Sérstaðan er dýrmætust.

Ísland er land tækifæra, sem hvergi bjóðast annars staðar, af því að landið sjálft og náttúra þess bjóða upp á sérstöðu af svo fjölbreyttu tagi að einstakt er.  

Land hins einstæða samspil elds og ísa á sér ekki hliðstæðu á jarðarkringlunni. 

Velgengni fyrirtækja, einskum tengd ferðamennsku,  byggist því mest á hugkvæmni og útsjónarsemi þeirra Ísendinga, sem eru naskir á að finna möguleika til bjóða upp á eitthvað alveg sérstakt, sem hvergi býðst í öðrum löndum.  

Þeir möguleikar eru hins vegar oft vanmetnir, af því að þeir felast í atriðum sem okkur sjálfum finnst ekkert sérstakir, af því að við erum orðin svo vön þeim. 

Í þeim efnum gildir hið gamla viðskiptalögmál að viðskiptavinur hvers seljanda hefur alltaf rétt fyrir sér þegar hins eftirsótta er leitað.   

Síðasti mánuður stjórnlaus

Mögnuð eineltisárátta og eftirásigrar.

Árum saman stóð Donald Trump fyrir dæmalausri eineltisaðför að Barack Obama varðandi það að hann væri ekki Bandaríkjamaður heldur Keníamaður og væri því ólöglegur að ðllu leyti sem frambjóðandi til forsetakjörs og sem forseti. 

Svo ákafur og friðlaus var Trump í þessari herferð, að hann lét sig ekki muna um að hundelta Obama til þess að ráðast á hann og eyddi í það miklu fé og fyrirhöfn. 

Margir voru þá undrandi yfir þessu, en þegar litið er til baka, var þetta aðdragandi að því að Trump byði sig sjálfur fram og reyndi hvað hann gæti að ryðja öllum þeim burtu, sem gætu staðið í vegi fyrir honum. 

Þegar hann hóf herferð sína gegn Joe Biden áður en Biden væri neinst staðar á blaði sem líklegur til að sigra í prófkjörsbaráttunni var það augljóslega fyrirfram vandlega úthugsuð aðgerð byggð á ævilengri áráttu Trumps og meira að segja viðurkenndri af honum sjálfum. 

Síðuhafa er ekki kunnugt að hve miklu leyti Trump notaði facebook til herferðarinnar gegn Obama, en hann hefur stanslaus haldið uppi svipaðri herferð á facebook þess efnis að hann hafi verið yfirburða sigurvegari í síðustu forsetakosningum en andstæðingarnir hefðu "rænt kosningunum" með svívirðilegum lögbrotum. 

Trump hlýtur að verða líklegur til að vinna þann titil, ef hann verður settur á fót, að búa yfir langlífustu og flestu eftirásigrum í veraldarsögunni, jafnt í kosnigum sem í ótal gjaldþrotum og málaferlum og jefnvel íþróttakeppnum.  

Trump í tveggja ára Facebook-bann

Mjög stutt í rafknúna jöklajeppa. Tækifæri fyrir íslenska tækniforystu.

Ruglingslegar skilgreiningr á heitunum "jeppi", "sportjeppi","jepplingur" og "rafjeppi" hafa gert það afar erfitt fyrir kaupendur að átta sig á því hvað sé hvað í þessum efnum.  

Og þetta hefur líka valdið óþarfa tjóni og erfiðleikum þegar menn hafa ætlað að fara á slíkum bílum um jeppaslóðir og stórskemmt þá við það að sá hluti bílanna, sem liggur neðst í þeim og helst eru í hættu á nnjaski, eru rafhlöðurnar. 

Einna lengst gekk auglýsing sem fullyrti, að viðkomandi bíll væri "fyrst rafjeppinn" þótt í hann vantaði afturdrifið og hann væri á engan hátt með veghæð og stutta skögun, sem réttlætti slíkt rangnefni.

Af þessu hefur leitt að menn hafa fórnað höndum yfir því sem einhverju yfirstíganlegu verefni að smíða ósvikinn rafjeppa og meira að segja jöklajeppa. 

Þegar eru komnir til landsins fyrstu Jeep Wrangler Unlimited Rubicon tengiltvinnjepparnir sem kosta að vísu tíu millur plús, en með þeim opnast möguleiki til að eiga jeppa, sem aðeins er notaður mjög takmarkað fyrir jöklaferðir, en getur nýst sem rafknúinn að mestu í innanbæjarakstri.  

Tilkoma þessa tengiltvinnbíls sýnir glögglega, að tæknilega er ekkert því til fyrirstöðu að framleiða hreinan rafjeppa. Við gerð slíks jeppa mætti tilildæmis skoða möguleikana á því að hanna sérstaka "orkukerru" með rafhlöðum, sem slíkur bíll gæti dregið á eftir sér, jafnvel knúinn sérstökum drifbúnaði. 

Hér er að birtast tækifæri fyrir okkar færustu menn á þessu sviði til að taka forystu á heimsvísu líkt og gert var með fyrstu jeppaferðunum á Suðurskautslandinu og yfir Grænlandsjökul. 

Rafbílar ekki enn tilbúnir fyrir hálendið

Hvernig getur orkulind, sem klárast á 50 árum verið endurnýjanleg?

Íslendingar hampa nýtingu gufuafls til raforku sem "endurnýjanlegri orku."

Vitnað er í að þetta sé viðurkennd staðreynd á alþjóðlegum vettvangi. 

En hvaðan er það komið?

Forsagan er að miklu leyti íslensk, af því að íslenskir sérfræðingar á þessu sviði hafa verið í fararbroddi á heimsvísu. 

Strax á áttunda áratug síðustu aldar var það lagt til grundvallar við forystu Guðmundar Pálmasonar að nóg væri,og með því tekið tillit til tímalengdar orkusölusamninga, að gufuaflsvirkjanir endust í 50 ár. 

En hvernig má það vera að orkunotkun með slíku kolanámulegu eðli geti talist endurnýjanleg?

Nefnt hefur verið að eftir að orkan hefur verið gernýtt, taki við tímabil, þar sem virkjanasvæðið jafni sig smátt og smátt þangað til hægt verður að virkja það á fullu afli að nýju. 

Eina rannsóknin sem nefnd hefur verið í þeim efnum er rannsókn doktors Braga Árnasonar á jarðhitakerfi Hellisheiðar-Nesjavallasvæðisins þar sem hann giskaði á að eftir 100 ára virkjanahlé væri hægt að virkja á ný til 50 ára. 

50 ára viðmið Guðmundar Pálmasonar hefur verið í meginatriðum í gildi og virðist vera það enn, til dæmis miðað við hnignun virkjananna á háhitasvæðum Reykjanesskagans.

En ef dæmið á að ganga upp til lengdar er það ómögulegt nema að bæta við virkjunum og þar með eru menn búnir, ef niðurstöður Braga Árnasonar eru rétta,  að læaast inni í því að virkja þrefalt meira en ef farið hefði verið af stað í byrjun með þrefalt minni nýtingu og orkubruðli. 

Í upphafi mátti heyra orkufíkla hrópa hátt um það að virkja þyrfti hið snarasta 1000 megavött á Norðausturlandi. 

Það hefði verið galið, og þegar tífalt minni virkjun, Þeystareykjavirkjun, var vígð, talaði forstjóri Landsvirkjunar um það að leitast yrði við að sú virkjun væri aðeins með endurnýjanlega orku og sjálfbæra þróun. 

Það var hljóðlát viðurkenning að hluta á því, að gasprið um sjálfbæra þróun og endurnýjanlega orku verður að fara að lægja og raunsærri sýn á orkumálin að taka við en verið hefur.    

 

t

Endurnýjanlegir orkugjafar með 11,4% hlutdeild

Ömurlega illa leikið land á Reykjanesskaga.

Nú eru liðnir um tveir áratugir síðan teknar voru kvikmyndir úr lofti að ýmsum hlutum Reykjanesskagasns og einnig myndir af jörðu niðri sem sýndu átakanlega slæmt ástand jarðvegs og gróðurs vegna skefjalítils ágangs búfjár á landi, sem var fyrir löngu orðið óbeitarhæft. 

Nokkur atriði stungu í augun, svo sem sú staðreynd, að síðasta hrístekja, kjarrhögg á Reykjanesskaga fór fram árið 1935 á Strandarheiði. 

Þar með lauk sögu þeirrar tegundar rányrkju við landnytjar á skaganum.  Og einnig sýnir þetta, að það er ekki rétt að ásýnd þessa svæðis sé náttúrulegt og ósnortið. 

Rifjað var upp, að á fyrri öldum var stórbýli í Krýsuvík með tugum af hjáleigum og hjáleigum í byggð og sýnt á myndum úr lofti og af landi, að meirihluti þessa landssvæðis hafði orðið uppblæstri að bráð svo að um allt mátti sjá moldarflög og deyjandi gróðurtorfur. 

Í viðtali í þættinum Samfélaginu á Rás 1 fyrir nokkrum dögum lýsti landgræðslustjóri ástandi gróðurs á Íslandi í meginatriðum, og þar kom fram að svona ástand er verst á eldvirka svæðinu á suðurhluta landsins.  

Á stóru afréttunum sunnanlands hefur harðindum og öskufalli vegna eldgosa verið kennt einum um hjá þeim, sem telja grasnytjar og hríshögg ekki vera ástæðuna fyrir þessum hrikalega uppblæstri. 

En slíkt á einfaldlega ekki við á Reykjanesskaga á svæði, þar sem ekki hefur gosið í 800 ár né komið öskufall, og er þar að auki alls ekki á hálendi. 

Landgræðslustjóri upplýsti í útvarpsviðtalinu að verið væri að koma á fót beitarhólfum til þess að verjast þessum ágangi. Greinilega er þar undir högg að sækja, því að á sama tíma tala sauðfjáreigendur á þessu svæði um brýna nauðsyn til þess á aukinn og nýjan stuðning við þennan búskap, sem hefur verið að stærstum hluta tómstundabúskapur. 

 

Lýst sem uppblásnu landi eða aurmelum

Rányrkjuhugsun þegar ónotaða túrbínan var keypt.

Hér um árið rituðu Ólafur Flóvenz og Guðni Axelsson fróðlegar greinar um nýtingu háhitasvæða og sjálfbæra þróun í Morgunblaðið. Þar lýstu þeir muninum á svonefndri ágengri orkunýtingu, sem er annað orð yfir rányrkju, það er, dælt er meiri orku upp úr viðkomandi jarðhitasvæði en það er fært um að endurnýja. 

Við það gerist tvennt og hvort tveggja hefur gerst á svæðum gufuaflsvirkjana á Reykjanesskaga, bæði yst á skaganum á svæði Reykjanesvirkjunar og Svartsengisvirkjunar, en einnig á Nesjavalla-Hellisheiðarsvæðinu. 

Landið lækkar og þrýstingurinn í gufuaflinu minnkar. 

Á endanum deyr svæðið út líkt og þegar náma er tæmd. 

Ólafur og Guðni töldu að hægt væri að gera svona virkjanir sjálfbærar með því að fara margfalt varlegar af stað og fylgjast svo náið með framvindunni, að jafnvægi fáist. 

Auðvitað hefur það hvergi verið gert hér syðra heldur miðað við að orkan lafi í 50 ár. 

Upphaflega var ætlunin að Reykjanesvirkjun yrði 150 megavött, og þegar flett var gögnum um fyrirhugaða Krýsuvíkurvirkjun fyrir nokkrum árum var þar enn ert ráð fyrir 500 megavatta virkjun, langstærstu gufuaflsvirkjun Íslands. 

Hún er enn á dagskrá í nýtingarflokki rammaáætlunar.

Fyrir nokkrum árum vitnaðist það fyrir tilviljun að virkjanasvæðin hefðu fallið niður um allt að 18 sentimetra. Í síðustu þrýstingstölum sem birtar voru úr borholum lá leiðin líka niður á við. 

Það var af þessum sökum sem aldrei var hægt að nota þriðju túrbínu Reykjanesvirkjunar, - eða - eins og það er orðað, "stækkunaráformin runnu út í sandinn."  

 

Óvissa um framleiðslugetu HS Orku

Yndislegt dæmi um áráttuna að hjóla í manninn en ekki boltann.

Hringlandinn sem varð á Alþingi í dag í atkvæðagreiðslu um léttvæga breytingartillögu frá Jóni Þór Ólafssyni er yndilegt dæmi um það hve langt hinn frægi skotgrafahernaður í þingstörfum getur leitt menn.   

Svo er að sjá að þegar þetta er stundað mikið getið það orðið að vana að hjóla í mannninn en ekki boltann. 

Atvikið minnti á það sem gerðist í lagi þeirra Halla og Ladda hér um árið þegar Laddi var að telja þá, sem komu fljúgandi út úr slagsmálum á kránni; "eeeinn - tveeeir - þriiiír.." og Halli kom fljúgandi út og hrópaði: "Hættu að telja, þetta er ég!!"

Hættu við að fella breytingatillögu Jóns

6 prósent hrökkva skammt.

Í frétt um sölu nýrra fólksbíla í maí hér á landi er sagt, að 6 prósent þeirra hafi verið hreinir rafbílar. 

Heldur fleiri, 9,1 prósent, eru þeir bílar sem flokkast sem tengiltvinnbílar, en það er algerlega háð notum eigendanna, hve mikið rafknúni parturinn af akstrinum er nýttur. 

Mjög verður að telja vafasamt að flokka tvinnbíla með enga tengilmöguleika, sem nýorkubíla, því að ávinningurinn af notkun þeirra varðandi kolefnissporið er ekkert meiri en ef keyptir eru dísilbílar af svipaðri stærð. 

16 prósent innfluttra bíla voru tvinnbílar án tengilmöguleika, en tæknilega ómögulegt er að setja innlenda raforku á þá, heldur er orka aðkeypts bensíns á bensinknuínn hreyfil bílsins eingöngu notuð til þess.   

Síðan er alveg ótalinn sá ávinningur sem getur verið af því að laga samsetningu bílaflotans betur að þörfinni fyrir akstur hentugra ökutækja af ýmsum stærðum og gerðum, svo sem í borgarakstri. 

Nú er í gangi gríðarleg gerjun í gerð mjög fjölbreyttra farartækja á því sviði, svo sem tveggja sæta rafbílum, en laga þarf umhverfi opinberra gjalda og trygginga að breyttri samsetningu bílaflotans hjá einstaklingum, fjölskyldum og fyrirtækjum. 

Vitað er um fjóra álíka stóra tveggja sæta rafbíla, sem fluttir hafa verið inn til landsins, tvo Tazzari Zero og tvo Invikta S2, og er sá nýrri, Invikta, sá hærri á þessari mynd.

Þessir bílar hafa nóg farþega-, farangursrými og önnur þægindi fyrir tvo, ná 90km/klst hraða og drægnin við íslenskar meðalaaðstæður er 110 kílómetrar fyrir Invikta en 90 km fyrir Tazzari samkvæmt athugunum síðuhafa. 

152% aukning bílasölu í maí

Hundruð milljarða króna fara forgörðum í byggingariðnaðinum.

Einnota neyslumenning er lýsing Önnu Maríu Bogadóttur á íslenskum byggingariðnaði, og dæmin eru bæði mörg og stór í gegnum tíðina. 

Sem dæmi má nefna einingahús, sem flutt voru til landsins og voru hönnuð fyrir allt aðrar veðuraðstæður er hér eru en seldust ljúflega af því að söluverðið virtist hagstætt, en byggðist á skammsýni sem kallar á að húsin verði ónýt á fáum áratugum. 

Árum saman var sparað á Landsspitalanum með því að vanrækja viðhald, en útkoman að lokum varð milljarða tjón vegna þessarar skammsýni.  

Fréttir af myglu og öðrum stórskemmdum á tiltölulega nýjum húsum eru að verða að eilífðarmáli. 

Stundum deilist ávinningur af framförum ekki alveg rétt niður. 

Á árunum 1958-1960 reisti byggingarsamvinnufélag stórmerka 12 hæða íbúðablokki við Austurbrún og svipuð blokk var þá í smíðum við Sólheima. 

Austurbrúnarblokkin var svo snilldarlega einföld að síðuhafi getur rissað hana upp fríhendis á blaði eða servíettu. 

Í annars stórgóðum þáttum Egils Helgasonar í sjónvarpi um íslensk hús gleymdust Austurbrúnarblokkirnar þrjá því miður.  

Sparnaðurinn við hverja blokk sést vel á tímanum, sem tók að reisa þær með skriðmótunum, sem voru nýjung.  

Fyrsta hæðin reis á tæpum mánuði, önnur hæðin á þremur vikum, þriðja hæðin á hálfum mánuði og tíminn styttist enn meira með hverri hæð.  

En innan byggingarsamvinnufélagsins skiptist ábatinn ekki alveg jafnt á milli félagsmanna, sem áttu þess kost að vinna gegn kaupi við bygginguna. 

Iðnaðarmennirnir í félaginu fengu greitt eftir uppmælingu en aðrir félagsmenn eftir tímakaupi. 

Það var svosem ekkert aðalatriði í okkar augum heldur máttu samheldnin og baráttuandinn sín mest.

Myndin hér að ofan er að vísu ekki af Austurbrúnarblokk heldur líkast til af blokk við Sólheima, þar sem skriðmótin nuu sín líka vel.    

Heildarmyndin var skýr: Á einfaldan hátt var framkvæmd bylting sem var akkur fyrir almannahagsmuni. 

Byggingariðnaðinn skorti framtíðarsýn

Hvenær fá fleiri að greiða atkvæði um svona mál?

Tvennt hefur valdið meiri usla í evrópskum borgum í ríflega hálfa öld en flest annað. Annars vegar hin hrikalega eyðilegging sem loftárásir ollu, en á eftir þeim kom lúmskari tortíming sem fólst í því að má sem kyrfilegast allt hið gamla út og hrúga upp risasteinkumböldum í formi steinsteypu, stáls og glers. 

Litlu munaði að þetta tækist gagnvart Bernhöftstorfunni við Lækjargötu, en með tímamóta andófi tókst að afstýra því. 

En ekkert lát hefur samt verið í raun á því skilningsleysi gagnvart sameiginlegri reynslu og umverfi kynslóðanna sem sjá má merki um hvarvetna í borgarlandinu.   

Fjölbreytnin er mikil, allt frá Austurbæjarbíói til lágreistra húsa við Laugaveg og víðar. 

Sumu tókst að bjarga, en miklu fleira var eyðilagt. 

Nú má sjá að Akureyringar hafa fengið að greiða atkvæði um hluta bæjarins. 

Hvenær gerist svipað hér fyrir sunnan?

Akureyringar kusu gegn skipulagi