Hraðinn er víða alltof hár hjá of mörgum.

Það er líklega rétt niðurstaða í frumrannsókn á umferðarhraða í og við hringtorg, að víða sé hann of mikill. Gera þyrfti viðameiri rannsókn þar sem miklu fleiri hringtorg væru könnuð, enda geta aðstæður og útsýni ökumanna verið misjöfn, bæði við hringtorg og gatnamót. 

Sem dæmi má nefna hringtorg austarlega í Grafarvogshverfi þar sem mætast Borgavegur, Gullengi, Fróðengi og Langirimi. 

Aksturleiðin frá sameiginlegri aðrein Gullengis og Fróðengis er þannig, að útsýni austur eftir Borgavegi er ekki fyrir hendi fyrr en komið er alveg að hringtorginu. 

Á þessum krítiska stað skapar þrennt oft stórhættu. 

1. Bílum sem ekið er austan frá eftir Borgavegi og í gegnum torgið til vesturs er oft ekið á ofsahraða, miðað við aðstæður. Stundum er hraðinn svo mikill, að engin leið er fyrir bílstjóra sem er á leið inn í torgið frá Fróðengi/Gullengi að sjá hinn hratt aðvífandi bíl fyrr en svo seint, að mikil árekstrarhætta er.  

2. Á Íslandi hefur ríkt sú hefð, að svonefndur hægri réttur virki ekki við hringtorg þar sem leiðir skerast við innakstur í það. Af því leiðir, að bílstjórar, sem koma úr austri í loftköstum eftir Borgavegi inn á hringtorgið, gefa sér það oft fyrirfram að þeir muni eiga forgang ef bílar komi inn á torgið frá Gullengi/Fróðengi, jafnvel þótt bílstjórarnir sem koma þaðan sjái ekki hinn hraðskreiða bíl fyrr en í óefni er komið. 

3. Það eykur enn á óvissuna á þessum stað, að bílstjórar, sem koma úr austri og ætla að beygja strax út úr torginu til hægri, séð frá þeim, inn á Gullengi, gefa yfirleitt ekki stefnuljós og valda með því óvissu og töfum, sem geta aukið á það hættuástand sem mikill hraði skapar á þessum stað. 

Nú hafa ný umferðarlög tekið gildi, en varðandi hringtorgin hefur verið sagt að reglan hér á landi, sem hefur verið öfug við það sem tíðkast í flestum öðruum löndum, hafi ekki verið óyggjandi í gömlu lögunum. 

Heyrst hafði að þessu yrðí breytt, en í umfjöllun Samgöngustofu og fjöliðla um helstu breytingar hefur ekki verið hægt að sjá neitt um þetta. 

 

Hraði of mikill í hringtorgum

Kuldinn háir rafbílum, en þó miklu minna en áður.

Tröllasögur á tímabili á netmiðlum á borð við þá, að rafbílaeigendur þyrftu "að hafa bílana í gangi á næturna á frostnóttum" til þess að forða þeim frá því að frostið eyðilagði þá, áttu sér ekki stoð í veruleikanum, en hitt er staðreynd, að kuldi er einn af ókostum landsins okkar varðandi þessa bíla. 

Í handbók hins örlitla tveggja sæta Tazzari rafbíls er þess getið, að upplýsingar um drægni bílsins séu miðaðar við 20 stiga lofthita, en við hvert hitastig fyrir neðan 20, lækkaði drægnin um 1 prósent.

Þá segja kannski einhverjir að það sé nú ekki mikið, en samt samsvarar það því að í 5 stiga frosti minnki drægnin um heil 25 prósent, eða um fjórðung. 

Meðalhiti sumarmánaðanna hér á landi er nálægt tíu gráðum, svo að á þeim árstíma er drægnin 10 prósent minni. 

Meðalhiti ársins hér á landi er um fimm stigum lægri en á norðanverðu meginlandi Evrópu og síðan bætist það við, að það þarf meiri miðstöðvarhita inni í bílnum til að hita hann upp heldur en í bílum, þar sem orkan kemur eingöngu úr brunahólfi sprengihreyfla, þannig að miðstöðvarhitinn fæst á sjálfvirkan hátt að miklu leyti. 

En rafhreyfillinn verður hins vegar að búa mestallan hita til og eyða með því orku, sem annars færi í í knýja bílinn áfram. 

Á nýja Honda e-bílnum, sem var frumsýndur í fyrradag, er kerfi, sem jafnar hitann á vél og driflínu, en erfitt er að sjá, að nýtni sprengihreyflanna náist til fulls með því. 

Svo aftur sé minnst á Tazzari rafbílinn, er það kostur hans, að rýmið fyrir þá tvo, sem bíllinn tekur, er auðvitað tvöfalt minna en á fjögurra sæta bíl, og því þarf mun minni hitaorku úr miðstöð hans til upphitunar en á venjulegum rafbílum, sem eru miklu stærri og meira en helmingi þyngri. 

Kuldinn íslenski og íslenska veðurfarið hefur því ekki reynst neitt vandamál í rúmlega tveggja ára akstri hans, alls um níu þúsund kílómetra í öllum veðrum, allt árið. 

Á síðustu misserum hefur stærð rafhlaðna og drægni allt að þrefaldast í rafbílum svo að gallinn vegna upphitunar þeirra er orðinn brot af því sem áður var.  

Litríkur orkusparnaður

Bjargaði brúðkaupsferð Kyoto frá kjarnorkuárás 1945?

Misjafnt er hvaða hugarfar og menningarlegan þroska og þekkingu hershöfðingjar hafa.

Þegar sett var á blað hvaða japanskar borgir yrðu á "dauðalista" yfir þær borgir, sem fyrstu kjarnorkusprengjunum yrði varpað á, var Kyoto efst á listanum hjá herforingjaráðinu. 

Það þýddi, að ef aðstæður, til dæmis veðurfarslegar, yrðu þær, að Kyoto lægi vel við, yrði hún hiklaust valin. 

Stimson, varnarmálaráðherra, sem var republikani, hafði komið til Kyoto í brúðkaupsferð sinni, og var kannski sá eini í yfirstjórn styrjaldarrekstursins sem vissi náið um hið einstaka menningarlega og trúarlega gildi Kyoto, mælti gegn þessu áformi og hafði sitt fram, tók beinlínis ráðin af herforingjaráðinu. 

Með þessu var Kyoto bjargað fyrir fullt og allt. 

Hann gerði það ekki aðeins vegna þess að hann vildi forða einstæðum menningarverðmætum frá gereyðingu, heldur ekki síður vegna þess, að þessi árás myndi hafa jafnvel enn meiri eflandi áhrif á baráttuvilja japönsku þjóðarinnar og stappa meira í hana stálinu en verstu árásir nasista höfðu á Breta á sínum tíma. 

Stimson var repúblikani í stjórn Trumans, sem var demokrati. Að Truman hefði hefði hótað opinberlega að gereyða helstu menningarverðmætum Japana hefði verið óhugsandi, jafnvel þótt fyrir lægi það sjónarmið haukanna, sem vildu hafa Kyoto sem skotmark, að einmitt trúarlegt og menningarlegt gildi Kyoto væri slíkt, að allur vindur yrði úr Japönum, ef borginni yrði eytt. 

Það mat varð undir, þegjandi og hljóðalaust, og björgun Kyoto var eitt síðasta verk Stimsons áður en hann hætti störfum. 

Hvort sú tilviljun, að hermálaráðherrann þekkti til í Kyoto, hefði ráðið úrslitum um þessa ákvörðun hans, er erfitt að fullyrða til fullnustu um, en hitt er vitað, að í fleiri skipti beitti hann valdi sínu, með samþykki Trumans, gegn vanhugsuðum eða vafasömum ákvörðunum valdamanna í hernum. 

Það hefði kannski ekki þurft áhrif af brúðkaupsferð, heldur frekar skynsemi, yfirvegun og framsýni til að þyrma Kyoto. 

Eftir þessa björgun Kyoto er það almenn skoðun sagnfræðinga og stjórnmálafræðinga, að kjarnorkuárás á Kyoto hefði ekki aðeins verið glapræði, heldur stríðsglæpur. 

En nú eru aðrir tímar í Washington og forsetinn sjálfur hótar opinberlega að ráðast á skotmörk sem hafa jafnvel það eina gildi að vera mikils virði menningarlega og þar með jafnvel trúarlega. 

Og heldur því fram að þessi stefna sé eins hrein friðarstefna og hugsast geti. 

Reiðubúnir að ráðast á 52 skotmörk

Spáir engin "völva" eldgosi?

Á Íslandi verður eldgos á um það bil fjögurra ára fresti að meðaltali. Ef einhver af svonefndum "völvum" spáir gosi á nýju ári, eru því meira en 20 prósetn líkur á því að spáin rætist. 

EnDA var slík spá á kreiki í nokkur ár samfellt ef rétt er munað. 

Eftir því sem árin líða ættu líkurnar á eldgosi að vaxa. En af því að ekkert kemur eldgosið er eins og að það dragi úr viljanum hjá völvunum til að spá eldgosi. 

Og þar með minnka væntanlega líkurnar á því að spá um eldgos rætist, þótt líkindareikningur jarðvísindamanna bendi til þess að það sé kominn tími á gos hjá nokkrum af virkustu eldstöðvunum, Heklu, Bárðarbungu, Grímsvötnum og Kötlu, og jafnvel haið svipað óvissutímabil varðandi Öræfajökul og var hjá Eyjafjallajökli á milli 1999 og 2010.  

Stór skjálfti við Bárðarbungu

Vaxandi aukning í notkun á orðinu aukning.

Þegar hlustað er á fréttatíma á einhverjum ljósvakafjölmiðlanna myndi frétt um úttekt á notkun orðsins "aukning" geta orðið einhvern veginn svona: 

Vaxandi aukning er á notkun orðsins aukning í fjölmiðlum og er þetta frábæra orð á góðri leið með að útrýma orðum eins og fjölgun og vöxtur,  og sögnunum að fjölga, fækka, stækka og minnka. 

Aukningin er mikil ´þegar um aukningu í fjölda er að ræða og sömuleiðis er aukningin mikil í vexti á aukningunni í fækkun af ýmsu tagi. 

Í fréttum í kvöld var greint frá mikilli aukningu í tilfellum af kulnun hjá starfsfólki á Bráðamóttöku Landsspítalans, en aukningin í minnkun á notkun orðsins starfsleiða hefur verið afar mikil síðustu ár. 

Fréttir eiga að vera í sem einföldustu máli, og því fær vaxandi aukning á aukningunni á notkun orðsins aukning til útrýmingar sagnorða verðskuldaðan byr í hinni miklu aukningu á minnkun notkunar þeirra.    

Hitamet í Noregi

"Vararafstöðvar" fyrir heimili á boðstólum?

Á dögunum kom það í ljós í snöggu innliti hjá Yamaha umboðinu og Arctic trucks, sem eru með sameiginlega verslun uppi á Kletthálsi, að hægt er að kaupa litlar bensínknúnar rafstöðvar, með 50 cc vélum, sem gefa 220 volta straum og eru af þremur stærðum. 

Sú minnsta og nettasta er tíu kíló og afkastar einu kílóvatti, kostar um 200 þúsund krónur.  Bensíngeymir hennar rúma tvo lítra af bensíni. 

Sú í miðið er næstum tvfalt þyngri, afkastar um tveimur kílóvöttum og kostar um 300 þúsund.

Síðan er sú þriðja enn stærri og öflugri, en af því að þessi stutta skoðun á þessum möguleika miðaðist við það að geta haft meðferðis til öryggis nokkurs konar "extended range" möguleika til að hlaða minnsta rafbíl landsins, kom sú stærsta varla til greina fyrir svona lítinn bíl. 

En nú vaknar spurningin um möguleika fyrir einstök heimili eða fyrirtæki til þess að eiga svona vararafstöð og grípa til hennar þegar rafmagnslaust er. 

Bæir rafmagnslausir frá klukkan 3 í nótt

"Stríðið til að stöðva öll stríð"?

Þegar Trump Bandaríkjaforseti segist gera sérlega harkalega árás til að stöðva stríð, minnir orðalagið dálítið á það sem einstaka ráðamenn höfðu ár orði um Fyrri heimsstyrjöldia, að hún hefði verið háð sem "stríð til að stöðva öll stríð." 

Hafi það verið ætlunin er leitun að aðgerð, sem reyndist aðeins forleikur að nær tvöfallt mannskæðari heimsstyrjöld. 

Fyrri heimsstyrjöldin hófst reyndar á morði á tveimur persónum, og enda þótt um ríkiserfingja hefði verið ræða, óraði engan fyrir því næsta dag að afleiðingarnar gætu orðið heimsstyrjöld í kjölfar stigmagnandi aðgerða. 

Ýmis skemmdarverk, skærur og átök, sem telja mátti Soleimani hafa verið skipuleggjandi að, hafa að sönnu verið framin í Miðausturlöndum, en stærð drápsins á Soleimani er hins vegar augljós stigmögnun á aðgerðum, sem því miður gerir það að verkum að setningin "stríð til að stöðva öll stríð" verður langlíklegast fljótlega með holum hljómi. 

Alþjóðasamfélagið bregst við árás Bandaríkjanna

Trump: Minn er mátturinn og dýrðin; ríkið, það er ég.

Donald Trump stundar það sí og æ að miða athafnir sínar í embætti við það að verða endurkosinn forseti á næsta ári. 

Símtalið fræga við forseta Úkraínu þar sem shann beitti efnahagslegum þvingunum til að láta erlendan kollega beita sér gegn hugsanlegum keppinauti til forsetaframboðs, er aðeins eitt dæmið af mörgum um ófyrirleitni Trumps. 

Drápið á helsta herforingja Írans, sem framkvæmd var í Írak, hefur verið fordæmd af ráðamönnum í Írak, en eins og venjulega breiða menn Trumps út allt aðra mynd, þar sem Írakar eru sagðir fagna árásinni. 

Trump sakaði Obama 2011 og 2012 um að nýta sér hernaðaraðstöðu Kana í Írak til að auka á spennu og fá þannig aukið fylgi heima fyrir forsetakosningarnar. 

Nú trompar Trump fyrirrennara sinn hressilega.  Af þessu máli núna er svipuð lykt og af málatilbúnaðinum á Tonkin-flóa í Víetnamstríðinu, þar sem stórefldar hernaðaraðgerðir Bandaríkjamanna voru réttlætar á vægast sagt vafasaman hátt; hinni gömlu sögu af vaxandi og komandi aðgerða óvinanna. 

Johnson, þáverandi Bandaríkjaforseti, gekk þó ekki á jafn óskammfeilinn hátt á stjórnarskrárvarinn rétt þingsins til að samþykkja aðgerðir hersins og Trump gerir nú. 

En hættan og óvissan núna um framvindu mála er enn meiri 1964. 1964 leiddi stefnan til þess að meira en hálf milljón manna voru þegar flest var, í bandaríska hernum, sem beitt var í því viðbjóðslega stríði. 

Nú geta mun fleiri dregist inn í vaxandi átök í Miðausturlöndum og allt kvak Trumps um sig sem friðelskandi forseta afvopnunar gæti snúist upp í andhverfu sína. 

Ein aðal ástæðan er sögð vera sú að vitað sé um yfirvofandi árásir Írana í Miðausturlöndum, þar sem drepnir verði Bandaríkjamenn. Því hafi drápið á Soleimani verið í sjálfsvörn. 

 

Dýnamít í púðurtunnu?

Langbesta, en vanmetnasta verkfærið í snjó: Kústur með nógu löngu skafti.

Þessa fyrstu daga ársins má sjá marga vera að basla við það með litlum sköfum að ná snjó af bílum sínum og fórna höndum yfir því að moka snjóinn í kringum bílana. 

Í hverfinu þar sem síðuhafi býr, sér hann hins vegar ekki í notkun langbesta vekrfærið til þess arna, og það er sfull ástæða til að minna á það, að venjuulegur strúkústur er langþægilegasta, fjölhæfasta pg afkastamesta verkfærið, að minnsta kosti þegar snjórinn er ekki blautur og þungur. 

Prófið þetta bara. 

Kústurinn kemst yfirleitt, ef lagni er beitt, langsum inn á ská í flesta bíla og láta hann liggja á milli framsætanna. 

Sé bíllinn of lítill fyrir hann, má leita fyrir sér um að kaupa kúst með aðeins styttra, en þó mátulega löngu skafti. 

Síðan er einnig sá möguleiki að saga einfaldlega hæfilega langan bút af endanum á skaftinu. 

 

Stormur nálgast Suðaustur- og Austurland

Spurning um andóf gegn rangindum og að vinna tíma.

Á tíu ára afmæli blysfarar að Bessastöðum vegna Icesave-málsins rifjast upp það sem síðuhafi skrifaði um það mál á sínum tíma. 
Margir hafa gleymt því hvernig þær þjóðir, srm við höfum talið standa okkur næst, sneru við okkur bakinu, nema þá kannski helst Færeyingar. 

Bretar settu á hryðjuverkalög yfir okkur, Norðurlandaþjóðirnar brugðust okkur og síðar hefur verið upplýst að Seðlabankastjóri Bandaríkjanna hefði sagt það fyrir Hrunið, að alþjóða fjármálakerfið væri búið að ákveða að láta Lehman-bræður og Íslendinga rúlla. 

Mikil áhersla var lögð á það í skrifum á þessari bloggsíðu, hve hrikalegt óréttlæti fælist í þeim kröfu Breta og Hollendinga að Íslendingar, Bretar og Hollendingar skyldu borga brúsann á þann þátt að hver íslenskur skattborgari borgaði 25 sinnum hærri upphæð en hver skattborgari í hinum löndunu tveimur. 

Þetta var draugur, ný útgáfa af ofbeldi Versalasamninganna, sem urðu undirrót Seinni heimsstyrjaldarinnar. 

Fyrstu misserin eftir Hrunið var samningamönnum Íslendinga stillt upp andspænis rosalegum hótunum Breta og Hollendinga, og áróðri út á við þar sem Íslendingar voru rægðir miskunnarlaust. Það verður að taka þessa hörmulegu stöðu og ástand með í reikninginn þegar reynt er að meta þessi mál.  

Andóf og öflug málafylgja til varnar, þar sem Ólafur Ragnar Grímsson reyndist drjúgur, ekki síst vegna þess tíma, sem hægt var að vinna í málinu, en það var algert höfuðatriði, sneri taflstöðunni smám saman við og í lokin gerðist það meira að segja að EFTA-dómstóllinn fann atriði í málsvörninni, sem okkur sjálfum hafði ekki hugkvæmst að gæti duga. 

Mest munaði um 26. grein stjórnarskrárinnar um málskotsrétt forseta Íslands, sem er einstakur, og er haldið inni í frumvarpi stjórnlagaráðs. 

Hún er hluti af stefnunni "checks and balances" sem snýr að því að tryggja valdreifingu og jafnvægi á milli hinna þriggja greina valdsins. 

Feneyjanefndinni var illa við þessa grein og taldi hana geta leitt til upplausnar og óróa. 

Þar skýst þeim ágætu mönnum yfir þá staðreynd, að forseti Íslands er eini stjórnmálamaður landsins, sem er kjörinn beint af þjóðinni, og að slíkt er hluti af því höfuðatriði að allt vald komi og eigi að koma frá þjóðinni. 

Fékk fálkaorðu vegna InDefence