og öll afgreiðsla löglegra valdaskipta hindruð í hálfan dag.

 

Hvernig var þetta í Reykjavík? Hvað átti að hengja marga og handjárna marga gísla??

Í Washington var planið að varaforsetinn stæði að valdaráninu með uppreisnarmönnum. 

Hvernig var slíku varið hér? 

'

 

 

Verður Trump ákærður?

Breytingar á gatnakerfi og farartækjum í Brussel, París og víðar.

Það er mikil gerjun víða í umferðarmálum í Evrópu, svo sem í Brussel og París.

Champs-Élysées breiðstrætið er eitthvert hið þekktasta í heimi, og nokkrar af frægustu myndum frá Seinni heimsstyrjöldinni voru af herjum sem marséruðu eftir strætingu, þýski herinn 1940 og Frakkar og Bandamenn 1944. 

Einnig myndin af Adolf Hitler í frægri Parísarför sinni með Eiffelturninn í baksýn. 

Það er engin smáræðis breyting fólgin í því að gera þessa breiðgötu að garði, en sú mun ætlunin. 

Margar fleiri breytingar á umferð eru eða hafa verið gangi í borgum eins og London og Brussel. 

Þær varða ekki aðeins strætin og göturnar heldur líka þau farartæki, sem notuð eru. 

Slík bylting hefur átt sér stað í Tæpei á Tævan varðandi rafhjól með útskiptanlegar rafhlöður, sem skipta má út á 757 skiptistöðvum á höfuðborgarsvæðinu. 

Í Madrid eru slík farartæki að komast á dagskrá. 

Áður hefur verið hér á síðunni sagt frá nýjum verksmiðjum Volkswagen í Barcelona. 

Þár á að rísa miðstöð nýrra rafbíla með útskiptanlegum rafhlöðum, og sá fyrsti, SEAT Minomo, tveggja manna, er væntanlegur á markað á næsta ári. 

Citroen verksmiðjurnar hafa þegar sett tveggja manna rafbílinn Citroen Ami á markað, sem mun kosta innan við 900 þúsund krónur. Hann hefur marga kosti en tvennt skortir, útskiptanlegar rafhlöður og hærri hámarkshraði en 45 km/klst. 

Svona smábílar spara mikið rými í gatnakerfinu. Það er hægt að leggja 3-4 samhliða í eitt stæði því að hurðirnar opnast upp, og aka tveimur samhliða á akrein.  

Ódáinsvöllum breytt í garð

Danir og Ísraelsmenn: Bjargi sér hver sem betur getur?

Með hverjum mánuðinum sem líður eykst óþolið hjá þjóðum heims varðandi það að olnboga sig áfram í biðröðinni eftir bólusetningum.  Einkum er þetta og verður áberandi hjá þjóðum, sem háðar eru ferðaþjónustu, en það eru reyndar flestar þjóðir orðnar núna, þótt við Íslendingar stöndum þar einna verst að vígi. 

Sá tími nálgast ískyggilega hratt þegar útséð verður um það hvort hægt verði að skapa ferðaþjónustunni þau skilyrði að hún geti fengið skilyrði til að aukast á ný. 

Á meðan gildir óvissuástand varðandi það, hvenær bóluefnið verður afhent, sem þegar hafa verið gerðir samningar um. 

Og þá er hætt við að upp komi ástand, sem lýsa má með orðunum "bjargi sér hver sem betur getur."

Deilt er um það hvort við hefðum átt að hella okkur strax út í slagmálin um bóluefnið utan þess samflots sem við erum í og má sjá fullyrðingar um að ef við hefðum gert það værum við nú með pálmann í höndunum eins og Ísraelsmenn. 

Með slíku er gamla íslenska máltækið "þeir fiska, sem róa" nálægt því að gilda, en í því felst líka að það er ekkert sjálfgefið að þeir fiski alltaf sem róa. 

Einvhern tíma var sagt um gott gengi Dana í viðskiptum, að þeir væru "Gyðingar norðursins" og má sem dæmi nefna hvernig þeir binda enn Grænlendinga varðandi það að helst sem mest af öllu því sem Grænlendingar semji um, verði að koma í gegnum Danmörk, einkum Álaborg. 

Nú berast fréttir af svipuðu hjá þeim varðandi tilraun Kára og Þórólfs til að komast að áhugaverðu samkomulagi með Pfizer um að fá nægt bóluefni til að bólusetja alla Íslendinga með hraði. 

Inn í þá sendingu virðast Danir nú hafa komist til þess að stela þessum bolta. 

Þegar rætt er um þessi bólefnismál vill það gleymast, að ef víð okkur Íslendingum tækist að olnboga  okkur fram fyrir nær alla aðra í biðröðinni og fáum strax allt það bóluefni sem við þurfum langt á undan öðrum, er þetta tiltekna bóluefni samt sem áður þess eðlis, að ef við fáum það strax, tökum við það frá einverjum öðrum erlendis. 

 

 

Sakar Dani um að eyðileggja viðræður

Prófað var fyrir 30 árum að læsa fréttum Stöðvar 2. Stóð stutt.

Ef rétt er munað er sagan á bak við það að læsa fréttum Stöðvar 2 þrjátíu ára gömul, því að prófað var að gera það með svipuðum rökum og nú. 

Það gafst hins vegar svo illa, að hætt var við þetta skömmu síðar.  

Nú eru að vísu liðin 30 ár og margt hefur breyst, ekki bara á sjónvarpsstöðvamarkaðnum, heldur líka með tilkomu allra netmiðlanna og erlendra sjónvarpsstöðva. 

Sennilega erfitt að rannsaka þetta. Sem betur fór komst Stöð 2 í gegnum þetta á sínum tíma og vonandi gerist það aftur. 

Skynsamlegast að taka RÚV af auglýsingamarkaði

Hampurinn fékk engan hljómgrunn fyrir um 15 árum. Hvers vegna?

Nú er er orðið svo langt síðan áhugamaður um stórfellda ræktun hamps hér á landi reyndi að vekja athygli fjölmiðlal á því máli, að síðuhafi man ekki lengur hvað þessi ágæti maður hét. 

Hann nefndi margar ástæður til þess að í ljósi góðrar reynslu af hampinum erlendis væru prýðilegar aðstæður einnig hér á landi. 

En hann virtist reka sig á alls kyns mögulegar hindranir og dyr og málið hjaðnaði jafn skjótt og það hafði komist á dagskrá.  

Ef málið fær meiri byr nú en þá, væri fróðlegt að rifja upp hvað það var sem stöðvaði það hér um árið.  

Getur verið að það hafi verið vegna þess að það hreyfði við hagsmunum of margra, sem sátu á fleti fyrir af ýmsum ástæðum? 

 

Fjallað um mögulega byltingu á Íslandi

Dagurinn lengist ekki á morgnana fyrst eftir sólstöður - bara eftir hádegi.

Vetur konungur býr yfir ýmsum dyntum, sem skapa á stundum óvenjulegar aðstæður eins og hafa verið undanfarna daga á Spáni. 

En sumir dyntirnir, sem virðast lítt skiljanlegir, er samt árleg fyrirbæri. 

Einn af þeim er sú furðulega staðreynd, að fyrstu vikurnar eftir sólstöður heldur sólin áfram að rísa á svipuðum tíma; en aftur á móti seinkar sólarlaginu um hálftíma. 

 

Lítum nánar á tölurnar í Almanaki Háskóla Íslands með ljósmynd af sólinni í dag þar sem sólin fór með naumindum upp fyrir fjallið Trölladyngju:  

 

              21. DES        10. JAN        LENGD SÓLARGANGS. 

Sólris.       11:22          15:30          4:08 

Sólsetur.     11:05          16:07          5:02      

Sólarhæð.       1,7 gráður    3,3 gráður

 

Samkvæmt þessu lengist sólargangur þessar þrjár vikur um 54 mínútur. 

Hins vegar er lengingin furðu misjöfn, 17 mínútur á morgnana en 37 mínútur síðdegis. 

Og fyrstu vikuna eftir sólstöður færist sólarupprisan EKKERT á meðan sólin sígur hægt og bítandi seinna og seinna og daginn lengir bara í þá áttina. 

Það er álitamál hvort sé dýrmætara að hafa meiri birtu fyrir hádegi en eftir hádegi. 

Helstu rökin fyrir því að reyna að fá meiri birtu fyrir hádegi varðar nemendur í skólum landsins.  

Stór hluti Spánar snævi þakinn